Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Kształtowanie umiejętności interdyscyplinarnego myślenia i rozumowania, zależności pomiędzy stanem środowiska a jakością życia człowieka i całych społeczeństw.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot obowiązkowy dla studentów pierwszego semestru

Materiały dydaktyczne: Dostępne na stronie domowej https://ajaworski.v.prz.edu.pl/

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T.:	Kompendium wiedzy z ekologii,	PWN, Warszawa.	2006
2	Mackenzie A., Ball A. S., Virdee S. R.	Krótkie wykłady Ekologia	Wydawnictwo Naukowe PWN.	2009
3	Wnuk Z.	Ekologia i ochrona środowiska	Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.	2010
4	Wiąckowski S.	Ekologia ogólna	Wydawnictwo BRANTA, Bydgoszcz.	2008

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Bebak K.	Problem zagospodarowania odpadów w kontekście ochrony środowiska	Czasopismo Logistyka 3/2005.
2	http://www.mos.gov.pl; http://www.gios.gov.pl; http://www.wios.rzeszow.pl		.
3	https://pracownia.org.pl/o-pracowni/wydawnictwa-pracowni		.

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja co najmniej na 1 semestr studiów kierunku zarządzanie i inżynieria produkcji.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Brak

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność analizy i pozyskiwania danych z literatury.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Student rozumie konieczność samokształcenia się i dokształcania.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	ma umiejętność oceny wagi i znaczenia problemów ekologicznych oraz świadomość pozatechnicznych skutków działalności inżynierskiej i związanej z tym odpowiedzialności; dostrzega aspekty społeczne, ekologiczne i ochrony środowiska przyrodniczego. Zna w podstawowym zakresie ekologiczne aspekty procesów wytwarzania i przetwarzania energii w procesach produkcyjnych.	wykład	aktywność na wykładach, test pisemny	K_W10+ K_U01+ K_U08+ K_K02++	P6S_KK P6S_UW P6S_WK

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Wprowadzenie - omówienie karty przedmiotu. Podstawowe pojęcia, zakres i prawa ekologii. Czynniki ekologiczne.	W01	MEK01
1	TK02	Ekologia populacji. Charakterystyka ekosystemu.	W02	MEK01
1	TK03	Ekologia środowisk wodnych.	W03	MEK01
1	TK04	Ekologia środowisk lądowych. Bariery rozwoju cywilizacji.	W04	MEK01
1	TK05	Charakterystyka zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb.	W05	MEK01
1	TK06	Promieniowanie jonizujące i efekt cieplarniany.	W06	MEK01
1	TK07	Problemy demograficzne świata.	W07	MEK01
1	TK08	Wpływ zanieczyszczeń na zdrowie człowieka. Choroby cywilizacyjne.	W08	MEK01
1	TK09	Ekorozwój. Badania zagrożeń środowiska – monitoring.	W09	MEK01
1	TK10	Gospodarka energetyczna jako baza procesów wytwarzania. Łańcuch przetwarzania energii. Energia pierwotna. Wtórne nośniki energii. Nośniki energii jako źródło energii i surowców.	W11	MEK01
1	TK11	Nieodnawialne i odnawialne źródła energii. Podstawowe technologie przetwarzania energii. Ekologiczne uwarunkowania technologii przetwarzania energii.	W10	MEK01
1	TK12	Wybrane aspekty wykorzystywania OZE: energia promieniowania słonecznego, energia wiatru, pompy ciepła. Technologie OZE w procesach produkcyjnych.	W12	MEK01
1	TK13	Energochłonność procesów produkcyjnych. Ekologia produkcji w aspekcie zapotrzebowania energetycznego.	W13	MEK01
1	TK14	Analiza energetyczna środków produkcji i procesów produkcyjnych.	W14	MEK01
1	TK15	Edukacja ekologiczna. Test zaliczeniowy.	W15	MEK01

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)		Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Na podstawie aktywności na wykładach oraz na teście pisemnym sprawdzana jest realizacja efektu modułowego (MEK01). Kryterium weryfikacji efektów uczenia się związane jest z uzyskaną liczbą punktów: <10-12) ocena: dst, <12-14) ocena + dst, <14-16) ocena db, <16-18) ocena +db, <18, 20> ocena bdb
Ocena końcowa	Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z testu pisemnego.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Jaworski; A. Kryuchkov; V. Rozen; M. Sergienko; O. Terentiev	Removal of Contaminants from an Aqueous Solution by a Magnetic Field Using the Effect of Focusing Ionic Impurities	2024
2	A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; P. Woś	A comparative study on selected physical properties of diesel–ethanol–dodecanol blends	2024
3	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski	The Assessment of PM2.5 and PM10 Immission in Atmospheric Air in a Climate Chamber during Tests of an Electric Car on a Chassis Dynamometer	2024
4	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; P. Woś	Assessment of CH4 Emissions in a Compressed Natural Gas-Adapted Engine in the Context of Changes in the Equivalence Ratio	2024
5	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga	The Process of Bending Pipes for Components of Aircraft Frames and Trusses	2024
6	P. Bałon; B. Kiełbasa; M. Kloc; E. Rejman; R. Smusz; A. Szęszoł	Proces dynamicznej selekcji materiałów metalicznych wraz z ich konsolidacją	2024
7	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	The investigation of auto-ignition properties of 1-butanol–biodiesel blends under various temperatures conditions	2023
8	A. Jaworski; H. Kuszewski; R. Longwic; P. Sander	Assessment of Self-Ignition Properties of Canola Oil–n-Hexane Blends in a Constant Volume Combustion Chamber and Compression Ignition Engine	2023
9	B. Babiarz; A. Jaworski; H. Kuszewski; V. Mateichyk; M. Mądziel; S. Porada; M. Śmieszek; P. Woś	Towards Cleaner Cities: An Analysis of the Impact of Bus Fleet Decomposition on PM and NOX Emissions Reduction in Sustainable Public Transport	2023
10	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; R. Longwic; P. Wojewoda; P. Woś	Assessment of the Effect of Road Load on Energy Consumption and Exhaust Emissions of a Hybrid Vehicle in an Urban Road Driving Cycle—Comparison of Road and Chassis Dynamometer Tests	2023
11	M. Kmiotek; R. Smusz	Effect of thin obstacles heights on heat transfer and flow characteristics in microchannels	2023
12	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Research on the impact of various coating types on parts wear of certain injection pump elements	2023
13	P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; R. Smusz	Thermal Performance of the Thermal Storage Energy With Phase Change Material	2023
14	P. Bałon; M. Bembenek; B. Kiełbasa; W. Koszela; E. Rejman; R. Smusz	The Influence of Structuring Surfaces and Slide Burnishing on Tribological Properties	2023
15	P. Bałon; M. Bembenek; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz	Experimental and Numerical Characterizataion of Thermal Bridges in Windows	2023
16	P. Cichosz; M. Drajewicz; M. Góral; A. Majka; W. Nowak; J. Sęp; R. Smusz	Design of Newly Developed Burner Rig Operating with Hydrogen Rich Fuel Dedicated for Materials Testing	2023
17	R. Filip; R. Smusz; J. Wilk	Experimental investigations on thermal diffusivity of heterogeneous materials	2023
18	S. Boichenko; L. Chelaydyn; A. Jaworski; V. Ribun; S. Viktor; D. Viktoriia; P. Woś; A. Yakovlieva	Effect of Diethyl Ether Addition on the Properties of Gasoline-Ethanol Blends	2023
19	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Sustainable Public Transport Strategies—Decomposition of the Bus Fleet and Its Influence on the Decrease in Greenhouse Gas Emissions	2022
20	A. Jaworski; K. Lejda	Inżynieria środków transportu: badania, konstrukcja i technologia: wybrane problemy	2022
21	A. Jaworski; K. Lejda	Modelowanie emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodu osobowego w cyklu jezdnym z uwzględnieniem oporu ruchu samochodu	2022
22	K. Balawender; A. Jaworski; P. Woś	Sterowanie wtryskiwaczami wodoru w silniku przepływowym	2022
23	K. Balawender; T. Campisi ; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda; P. Woś	Evaluation of the Effect of Chassis Dynamometer Load Setting on CO2 Emissions and Energy Demand of a Full Hybrid Vehicle	2022
24	M. Bilski; A. Jaworski; K. Lejda	Effect of driving resistances on energy demand and exhaust emission in motor vehicles	2022
25	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Comparison of the open and closed profile in the PVC profiles of a window frame	2022
26	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Experimental tests of window joinery in the scope of meeting technical requirements	2022
27	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Influence of the shape of reinforcing window profiles on the strength and torsional stiffness of windows	2022
28	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Operational tests of a distributor injection pump	2022
29	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Research on the influence of machining parameters in HSC technology in the automotive industry	2022
30	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz	Using HSM Technology in Machining of Thin-Walled Aircraft Structures	2022
31	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga	Experimental studies of thin-walled aircraft structures	2022
32	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga	The use of thin-walled milling in the technological production processes of aviation structural elements	2022
33	P. Bałon; B. Kiełbasa; S. Noga; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak	Analytical and Numerical Analysis of Injection Pump (Stepped) Shaft Vibrations Using Timoshenko Theory	2022
34	P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; R. Smusz	Case Study on the Influence of Forming Parameters on Complex Shape Part Deformation	2022
35	P. Bałon; E. Geurts; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga	Stability analysis of high speed cutting in application to aluminum alloys	2022
36	S. Boichenko; A. Jaworski; K. Lejda; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk	Modern technologies of hydrogen generation and accumulation - analytical overview of theoretical and practical experience	2022
37	S. Boichenko; A. Jaworski; І. Matviyi; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk; О. Tselishchev; P. Woś	Міжгалузеві проблеми і системні дослідження в паливно-енергетичному секторі	2022
38	S. Grosicki; R. Smusz; J. Wilk	Mass/Heat Transfer Analogy Method in the Research on Convective Fluid Flow through a System of Long Square Mini-Channels	2022
39	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Development of CO2 Instantaneous Emission Model of Full Hybrid Vehicle with the Use of Machine Learning Techniques	2022
40	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Lubricity of Ethanol-Diesel Fuel Blends-Study with the Four-Ball Machine Method	2021
41	K. Balawender; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; A. Ustrzycki	Assessment of Petrol and Natural Gas Vehicle Carbon Oxides Emissions in the Laboratory and On-Road Tests	2021
42	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; J. Lubas	Effect of temperature on tribological properties of 1-butanol–diesel fuel blends-Preliminary experimental study using the HFRR method	2021
43	M. Jaremcio; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; P. Woś	Charakterystyka wybranych testów jezdnych stosowanych w badaniach emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodów osobowych	2021
44	M. Markowicz; R. Smusz; E. Smyk	Experimental study of the LED lamp	2021
45	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	Assessing Vehicle Emissions from a Multi-Lane to Turbo Roundabout Conversion Using a Microsimulation Tool	2021
46	T. Campisi; A. Jaworski; M. Mądziel; G. Tesoriere	The Development of Strategies to Reduce Exhaust Emissions from Passenger Cars in Rzeszow City-Poland A Preliminary Assessment of the Results Produced by the Increase of E-Fleet	2021
47	U. Florek; P. Gil; R. Smusz; M. Szewczyk	Urządzenie do oczyszczania obiektów ruchomych, zwłaszcza do osuszania lub odladzania oraz sposób sterowania tym urządzeniem	2021
48	W. Frącz; G. Janowski; R. Smusz; M. Szumski	The Influence of Chosen Plant Fillers in PHBV Composites on the Processing Conditions, Mechanical Properties and Quality of Molded Pieces	2021
49	A. Jaworski	Odwzorowanie oporów ruchu samochodu podczas badań emisji zanieczyszczeń w spalinach na hamowni podwoziowej	2020
50	A. Jaworski; K. Lejda	Systemy i środki transportu: konstrukcja i badania: wybrane zagadnienia	2020
51	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak	The Impact of Exhaust Emission from Combustion Engines on the Environment: Modelling of Vehicle Movement at Roundabouts	2020
52	A. Jaworski; K. Lew; P. Wojewoda	Wpływ oddziaływania buspasów na parametry ruchu środków transportu drogowego	2020
53	K. Balawender; A. Jaworski; D. Konieczny; H. Kuszewski; P. Woś	Wykrywanie spalania stukowego w silniku dwupaliwowym	2020
54	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; S. Siedlecka; A. Ustrzycki; E. Zielińska	Modeling of Unburned Hydrocarbon Emission in a Di Diesel Engine Using Neural Networks	2020
55	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; P. Szymczuk; A. Ustrzycki; P. Woś	Application of Variable Compression Ratio VCR Technology in Heavy-Duty Diesel Engine	2020
56	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda	Analysis of Cold Start Emission from Light Duty Vehicles Fueled with Gasoline and LPG for Selected Ambient Temperatures	2020
57	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Impact of Driving Resistances on the Emission of Exhaust Pollutants from Vehicles with the Spark Ignition Engine Fuelled by Petrol and LPG	2020
58	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	Realizacja cyklu jezdnego w badaniach emisji zanieczyszczeń na hamowni podwoziowej	2020
59	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; L. Pavliukh; D. Savostin-Kosiak	Assessment of CO2 emissions and energy consumption during stationary test of vehicle with SI engine powered by different fuels	2020
60	N. Bałon; P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski	Zastosowanie cienkościennych konstrukcji integralnych w lotnictwie na przykładzie projektu SAT-AM	2020
61	O. Ivanushko; A. Jaworski; A. Loboda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; M. Tsiuman	Establishing the regularities of correlation between ambient temperature and fuel consumption by city diesel buses	2020
62	P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski	Stress Concentration Analysis of the Injection Pump Shaft	2020
63	P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski	Thin-walled Integral Constructions in Aircraft Industry	2020
64	P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski; J. Wilk	Thermal Stratification in the Storage Tank	2020
65	P. Bałon; J. Cieślik; Ł. Halama; B. Kiełbasa; T. Lach; M. Lesiński; D. Łajczak; E. Rejman; R. Smusz	Process of manufacturing a tailpipe shape by cold forming in automotive industry	2020
66	R. Gałek; P. Gil; M. Szewczyk; F. Wolańczyk	Urządzenia energetyczne: laboratorium	2020
67	R. Gałek; P. Gil; R. Smusz; J. Wilk	Centerline heat transfer coefficient distributions of synthetic jets impingement cooling	2020
68	S. Boichenko; A. Jaworski; L. Pavliukh; S. Shamanskyi	Evaluation of the potential of commercial use of microalgae in the world and in Ukraine	2020
69	S. Boichenko; A. Jaworski; M. Mądziel; L. Pavliukh	Comparative assessment of CO2 emissions and fuel consumption in a stationary test of the passenger car running on various fuels	2020
70	S. Boichenko; A. Jaworski; N. Kalmykova; K. Lejda; O. Tarasiuk; O. Vovk	Hydrogen technologies and environmental safety of technosphere: the key points of recent tendencies	2020
71	T. Bednarczyk; G. Chmiel; R. Filip; R. Smusz; J. Wilk	Experimental investigations on graphene oxide/rubber composite thermal conductivity	2020
72	A. Jaworski	Problematyka wyznaczania współczynników oporów ruchu samochodów do badań emisji zanieczyszczeń spalin w warunkach symulowanych na hamowni podwoziowej	2019
73	A. Jaworski; K. Lejda; J. Lubas; M. Mądziel	Comparison of exhaust emission from Euro 3 and Euro 6 motor vehicles fueled with petrol and LPG based real driving conditions	2019
74	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel	Creating an emission model based on portable emission measurement system for the purpose of a roundabout	2019
75	K. Balawender; A. Jaworski	Wpływ dodatku gazu HHO na wybrane parametry eksploatacyjne silnika o zi o małej pojemności	2019
76	P. Bałon; A. Burek; B. Kiełbasa; A. Kochman; E. Rejman; R. Smusz	Badania koncentracji naprężeń w wałku wysokociśnieniowej pompy wtryskowej	2019
77	P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak	Formowanie pojemników na materiały PCM metodą hydrotechniczną z elastomerem	2019
78	P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski	Efekt sprężynowania belki zderzaka samochodu osobowego dla metody formowania na zimno i na gorąco	2019
79	P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski	The application of thin-walled integral constructions in aviation as exemplified by the SAT-AM project	2019
80	P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak	A process of forming austenitic steel using a rubber membrane and oil	2019
81	P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak	Comparison of springback value of the selected structure element for cold forming and hot forming methods	2019
82	P. Gil; R. Smusz; M. Tychanicz-Kwiecień	Performance of thermal insulation fabricated by rapid prototyping technology	2019
83	P. Gil; R. Smusz; M. Tychanicz-Kwiecień	The design of experimental set-up for testing of heat exchangers	2019
84	R. Smusz; J. Wilk	Liczby kryterialne w charaktersytyce wężownicowego wymiennika ciepła	2019
85	U. Florek; P. Gil; R. Smusz; M. Szewczyk	Urządzenie do oczyszczania obiektów ruchomych, zwłaszcza do osuszania lub odladzania oraz sposób sterowania tym urządzeniem	2019