Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Przekazanie interdyscyplinarnej wiedzy na temat procesów powodujących degradację zbiorników wodnych wywołanych presją ekosystemu lądowego i procesów starzenia się zbiorników oraz sposobów ograniczenia tych niekorzystnych zjawisk poprzez zastosowanie właściwych metod ochrony i rekultywacji zbiorników wodnych.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot realizowany jest na 2 semestrze studiów II stopnia w ramach specjalności: Zintegrowane technologie w ochronie wód w wymiarze 30 godz./sem. Obejmuje zajęcia audytoryjne (15h) i projektowe (15h).

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Chełmicki W.	Woda. Zasoby, degradacja, ochrona.	PWN, Warszawa.	2002.
2	Kajak Z.	Hydrobiologia-Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych.	PWN, Warszawa.	1998.
3	Bajkiewicz-Grabowska E.	Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych.	Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.	2002.
4	Kentzer A.	Fosfor i jego biologicznie dostępne frakcje w osadach jezior różnej trofii.	Rozprawa habilitacyjna., Wydawnictwo UMK, Toruń.	2001.
5	Bartoszek L.	Degradacja zbiorników wodnych małej retencji - uwarunkowania, nasilenie, możliwości chemicznej rekultywacji.	Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów.	2019

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Piontek F.	Metody ustalania szkód i kosztów powodowanych degradacją zasobów wodnych i składowaniem odpadów.	Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.	1995.
2	Bajkiewicz-Grabowska E.	Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych.	Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.	2002.

Literatura do samodzielnego studiowania

1

Publikacje naukowe obejmujące tematykę degradacji i rekultywacji zbiorników wodnych.

Z czasopism polskich i obcojęzycznych.

Dostępne w internecie..

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja studenta na 2 semestr studiów II stopnia na kierunku Inżynieria środowiska.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Podstawowa wiedza z zakresu chemii środowiska, biologii, ochrony wód i gospodarki wodnej.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Potrafi pozyskiwać samodzielnie informacje z literatury, baz danych i innych źródeł, oceniać ich rzetelność.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Potrafi pracować samodzielnie i w zespołach 2-3 osobowych.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Posiada pogłębioną wiedzę obejmującą charakterystykę zbiorników wodnych, przyczyny, uwarunkowania i skutki ich degradacji, zna wskaźniki poziomu trofii i podstawy klasyfikacji stanu troficznego jezior. Posiada wiedzę w zakresie metod ochrony i rekultywacji zbiorników wodnych.	wykład, projekt	kolokwium, prezentacja projektu	K_W20++	P7S_WG
02	Potrafi wyznaczyć główne źródła ładunków biogenów, dokonać oceny odporności zbiorników wodnych na degradację i podatności zlewni na dostawę materii. Potrafi rozważyć możliwości techniczne, efekty i ograniczenia głównych metod rekultywacji.	projekt	obserwacja wykonawstwa, prezentacja projektu,	K_U15++	P7S_UW
03	Potrafi wyszukiwać informacje w internetowych bazach danych i publikacjach naukowych z zakresu przeprowadzonych rekultywacji zbiorników wodnych, interpretować uzyskane informacje i przygotować oraz przedstawić w postaci ustnej prezentacji.	projekt	prezentacja projektu	K_U01++ K_U05++	P7S_UU P7S_UW
04	Potrafi pracować samodzielnie mając świadomość konieczności aktualizowania wiedzy w celu ogólnej orientacji w aktualnych trendach rozwojowych w zakresie rozwiązań technicznych i sposobów rekultywacji zbiorników wodnych.	projekt	prezentacja projektu	K_K03+++	P7S_KK

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
2	TK01	Strefy, podział, typy miktyczne jezior, podział zbiorników zaporowych, cechy różniące zbiorniki zaporowe od jezior, parametry morfometryczne zbiorników wodnych. Przyczyny i efekty eutrofizacji. Klasyfikacja stanu troficznego jezior. Wskaźniki poziomu trofii. Podatność zbiorników wodnych na degradację. Wpływ zlewni na przyśpieszenie degradacji zbiorników wodnych. Kryteria oceny obciążenia zbiorników biogenami. Zasilanie wewnętrzne i jego rola w procesie degradacji troficznej. Zabiegi ochronne w zlewni zbiornika. Techniczne metody rekultywacji: wymiana wody w zbiorniku lub samego hypolimnionu, bagrowanie osadów dennych, napowietrzanie wody w zbiorniku - możliwości techniczne i ograniczenia. Metody biologiczne: biomanipulacja, biostruktury, bioaugmentacja. Chemiczna inaktywacja fosforanów w osadach dennych: metoda Riplox, zastosowanie związków żelaza, glinu, wapnia, lantanu – efekty i ograniczenia. Zakwaszenie jezior.	W01-W07	MEK01
2	TK02	Ocena wpływu zlewni na tempo dostawy materii na przykładzie zbiornika zaporowego. Ocena naturalnej odporności zbiornika zaporowego na degradację. Wielkości „dopuszczalnych” i „niebezpiecznych” ładunków fosforu i azotu dla zbiorników wodnych według modelu statycznego i hydraulicznego Vollenweidera. Określenie kategorii zagrożenia zbiornika oraz przyporządkowanie do odpowiedniego typu układu środowiskowego zlewnia – zbiornik o różnym postępie naturalnej eutrofizacji. Projekt rekultywacji zbiornika wodnego w formie prezentacji zawierający m.in.: rozpoznanie warunków zasilania wybranego polskiego jeziora lub zbiornika zaporowego, identyfikację zagrożeń środowiska zbiornika, ocenę zastosowanych oraz własną koncepcję rozwiązań ochronnych i rekultywacyjnych.	P01-P07	MEK01 MEK02 MEK03 MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 2)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 2)	Przygotowanie do zajęć projektowych/seminaryjnych: 12.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem..	Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 5.00 godz./sem. Przygotowanie do prezentacji: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 2)	Przygotowanie do zaliczenia: 12.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Kolokwium
Projekt/Seminarium	Poprawne przygotowanie projektu i przedstawienie w postaci prezentacji.
Ocena końcowa	Ocena końcowa = ocena z kolokwium x 0,7 + ocena prezentacji projektu x 0,3.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	L. Bartoszek	The effect of natural organic matter (NOM) on the distribution and resources of mobile phosphorus in the bottom sediments of small retention reservoirs	2023
2	L. Bartoszek; M. Chutkowski; P. Koszelnik; M. Miąsik	The influence of the physico-chemical composition of bottom sediments on their sorption capacity in relation to phosphates	2023
3	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	A new concept to forecast the process of suspended sediment accumulation in the bottom sediment of small reservoirs	2023
4	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Ekoinnowacyjność Jeziora Tarnobrzeskiego	2023
5	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz; O. Omonov	Rekultywacja terenów pogórniczych – studium przypadku Jeziora Tarnobrzeskiego	2023
6	L. Bartoszek; J. Czarnota; R. Gruca-Rokosz; A. Pękala	Heavy Metal Accumulation in Sediments of Small Retention Reservoirs—Ecological Risk and the Impact of Humic Substances Distribution	2022
7	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Significance of organic matter in the process of aggregation of suspended sediments in retention reservoirs	2022
8	L. Bartoszek; M. Cieśla	Pułapka sedymentacyjna	2021
9	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Characteristics and origin of suspended matter in a small reservoir in Poland	2020
10	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	The connection between a suspended sediments and reservoir siltation: empirical analysis in the Maziarnia Reservoir, Poland	2020
11	L. Bartoszek; P. Koszelnik; M. Miąsik	Trophic degradation predispositions and intensity in a high-flow, silted reservoir	2020
12	L. Bartoszek; R. Gruca-Rokosz; A. Pękala; D. Szal	Isotopic evidence for vertical diversification of methane production pathways in freshwater sediments of Nielisz reservoir (Poland)	2020
13	L. Bartoszek	Degradacja zbiorników wodnych małej retencji - uwarunkowania, nasilenie, możliwości chemicznej rekultywacji	2019
14	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Effectiveness assessment of a new system of sediment trap in the investigation of matter sedimentation in a reservoir — A case study	2019