logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Silniki lotnicze i kosmiczne


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2021/2022
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Lotnictwo i kosmonautyka
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Zarządzanie ruchem lotniczym
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Inżynierii Lotniczej i Kosmicznej
Kod zajęć:
672
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu Samoloty, Zarządzanie ruchem lotniczym
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 4 / W30 L15 / 4 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Piotr Wygonik
Terminy konsultacji koordynatora:
termin zostanie ustalony na bieżąco w semestrze realizacji przedmiotu
semestr 4:
mgr inż. Kamil Kucharski
semestr 4:
dr inż. Michał Kuźniar

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
uzyskanie wiedzy z zakresu stosowanych w lotnictwie i kosmonautyce napędów oraz zdobycie umiejętności oceny włąściwego doboru zespołu napędowego do realizowanej misji samolotu

Ogólne informacje o zajęciach:
moduł składa się z części wykładowej i ćwiczeniowej

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Włodzimierz Balicki i in. Historia i perspektywy rozwoju napędów lotniczych Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa. 2005
2 Paweł Dzierżanowski Turbinowe Silniki Śmigłowe i Śmigłowcowe Wtdawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa. 1985
3 Marek Orkisz Podstawy doboru turbinowych silników odrzutowych do płatowca Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa. 2002
4 Włodzimierz Balicki i in. Lotnicze silniki turbinowe, konstrukcja eksploatacja, diagnostyka Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa. 2010
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Paweł Dzierżanowski Turbinowe Silniki Odrzutowe Wydawnictwo Komunikacji i łączności, Warszawa. 1983
2 Edmund Cichosz Charakterystyki i zastosowanie napędów Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa . 1980
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Włodzimierz Balicki Historia i perspektywy rozwoju napędów lotniczych Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa. 2005

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
student musi posiadać uprawnienia do studiowania na semestrze 3

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
student musi posiadać wiedzę z zakresu termodynamiki (przemiany cieplne) oraz mechaniki płynów

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
student posada umiejętność praktycznego stosowania i wykorzystania urządzeń pomiarowych temperatury i ciśnienia, biegle posługuje się aparatem matematycznym (rachunek macierzowy, różniczkowy)

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
ma umiejętność pracy w zespole i ma świadomość wpływu własnej pracy na wyniki pracy zespołu

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 umie stosować w praktyce proste formuły termodynami technicznej i mechaniki płynów do wyznaczania szacunkowych osiągów zespołu napędowego wykład kolokwium, esej, kolokwium K-W07+
P6S-WG
MEK02 umie ocenić przydatnośc materiałow, technologii wytwarzania oraz narzędzi i metod pomiarowych w budowie i eksploatcji napędów lotniczych wykład kolokwium K-W08+
P6S-WG
MEK03 ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę z zakresu obszarów stosowalności napędów lotniczych wykład kolokwium K-W09+
P6S-WG
MEK04 zna kierunki i perspektywy rozwoju napędów lotniczych wykład problemowy zaliczenie cz. ustna K-W12+
P6S-WK
MEK05 potrafi porozumiewać się przy użyciu specjalistycznego języka technicznego stosując nazwy i określenia właściwe dla napędów lotniczych wykład interaktywny zaliczenie cz. ustna K-U02+
P6S-UW
MEK06 potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązywania prostych i szacunkowych zadań inżynierskich służących ocenie jakości doboru zespołu napędowego do obiektu latającego wykład prezentacja projektu K-U15+
P6S-UO
MEK07 ze względu na postępujący proces rozwoju technicznego napędów lotniczych rozumie potrzebę ciągłego poszukiwania wiedzy i konieczność dokształcania wykład prezentacja projektu K-K01+
P6S-KR
MEK08 ma świadomość ważności działań inżynierskich zmierzających do ochrony środowiska naturalnego człowieka dyskusja dydaktyczna referat ustny K-K02+
P6S-KR
MEK09 realizując projekty w zespole zdobywa umiejętność odpowiedzialności za pracę własną, potrafi podporządkować się zasadom pracy w zespole, potrafi określić priorytety służące realizacji postawionego zadania w grupie wykład, ćwiczenia problemowe prezentacja projektu K-K04+
P6S-KO
MEK10 posiada wiedzę z zakresu badań eksperymentalnych napędów lotniczych laboratorium prezentacja projektu K-U15+
P6S-UO
MEK11 posiada umiejętność prowadzenia badań eksperymentalnych silników lotniczych laboratorium prezentacja projektu K-U15+
P6S-UO

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
4 TK01 Paliwa lotnicze. Wartość opałowa, liczba oktanowa i cetanowa. Spalanie zupełne i niezupełne. Normy emisji spalin W01-02, MEK05 MEK08
4 TK02 Podział i klasyfikacja napędów lotniczych. Napęd bezpośredni i pośredni – przykłady rozwiązań konstrukcyjnych. Śmigło lotnicze – zasada działania- podstawy, charakterystyka śmigła. Lotnicze silniki tłokowe – kryteria klasyfikacji. Główne parametry silnika tłokowego. Wskaźniki pracy silnika – moc, moment obrotowy, prędkość obrotowa, jednostkowe i godzinowe zużycie paliwa W03-04 MEK02 MEK03 MEK05
4 TK03 Schematy konstrukcyjne : silniki rzędowe, przeciwsobne („boxer”), gwiazdowe, widlaste. Główne zespoły konstrukcyjne silnika tłokowego spalinowego- zarys konstrukcji. Kinematyka układu korbowo-tłokowego. Podstawy procesów tworzenia mieszanki paliwowo-powietrznej. Współczynnik nadmiaru powietrza – mieszanka uboga i bogata. Powstawanie siły gazowej. Kadłuby silników. Wał korbowy, korbowód. Układ rozrządu i zawory. Układ zasilania paliwem (gaźnikowy i wtryskowy), układy smarowania, chłodzenia. Układ dolotowy i wylotowy. Obiegi porównawcze silników (Otto, Diesla, Sabathe’a- Sieligera). Silniki czterosuwowe i dwusuwowe. Charakterystyka obrotowa. Zarys systemu eksploatacji lotniczego silnika tłokowego. Doładowanie silników – systemy doładowania, granice możliwości doładowania- silnik wysokościowy, charakterystyki zewnętrzne. Perspektywy rozwojowe silników tłokowych. W05-07 MEK01 MEK03 MEK05 MEK08 MEK09
4 TK04 Silniki przepływowe. Kryteria klasyfikacji i podział silników przepływowych. Silnik strumieniowy, pulsacyjny, rezonansowy. Silniki jednoprzepływowe i dwuprzepływowe. Silniki turbinowe śmigłowe i śmigłowcowe. Ciąg silnika – źródło ciągu, wyznaczanie ciągu. Sposoby zwiększania ciągu i mocy. Parametry jednostkowe silnika przepływowego. Obieg porównawczy silnika odrzutowego. Rozkład parametrów cieplno-przepływowych w kanale przepływowym silnika. W08-09 MEK01 MEK03 MEK05 MEK08
4 TK05 Charakterystyki wysokościowe, prędkościowe i obrotowe silnika odrzutowego. Warunki i zakresy pracy silnika przepływowego. Zespoły konstrukcyjne silnika odrzutowego i śmigłowego (śmigłowcowego): wlot, sprężarka, komora spalania, turbina, dysza wylotowa, dopalacz, reduktor. W10 MEK02 MEK05 MEK08 MEK09
4 TK06 Przegląd wybranych konstrukcji silników odrzutowych. Systemy eksploatacji silników lotniczych. Perspektywy rozwoju napędów lotniczych, silniki hipersoniczne. W11 MEK02 MEK04 MEK08
4 TK07 Silniki rakietowe na stały i ciekły materiał pędny. Wytwarzanie ciągu w silnikach rakietowych. Charakterystyki silników rakietowych. Silniki statków kosmicznych – perspektywy rozwoju. Obszary zastosowań silników lotniczych i kosmicznych W12-13 MEK02 MEK03 MEK05 MEK07
4 TK08 1.Wyznaczanie parametrów atmosfery wzorcowej dla wybranej misji samolotu. 2.Obliczenia podstawowych parametrów silnika tłokowego z zapłonem iskrowym, obieg bez strat. 3.Wyznaczanie parametrów kinematycznych w układzie tłok-korbowód wał korbowy silnika tłokowego, 4.Wyznaczanie parametrów termo-gazodynamicznych w przekrojach kontrolnych silnika odrzutowego, jednoprzepływowego 5.Wyznaczanie ciagu i wymiarowanie silnika przepływowego. Model wyznaczania charakterystyki prędkościowo-wysokościowej silnika W14-15 MEK01 MEK06 MEK09 MEK11
4 TK09 1.Schematy i przekroje lotniczych silników tłokowych, zespoły konstrukcyjne- zapoznanie. 2.Zdejmowanie charakterystyki mocy silnika tłokowego 3.Rozruch silnika strumieniowego 4.Rozruch silnika pulsacyjnego 5.Rozruch silnika turbinowego (modelarskiego), zdejmowanie charakterystyki obrotowej. L01-07 MEK02 MEK05 MEK09 MEK10

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 4) Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 4) Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 4) Udział w konsultacjach: 10.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 4) Przygotowanie do zaliczenia: 15.00 godz./sem.
Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie ustne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład na podstawie oceny z kolokwium zaliczeniowego wykonanego na koniec semestru, ocena z kolokwium stanowi 70 % oceny końcowej. Kolokwium przeprowadzone w formie testowej składa się z 10 pytań testowych, jednokrotnego wyboru. Ocena pozytywna to uzyskanie 5 pkt (3.0), ocena bardzo dobra powyżej 9 punktów
Laboratorium na podstawie wykonanych sprawozdań i ich pozytywnej oceny przez prowadzącego , ocena końcowa z laboratorium stanowi 30% oceny końcowej z przedmiotu
Ocena końcowa średnia z ocen z kolokwium (70%) i laboratorium (30%)

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
SLiK.pdf

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 M. Klimczyk; J. Muszyńska-Pałys; M. Orkisz; P. Wygonik Fuel cells in aviation: limitations, capabilities, and development prospects 2025
2 P. Wygonik Dobór zespołu napędowego do samolotu wielozadaniowego według kryterium zadania lotniczego 2024