Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Zapoznanie z procesami krystalizacji więzi społecznych w przestrzeni urbanistycznej. Zaprezentowano problematykę socjologii miasta, kładąc główny akcent na praktyczne potrzeby projektowe.

Ogólne informacje o zajęciach: W module przedstawiono wzajemne związki i oddziaływania pomiędzy przestrzenią urbanistyczną i społecznościami. Zaprezentowano problematykę socjologii miasta, kładąc główny akcent na praktyczne potrzeby projektowe. Poprzez analizę przykładów (historycznych: WSM na Żoliborzu, Rote Wien i inne osiedla komunalne Wiednia oraz współczesnych jak Oostelijk Havengebied w Amsterdamie) wyartykułowano mocne i słabe strony mechanizmów przestrzennych mających krystalizować więzi społeczne. Przedstawiono typologie grup społecznych, pojęcia kapitału społecznego i społeczeństwa obywatelskiego. Zagrożeniem dla tych grup społecznych są zjawiska rozpadu więzi społecznych, powstawanie wspólnot „uzurpatorskich”, a z drugiej strony powstawanie tzw. nie-miejsc (non-places) (Marc Auge). Współczesną odpowiedzią na te dylematy jest swego rodzaju ”mikroinżynieria społeczna”. Jej przykładami są wspólnoty mieszkaniowe co-housing, a z drugiej strony fundacja Project for Public Spaces. Następuje swego rodzaju redukcja celów, ale realizowanych w sposób bardziej skuteczny. Program uzupełniają wykonywane zespołowo przez studentów ankiety.

Materiały dydaktyczne: program i harmonogram zajęć

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Augé M.	Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii nowoczesności.	Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.	2010
2	Bańka A	Społeczna psychologia środowiskowa	Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa.	2002
3	Castells M.	Społeczeństwo sieci	Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. .	2007
4	Florida R.	Narodziny klasy kreatywnej	Narodowe Centrum Kultury. Warszawa.	2010
5	Giddens A.	Socjologia.	Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa..	2004
6	Jałowiecki B., Szczepański M.S.	Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej	Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa. .	2002
7	Lewicka M.	Psychologia miejsca	Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa..	2012
8	Makowski G.	Świątynia konsumpcji. Geneza i społeczne znaczenie centrum handlowego.	Wydawnictwo Trio. Warszawa..	2004
9	Sassen S.	Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy	Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków. .	2007
10	Sztompka P.	Socjologia. Analiza społeczeństwa	Wydawnictwo Znak. Kraków..	2002
11	Sztompka P., Bogunia-Borowska M., (red.)	Socjologia codzienności	Wydawnictwo Czarna owca. Warszawa..	2008
12	Wilkinson R., Pickett K.	Duch równości. Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje sie lepiej.	Wydawnictwo Czarna owca. Warszawa..	2011

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: bycie studentem Politechniki Rzeszowskiej

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: podstawowe elementy wiedzy humanistycznej

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: podstawowe umiejętności humanistyczne

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność nawiązywania kontaktów - przy przeprowadzaniu ankiet. Umiejętność pracy zespołowej.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	C.W2. zna i rozumie uwarunkowania projektowania architektonicznego i urbanistycznego wynikające z możliwości psychofizycznych człowieka	wykład	zaliczenie cz. pisemna	K_W03+++ K_W09++	P6S_WK
02	C.U1. potrafi pozyskiwać informacje z właściwie dobranych źródeł, także w języku obcym będącym językiem komunikacji międzynarodowej, w celu wykorzystania ich w procesie projektowym	ćwiczenia	zaliczenie cz. pisemna	K_U01++	P6S_UK P6S_UO P6S_UU P6S_UW

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
8	TK01	Podstawowe pojęcia socjologii miasta, typologie grup społecznych, pojęcie społeczeństwa obywatelskiego i kapitału społecznego. istota współczesnych więzi społecznych terytorialnych.	W01-W03, C01-C03	MEK01 MEK02
8	TK02	Zjawiska zaniku i rozpadu więzi społecznych. Przyczyny owego rozpadu: narastający indywidualizm, ale również zjawiska wynikające z przyczyn przestrzennych. Syndrom "przeładowania urbanistycznego" (S. Milgram) , "bagna behawioralnego" (J. Calhoun), dyfuzja odpowiedzialności. Wspólnoty "uzurpatorskie" vs zanikające wspólnoty autentyczne.	W04, W05; C04, C05	MEK01 MEK02
8	TK03	Typologia stosunków sąsiedzkich wg P. Kryczki. Szczegółowe omówienie dwóch fenomenów urbanistycznych: świadomie zaprojektowanych z myślą o kreowaniu wspólnoty osiedli z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Są nimi: "Czerwony Wiedeń" i Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa na Żoliborzu.	W06, W07; C06, C07	MEK01 MEK02
8	TK04	Omówienie prób kształtowania wspólnot na zasadzie, którą można można określić jako "mikroinżynierią społeczną". Wspólnoty jednostek preferujących wspólnotowy styl życia - oparte na zasadzie samoorganizacji oraz "wspólnoty efemerycznych spotkań" kreowane przez fundację Project for Public Spaces. zasada "przetwarzania miejsc", kreacja "miejsc żyjących".	W08-W10; C08-C10	MEK01 MEK02
8	TK05	Omówienie fenomenu holenderskich agor Franka van Klingerena.	W11; C11	MEK01 MEK02
8	TK06	Przegląd głównych mechanizmów przestrzennych i społecznych krystalizujących więzi społeczne: skali zabudowy, odległości między budynkami, typów ukształtowania zespołów, przemieszania typów zabudowy dla ludzi o różnych dochodach, "umeblowania"-małych form architektury, zieleni, gradacji przestrzeni, ośrodków wspólnotowych, innych obiektów wspólnotowych.	W12-W14; C12-C14	MEK01 MEK02
8	TK07	Zasady partycypacji społecznej przy projektowaniu urbanistycznym i architektonicznym. Ogólne zasady przeprowadzania ankiet socjologicznych. Kształtowanie bezpiecznego środowiska mieszkaniowego w oparciu o holenderski program "Veilig Wonen".	W15; C15	MEK01 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 8)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 8)	Przygotowanie do ćwiczeń: 2.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/studiowanie zadań: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 8)
Zaliczenie (sem. 8)	Przygotowanie do zaliczenia: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład
Ćwiczenia/Lektorat
Ocena końcowa	ocena z testu pisemnego lub złożonej ankiety socjologicznej. Ankieta zakończona prezentacją wyników i wniosków.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Sikora	Małe miasta uzdrowiskowe w strukturze funkcjonalno-przestrzennej województwa podkarpackiego	2023
2	C. Moreira; E. Natividade-Jesus; K. Noga; M. Siejka; A. Sikora; I. Skrzypczak	Identification of land system transformations in the Rzeszów city square	2023
3	E. Błazik-Borowa; A. Duda; A. Lal; K. Nepelski; P. Ochab; A. Sikora; I. Skrzypczak; M. Sulewska	Zastosowanie indeksowej metody statystycznej do analizy podatności osuwiskowej wybranego obszaru z terenu województwa podkarpackiego	2023
4	R. Blazy; J. Błachut; A. Ciepiela; B. Dendura; J. Dudek; D. Guzik; H. Hehorowicz-Gaber; A. Hrehorowicz-Nowak; D. Hyła; M. Łukasik; M. Łysień; L. Olma; A. Porębska; I. Sandu; A. Sikora	Functional and Spatial Transformations of Educational Units in the Area of the Carpathian Foothills	2023
5	W. Gosk; W. Kokoszka; G. Oleniacz; D. Ożóg; N. Przesmycka; A. Sikora; M. Słowik	Geośrodowiskowa ocena przydatności terenu do celów budowlanych	2023
6	A. Sikora	Natural light in public spaces. The example of the city centre of Rzeszów	2022
7	A. Sikora	Uszkodzenia substancji zabytkowej budynków stacyjnych kolejki wąskotorowej w Kańczudze	2022
8	A. Sikora	Rzeszów as an example of a ‘new town’ tailored for the modern era	2021
9	J. Figurska-Dudek; A. Martyka; A. Sikora	Architektura i urbanistyka jako czynnik mobilizujacy mieszkańców do aktywności fizycznej - wybrane problemy	2021
10	J. Figurska-Dudek; A. Martyka; A. Sikora	Jedno miasto - dwa modele rozwoju przestrzennego. Przypadek Rzeszowa	2021
11	M. Górka; W. Kokoszka; A. Leśniak; P. Ochab; A. Sikora; I. Skrzypczak	Interlaboratory Comparative Tests in Ready-Mixed Concrete Quality Assessment	2021
12	M. Piekarski; A. Rybka; A. Sikora	Miasto 2.0: człowiek, przestrzeń, transformacja	2021
13	A. Sikora	Dom w \"mieście-osiedlu\"	2019
14	A. Sikora	Heritage of the Polish Central Industrial District - New Cities	2019
15	A. Sikora	Multi-family residential development in the landscape of the small city	2019
16	A. Sikora	Possibilities for Creating Public Spaces in a Small Town: Case Study	2019
17	P. Deroń; A. Sikora	Post-Mining Land Use for the Function of Geotourism and Spa	2019