Karta przedmiotu

Nawigacja (Z)

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2021/2022

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Lotnictwo i kosmonautyka

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Zarządzanie ruchem lotniczym

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Awioniki i Sterowania

Kod zajęć:

15176

Status zajęć:

obowiązkowy dla specjalności Zarządzanie ruchem lotniczym

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 7 / W30 C15 L15 / 5 ECTS / E

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

prof. dr hab. inż. Tomasz Rogalski

semestr 7:

mgr inż. Robert Nowaczyk

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami z nawigacji

Ogólne informacje o zajęciach:
W ramach zajęć student zapoznaje się teoretycznie z podstawami nawigacji lotniczej

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Jaszczyński R.	Nawigacja lotnicza	OWPRz.	1990
2	Fellner A.	Nawigacja powietrzna w zarysie	WPŚ.	2016

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Janik F., Malinowski C.	PODSTAWOWA NAWIGACJA LOTNICZA	WKŁ.	1957

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Student ma być zarejestrowany na VII semestrze studiów stacjonarnych I-szego stopnia na kierunku Lotnictwo i Kosmonautyka, specjalność Zarządzanie ruchem lotniczym

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Student powinien posiadać wiedzę w zakresie realizowanym w ramach przedmiotu Fizyka

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu fizyki.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Student powinien posiadać umiejętność współpracy w małym zespole.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Zna podstawy nawigacji lotniczej	wykład, ćwiczenia problemowe	test pisemny, raport pisemny	K-W02++ K-W10+++ K-U01+	P6S-UW P6S-WG
MEK02	Ma świadomość zagrożeń związanych z eksploatacją statków powietrznych. Ma świadomość ważności zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej.	wykład, ćwiczenia problemowe	test pisemny, raport pisemny	K-W10++ K-W12+ K-U01+ K-K01+	P6S-KR P6S-UW P6S-WG P6S-WK
MEK03	Poznał zasady działania podstawowych, klasycznych przyrządów nawigacyjnych	wykład, ćwiczenia problemowe	test pisemny, raport pisemny	K-W02++ K-W10+++ K-U01+	P6S-UW P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
7	TK01	061 01 00 00 Podstawy nawigacji: Kształt Ziemi: 1. Bieguny 2. Główne kierunki 3. Duże koła 4. Małe koła 5. Równik 6. Południki 7. Równoleżniki 8. Ortodroma 9. Loksodroma Pozycja na Ziemi: - Długość geograficzne - Szerokość geograficzna - Określanie pozycji na powierzchni Ziemi - Różnica szerokości geograficznej (ch lat) - Średnia szerokość geograficzna - Różnica długości geograficznej (chlong) Odległość: - Jednostki miar używane do pomiaru odległości i zależności między nimi - Mila morska ICAO Kierunek: - Podstawowe definicje (kąt drogi oraz kurs: geograficzny, magnetyczny i busoli) - Deklinacja, dewiacja – ćwiczenia w obliczaniu zadań nawigacyjnych - Izogona, agona - Kąt kursowy (relative bearing) Prędkość: - Jednostki miar używane do pomiaru prędkości i zależności między nimi - Definicje i zależności pomiędzy: - Prędkością wskazywaną - Prędkością kalibrowaną - Prędkością równoważną - Prędkością rzeczywistą - Prędkością względem ziemi - Liczbą Macha Wysokość: - Rzeczywista - Wskazywana - Względna - Bezwzględna - Poziom lotu - Nastawy wysokościomierza i zależność między nimi a wysokością Czas - Układ słoneczny, orbita i ruchy Ziemi - Pory roku - Dzień, średni dzień słoneczny - Rok, rok kalendarzowy - Czas lokalny (LMT) - Uniwersalny Czas Skoordynowany (UTC) - Czas strefowy i czas urzędowy - Ćwiczenia w obliczaniu zadań nawigacyjnych – przeliczenia pomiędzy UTC i LMT - Linia zmiany daty - Definicje: wschód i zachód słońca, zmierzch, świt - Ćwiczenia w obliczaniu zadań nawigacyjnych – obliczenia godzin wschodu i zachodu słońca	W01-W16, C01-03, L01-L03	MEK01 MEK02
7	TK02	061 02 00 00 Magnetyzm i rodzaje busoli Magnetyzm samolotu: - Ziemskie pole magnetyczne: - Wektor pola magnetycznego - Deklinacja - Inklinacja, izoklina, aklina - Pole magnetyczne samolotu: - Ferromagnetyki twarde - Ferromagnetyki miękkie Busole: - Rodzaje - Budowa - Własności - Błędy	W17-W20, C03-06, L03-L06	MEK03
7	TK03	061 04 00 00 Nawigacja zliczeniowa Nawigacyjny trójkąt prędkości: - Elementy składowe - Obliczanie zależności pomiędzy elementami składowymi - ćwiczenia w obliczaniu zadań nawigacyjnych - Zasada 1:60	W21-W24, C07-10, L07-L10	MEK01 MEK02
7	TK04	061 05 00 00 Nawigacja w locie Planowanie lotu nawigacyjnego – omówienie oraz ćwiczenia w przygotowaniu nawigacyjnym przelotu Nanoszenie pozycji na mapę Nawigacja w trakcie lotu: - Zasady prowadzenia nawigacji - Obliczenia - Symbole na mapie oraz sposób odwzorowania terenu - Czytanie mapy i określanie pozycji (w dzień i w nocy, w różnym terenie, dla różnych wysokości i prędkości lotu, przy dobrej i ograniczonej widzialności, dla map o różnych skalach)	W25-W30, C11-C15, L11-L15	MEK01 MEK02 MEK03
7	TK05	Treści kształcenia TK01-TK04 obejmują oraz systematyzują wiadomości wymagane w przepisach PART-FCL, w zakresie: 061.01.01.00, 061.01.01.01, 061.01.01.02, 061.01.01.03, 061.01.02.00, 061.01.02.01, 061.01.03.00, 061.01.03.01, 061.01.03.02, 061.01.04.00, 061.01.04.01, 061.01.04.02, 061.01.04.03, 061.01.04.04, 061.01.05.00, 061.01.05.01, 061.01.05.02, 061.01.05.03, 061.01.05.04, 061.01.05.05, 061.01.05.06, 061.01.06.00, 061.01.06.01, 061.01.06.02, 061.01.07.00, 061.01.07.01, 061.01.08.00, 061.01.08.01, 061.01.08.02, 061.01.08.03 , 061.02.01.00, 061.02.01.01, 061.02.01.02, 061.02.02.00, 061.02.02.01, 061.02.02.02.	W01-W30, C01-C15, L01-L15	MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 7)	Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 7)	Przygotowanie do ćwiczeń: 10.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 7)	Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 7)
Egzamin (sem. 7)	Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem. Egzamin ustny: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Zaliczenie obejmujące materiał prezentowany na wykładzie; forma pisemna, warunkiem uzyskania oceny pozytywnej jest co najmniej 75% prawidłowych odpowiedzi, skala ocen liniowa. Granicą zaliczenia każdego pytania opisowego jest również 75%, przy czym w odpowiedzi nie może pojawić się żaden istotny błąd.
Ćwiczenia/Lektorat	Ocena z raportu pisemnego
Laboratorium	Ocena wynikająca z oceny każdego laboratorium na podstawie sprawozdania i przygotowania do przeprowadzenia laboratorium
Ocena końcowa	Ocenę końcową stanowi ocena z testu końcowego, oceny z laboratorium oraz z raportu pisemnego - średnia arytmetyczna

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Analysis of changes in European air traffic flow after the 2022 armed conflict in Ukraine	2025
2	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Wpływ konfliktów zbrojnych w wybranych rejonach świata na obniżenie jakości informacji z systemów nawigacji satelitarnej	2025
3	J. Prusik; T. Rogalski; A. Wal; A. Włoch	Układ zabezpieczający dla samolotów z mechanicznym układem sterowania	2025
4	K. Kosacki; P. Kot; T. Rogalski	Airmanship - koncepcja nowoczesnego szkolenia lotniczego	2025
5	T. Rogalski; L. Rolka	Airmanship – the concept of modern aviation training	2025
6	A. Kozłowska; M. Malczyk; D. Nowak; T. Rogalski	Zastosowanie wybranych metod uczenia maszynowego w systemie sterowania lotem	2024
7	E. Chmiel-Szukiewicz; P. Cieciński; M. Drajewicz; J. Pieniążek; T. Rogalski; R. Smusz; M. Szukiewicz	Fire Test of an Equipment for Hydrogen Powered Aircraft	2024
8	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Analiza zmian w ruchu lotniczym na przykładzie wybranych rejonów FIR europejskiej przestrzeni powietrznej po wystąpieniu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy	2024
9	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Metody wyznaczania pozycji bezzałogowego statku powietrznego na pasie w fazie startu	2024
10	M. Dojka; K. Jakubik; T. Rogalski; Ł. Wałek	Automatic take-off control system	2023
11	M. Korkosz; S. Noga; T. Rogalski	Analysis of the mechanical limitations of the selected high-speed electric motor	2023
12	S. Noga; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło	The use of vision system to determine lateral deviation from landing trajectory	2023
13	T. Rogalski	Transport lotniczy w obliczu wyzwań XXI wieku	2023
14	D. Kordos; T. Rogalski	System elektroniczny przekazywania informacji do statku powietrznego kołującego po płycie lotniskowej oraz sposób sterowania kołowaniem statku powietrznego z wykorzystaniem tego systemu	2022
15	G. Kopecki; D. Kordos; D. Nowak; T. Rogalski	The PAPI Lights-Based Vision System for Aircraft Automatic Control during Approach and Landing	2022
16	K. Doerffer; P. Doerffer; P. Dymora; P. Flaszynski; S. Grigg; M. Jurek; D. Kordos; B. Kowal; M. Mazurek; T. Rogalski; R. Śliwa; R. Unnthorsson	The Latest Advances in Wireless Communication in Aviation, Wind Turbines and Bridges	2022
17	T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szwed	Estimation of Atmospheric Gusts Using Integrated On-Board Systems of a Jet Transport Airplane - Flight Simulations	2022
18	V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski	Design advancements for an integrated mission management system for small air transport vehicles in the COAST project	2022
19	B. Brukarczyk; P. Kot; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło	Fixed Wing Aircraft Automatic Landing with the Use of a Dedicated Ground Sign System	2021
20	G. Dec; A. Majka; T. Rogalski; D. Rzońca; S. Samolej	Regular graph-based free route flight planning approach	2021
21	G. Jaromi; T. Kapuściński; D. Kordos; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba	In-Flight Tests of Intruder Detection Vision System	2021
22	J. Beran; V. Di Vito; P. Grzybowski; T. Kabrt; P. Masłowski; M. Montesarchio; T. Rogalski	Flight management enabling technologies for single pilot operations in Small Air Transport vehicles in the COAST project	2021
23	K. Maciejowska; S. Noga; T. Rogalski	Vibration analysis of an aviation engine turbine shaft shield	2021
24	P. Bąk; T. Rogalski; P. Rzucidło; J. Szura; K. Warzocha	Transformative Use of Additive Technology in Design and Manufacture of Hydraulic Actuator for Fly-by-Wire System	2021
25	S. Noga; J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło	Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in an Immelmann manoeuvre	2021
26	V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski	A concept for an Integrated Mission Management System for Small Air Transport vehicles in the COAST project	2021
27	G. Drupka; A. Majka; T. Rogalski	Automated flight planning method to facilitate the route planning process in predicted conditions	2020
28	G. Jaromi; D. Kordos; A. Paw; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba	Simulation studies of a vision intruder detection system	2020
29	J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło	Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in a spin maneuver	2020
30	T. Kapuściński; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba; Z. Szczerba	A Vision-Based Method for Determining Aircraft State during Spin Recovery	2020