Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Poznanie niekonwencjonalnych układów napędowych i źródeł napędu samochodu. Umiejętność doboru alternatywnych rozwiązań napędu samochodu.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot wybieralny dla studentów trzeciego semestru

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Baczewski K., Kałdoński T.:	Paliwa do silników o zapłonie samoczynnym.	WKiŁ, Warszawa.	2004
2	Baczewski K., Kałdoński T	Paliwa do silników o zapłonie iskrowym.	WKiŁ, Warszawa .	2005
3	Merkisz J., Pielecha I.:	Alternatywne paliwa i układy napędowe pojazdów.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej. Poznań .	2004.
4	Majerczyk A., Taubert S.:	Układy zasilania gazem propan-butan.	WKiŁ, Warszawa .	2003
5	Merkisz J., Pielecha I.:	Alternatywne napędy pojazdów.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej. Poznań .	2006.
6	Lejda K.	Wodór w aplikacjach do środków napędu w transporcie drogowym.	Wydawnictwo KORAW, Rzeszów.	2013
7	Merkisz J., Pielecha I.	Układy mechaniczne pojazdów hybrydowych	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2015
8	Merkisz J., Pielecha I.	Układy elektryczne pojazdów hybrydowych.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiwej, Poznań.	2015

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Prochowski L.:	Pojazdy samochodowe. Mechanika ruchu.	WNT, Warszawa.	2020
2	Czasopismo	Silniki Spalinowe	Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych. Bielsko Biała.	2005-
3	Lejda K.	Wodór w aplikacjach do środków napędu w transporcie drogowym	Wydawnictwo KORAW, Rzeszów.	2013
4	Merkisz J., Pielecha I.	Układy elektryczne pojazdów hybrydowych.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiwej, Poznań.	2015
5	Merkisz J., Pielecha I.	Układy mechaniczne pojazdów hybrydowych	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2015

Literatura do samodzielnego studiowania

1

Praca zbiorowa

Informatory techniczne BOSCH

WKiŁ, Warszawa.

2000-

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na 3 semestr studiów drugiego stopnia kierunku mechanika i budowa maszyn

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Student powinien posiadać wiedzę w zakresie realizowanym w ramach przedmiotów: podstawy konstrukcji maszyn, materiały konstrukcyjne, mechanika ogólna

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Brak

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Brak

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	ma pogłębioną wiedzę w zakresie właściwości nieodnawialnych i odnawialnych paliw alternatywnych do zasilania silników spalinowych oraz konstrukcji układów zasilania alternatywnego.	wykład, projekt	prezentacja projektu,test pisemny	K_W05+ K_W10+	P7S_WG P7S_WK
02	potrafi określić niezbędne modyfikacje pojazdu przy jego adaptacji do alternatywnego sposobu napędu.	wykład, projekt	sprawozdanie z projektu, prezentacja projektu, test pisemny	K_W09+ K_U01+	P7S_UW P7S_WG
03	potrafi wyznaczyć zapotrzebowanie na energię przez pojazd w homologacyjnym cyklu jezdnym z uwzględnieniem rekuperacji energii.	projekt	projekt, prezentacja projektu, sprawozdanie z projektu	K_U01+ K_U06+ K_K01+	P7S_KO P7S_UW

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
3	TK01	Napęd silnikami spalinowymi zasilanymi paliwami niekonwencjonalnymi. Wykorzystanie paliw gazowych do napędu samochodów. Klasyfikacja i właściwości paliw gazowych. Klasyfikacja i konstrukcja układów zasilania paliwami gazowymi. Wykorzystanie paliw odnawialnych do zasilania silników spalinowych. Paliwa alkoholowe, oleje roślinne i ich pochodne. Trakcyjny napęd elektryczny. Podstawy teorii ruchu - analiza przydatności napędu elektrycznego w pojazdach samochodowych. Zalety napędu elektrycznego - rekuperacja energii. Źródła energii elektrycznej w pojazdach samochodowych. Elektryczne silniki napędowe i układy sterowania. Przykłady rozwiązań konstrukcyjnych i właściwości eksploatacyjne pojazdów o napędzie elektrycznym. Pojazdy samochodowe o napędzie hybrydowym. Istota budowy, cel stosowania i rodzaje napędów hybrydowych. Spalinowo-elektryczne hybrydowe układy napędowe samochodów. Pierwotne i wtórne źródła energii. Przykłady rozwiązań konstrukcyjnych pojazdów z napędem hybrydowym. Pozostałe niekonwencjonalne źródła napędu i perspektywy ich rozwoju. Tendencje rozwojowe źródeł napędu samochodów.	W01_W08	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK02	Wybrane zagadnienia dotyczące doboru i adaptacji niekonwencjonalnego źródła napędu do wybranego pojazdu samochodowego. Proces technologiczny adaptacji. Wybór odpowiedniego rozwiązania konstrukcyjnego. Analiza ekonomiczno-ekologiczna celowości adaptacji pojazdu do zasilania paliwem alternatywnym. Określenie wybranych parametrów użytkowych i zaleceń eksploatacyjnych pojazdu z zasilaniem alternatywnym. Dobór elektrycznego układu napędowego do wybranego pojazdu samochodowego. Określenie założeń konstrukcyjnych projektowanego układu napędowego. Dobór silnika elektrycznego. Wybór typu i mocy źródła energii elektrycznej. Określenie wybranych parametrów użytkowych pojazdu z uwzględnieniem rekuperacji energii.	P01_P08	MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem..
Konsultacje (sem. 3)
Zaliczenie (sem. 3)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Na ostatnim wykładzie, na teście pisemnym sprawdzana jest realizacja pierwszego MEK1 efektu modułowego. Za poprawną odpowiedź przyznawany jest jeden punkt. Kryteria oceny zależne są od sumarycznej liczby punktów: 13-14 p. dst; 15-17 p. +dst; 18-20 p. db; 21-22 p. +db; 23-25p. bdb
Projekt/Seminarium	Na zajęciach projektowych weryfikowane jest osiągnięcie drugiego MEK02 i trzeciego MEK03 efektu modułowego. Ocena ustalona jest jako średnia ocen z prac projektowych oraz z prezentacji projektów. Ocenę bdb (5,0) otrzymuje student, który wykonał projekt bezbłędnie. Ocenę +db (4,5) otrzymuje student, który popełnił nieliczne błędy merytoryczne. Ocenę db (4,0) otrzymuje student, który popełnił niewielkie błędy obliczeniowe. Ocenę +dst (3,5) otrzymuje student, który popełnił mało istotne błędy merytoryczne i obliczeniowe. Ocenę dst (3,0) otrzymuje student, który popełnił istotne błędy merytoryczne i mało istotne błędy obliczeniowe.
Ocena końcowa	Warunkiem zaliczenia modułu jest osiągnięcie wszystkich efektów modułowych i zaliczenie wszystkich form zajęć. Ocena końcowa wyznaczana jest jako średnia ważona oceny z wykładu z wagą 0,4, projektów z wagą 0,6. W zależności od średniej ocena ustalana jest następująco: 3,0-3,24 dst (3,0); 3,25-3,74 +dst (3,5); 3,75-4,24 db (4,0); 4,25-4,74 +db (4,5); 4,75-5,0 bdb (5,0).

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Jaworski; A. Kryuchkov; V. Rozen; M. Sergienko; O. Terentiev	Removal of Contaminants from an Aqueous Solution by a Magnetic Field Using the Effect of Focusing Ionic Impurities	2024
2	A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; P. Woś	A comparative study on selected physical properties of diesel–ethanol–dodecanol blends	2024
3	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski	The Assessment of PM2.5 and PM10 Immission in Atmospheric Air in a Climate Chamber during Tests of an Electric Car on a Chassis Dynamometer	2024
4	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; P. Woś	Assessment of CH4 Emissions in a Compressed Natural Gas-Adapted Engine in the Context of Changes in the Equivalence Ratio	2024
5	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	The investigation of auto-ignition properties of 1-butanol–biodiesel blends under various temperatures conditions	2023
6	A. Jaworski; H. Kuszewski; R. Longwic; P. Sander	Assessment of Self-Ignition Properties of Canola Oil–n-Hexane Blends in a Constant Volume Combustion Chamber and Compression Ignition Engine	2023
7	B. Babiarz; A. Jaworski; H. Kuszewski; V. Mateichyk; M. Mądziel; S. Porada; M. Śmieszek; P. Woś	Towards Cleaner Cities: An Analysis of the Impact of Bus Fleet Decomposition on PM and NOX Emissions Reduction in Sustainable Public Transport	2023
8	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; R. Longwic; P. Wojewoda; P. Woś	Assessment of the Effect of Road Load on Energy Consumption and Exhaust Emissions of a Hybrid Vehicle in an Urban Road Driving Cycle—Comparison of Road and Chassis Dynamometer Tests	2023
9	S. Boichenko; L. Chelaydyn; A. Jaworski; V. Ribun; S. Viktor; D. Viktoriia; P. Woś; A. Yakovlieva	Effect of Diethyl Ether Addition on the Properties of Gasoline-Ethanol Blends	2023
10	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Sustainable Public Transport Strategies—Decomposition of the Bus Fleet and Its Influence on the Decrease in Greenhouse Gas Emissions	2022
11	A. Jaworski; K. Lejda	Inżynieria środków transportu: badania, konstrukcja i technologia: wybrane problemy	2022
12	A. Jaworski; K. Lejda	Modelowanie emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodu osobowego w cyklu jezdnym z uwzględnieniem oporu ruchu samochodu	2022
13	K. Balawender; A. Jaworski; P. Woś	Sterowanie wtryskiwaczami wodoru w silniku przepływowym	2022
14	K. Balawender; T. Campisi ; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda; P. Woś	Evaluation of the Effect of Chassis Dynamometer Load Setting on CO2 Emissions and Energy Demand of a Full Hybrid Vehicle	2022
15	M. Bilski; A. Jaworski; K. Lejda	Effect of driving resistances on energy demand and exhaust emission in motor vehicles	2022
16	S. Boichenko; A. Jaworski; K. Lejda; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk	Modern technologies of hydrogen generation and accumulation - analytical overview of theoretical and practical experience	2022
17	S. Boichenko; A. Jaworski; І. Matviyi; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk; О. Tselishchev; P. Woś	Міжгалузеві проблеми і системні дослідження в паливно-енергетичному секторі	2022
18	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Development of CO2 Instantaneous Emission Model of Full Hybrid Vehicle with the Use of Machine Learning Techniques	2022
19	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Lubricity of Ethanol-Diesel Fuel Blends-Study with the Four-Ball Machine Method	2021
20	K. Balawender; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; A. Ustrzycki	Assessment of Petrol and Natural Gas Vehicle Carbon Oxides Emissions in the Laboratory and On-Road Tests	2021
21	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; J. Lubas	Effect of temperature on tribological properties of 1-butanol–diesel fuel blends-Preliminary experimental study using the HFRR method	2021
22	M. Jaremcio; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; P. Woś	Charakterystyka wybranych testów jezdnych stosowanych w badaniach emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodów osobowych	2021
23	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	Assessing Vehicle Emissions from a Multi-Lane to Turbo Roundabout Conversion Using a Microsimulation Tool	2021
24	T. Campisi; A. Jaworski; M. Mądziel; G. Tesoriere	The Development of Strategies to Reduce Exhaust Emissions from Passenger Cars in Rzeszow City-Poland A Preliminary Assessment of the Results Produced by the Increase of E-Fleet	2021
25	A. Jaworski	Odwzorowanie oporów ruchu samochodu podczas badań emisji zanieczyszczeń w spalinach na hamowni podwoziowej	2020
26	A. Jaworski; K. Lejda	Systemy i środki transportu: konstrukcja i badania: wybrane zagadnienia	2020
27	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak	The Impact of Exhaust Emission from Combustion Engines on the Environment: Modelling of Vehicle Movement at Roundabouts	2020
28	A. Jaworski; K. Lew; P. Wojewoda	Wpływ oddziaływania buspasów na parametry ruchu środków transportu drogowego	2020
29	K. Balawender; A. Jaworski; D. Konieczny; H. Kuszewski; P. Woś	Wykrywanie spalania stukowego w silniku dwupaliwowym	2020
30	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; S. Siedlecka; A. Ustrzycki; E. Zielińska	Modeling of Unburned Hydrocarbon Emission in a Di Diesel Engine Using Neural Networks	2020
31	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; P. Szymczuk; A. Ustrzycki; P. Woś	Application of Variable Compression Ratio VCR Technology in Heavy-Duty Diesel Engine	2020
32	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda	Analysis of Cold Start Emission from Light Duty Vehicles Fueled with Gasoline and LPG for Selected Ambient Temperatures	2020
33	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Impact of Driving Resistances on the Emission of Exhaust Pollutants from Vehicles with the Spark Ignition Engine Fuelled by Petrol and LPG	2020
34	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	Realizacja cyklu jezdnego w badaniach emisji zanieczyszczeń na hamowni podwoziowej	2020
35	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; L. Pavliukh; D. Savostin-Kosiak	Assessment of CO2 emissions and energy consumption during stationary test of vehicle with SI engine powered by different fuels	2020
36	O. Ivanushko; A. Jaworski; A. Loboda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; M. Tsiuman	Establishing the regularities of correlation between ambient temperature and fuel consumption by city diesel buses	2020
37	S. Boichenko; A. Jaworski; L. Pavliukh; S. Shamanskyi	Evaluation of the potential of commercial use of microalgae in the world and in Ukraine	2020
38	S. Boichenko; A. Jaworski; M. Mądziel; L. Pavliukh	Comparative assessment of CO2 emissions and fuel consumption in a stationary test of the passenger car running on various fuels	2020
39	S. Boichenko; A. Jaworski; N. Kalmykova; K. Lejda; O. Tarasiuk; O. Vovk	Hydrogen technologies and environmental safety of technosphere: the key points of recent tendencies	2020
40	A. Jaworski	Problematyka wyznaczania współczynników oporów ruchu samochodów do badań emisji zanieczyszczeń spalin w warunkach symulowanych na hamowni podwoziowej	2019
41	A. Jaworski; K. Lejda; J. Lubas; M. Mądziel	Comparison of exhaust emission from Euro 3 and Euro 6 motor vehicles fueled with petrol and LPG based real driving conditions	2019
42	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel	Creating an emission model based on portable emission measurement system for the purpose of a roundabout	2019
43	K. Balawender; A. Jaworski	Wpływ dodatku gazu HHO na wybrane parametry eksploatacyjne silnika o zi o małej pojemności	2019