Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Zapoznanie się z samolotami klasy MEP(L)

Ogólne informacje o zajęciach: Budowa, wyposażenie oraz zasady lotu samolotami klasy MEP(L)

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1

Joint Aviation Authorities Airline Transport Pilot's Licence

Oxford Aviation Training..

1999

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1

Joint Aviation Authorities Airline Transport Pilot's Licence

Oxford Aviation Training..

1999

Literatura do samodzielnego studiowania

1

Joint Aviation Authorities Airline Transport Pilot's Licence

Oxford Aviation Training.

1999

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Wpis na semestr pierwszy studiów magisterskich spec. pilotaż, ukończone studia na kierunku Lotnictwo i Kosmonautyka pierwszego stopnia

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Wiedza z zakresu aerodynamiki, mechaniki lotu, przyrządów pokładowych i wyposażenia samolotu oraz silnika lotniczego poświadczona zaliczeniem wcześniejszych przedmiotów

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętności z zakresu aerodynamiki, mechaniki lotu, przyrządów pokładowych i wyposażenia samolotu oraz silnika lotniczego poświadczone zaliczeniem wcześniejszych przedmiotów

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność współpracy w zespole

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Zna samolot klasy MEP(L)	wykład	kolokwium	K_W05+	P7S_WG
02	Jest przygotowany do wykonywania lotu samolotem klasy MEP(L)	wykład	kolokwium	K_W05++	P7S_WG

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Szczegółowa lista wyposażenia samolotu, prawidłowe i nieprawidłowe działanie systemów/instalacji: 1. Wymiary: minimalna wymagana szerokość drogi startowej do wykonania zakrętu 180°. 2. Silnik: a) typ silników; b) ogólnie, funkcje poniższych systemów/instalacji lub elementów składowych:  silnik;  instalacja olejowa;  instalacja paliwowa;  system zapłonu;  instalacja rozruchowa;  prądnice i napęd prądnic;  wskazania mocy;  śmigła;  system przestawiania śmigła w chorągiewkę. c) elementy sterowania silnikiem (w tym rozrusznik), przyrządy i wskazania silnika w kokpicie, ich funkcja, wzajemne zależności i interpretacja wskazań. 3. Instalacja paliwowa: a) lokalizacja zbiorników paliwa, pomp paliwa, przewodów paliwowych łączących z silnikiem, możliwości w zakresie pojemności tankownia, zawory i pomiar b) lokalizacja następujących systemów/instalacji  filtrowania;  drenażu;  odpowietrzania. c) w kokpicie:  monitory i wskaźniki instalacji paliwowej;  wskazania ilości i przepływu, odczyt. 4. Ogrzewanie i wentylacja kabiny; a) elementy składowe systemu i zabezpieczenia; b) prawidłowe użytkowanie podczas startu, przelotu, podejścia do lądowania oraz lądowania. 5. Instalacja przeciwoblodzeniowa/odlodzeniowa: a) elementy samolotu zabezpieczone przed oblodzeniem; b) użytkowanie instalacji przeciwoblodzeniowej i odlodzeniowej w locie, warunki wymagające użycia tych systemów. 6. Instalacja hydrauliczna: a) elementy składowe instalacji hydraulicznej; b) elementy sterowania i wskaźniki w kokpicie, funkcje i wzajemne powiązania oraz odczyt wskazań. 7. Podwozie: a) Budowa i elementy składowe:  podwozia głównego;  podwozia przedniego;  sterowania podwoziem;  systemu hamowania kołami. b) chowanie i wysuwanie podwozia (w tym zmiany wyważenia i oporu spowodowane działaniem podwozia); c) wymagane ciśnienie w oponach; d) elementy sterowania i wskaźniki w kokpicie dotyczące warunków chowania lub wysunięcia podwozia; e) elementy składowe systemu awaryjnego wysuwania podwozia. 8. Układy sterowania w locie i urządzenia zwiększające siłę nośną: a) układy sterowania w locie  układ sterowania lotkami;  układ sterowania sterem wysokości;  układ sterowania sterem kierunku;  układ sterowania trymerami;  urządzenia zwiększające siłę nośną;  system ostrzegania przed przeciągnięciem. b) wskaźniki w tym wskaźniki ostrzegawcze systemów wymienionych w punkcie a), wzajemne powiązania i zależności. 9. Zasilanie energią elektryczną: a) ilość, moc, napięcie i lokalizacja głównego systemu zasilania oraz systemu zasilania zewnętrznego; b) lokalizacja wskaźników w kokpicie; c) lokalizacja kluczowych wyłączników; d) reflektory. 10. Przyrządy, urządzenia łączności, radarowe i nawigacyjne, autopilot: a) widoczne anteny; b) elementy sterowania oraz przyrządy poniższego wyposażenia kokpitu w czasie rutynowego (normalnego) działania:  przyrządy wykorzystywane w locie;  wyposażenie radarowe;  systemy łączności i nawigacji;  autopilot;  TAWS;  TAS. 11. Kokpit, kabina i bagażniki: a) działanie oświetlenia zewnętrznego, oświetlenia kokpitu, kabiny; b) działanie drzwi kabiny i bagażników. 12. Działanie wyposażenia awaryjnego oraz właściwe zastosowanie poniższego wyposażenia awaryjnego samolotu: a) przenośne gaśnice; b) apteczki pierwszej pomocy; 13. Instalacja pneumatyczna i podciśnieniowa: a) elementy składowe instalacji pneumatycznej, źródło ciśnienia i uruchamiane elementy składowe; b) elementy sterowania i wskaźniki w kokpicie. 14. Przenośna instalacja tlenowa.	C1C2C3	MEK01 MEK02
1	TK02	Zasady lotu w odniesieniu do samolotów wielosilnikowych tłokowych: a) Rozkład sił w locie normalnym b) Strumienie zaśmigłowe – wpływ na różne fazy lotu c) Rozkład sił w locie z asymetrią ciągu i wpływ na osiągi i sterowanie:  przesunięcie linii ciągu;  wpływ asymetrii łopat śmigła;  przesunięcie linii oporu aerodynamicznego;  opór aerodynamiczny śmigła niesprawnego silnika;  wzrost całkowitego oporu aerodynamicznego;  asymetria siły nośnej;  wpływ niesymetrycznego strumienia zaśmigłowego;  wpływ odchylenia w locie poziomym i w zakręcie;  para sił ciągu i wychylenia steru kierunku;  wpływ długości ramienia pary sił. d) Pojęcie silnika krytycznego i jego identyfikacja e) Minimalna prędkość sterowności (VMC);  definicja;  pochodzenie;  czynniki mające wpływ na (VMC):  ciąg;  masę i położenie środka ciężkości;  wysokość;  podwozie;  klapy;  klapki regulujące chłodzenie silnika lub zasłonki chłodnicy;  turbulencję lub porywy;  reakcje lub kompetencje pilota;  przechylenie w kierunku pracującego silnika;  opór aerodynamiczny;  przestawianie śmigła w chorągiewkę;  silnik krytyczny.	C4C5	MEK01 MEK02
1	TK03	Ograniczenia: 1. Ograniczenia ogólne: a) Ograniczenia prędkościowe:  maksymalna składowa prędkości wiatru tylnego i bocznego do startu i lądowania;  maksymalne prędkości do wypuszczenia klap vfo;  przy różnych ustawieniach klap vfe;  przy wypuszczaniu i chowaniu podwozia vlo;  przy wysuniętym podwoziu vle;  przy maksymalnym wychyleniu sterów va, Ma;  dla opon;  przy jednym śmigle przestawionym w chorągiewkę;  minimalna prędkość sterowania w powietrzu vmca;  minimalna prędkość sterowania na ziemi vmcg;  prędkość przeciągnięcia w zróżnicowanych warunkach vso, vs1;  prędkość nieprzekraczalna vne;  maksymalna prędkość dla normalnego lotu vmo;  ograniczenia dotyczące wysokości i temperatury. b) Ograniczenia masowe:  maksymalna masa do kołowania;  maksymalna masa startowa;  maksymalna masa do lądowania;  masa przy zerowym paliwie;  maksymalny współczynnik obciążenia podczas lotu;  dopuszczalny zakres położeń środka ciężkości. 2. Ograniczenia dotyczące silnika: a) dane dotyczące działania silników:  minimalne i maksymalne obroty (RPM) i temperatury głowic i gazów wylotowych (ograniczenia czasowe);  minimalna i maksymalna temperatura oleju oraz ciśnienie;  maksymalny czas uruchamiania i wymagane chłodzenie rozrusznika;  ograniczenia śmigieł (użytkowania i przestawiania w chorągiewkę). b) certyfikowane klasy oleju. 3. Ograniczenia dotyczące systemów/instalacji: a) dane dotyczące działania następujących systemów/instalacji:  zasilanie energią elektryczną, maksymalne obciążenie układu zasilania;  maksymalny czas zasilania z akumulatora w przypadku awarii;  ograniczenia autopilota w różnych trybach pracy;  zabezpieczenia przed oblodzeniem. b) instalacja paliwowa: certyfikowane specyfikacje paliwa, minimalne i maksymalne ciśnienia. 4. Wykaz wyposażenia minimalnego (MEL).	C6C7	MEK01 MEK02
1	TK04	Wykonanie, planowanie i monitorowanie lotu: 1. Obliczanie osiągów dotyczących prędkości, gradientów, mas w każdych warunkach dla startu, przelotu, podejścia do lądowania i lądowania zgodnie z dostępną dokumentacją z uwzględnieniem następujących czynników: a) długość drogi rozpędzania lub zatrzymania; b) rozporządzalna długość rozbiegu przy starcie oraz rozporządzalna długość startu (TORA, TODA); c) temperatura, wysokość ciśnieniowa, nachylenie drogi startowej, wiatr; d) maksymalne obciążenie i maksymalna masa; e) minimalny gradient wznoszenia po awaria silnika; f) wpływ śniegu, topniejącego śniegu, wilgoci i stojącej wody na drodze startowej; g) możliwa awaria silnika podczas przelotu; h) stosowanie instalacji przeciwoblodzeniowej; i) minimalny gradient wznoszenia podczas podejścia do lądowania i lądowania; j) maksymalna dopuszczalna masa lądowania oraz długość lądowania dla lotniska docelowego lub lotniska zapasowego z uwzględnieniem następujących czynników:  rozporządzalna długość lądowania;  temperatura, wysokość ciśnieniowa, nachylenie drogi startowej i wiatr;  zużycie paliwa do lotniska docelowego lub do lotniska zapasowego. 2. Planowanie lotu w warunkach normalnych i anormalnych:  optymalny lub maksymalny poziom lotu;  minimalna wymagana wysokość bezwzględna lotu;  ustawienie mocy silników podczas wznoszenia, przelotu i oczekiwania w zróżnicowanych warunkach jak również najbardziej ekonomiczny poziom przelotowy;  optymalny i maksymalny poziom lotu oraz ustawienie mocy silników po awarii silnika. 3. Monitorowanie lotu.	C8C9	MEK01 MEK02
1	TK05	Obciążenie i wyważenie oraz obsługa: 1. Obciążenie i wyważenie:  arkusz załadunku i wyważenia z maksymalnymi masami dla startu i lądowania;  limity środka ciężkości;  wpływ zużycia paliwa na środek ciężkości;  mocowanie ładunku. 2. Przykłady obliczania masy i wyważenia.	C10	MEK01 MEK02
1	TK06	Procedury w sytuacjach awaryjnych: 1. Rozpoznanie sytuacji i czynności awaryjne: a) awaria silnika podczas startu i również w locie; b) nieprawidłowe działanie układu regulacji skoku śmigła; c) przegrzanie silnika, pożar silnika na ziemi i w locie; d) dym lub pożar instalacji elektrycznej; e) awaria zasilania energią elektryczną; f) awarie przyrządów; g) awaria instalacji hydraulicznej; h) awaria urządzeń zwiększających siłę nośną i układów sterowania lotem i) ponowne uruchomienie silnika w locie; j) awaryjne wypuszczenie podwozia.	C11	MEK01 MEK02
1	TK07	Zasady pilotażu samolotu wielosilnikowego: 1. Lot z asymetrią ciągu a) Ustawianie śmigła w chorągiewkę – sposób wykonania b) Wpływ na użytkowanie samolotu na prędkości przelotowej c) Omówienie nacisku stóp na stery w celu utrzymania stałego kursu (bez trymerów) d) Wyprowadzenie śmigła z chorągiewki e) Ciąg zerowy f) Porównanie nacisku stóp na stery w przypadku ustawienia śmigła w chorągiewkę i ustawienia ciągu zerowego g) Rozpoznawanie usterek silnika podczas lot poziomego h) Rodzaje niesprawności  nagła lub postępująca  całkowita lub częściowa i) Identyfikacja niesprawnego silnika  zasada: miękka noga = niesprawny silnik j) Potwierdzenie identyfikacji niesprawnego silnika k) Użycie, niewłaściwe użycie i ograniczenia:  steru kierunku;  lotek;  sterów wysokości. l) Wpływ przechylenia lub ześlizgu i wyważenia; m) Zmniejszenie skuteczności lotek i steru kierunku; n) Możliwość przeciągnięcia statecznika pionowego; o) Wpływ zależności pomiędzy IAS i ciągiem; p) Wpływ szczątkowych niezrównoważonych sił; q) Obciążenie nóg i trymerowanie. 2. Minimalne prędkości sterowności a) Metody praktycznego oszacowania prędkości krytycznych w locie poziomym i powrót do lotu normalnego b) Wpływ minimalnych prędkości sterowania na:  przechylenie  ustawianie ciągu zerowego  konfigurację do startu 3. Przestawianie i nie przestawianie śmigła w chorągiewkę a) Minimalne wysokości lotu, na których można wykonać ćwiczenie b) Obsługa silnika – środki ostrożności (przegrzanie, oblodzenie, wtryskiwanie paliwa rozruchowego, podgrzewanie, metody symulacji niesprawności silnika – z wykorzystaniem instrukcji obsługi)	C12C13	MEK01 MEK02
1	TK08	Wymagania specjalne dla samolotów ze ‘szklanym kokpitem’ wyposażonych w system wskaźników elektronicznych (EFIS):  ogólne zasady projektowania sprzętu i oprogramowania komputerowego samolotów;  system i wyświetlacze zamontowane na samolotach wielosilnikowych w OKL – charakterystyka, wyświetlane symbole, obsługa;  sygnalizowanie alarmowe;  możliwości rozpoznania błędu oraz czynności do wykonania w przypadku awarii wyświetlaczy.	C14C15	MEK01 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)	Przygotowanie do konsultacji: 5.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Ćwiczenia/Lektorat	Odpowiedź ustna
Ocena końcowa	Test pisemny

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: nie