Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Nadrzędnym celem kształcenia w zakresie ekonometrii jest fakt przygotowania słuchacza do przeprowadzania analizy dostępnych lub tworzonych informacji wspierających podejmowanie racjonalnych decyzji osadzonych w kanonach nauk ekonomicznych.

Ogólne informacje o zajęciach: Rola i miejsce ekonometrii w analizach i badaniach ekonomicznych; rozumienie modeli ekonometrycznych i zasad ich konstruowania zarówno w ujęciu modeli linowych jak i pewnej grupy modeli nieliniowych; wykorzystanie metodologii ekonometrii w zakresie funkcji oceny, kontroli i prognozowania.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Maddala G.S.	Ekonometria	PWN.	2006
2	Chow C.	Ekonometria	PWN.	1995
3	Welfe A.	Ekonometria	PWN.	1998

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Nowak E.	Zarys metod ekonometrii - zbiór zadań	PWN.	2002
2	Kukuła K. (red.)	Wprowadzenie do ekonometrii w przykładach i zadaniach	PWN.	2000

Literatura do samodzielnego studiowania

1

Welfe A. i inni

Ekonometria - zbiór zadań

PWE.

1997

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Zgodne z regulaminem studiów Politechniki Rzeszowskiej

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Student powinien posiadać wiedzę w zakresie przedmiotu Matematyka, Statystyka. W pewnym zakresie powinien również znać główne prawidłowości ekonomiczne i relacje panujące między nimi.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Student powinien posiadać umiejętność w zakresie wnioskowania statystycznego. Ponadto słuchacz powinien znać elementy matematyki głównie w zakresie rachunku macierzowego oraz działań na logarytmach.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Student powinien rozumieć zasadnicze związki i relacje jakie zachodzą w gospodarce rynkowej zarówno w skali makro- jak i mikroekonomii.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Student zna i rozumie przedmiot oraz zakres badań ekonometrii oraz jej związek z innymi naukami w podstawowym zakresie.	wykład / wykład multimedialny, ćwiczenia / ćwiczenia rachunkowe	egzamin cz. pisemna	K_W03+	P6S_WG
02	Student zna podstawy metodologii doboru zmiennych do modelu ekonometrycznego. Jest przygotowany do samodzielnego poszukiwania informacji, danych niezbędnych do modelowania ekonometrycznego.	wykład / wykład multimedialny, ćwiczenia / ćwiczenia rachunkowe	egzamin cz. pisemna	K_W03+ K_W04+ K_U06++	P6S_UK P6S_UW P6S_WG P6S_WK
03	Student dysponuje elementarną wiedzą na temat wyboru postaci analitycznej modelu ekonometrycznego	wykład / wykład multimedialny, ćwiczenia / ćwiczenia rachunkowe	egzamin cz. pisemna	K_W04++ K_U06++	P6S_UK P6S_UW P6S_WG P6S_WK
04	Student zna podstawy estymacji jednorównaniowych modeli ekonometrycznych. Ponadto jest w stanie samodzielnie dokonać weryfikacji oszacowanych modeli.	wykład / wykład multimedialny, ćwiczenia / ćwiczenia rachunkowe	egzamin cz. pisemna	K_W04++ K_U06++	P6S_UK P6S_UW P6S_WG P6S_WK
05	Student w podstawowym zakresie potrafi zastosować modelowanie ekonometryczne w praktyce życia gospodarczego.	wykład / wykład multimedialny, ćwiczenia / ćwiczenia rachunkowe	egzamin cz. pisemna	K_W04++ K_U04++ K_K02++	P6S_KO P6S_UW P6S_WG P6S_WK

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
4	TK01	Wprowadzenie do ekonometrii - historia ekonometrii, przedmiot badań, zakres badań, powiązanie ekonometrii z innymi naukami. pojęcie modelu ekonometrycznego, elementy modelu, klasyfikacja modeli z punktu widzenia różnych kryteriów, etapy budowy modeli opisowych.	W1	MEK01
4	TK02	Metody doboru zmiennych objaśniających do modelu ekonometrycznego (metoda Hellwiga, analizy grafów, Pawłowskiego, analizy macierzy współczynników korelacji, eliminacji zmiennych quasi-stałych).	W2-W3, L1-L2	MEK02
4	TK03	Metody wyboru postaci analitycznej modelu ekonometrycznego.	W4-W5, L3-L4	MEK03
4	TK04	Metody estymacji jednorównaniowych modeli ekonometrycznych (klasyczna metoda najmniejszych kwadratów).	W6, L5	MEK04
4	TK05	Weryfikacja modeli ekonometrycznych (badanie dopasowania i wyrazistości modelu, badanie istotności otrzymanych ocen parametrów strukturalnych).	W7, L6	MEK04
4	TK06	Badanie własności reszt modelu (weryfikacja składnika losowego – badanie losowości, autokorelacji, symetrii, normalności, nieobciążoności).	W8-W9, L7-L9	MEK04
4	TK07	Zastosowanie jednorównaniowych modeli ekonometrycznych w praktyce życia gospodarczego. Ekonometryczna analiza rynku (mikro i makroekonomiczne funkcje popytu konsumpcyjnego, rozkłady dochodów itp.). Ekonometryczna analiza procesów produkcyjnych (funkcja produkcji Cobba-Douglasa, funkcja produkcji typu CES, modele kosztów w firmie, modele wydajności pracy itp.).	W10	MEK05
4	TK08	Predykcja na podstawie modeli jednorównaniowych. Klasyczna predykcja na podstawie modeli przyczynowo-opisowych. Modele tendencji rozwojowej jako narzędzie predykcji. Wybrane modele adaptacyjne w procesie predykcji (model wyrównywania wykładniczego i metoda wag harmonicznych). Predykcja na podstawie modeli trendów jednoimiennych okresów.	W11-W12, L10-L12	MEK05

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 4)		Godziny kontaktowe: 12.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 12.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 12.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 4)	Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 15.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 18.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 4)	Przygotowanie do konsultacji: 4.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 4)	Przygotowanie do egzaminu: 15.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Egzamin pisemny
Laboratorium	Zaliczenie końcowe.
Ocena końcowa	Ocenę końcową stanowi ocena z egzaminu pisemnego

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : tak

Dostępne materiały : Własne notatki, tablice statystyczne oraz kalkulator

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Ahmad; M. Islam; G. Mentel; L. Vasa; X. Yang	Synergistic dynamics unveiled: Interplay between rare earth prices, clean energy innovations, and tech companies\' market resilience amidst the Covid-19 pandemic and Russia-Ukraine conflict	2024
2	G. Mentel; K. Mohammed; P. Stępień; Y. Wang; X. Zhao	Effect of geopolitical risk and economic uncertainty indices on renewable energy	2024
3	K. He; S. Khan; G. Mentel; I. Shahzadi; W. Tarczyński	The dilemma of water, food, and greener energy nexus: A novel context of COP27 for G20 economies	2024
4	M. Ageli; G. Mentel; D. Si; X. Wang; H. Zhang; X. Zhang	Natural resources, food, energy and water: Structural shocks, food production and clean energy for USA in the view of COP27	2024
5	S. Majewski; G. Mentel; K. Mohammed; I. Shahzadi; S. Tiwari	Role of circular economy, energy transition, environmental policy stringency, and supply chain pressure on CO2 emissions in emerging economies	2024
6	F. Amin; M. Bashir; M. Bashir; Z. Dengfeng; G. Mentel; S. Raza	Transition to greener electricity and resource use impact on environmental quality: Policy based study from OECD countries	2023
7	G. Mentel; G. Rausser; W. Strielkowski	Consumer Attitudes toward Energy Reduction and Changing Energy Consumption Behaviors	2023
8	J. Berniak-Woźny; A. Lewandowska; G. Mentel; W. Tarczyński	Green and Renewable Energy Innovations: A Comprehensive Bibliometric Analysis	2023
9	J. Brożyna; M. Charytanowicz; K. Gajowniczek; J. Jarnicka; G. Matejko; G. Mentel; A. Olwert; W. Radziszewska; J. Verstraete; T. Ząbkowski	Cluster-Based Approach to Estimate Demand in the Polish Power System Using Commercial Customers’ Data	2023
10	J. Brożyna; M. Charytanowicz; K. Gajowniczek; J. Jarnicka; G. Matejko; G. Mentel; A. Olwert; W. Radziszewska; T. Ząbkowski	Changing Electricity Tariff—An Empirical Analysis Based on Commercial Customers’ Data from Poland	2023
11	K. Ali; M. Altuntaş; D. Jianguo; D. Kirikkaleli; G. Mentel	Testing the role of digital financial inclusion in energy transition and diversification towards COP26 targets and sustainable development goals	2023
12	K. lv; G. Mentel; M. Pan; J. Rosak-Szyrocka; T. Truskolaski; X. Zhao	Internet development and carbon emission-reduction in the era of digitalization: Where will resource-based cities go?	2023
13	X. Ma; G. Mentel; W. Tao; C. Wang; X. Zhao	Exploring the role of environmental regulation on energy security: Contextual findings for sustainable development in Chinese provinces	2023
14	B. Doğan; Z. Hashim; G. Mentel; U. Shahzad; F. Tehreem	Investigating the role of export product diversification for renewable, and non-renewable energy consumption in GCC (gulf cooperation council) countries: does the Kuznets hypothesis exist?	2022
15	G. Lew; G. Mentel	Rachunkowość pełna granic	2022
16	G. Mentel; A. Samour; U. Shahzad	Moving toward sustainable development: Assessing the impacts of taxation and banking development on renewable energy in the UAE	2022
17	J. Brożyna; M. Charytanowicz; K. Gajowniczek; J. Jarnicka; G. Matejko; G. Mentel; A. Olwert; W. Radziszewska; T. Ząbkowski	Machine Learning for Energy Load Prediction and its Interpretation	2022
18	K. Abdurakmanov; H. Azadi; G. Mentel; R. Salahodjaev; W. Tarczyński; E. Zakirova	R&D Human Capital, Renewable Energy and CO2 Emissions: Evidence from 26 Countries	2022
19	M. Dylewski; G. Mentel; R. Salahodjaev; W. Tarczyński	Does Renewable Energy Sector Affect Industrialization-CO2 Emissions Nexus in Europe and Central Asia?	2022
20	M. Dylewski; S. Majewski; G. Mentel; R. Salahodjaev	Renewable Energy, Agriculture and CO2 Emissions: Empirical Evidence From the Middle-Income Countries	2022
21	N. Iqbal; M. Jebli; S. Jianga; G. Mentel; I. Shahzadi	Renewable energy, trade diversification and environmental footprints: Evidence for Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC)	2022
22	S. Abbas; Y. Hu; G. Mentel; M. Nakhli; H. Wu	The asymmetric responses of income to changes in nuclear power generation and carbon dioxide emissions: A comparative G-6 analysis	2022
23	Z. Kuldasheva; Q. Ma; G. Mentel; R. Salahodjaev; X. Zhao	Natural resources tax volatility and economic performance: Evaluating the role of digital economy	2022
24	A. Majewska; S. Majewski; G. Mentel; M. Tarczyńska-Łuniewska ; W. Tarczyński	The Impact of Weather Factors on Quotations of Energy Sector Companies on Warsaw Stock Exchange	2021
25	G. Mentel; U. Mentel; U. Shahzad; W. Tarczyński	The Influence of Investors’ Mood on the Stock Prices: Evidence from Energy Firms in Warsaw Stock Exchange, Poland	2021
26	S. Álvarez-Otero; J. Cherian; C. Guping; G. Mentel; M. Sial; P. Wan	The Relationship between CSR Communication on Social Media, Purchase Intention, and E-WOM in the Banking Sector of an Emerging Economy	2021
27	U. Comite; D. Guan; S. Gunnlaugsson ; G. Mentel; U. Mentel; A. Salman; M. Sial; B. Zhang	The Impact of Renewable Energy Sources on Financial Development, and Economic Growth: The Empirical Evidence from an Emerging Economy	2021
28	Y. Bilan; A. Lewandowska; G. Mentel	The Impact of Financial Innovation Investment Support on SME Competitiveness	2021
29	Y. Bilan; G. Mentel; U. Mentel; B. Szetela	The relationship between trend and volume on the bitcoin market	2021
30	Y. Bilan; M. Brychko ; S. Lyeonov; G. Mentel	Trust crisis in the financial sector and macroeconomic stability: a structural equation modelling approach	2021
31	Y. Bilan; S. Lyeonov; G. Mentel; H. Yarovenko	Methodology for assessing the risk associated with information and knowledge loss management	2021
32	G. Mentel; J. Nakonieczny	Weather risk and energy consumption in Poland	2020
33	G. Mentel; T. Olejarz; N. Stoyanets; A. Vysochyna	Environtmental Determinants of a Countrys Food Security in Short-Term and Long-Term Perspectives	2020
34	G. Mentel; U. Mentel; G. Przekota; V. Sneska; A. Szczepańska-Przekota	Causality of the relationship between wheat prices and economic conditions - an evidence for sustainable development	2020
35	M. Bolińska; P. Dykas; G. Mentel; T. Misiak	An impact of the variable technological progress rate on the trajectory of labor productivity	2020
36	O. Cherednichenko; V. Havrysh; A. Kalinichenko; G. Mentel; J. Nakonieczny; V. Shebanin	Local Green Power Supply Plants Based on Alcohol Regenerative Gas Turbines: Economic and Environmental Aspects	2020
37	R. Karbach; G. Mentel; Y. Samusevych; J. Streimikis; T. Vasilyeva; A. Vysochyna	The evaluation of economic, environmental and energy security: composite approach	2020
38	V. Havrysh; A. Kalinichenko; G. Mentel; T. Olejarz	Commercial Biogas Plants: Lessons for Ukraine	2020
39	V. Havrysh; A. Kalinichenko; G. Mentel; U. Mentel; D. Vasbieva	Husk energy supply systems for sunflower oil mills	2020
40	Y. Bilan; G. Mentel; D. Streimikiene; B. Szetela	Weather risk management in the Weather-VaR Approach. Assumptions of Value-at-Risk Modeling	2020
41	Y. Bilan; G. Mentel; I. Prokopchuk; O. Prokopchuk	Parametric Insurance as Innovative Development Factor of the Agricultural Sector of Economy	2020
42	Y. Bilan; G. Mentel; U. Mentel; B. Szetela	Directional Movement Distribution in the Bitcoin Markets	2020
43	A. Matuszewska- Janica; G. Mentel; D. Witkowska	Determinanty wynagrodzeń w wybranych państwach Unii Europejskiej	2019
44	A. Matuszewska- Janica; G. Mentel; D. Żebrowska-Suchodolska	Evaluation of Short-Term Relationships between Selected Investment Funds and the Capital Market in Poland	2019
45	G. Mentel; G. Przekota; J. Rembeza; B. Szetela	The Relationship between the Stock Market and the Economy: Evidence from Central and Eastern European Countries	2019
46	J. Brożyna; E. Ivanova; G. Mentel; G. Sorokin	Classification of Renewable Sources of Electricity in the Context of Sustainable Development of the New EU Member States	2019
47	J. Brożyna; G. Mentel; B. Szetela	Modelling European sovereign default probabilities with copulas	2019
48	K. Kompa; G. Mentel; D. Witkowska	The effect of government decisions on the efficiency of the investment funds market in Poland	2019
49	M. Bolińska; P. Dykas; G. Mentel; T. Misiak	Demographic forecasts and volatility of investment rates vs. labor productivity trajectories	2019