logo
Karta przedmiotu
logo

Procedury operacyjne

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia: 2021/2022

Nazwa jednostki prowadzącej studia: Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów: Lotnictwo i kosmonautyka

Obszar kształcenia: nauki techniczne

Profil studiów: ogólnoakademicki

Poziom studiów: drugiego stopnia

Forma studiów: stacjonarne

Specjalności na kierunku: Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów: magister inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia: Katedra Awioniki i Sterowania

Kod zajęć: 3122

Status zajęć: obowiązkowy dla specjalności Pilotaż

Układ zajęć w planie studiów: sem: 1 / W15 / 1 ECTS / Z

Język wykładowy: polski

Imię i nazwisko koordynatora 1: prof. dr hab. inż. Tomasz Rogalski

Imię i nazwisko koordynatora 2: mgr inż. Bartłomiej Brukarczyk

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Opanowanie zasad i praktycznej wiedzy operacyjnej mającej zastosowanie w lotnictwie transportowym, niezbędnej dla pilotów lotnictwa cywilnego

Ogólne informacje o zajęciach: Zajęcia dydaktyczne obejmują treści programowe ujęte w Załączniku nr 1 AMC FCL 1.470 (Zakres wiedzy teoretycznej - licencja ATPL, CPL i IR) przewidzianych dla uzyskania licencji pilota liniowego. W szczególności omawiane zagadnienia dotyczą lotów dalekodystansowych.

Inne: Przepisy EU-OPS wersja oryginalna

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Oxford Aviation Training JAA/ATPL Theretical Knowledge Manual Jeppesen. 2005
2 Domicz J., Szutowski L. Podręcznik pilota samolotowego Technika, Poznań. 2006

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Aktualna rejestracja na semestrze 1 studiów II stopnia specjalności pilotażowej

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Znajomość przepisów wykonywania lotów, nawigacji i meteorologii w zakresie wymaganym do licencji zawodowej (CPL)

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność interpretacji przepisów prawnych i zaleceń organów lotniczego nadzoru państwowego

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność komunikacji (porozumiewania się) z grupami specjalistów lotniczych

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
01 Uzyskanie wiedzy i umiejętności z zakresu wymagań i zastosowań procedur operacyjnych lotnictwa cywilnego, określonych w międzynarodowych przepisach szkolenia pilotów EASA FCL. wykład problemowy test pisemny K_W06+
K_W07+
P7S_WG

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
1 TK01 WYMAGANIA NAWIGACYJNE DLA LOTÓW DŁUGODYSTANSOWYCH • Zarządzanie lotem: procedury planowania nawigacyjnego, sporządzanie planów lotu, wybór trasy, prędkości i wysokości, wybór lotnisk zapasowych, trasy najkrótszego czasu przelotu, definicja. • Loty transoceaniczne i polarne (ICAO Doc. 7030 - Uzupełniające procedury regionalne): wybór awaryjnych sposobów określenia kursu oraz sprawdzanie krzyżowe przy użyciu systemu INS, sprawdzanie krzyżowe, ustalenie kątów drogi i kursów, trasy polarne, właściwości magnetyzmu ziemskiego w strefach okołobiegunowych, specyficzne problemy nawigacji polarnej.  Przestrzeń MNPS (Minimum Navigation Performance Specifications) (ICAO Doc. 7030 - Uzupełniające procedury regionalne, NAT Doc. 001, T 13 5N/5 - Wskazówki i informacje dotyczące nawigacji lotniczej w regionie Północnego Atlantyku (NAT) oraz Podręcznik Operacji Lotniczych w przestrzeni MNPS Północnego Atlantyku, oraz RVSM): definicje, granice geograficzne, przepisy i procedury, informacje. Dodatkowe aspekty planowania lotu dla operacji nad oceanami i nad obszarami odizolowanymi. Planowanie zużycia paliwa: ilość paliwa na nieprzewidziane okoliczności podczas przelotu (en-route contingency fuel), ilość paliwa na dolot, holding i odejście na lotnisko zapasowe, zapas paliwa w locie w lotach nad obszarami oceanów, użycie tabel osiągów przy planowaniu zużycia paliwa w oparciu o planowane wznoszenie, wysokości przelotowe i zniżanie, wymagania dotyczące zapasu paliwa, uwzględnienie lotu z niesprawnym silnikiem. Obliczanie punktu Point of Equal Time i punktu Point of Safe Return. Komputerowe planowanie lotu. Ogólne zasady aktualnych systemów planowania: zalety, mankamenty i ograniczenia. W15 MEK01
1 TK02 Szczególne procedury operacyjne i zagrożenia: Procedury dotyczące oblodzenia Odladzanie na ziemi: Wykonanie Typy płynów odladzających Holdovertime Procedury dotyczące pożarów i obecności dymu: Rodzaje pożarów i postępowanie Rodzaje i oznaczenia gaśnic oraz rodzaje pożarów, które można nimi gasić Wymagana ilość gaśnic Siekiery i łomy Procedury dotyczące obecności dymu Procedury dotyczące bezpieczeństwa: Programy treningowe Procedury przeszukania samolotu Bezpieczeństwo kabiny załogi Przewóz broni Procedury dotyczące bezprawnej ingerencji Procedury dotyczące zagrożenia bombowego Odizolowane miejsce postojowe na lotnisku Zrzucanie paliwa: Informacje ogólne Procedury Dekompresja: Informacje ogólne Procedury Wymagane wyposażenie w tlen Uskok wiatru i microburst: Informacje ogólne Warunki meteorologiczne sprzyjające występowaniu Oddziaływanie na samolot Procedury Turbulencja w śladzie aerodynamicznym: Informacje ogólne, sposób powstawania i unikanie Kategorie samolotów ze względu na turbulencję w śladzie aerodynamicznym Minima separacji Przewóz materiałów niebezpiecznych: Definicje Kategorie Wymagania Programy treningowe Procedury Operacje na pokrytych drogach startowych: Definicje Hydroplanning Zalecenia dotyczące hamowania na mokrej lub pokrytej drodze startowej Współczynnik hamowania Depesza SNOWTAM – dekodowanie Zderzenia z ptakami: Informacje ogólne Procedury antyhałasowe: Informacje ogólne Typy standardowych procedur Preferowane drogi startowe Preferowane trasy lotu Procedury antyhałasowe przy podejściu do lądowania W01, W02
1 TK03 Loty transoceaniczne i polarne: Wymagania dla Operatora i statku powietrznego Przestrzeń MNPS Przestrzeń RVSM Wymagania odnośnie wyposażenia nawigacyjnego Wymagania dla lotów w przestrzeni RVSM W03
1 TK04 System tras transoceanicznych (OTS): Informacje ogólne Separacja w oparciu o lot ze stałą liczbą Macha Procedury dotyczące lotów w przestrzeni NAT Organizacja systemu tras transoceanicznych (OTS) Okresy obowiązywania W04
1 TK05 System tras polarnych (PTS): Informacje ogólne Organizacja systemu tras polarnych (PTS) W05
1 TK06 Inne systemy tras: Informacje ogólne W06
1 TK07 Planowanie lotu dla tras transoceanicznych: Wymagania ogólne, wybór trasy i poziomu lotu Plan lotu W07
1 TK08 Zgody na lot transoceaniczny: Informacje ogólne Zawartość Sytuacje anormalne i błędy W08
1 TK09 Komunikacja i procedury zgłaszania pozycji: Czas i punkty zgłaszania pozycji Zawartość Typy depeszy Depesze meteorologiczne SELCAL Kody transpondera Sytuacje anormalne i błędy W09
1 TK10 Procedury i nawigacja w przestrzeni MNPS W10
1 TK11 Nawigacja w rejonach polarnych: Sposób obliczania parametrów nawigacyjnych – informacje ogólne, Żyroskopy i systemy nawigacji bezwładnościowej – informacje ogólne W11
1 TK12 Procedury na wypadek degradacji lub awarii systemów nawigacyjnych: Wykrywanie awarii i określanie urządzenia, które jej uległo, Ogólne procedury po wystąpieniu awarii, monitorowanie W12
1 TK13 Regionalne procedury uzupełniające dla regionu Europy i Północnego Atlantyku W13
1 TK14 Sytuacje niebezpieczne w locie: Wodowanie, Lądowanie zapobiegawcze, Briefing dla pasażerów, Ewakuacja, Lądowanie przymusowe, Alarm systemu ostrzegania o kolizji, Procedury w przestrzeni NAT W14

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1) Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 2.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1) Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.
Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1) Przygotowanie do zaliczenia: 5.00 godz./sem.
Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Test pisemny dotyczący znajomości i umiejętności stosowania procedur operacyjnych. Ocena aktywności na zajęciach.
Ocena końcowa Ocena końcowa wynika z oceny testu zaliczeniowego skorygowanej o ocenę aktywności na zajęciach

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1 G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek Analiza zmian w ruchu lotniczym na przykładzie wybranych rejonów FIR europejskiej przestrzeni powietrznej po wystąpieniu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy 2024
2 G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek Metody wyznaczania pozycji bezzałogowego statku powietrznego na pasie w fazie startu 2024
3 M. Dojka; K. Jakubik; T. Rogalski; Ł. Wałek Automatic take-off control system 2023
4 M. Korkosz; S. Noga; T. Rogalski Analysis of the mechanical limitations of the selected high-speed electric motor 2023
5 S. Noga; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło The use of vision system to determine lateral deviation from landing trajectory 2023
6 T. Rogalski Transport lotniczy w obliczu wyzwań XXI wieku 2023
7 D. Kordos; T. Rogalski System elektroniczny przekazywania informacji do statku powietrznego kołującego po płycie lotniskowej oraz sposób sterowania kołowaniem statku powietrznego z wykorzystaniem tego systemu 2022
8 G. Kopecki; D. Kordos; D. Nowak; T. Rogalski The PAPI Lights-Based Vision System for Aircraft Automatic Control during Approach and Landing 2022
9 K. Doerffer; P. Doerffer; P. Dymora; P. Flaszynski; S. Grigg; M. Jurek; D. Kordos; B. Kowal; M. Mazurek; T. Rogalski; R. Śliwa; R. Unnthorsson The Latest Advances in Wireless Communication in Aviation, Wind Turbines and Bridges 2022
10 T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szwed Estimation of Atmospheric Gusts Using Integrated On-Board Systems of a Jet Transport Airplane - Flight Simulations 2022
11 V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski Design advancements for an integrated mission management system for small air transport vehicles in the COAST project 2022
12 B. Brukarczyk; P. Kot; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło Fixed Wing Aircraft Automatic Landing with the Use of a Dedicated Ground Sign System 2021
13 G. Dec; A. Majka; T. Rogalski; D. Rzońca; S. Samolej Regular graph-based free route flight planning approach 2021
14 G. Jaromi; T. Kapuściński; D. Kordos; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba In-Flight Tests of Intruder Detection Vision System 2021
15 J. Beran; V. Di Vito; P. Grzybowski; T. Kabrt; P. Masłowski; M. Montesarchio; T. Rogalski Flight management enabling technologies for single pilot operations in Small Air Transport vehicles in the COAST project 2021
16 K. Maciejowska; S. Noga; T. Rogalski Vibration analysis of an aviation engine turbine shaft shield 2021
17 P. Bąk; T. Rogalski; P. Rzucidło; J. Szura; K. Warzocha Transformative Use of Additive Technology in Design and Manufacture of Hydraulic Actuator for Fly-by-Wire System 2021
18 S. Noga; J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in an Immelmann manoeuvre 2021
19 V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski A concept for an Integrated Mission Management System for Small Air Transport vehicles in the COAST project 2021
20 G. Drupka; A. Majka; T. Rogalski Automated flight planning method to facilitate the route planning process in predicted conditions 2020
21 G. Jaromi; D. Kordos; A. Paw; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba Simulation studies of a vision intruder detection system 2020
22 J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in a spin maneuver 2020
23 T. Kapuściński; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba; Z. Szczerba A Vision-Based Method for Determining Aircraft State during Spin Recovery 2020
24 D. Nowak; T. Rogalski; D. Rzońca; S. Samolej; Ł. Wałek Control System for Aircraft Take-off and Landing Based on Modified PID controllers 2019
25 G. Drupka; T. Rogalski Free Route Airspace-nowe regulacje przestrzeni powietrznej 2019
26 G. Jaromi; D. Kordos; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba Wybrane elementy badań wizyjnego układu antykolizyjnego dla lekkich oraz bezzałogowych statków powietrznych 2019
27 J. Prusik; T. Rogalski Sterowanie trajektorią podczas lotu akrobacyjnego 2019
28 S. Pluta; T. Rogalski System elektroniczny przekazywania informacji do statku powietrznego znajdującego się na płycie lotniskowej 2019