Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Pozyskanie wiedzy na temat bezpieczeństwa elektromagnetycznego systemów teleinformatycznych oraz nabycie umiejętności ochrony tych systemów przed zaburzeniami elektromagnetycznymi

Ogólne informacje o zajęciach: Wymagania bezpieczeństwa systemów i sieci teleinformatycznych w świetle obowiązującego prawa. Zadania ochrony elektromagnetycznej, zapewnienie bezpieczeństwa transmisji i kontroli dostępu do urządzeń i oprogramowania. Terroryzm elektromagnetyczny (emisja ujawniająca, zakłócenia intencjonalne). Nieintencjonalne zaburzenia elektromagnetyczne, ich źródła i mechanizmy sprzężeń z urządzeniami. Środki ograniczające zaburzenia elektromagnetyczne (uziemienia, masy, ekwipotencjalizacja, filtry, ograniczniki przepięć, ekranowanie, topologia instalacji). Wyładowania atmosferyczne i piorunowy impuls elektromagnetyczny, ochrona odgromowa, strefowa koncepcja ochrony odgromowej i przepięciowej, Rozwiązania nowoczesnej ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej (inteligentne domy, systemy automatyki przemysłowej, ochrona anten i innych urządzeń teleinformatycznych.

Materiały dydaktyczne: http://pei.prz.edu.pl

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Sowa A.W.	Ochrona urządzeń oraz systemów elektronicznych przed narażeniami piorunowymi	Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Rozprawy Naukowe Nr 219.	2011
2	Praca zbiorowa	Vademecum Teleinformatyka III	Wydawnictwo IDG, NetWorld, Warszawa.	2004
3	Masłowski G.	Analiza i modelowanie wyładowań atmosferycznych na potrzeby ochrony przed przepięciami	Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, seria: Rozprawy, Monografie, nr 208.	2010
4	Standler R. B.	Protection of electronic circuits from overvoltages	Dover Publications, INC. Mineola, New York.	1989
5	Charoy A.	Kompatybilność elektromagnetyczna. Zakłócenia w urządzeniach elektronicznych. Tom 1 - 4	WNT Warszawa.	1999

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1		PN-EN 62305-1, Ochrona odgromowa - Część 1: Zasady ogólne	Polski Komitet Normalizacyjny.	2011
2		PN-EN 62305-2, Ochrona odgromowa – Część 2: Zarządzanie ryzykiem	Polski Komitet Normalizacyjny..	2008
3		PN-EN 62305-3, Ochrona odgromowa – Część 3: Szkody fizyczne w obiekcie i zagrożenie życia	Polski Komitet Normalizacyjny.	2011
4		PN-EN 62305-4, Ochrona odgromowa -- Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach	Polski Komitet Normalizacyjny.	2011

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Charoy A.	Zakłócenia w urządzeniach elektronicznych, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Tom 1-4	WNT Warszawa.	1999
2	Machczyński W.	Wprowadzenie do kompatybilności elektromagnetycznej	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej.	2010

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Sieci komputerowe, fizyka i matematyka w zakresie realizowanym na 1 roku studiów I stopnia. Rejestracja na danym semestrze.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Wiedza z zakresu elektryczności i magnetyzmu oraz podstawowych zagadnień dotyczących działania systemów teleinformatycznych i zasad bezpieczeństwa ich użytkowania.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność analizy sygnałów w odniesieniu do zjawisk elektrycznych oraz konfigurowania sieci teleinformatycznych.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność pracy w zespole.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	zna zagrożenia systemów i sieci teleinformatycznych w świetle obowiązującego prawa.	wykład, laboratorium, projekt zespołowy	zaliczenie cz. pisemna, zaliczenie cz. ustna	K_W03++ K_U02++ K_K07+	P6S_KO P6S_UW P6S_WG
02	zna zaburzenia elektromagnetyczne i ich źródła	wykład, laboratorium, projekt zespołowy	zaliczenie cz. pisemna, zaliczenie cz. ustna	K_W03++ K_K07++	P6S_KO P6S_WG
03	zna podstawowe zasady ograniczania skutków zaburzeń elektromagnetycznych	wykład, laboratorium, projekt zespołowy	zaliczenie cz. pisemna, zaliczenie cz. ustna	K_W03+ K_K07++	P6S_KO P6S_WG

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
7	TK01	Analiza przepisów i aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych.	W01, P01	MEK01
7	TK02	Zadania ochrony elektromagnetycznej, zapewnienie bezpieczeństwa transmisji i kontroli dostępu do urządzeń i oprogramowania. Terroryzm elektromagnetyczny, emisja ujawniająca, zakłócenia intencjonalne.	W02, W03, L01, P02	MEK02
7	TK03	Zaburzenia elektromagnetyczne, ich źródła i mechanizmy sprzężeń z urządzeniami ze szczególnym uwzględnieniem wyładowań atmosferycznych.	W04,W05, L02, P03	MEK02
7	TK04	Ochrona odgromowa obiektów budowlanych, strefowa koncepcja ochrony przepięciowej. Zarządzanie ryzykiem wystąpienia szkód.	W04, W05, L03, P04	MEK02 MEK03
7	TK05	Ograniczanie przepięć w instalacji elektrycznej i systemach przesyłu sygnału	W06, W07, L04, P05	MEK02 MEK03
7	TK06	Środki ograniczające zaburzenia elektromagnetyczne, uziemienia, masy, ekwipotencjalizacja, filtry, ograniczniki przepięć, ekranowanie, topologia instalacji.	W08, W09 L05, L06, P06	MEK02 MEK03
7	TK07	Przykładowe rozwiązania nowoczesnej ochrony odgromowej i przepięciowej inteligentne domy, systemy automatyki przemysłowej, ochrona anten i innych urządzeń pracujących na zewnątrz budynku.	W10, L07, P07	MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 7)	Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 10.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem. Inne: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 7)	Przygotowanie do laboratorium: 5.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem. Inne: 2.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 10.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem. Inne: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 7)	Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 7)	Przygotowanie do zaliczenia: 3.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Aktywny udział w co najmniej 60% wykładów. Test końcowy.
Laboratorium	Na podstawie opracowanych sprawozdań z ćwiczeń.
Ocena końcowa	Średnia ocena końcowa z testu pisemnego oraz ocen zaliczeniowych z laboratorium.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	G. Masłowski; R. Ziemba	Fale napięciowe indukowane w liniach elektroenergetycznych pobliskimi wyładowaniami atmosferycznymi	2022
2	R. Ziemba	Obliczenia parametrów uziemień na potrzeby ochrony odgromowej	2022
3	P. Hawro; L. Kasha; B. Kopchak; B. Kwiatkowski; A. Lozynskyy; O. Lozynskyy; Y. Marushchak; D. Mazur; R. Pękala; B. Twaróg; R. Ziemba	Formation of Characteristic Polynomials on the Basis of Fractional Powers j of Dynamic Systems and Stability Problems of Such Systems	2021
4	R. Ziemba	Wpływ parametrów uziemień na skuteczność ochrony odgromowej układów elektroenergetycznych	2021