Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Nabycie umiejetności ochrony systemów teleinformatycznych przed zaburzeniami elektromagnetycznymi

Ogólne informacje o zajęciach: Wymagania bezpieczeństwa systemów i sieci teleinformatycznych w świetle obowiązującego prawa. Zadania ochrony elektromagnetycznej, zapewnienie bezpieczeństwa transmisji i kontroli dostępu do urządzeń i oprogramowania. Terroryzm elektromagnetyczny (emisja ujawniająca, zakłócenia intencjonalne). Nieintencjonalne zaburzenia elektromagnetyczne, ich źródła i mechanizmy sprzężeń z urządzeniami. Środki ograniczające zaburzenia elektromagnetyczne (uziemienia, masy, ekwipotencjalizacja, filtry, ograniczniki przepięć, ekranowanie, topologia instalacji). Wyładowania atmosferyczne i piorunowy impuls elektromagnetyczny, ochrona odgromowa, strefowa koncepcja ochrony przeciwprzepięciowej, Przykładowe rozwiązania nowoczesnej ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej (inteligentne domy, systemy automatyki przemysłowej, ochrona anten i innych urzadzeń pracujących na zewnątrz budynku)

Materiały dydaktyczne: http://pei.prz.edu.pl

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	J. Sroka	Compendium on ElectroMagnetic Compatibility	Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.	2021
2	M. Borecki, J. Sroka	Kompatybilność elektromagnetyczna. Pomiary i badania	Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.	2021
3	Masłowski G.	Analiza i modelowanie wyładowań atmosferycznych na potrzeby ochrony przed przepięciami	Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, seria: Rozprawy, Monografie, nr 208.	2010
4	Sowa A.W.	Ochrona Urządzeń oraz systemów elektronicznych przed narażeniami piorunowymi	Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Rozprawy Naukowe Nr 219.	2011
5	Praca zbiorowa	Vademecum Teleinformatyka III	Wydawnictwo IDG, NetWorld, Warszawa.	2004

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	PN-EN 62305-1	Ochrona odgromowa - Część 1: Zasady ogólne	Polski Komitet Normalizacyjny.	2011
2	PN-EN 62305-2:2008	Ochrona odgromowa – Część 2: Zarządzanie ryzykiem	Polski Komitet Normalizacyjny.	2008
3	PN-EN 62305-3:2011	Ochrona odgromowa – Część 3: Szkody fizyczne w obiekcie i zagrożenie życia	Polski Komitet Normalizacyjny.	2011
4	PN-EN 62305-4:2011	Ochrona odgromowa -- Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach	Polski Komitet Normalizacyjny.	2011

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Charoy A.	Zakłócenia w urządzeniach elektronicznych	Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Tom 1-4.	1999
2	Machczyński W.	Wprowadzenie do kompatybilności elektromagnetycznej	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej.	2010
3	Dragan Poljak, Khalil El Khamlichi Drissi	Computational Methods in Electromagnetic Compatibility: Antenna Theory Approach versus Transmission Line Models	Willey.	2018

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Sieci komputerowe, fizyka i matematyka w zakresie realizowanym na 1 roku studiów I stopnia. Rejestracja na danym semestrze.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Wiedza z zakresu elektryczności i magnetyzmu oraz podstawowych zagadnień dotyczących działania systemów teleinformatycznych i zasad bezpieczeństwa ich użytkowania

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność analizy sygnałów w odniesieniu do zjawisk elektrycznych oraz konfigurowania sieci teleinformatycznych

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność pracy w zespole

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	omawia i opisuje zagrożenia systemów i sieci teleinformatycznych zgodnie z obowiązującymi przepisami	wykład, projekt	egzamin cz. pisemna, prezentacja projektu	K_W03+ K_W09++ K_U11+++	P7S_UW P7S_WG P7S_WK
02	omawia i opisuje zaburzenia elektromagnetyczne i ich źródła	wykład, projekt	egzamin cz. pisemna, prezentacja projektu	K_W03+ K_W09++ K_U11+++	P7S_UW P7S_WG P7S_WK
03	omawia i opisuje podstawowe zasady projektowania systemów ochrony odgromowej i przepięciowej	wykład, projekt	egzamin cz. pisemna, prezentacja projektu	K_W03+ K_W09++ K_U11+++	P7S_UW P7S_WG P7S_WK

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
3	TK01	Analiza przepisów i aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa sieci teleinformatycznych.	W01	MEK01
3	TK02	Zadania ochrony elektromagnetycznej, zapewnienie bezpieczeństwa transmisji i kontroli dostępu do urządzeń i oprogramowania. Terroryzm elektromagnetyczny, emisja ujawniająca, zakłócenia intencjonalne.	W02, W03, P01	MEK01
3	TK03	Zaburzenia elektromagnetyczne, ich źródła i mechanizmy sprzężeń z urządzeniami ze szczególnym uwzględnieniem wyładowań atmosferycznych.	W04, W05, W06, P02	MEK01
3	TK04	Ochrona odgromowa obiektów budowlanych, strefowa koncepcja ochrony przepięciowej. Zarządzanie ryzykiem wystąpienia szkód.	W07, W08, W9 P03, P04, P05	MEK02
3	TK05	Ograniczanie przepięć w instalacji elektrycznej i systemach przesyłu sygnału	W10, W11, P06, P07	MEK02 MEK03
3	TK06	Środki ograniczające zaburzenia elektromagnetyczne, uziemienia, masy, ekwipotencjalizacja, filtry, ograniczniki przepięć, ekranowanie, topologia instalacji.	W12, W13, P08, P09	MEK02 MEK03
3	TK07	Przykładowe rozwiązania nowoczesnej ochrony odgromowej i przepięciowej inteligentne domy, systemy automatyki przemysłowej, ochrona anten i innych urządzeń pracujących na zewnątrz budynku	W14, W15, P10	MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 25.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 20.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 20.00 godz./sem. Inne: 5.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem..	Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 25.00 godz./sem. Przygotowanie do prezentacji: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3)
Egzamin (sem. 3)	Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Aktywny udział w co najmniej 60% wykładów. Egzamin pisemny.
Projekt/Seminarium	Ocena na podstawie prezentacji zaprojektowanego systemu ochrony elektromagnetycznej sieci teleinformatycznej obiektu.
Ocena końcowa	Średnia z ocen z egzaminu i projektu.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : tak

Dostępne materiały : Notatki z wykładów.

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	G. Drałus; G. Karnas; G. Masłowski	Identification of cloud-to-ground lightning and intra-cloud lightning based on their radiated electric field signatures using different types of neural networks and machine learning classifiers	2024
2	K. Bulanda; K. Filik; G. Karnas; G. Masłowski; M. Oleksy; R. Oliwa	Stanowisko probierczo-pomiarowe do badań wysokonapięciowych impedancji, rezystywności i odporności materiałów kompozytowych oraz sposób badania wysokonapięciowych impedancji, rezystywności i odporności materiałów kompozytowych	2023
3	P. Baranski; W. Gajda; G. Karnas; G. Masłowski	Spectral domain analysis of preliminary breakdown pulse train activity during leader electric field signatures of positive cloud-to-ground flash incidents recorded during 2019 thunderstorm season in central part of Poland	2023
4	G. Masłowski; R. Ziemba	Fale napięciowe indukowane w liniach elektroenergetycznych pobliskimi wyładowaniami atmosferycznymi	2022
5	K. Bulanda; K. Czech; D. Krajewski; G. Masłowski; D. Mazur; M. Oleksy; R. Oliwa	Methods for Enhancing the Electrical Properties of Epoxy Matrix Composites	2022
6	K. Bulanda; K. Filik; G. Karnas; J. Królczyk; G. Masłowski; M. Oleksy; R. Oliwa	A new method to electrical parameters identification of carbon fiber reinforced composites using lightning disturbances corresponding to subsequent return strokes	2022
7	P. Barański; G. Karnas; G. Masłowski	A New Method for Modeling and Parameter Identification of Positively Charged Downward Lightning Leader Based on Remote Lightning Electric Field Signatures Recorded in the ELF/MF Range and 3D Doppler Radar Scanning Data	2022
8	R. Ziemba	Obliczenia parametrów uziemień na potrzeby ochrony odgromowej	2022
9	S. Hajder; G. Masłowski	Measurements and Modeling of Long Continuing Current in the Lightning Protection System of a Residential Building	2022
10	G. Masłowski	Współczesne badania wyładowań piorunowych i ich parametry stosowane w aplikacjach inżynieryjnych	2021
11	G. Masłowski	Wybrane zagadnienia badań wyładowań atmosferycznych i ochrony odgromowej	2021
12	K. Bulanda; K. Filik; G. Karnas; G. Masłowski; M. Oleksy; R. Oliwa	Testing of Conductive Carbon Fiber Reinforced Polymer Composites Using Current Impulses Simulating Lightning Effects	2021
13	K. Filik; S. Hajder; G. Masłowski	Multi-Stroke Lightning Interaction with Wiring Harness: Experimental Tests and Modelling	2021
14	P. Hawro; L. Kasha; B. Kopchak; B. Kwiatkowski; A. Lozynskyy; O. Lozynskyy; Y. Marushchak; D. Mazur; R. Pękala; B. Twaróg; R. Ziemba	Formation of Characteristic Polynomials on the Basis of Fractional Powers j of Dynamic Systems and Stability Problems of Such Systems	2021
15	R. Ziemba	Wpływ parametrów uziemień na skuteczność ochrony odgromowej układów elektroenergetycznych	2021
16	G. Masłowski; S. Wyderka	Modeling of Currents and Voltages in the Lightning Protection System of a Residential Building and an Attached Overhead Power Line	2020
17	P. Barański; G. Karnas; G. Masłowski	A novel algorithm for determining lightning leader time onset from electric field records and its application for lightning channel height calculations	2020