Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Poznanie metod stosowanych do badań efektywności energetycznej środków transportu. Umiejętność analiz środków transportu w zakresie zużycia energii i sprawności napędu.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot obieralny dla studentów 2 sem. kierunku Clean energy - specjalność Hydrogen, biofuels and clean transportation.

Materiały dydaktyczne: Instrukcje do ćwiczeń.

Inne: https://dieselnet.com/

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Frank Kreith; D.Yogi Goswami	Handbook of energy efficiency and renewable energy	Boca Raton : CRC Press / Taylor & Francis Group.	2007
2	Wojciech Drożdż, Michał Kurtyka	Energy of modern cities	Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.	2020
3		European energy and transport : scenarios on key drivers	Luxembourg : European Commission.	2004
4	Suzana Kahn Ribeiro, Maria Josefi na Figueroa	Energy End-Use: Transport	.
5		Instrukcja systemu MMI	AVL.	2014
6		Instrukcja obsługi systemu RDE: Horiba OBS 2200	Horiba.	2012
7		Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku	Ministerstwo Infrastruktury.	2019
8		Zielona Kolej w Polsce – klimat, energetyka, transport	Ministerstwo Rozwoju i Technologii; Ministerstwo Klimatu i Środowiska.	2021
9	Krzysztof Karwowski (red.)	Energetyka transportu zelektryfikowanego. Poradnik inżyniera	Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.	2020
10	Andrzej Krych	Energochłonność jako kryterium optymalizacji miejskiego transportu publicznego	TransporT miejski i regionalny, 06/2019.	2019
11	JACEK KROPIWNICKI	OCENA EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Z SILNIKAMI SPALINOWYMI	WYDAWNICTWO POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ.	2011
12	Prochowski Leon	Pojazdy samochodowe. Mechanika ruchu.	WKiŁ, Warszawa.	2020

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Krzysztof Karwowski (red.)	Energetyka transportu zelektryfikowanego	Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.	2020
2	Jacek Kropiwnicki	Ocena efektywności energetycznej pojazdów samochodowych z silnikami spalinowymi	Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.	2011
3	Andrzej Krych	Energochłonność jako kryterium optymalizacji miejskiego transportu publicznego	Transport miejski i regionalny, 06/2019.	2019
4	Porchowski Leon	Pojazdy samochodowe. Mechanika ruchu.	WKiŁ, Warszawa.	2020
5		ROZPORZĄDZENIE MINISTRA KLIMATU I ŚRODOWISKA w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii	Dz. U. z 2022, poz. 956.	2014
6		Instrukcja obsługi: Hamownia podwoziowa AVL- ZÖLLNER	AVL- ZÖLLNER.	2014
7		Instrukcja obsługi systemu RDE: Horiba OBS 2200	Horiba.	2012
8		Instrukcja obsługi systemu DATRON DLS-2	DATRON.	2004

Literatura do samodzielnego studiowania

1

BIAŁA KSIĘGA Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu

Komisja Europejska, Bruksela (dostęp online: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011DC0144&from=PL).

2011

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na 2 semestr studiów drugiego stopnia kierunku Clean energy

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Wymagane są podstawowe wiadomości z zakresu fizyki i matematyki.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność analizy i pozyskiwania danych z literatury.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Student rozumie konieczność samokształcenia i dokształcania.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	posiada wiedzę na temat efektywności energetycznej środków transportu. Zna metody stosowane do badań zużycia energii środków transportu. Zna czynniki mające wpływ na energochłonność transportu.	wykład	egzamin cz. pisemna	K_W04+ K_W07+ K_W09+	P7S_WG P7S_WK
02	posiada umiejętność wyznaczania zapotrzebowania na energię przez środki transportu lądowego: drogowego i kolejowego. Potrafi wyznaczać efektywność energetyczną w transporcie lądowym z uwzględnieniem źródła energii i rodzaju napędu.	ćwiczenia rachunkowe	obserwacja wykonawstwa, raport pisemny	K_U01+ K_U02+ K_U03+ K_U05+	P7S_UK P7S_UW
03	ma umiejętność analizy i oceny efektywności energetycznej projektów z zakresu transportu lądowego.	projekt indywidualny	prezentacja projektu, sprawozdanie z projektu	K_U01+ K_U04+ K_U06+ K_U09+	P7S_UK P7S_UU P7S_UW
04	posiada umiejętność przeprowadzania wybranych badań środków transportu drogowego w zakresie efektywności energetycznej.	laboratorium	obserwacja wykonawstwa, zaliczenie cz. praktyczna	K_U01+ K_U03+ K_U04+	P7S_UK P7S_UU P7S_UW

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
2	TK01	Wprowadzenie - omówienie karty przedmiotu. Wskaźniki efektywności transportu. Źródła energii w transporcie. Efektywność energetyczna w różnych gałęziach transportu. Analiza zużycia energii w transporcie w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Zużycie energii i emisja zanieczyszczeń. Testy homologacyjne środków transportu drogowego. Zapotrzebowanie na energię przez środki transportu. Straty energii. Analiza energochłonności środków transportu. Sposoby obniżenia energochłonności w transporcie. Tendencje rozwojowe w zakresie poprawy efektywności energetycznej w transporcie.	W01-W15	MEK01
2	TK02	Wprowadzenie. Opory ruchu środków transportu. Energochłonność ruchu. Zapotrzebowanie na energię środków transportu lądowego z uwzględnieniem parametrów cyklu jezdnego. Analiza zapotrzebowania na energię i zużycia energii przez wybrane środki transportu z uwzględnieniem różnych rodzajów napędu: spalinowy, hybrydowy, elektryczny. Zaliczenie.	C01-C10	MEK02
2	TK03	Analiza efektywności energetycznej w transporcie dla wybranych projektów dotyczących transportu zrównoważonego. Ocena oddziaływania na środowisko przez środki transportu z uwzględnieniem źródła energii. Prezentacja projektów. Zaliczenie.	P01-P10	MEK03
2	TK04	Wprowadzenie, przepisy BHP. Badania oporów ruchu pojazdów drogowych z uwzględnieniem prędkości jazdy, obciążenia oraz ciśnienia w ogumieniu. Badania efektywności energetycznej pojazdu na hamowni podwoziowej. Badania hamowniane sprawności układu napędowego samochodu. Zaliczenie.	L01-L15	MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 2)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 2)	Przygotowanie do ćwiczeń: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 10.00 godz./sem.	Dokończenia/studiowanie zadań: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 2)	Przygotowanie do laboratorium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 2)		Godziny kontaktowe: 10.00 godz./sem..	Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 2)	Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Na egzaminie pisemnym wykładu sprawdzana jest realizacja pierwszego efektu modułowego (MEK01). Z części pisemnej ocena ustalana jest na podstawie uzyskanej liczby punktów następująco: od 10 do 11,99 pkt. - dostateczny, od 12 do 13,99 pkt. - plus dostateczny, od 14 do 15,99 pkt. - dobry, od 16 do 17,99 pkt. - plus dobry, od 18 pkt - bardzo dobry.
Ćwiczenia/Lektorat	Na zajęciach ćwiczeniowych sprawdzana jest realizacja drugiego efektu modułowego (MEK02). Ocena ustalana jest jako średnia arytmetyczna ocen z odpowiedzi oraz prac ćwiczeniowych. W zależności od średniej wynosi: dla średniej od 3 do 3,24 - dst (3,0); dla średniej od 3,25 do 3, 74 - +dst (3,5); dla średniej od 3,75 do 4,24 - db (4,0); dla średniej od 4,25 do 4,74 - +db (4,5); dla średniej od 4,75 do 5 - bdb (5,0)
Laboratorium	Na zajęciach laboratoryjnych sprawdzana jest realizacja czwartego efektu modułowego (MEK04). Ocena ustalana jest jako średnia arytmetyczna ocen z odpowiedzi oraz opracowanych sprawozdań z badań. W zależności od średniej wynosi: dla średniej od 3 do 3,24 - dst (3,0); dla średniej od 3,25 do 3, 74 - +dst (3,5); dla średniej od 3,75 do 4,24 - db (4,0); dla średniej od 4,25 do 4,74 - +db (4,5); dla średniej od 4,75 do 5 - bdb (5,0)
Projekt/Seminarium	Na zajęciach projektowych sprawdzana jest realizacja trzeciego efektu modułowego (MEK03). Ocena ustalana jest jako średnia arytmetyczna dwóch ocen: opracowanego projektu oraz prezentacji ustnej otrzymanych wyników. W zależności od średniej wynosi: dla średniej od 3 do 3,24 - dst (3,0); dla średniej od 3,25 do 3, 74 - +dst (3,5); dla średniej od 3,75 do 4,24 - db (4,0); dla średniej od 4,25 do 4,74 - +db (4,5); dla średniej od 4,75 do 5 - bdb (5,0)
Ocena końcowa	Warunkiem zaliczenia modułu jest osiągnięcie wszystkich efektów modułowych i zaliczenie wszystkich form zajęć. Ocena końcowa wyznaczana jest jako suma: 25% oceny z weryfikacji MEK01, 25% oceny z weryfikacji MEK02, 25% oceny z weryfikacji MEK03 i 25 % oceny z weryfikacji MEK04. W zależności od jej wartości ocena końcowa wynosi: dla przedziału od 3 do 3,39 - dst (3,0); dla przedziału od 3,4 do 3, 79 - +dst (3,5); dla przedziału od 3,8 do 4,19 - db (4,0); dla przedziału od 4,2 do 4,59 - +db (4,5); dla przedziału od 4,6 do 5 - bdb (5,0)

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Jaworski; A. Kryuchkov; V. Rozen; M. Sergienko; O. Terentiev	Removal of Contaminants from an Aqueous Solution by a Magnetic Field Using the Effect of Focusing Ionic Impurities	2024
2	A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; P. Woś	A comparative study on selected physical properties of diesel–ethanol–dodecanol blends	2024
3	A. Jaworski; H. Kuszewski	Investigating the Effect of 2-Ethylhexyl Nitrate Cetane Improver (2-EHN) on the Autoignition Characteristics of a 1-Butanol–Diesel Blend	2024
4	B. Babiarz; E. Barnat; M. Bocian; T. Cholewa; C. Duarte Manuel; D. Gawryluk; M. Gnieciak; A. Jaworski; M. Kłopotowski; D. Krawczyk; P. Rynkowski; B. Sadowska; A. Siuta-Olcha; R. Stachniewicz; A. Święcicki; A. Werner-Juszczuk	Energy Efficiency in Buildings: Toward Climate Neutrality	2024
5	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski	Performance of a Diesel Engine Fueled by Blends of Diesel Fuel and Synthetic Fuel Derived from Waste Car Tires	2024
6	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski	The Assessment of PM2.5 and PM10 Immission in Atmospheric Air in a Climate Chamber during Tests of an Electric Car on a Chassis Dynamometer	2024
7	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; P. Woś	Assessment of CH4 Emissions in a Compressed Natural Gas-Adapted Engine in the Context of Changes in the Equivalence Ratio	2024
8	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	The investigation of auto-ignition properties of 1-butanol–biodiesel blends under various temperatures conditions	2023
9	A. Jaworski; H. Kuszewski; R. Longwic; P. Sander	Assessment of Self-Ignition Properties of Canola Oil–n-Hexane Blends in a Constant Volume Combustion Chamber and Compression Ignition Engine	2023
10	B. Babiarz; A. Jaworski; H. Kuszewski; V. Mateichyk; M. Mądziel; S. Porada; M. Śmieszek; P. Woś	Towards Cleaner Cities: An Analysis of the Impact of Bus Fleet Decomposition on PM and NOX Emissions Reduction in Sustainable Public Transport	2023
11	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; R. Longwic; P. Wojewoda; P. Woś	Assessment of the Effect of Road Load on Energy Consumption and Exhaust Emissions of a Hybrid Vehicle in an Urban Road Driving Cycle—Comparison of Road and Chassis Dynamometer Tests	2023
12	S. Boichenko; L. Chelaydyn; A. Jaworski; V. Ribun; S. Viktor; D. Viktoriia; P. Woś; A. Yakovlieva	Effect of Diethyl Ether Addition on the Properties of Gasoline-Ethanol Blends	2023
13	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Sustainable Public Transport Strategies—Decomposition of the Bus Fleet and Its Influence on the Decrease in Greenhouse Gas Emissions	2022
14	A. Jaworski; K. Lejda	Inżynieria środków transportu: badania, konstrukcja i technologia: wybrane problemy	2022
15	A. Jaworski; K. Lejda	Modelowanie emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodu osobowego w cyklu jezdnym z uwzględnieniem oporu ruchu samochodu	2022
16	K. Balawender; A. Jaworski; P. Woś	Sterowanie wtryskiwaczami wodoru w silniku przepływowym	2022
17	K. Balawender; T. Campisi ; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda; P. Woś	Evaluation of the Effect of Chassis Dynamometer Load Setting on CO2 Emissions and Energy Demand of a Full Hybrid Vehicle	2022
18	M. Bilski; A. Jaworski; K. Lejda	Effect of driving resistances on energy demand and exhaust emission in motor vehicles	2022
19	S. Boichenko; A. Jaworski; K. Lejda; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk	Modern technologies of hydrogen generation and accumulation - analytical overview of theoretical and practical experience	2022
20	S. Boichenko; A. Jaworski; І. Matviyi; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk; О. Tselishchev; P. Woś	Міжгалузеві проблеми і системні дослідження в паливно-енергетичному секторі	2022
21	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Development of CO2 Instantaneous Emission Model of Full Hybrid Vehicle with the Use of Machine Learning Techniques	2022
22	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Lubricity of Ethanol-Diesel Fuel Blends-Study with the Four-Ball Machine Method	2021
23	K. Balawender; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; A. Ustrzycki	Assessment of Petrol and Natural Gas Vehicle Carbon Oxides Emissions in the Laboratory and On-Road Tests	2021
24	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; J. Lubas	Effect of temperature on tribological properties of 1-butanol–diesel fuel blends-Preliminary experimental study using the HFRR method	2021
25	M. Jaremcio; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; P. Woś	Charakterystyka wybranych testów jezdnych stosowanych w badaniach emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodów osobowych	2021
26	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	Assessing Vehicle Emissions from a Multi-Lane to Turbo Roundabout Conversion Using a Microsimulation Tool	2021
27	T. Campisi; A. Jaworski; M. Mądziel; G. Tesoriere	The Development of Strategies to Reduce Exhaust Emissions from Passenger Cars in Rzeszow City-Poland A Preliminary Assessment of the Results Produced by the Increase of E-Fleet	2021
28	A. Jaworski	Odwzorowanie oporów ruchu samochodu podczas badań emisji zanieczyszczeń w spalinach na hamowni podwoziowej	2020
29	A. Jaworski; K. Lejda	Systemy i środki transportu: konstrukcja i badania: wybrane zagadnienia	2020
30	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak	The Impact of Exhaust Emission from Combustion Engines on the Environment: Modelling of Vehicle Movement at Roundabouts	2020
31	A. Jaworski; K. Lew; P. Wojewoda	Wpływ oddziaływania buspasów na parametry ruchu środków transportu drogowego	2020
32	K. Balawender; A. Jaworski; D. Konieczny; H. Kuszewski; P. Woś	Wykrywanie spalania stukowego w silniku dwupaliwowym	2020
33	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; S. Siedlecka; A. Ustrzycki; E. Zielińska	Modeling of Unburned Hydrocarbon Emission in a Di Diesel Engine Using Neural Networks	2020
34	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; P. Szymczuk; A. Ustrzycki; P. Woś	Application of Variable Compression Ratio VCR Technology in Heavy-Duty Diesel Engine	2020
35	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda	Analysis of Cold Start Emission from Light Duty Vehicles Fueled with Gasoline and LPG for Selected Ambient Temperatures	2020
36	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Impact of Driving Resistances on the Emission of Exhaust Pollutants from Vehicles with the Spark Ignition Engine Fuelled by Petrol and LPG	2020
37	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	Realizacja cyklu jezdnego w badaniach emisji zanieczyszczeń na hamowni podwoziowej	2020
38	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; L. Pavliukh; D. Savostin-Kosiak	Assessment of CO2 emissions and energy consumption during stationary test of vehicle with SI engine powered by different fuels	2020
39	O. Ivanushko; A. Jaworski; A. Loboda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; M. Tsiuman	Establishing the regularities of correlation between ambient temperature and fuel consumption by city diesel buses	2020
40	S. Boichenko; A. Jaworski; L. Pavliukh; S. Shamanskyi	Evaluation of the potential of commercial use of microalgae in the world and in Ukraine	2020
41	S. Boichenko; A. Jaworski; M. Mądziel; L. Pavliukh	Comparative assessment of CO2 emissions and fuel consumption in a stationary test of the passenger car running on various fuels	2020
42	S. Boichenko; A. Jaworski; N. Kalmykova; K. Lejda; O. Tarasiuk; O. Vovk	Hydrogen technologies and environmental safety of technosphere: the key points of recent tendencies	2020
43	A. Jaworski	Problematyka wyznaczania współczynników oporów ruchu samochodów do badań emisji zanieczyszczeń spalin w warunkach symulowanych na hamowni podwoziowej	2019
44	A. Jaworski; K. Lejda; J. Lubas; M. Mądziel	Comparison of exhaust emission from Euro 3 and Euro 6 motor vehicles fueled with petrol and LPG based real driving conditions	2019
45	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel	Creating an emission model based on portable emission measurement system for the purpose of a roundabout	2019
46	K. Balawender; A. Jaworski	Wpływ dodatku gazu HHO na wybrane parametry eksploatacyjne silnika o zi o małej pojemności	2019