Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Nabycie wiedzy na temat zanieczyszczeń środowiska, głównie substancji toksycznych, a ich wypływem na zdrowie człowieka oraz wynikających z nich zagrożeń dla organizmów żywych.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot realizowany na studiach niestacjonarnych drugiego stopnia, dla studentów kierunku inżynieria środowiska.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Sieńczuk W	Toksykologia współczesna	PZWL.	2005
2	Bajguz A., Piotrowska-Niczporuk A	Elementy ekotoksykologii	Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.	2015
3	Piotrowski J.K	Podstawy toksykologii	Wydawnictwa Naukowo-Techniczne Warszawa..	2006
4	Zakrzewski S.F	Podstawy toksykologii środowiska	PWN warszawa.	1995
5	Tęgowska E., Wosińska A	Skrypt do ćwiczeń z toksykologii i ekotoksykologii	Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.	2013
6	Jasiewicz Cz., Baran A	Przewodnik do wykładów i ćwiczeń z toksykologii	Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.	2008

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1

Bajguz A., Pitorowska A

Ćwiczenia z toksykologii środowiska

Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

2005

Literatura do samodzielnego studiowania

1

Wierzbicka M, (red.)

Ekotoksykologia. Rośliny, gleby, metali

Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.

2014

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na kolejny semestr studiów niestacjonarnych drugiego stopnia kierunek: Inżynieria Środowiska.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Podstawowa wiedza z zakresu chemii, ekologii, biologii, ochrony i inżynierii środowiska.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność zrozumienia relacji pomiędzy zanieczyszczeniami środowiska a zdrowiem człowieka oraz ich wpływu na ekosystemy.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Przestrzeganie zasad pracy podczas zajęć projektowych oraz umiejętność współpracy i pracy w grupie.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Student ma wiedzę dotyczącą występowania możliwych zanieczyszczeń w środowisku (głównie substancji toksycznych) oraz zna wpływ, skutki i mechanizmy ich działania na zdrowie i życie człowieka oraz ekosystemy.	Wykład	egzamin pisemny	K_W01+ K_W04++ K_K03+++	P7S_KK P7S_WG
02	Student potrafi wykonać ogólną ocenę toksyczności wybranych zanieczyszczeń środowiskowych. Zna metody i potrafi dokonać oceny narażenia na czynniki toksyczne występujące w środowisku życia i w środowisku pracy człowieka. Potrafi oszacować ryzyko wystąpienia skutków zdrowotnych narażenia na środowiskowe czynniki toksyczne.	Zajęcia w formie projektowo-warsztatowej oraz ćwiczenia problemowe (alternatywnie z możliwością wyjścia technicznego w teren)	raport pisemny, kolokwium pisemne.	K_W01++ K_W24+ K_U01+ K_K02++	P7S_KO P7S_UW P7S_WG P7S_WK

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
3	TK01	Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące zanieczyszczeń w środowisku oraz oddziaływania między środowiskiem a zdrowiem człowieka. Podział zanieczyszczeń - związków chemicznych uwzględniający ich toksyczność. Zależność między stężeniem związku, czasem narażenia na niego, a efektem działania. Podstawowe czynniki warunkujące możliwości szkodliwego działania ksenobiotyku na organizmy żywe (zależne od samego ksenobiotyku, od organizmu i czynników środowiska). Właściwości fizykochemiczne i budowa chemiczna związku, a możliwość i sposób działania, niepożądanego w tym toksycznego. Toksokinetyka (wchłanianie, dystrybucja, metabolizm i wydalanie ksenobiotyku z organizmu). Mechanizmy toksycznego działania związków na organizmy żywe. Ocena ryzyka narażenia na toksyczne działanie związków i ustalanie stopnia bezpieczeństwa. System bioindykacji i biomonitoring środowiska naturalnego. Toksykologia metali, środków ochrony roślin oraz produktów antropogenicznych.	W 01-07	MEK01 MEK02
3	TK02	Ocena czynników mających wpływ na zdrowie ludzi oraz skutków ich oddziaływania związanych z zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego, niską jakością wody oraz skażeniem gleb.	P 01-07	MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 10.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 20.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 30.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 3)	Przygotowanie do zajęć projektowych/seminaryjnych: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 10.00 godz./sem..	Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 20.00 godz./sem. Przygotowanie do prezentacji: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3)	Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 3)	Przygotowanie do egzaminu: 8.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	waga oceny końcowej (podsumowującej) z egzaminu pisemnego wynosi 0,6
Projekt/Seminarium	waga oceny końcowej (podsumowującej) z kolokwium pisemnego wynosi 0,4
Ocena końcowa	Ocena końcowa to średnia arytmetyczna ocen z kolokwium i egzaminu końcowego (warunek: kolokwium i egzamin zaliczone na ocenę pozytywną minimum 3,0 tj. 60% poprawności odpowiedzi).

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Domoń; D. Papciak; E. Sočo	Clean and Tasty Water - Analysis of the Effectiveness of Water Filter Jugs	2024
2	A. Domoń; D. Papciak; M. Zdeb	The Influence of the Biofiltration Method on the Efficiency of Ammonium Nitrogen Removal from Water in Combined Sorption and Nitrification Processes	2024
3	A. Domoń; I. Kamińska; B. Kowalska; D. Papciak; E. Wojtaś	Safety of Tap Water in Terms of Changes in Physical, Chemical, and Biological Stability	2024
4	A. Puszkarewicz; A. Skwarczyńska-Wojsa	Removal of Acetaminophen from Aqueous Solutions in an Adsorption Process	2024
5	D. Papciak; M. Zdeb	Rainwater Treatment Technology for the Hygienic and Food Purposes in Households	2024
6	I. Skoczko; A. Skwarczyńska-Wojsa; E. Szatyłowicz	Adsorption equilibrium studies on the example of nitrate removal onto char produced from waste tires	2024
7	J. Czarnota; A. Domoń; R. Gruca-Rokosz; A. Masłoń; M. Miąsik; R. Pajura; D. Papciak; J. Zamorska; M. Zdeb	Sposób otrzymywania preparatu płynnego do nawożenia	2024
8	A. Domoń; D. Papciak; B. Tchórzewska-Cieślak	Influence of Water Treatment Technology on the Stability of Tap Water	2023
9	A. Domoń; D. Papciak; M. Zdeb	Uzdatnianie wód deszczowych na cele gospodarstwa domowego jako alternatywa dla wody wodociągowej	2023
10	D. Papciak; M. Zdeb	Disinfection of Rainwater for Economic Purposes	2023
11	J. Czarnota; S. Gubernat; P. Koszelnik; A. Masłoń; A. Pękala; A. Skwarczyńska-Wojsa	Efficiency of phosphorus removal and recovery from wastewater using marl and travertine and their thermally treated forms	2023
12	M. Azizi; B. Cieniek; A. Domoń; M. Michel; D. Pająk; D. Papciak; E. Sočo	Characteristics of Adsorption/Desorption Process on Dolomite Adsorbent in the Copper(II) Removal from Aqueous Solutions	2023
13	A. Chacuk; Z. Modrzejewska; A. Puszkarewicz; A. Skwarczyńska-Wojsa	Sorption of calcium by chitosan hydrogel: Kinetics and equilibrium	2022
14	A. Domoń; J. Konkol; D. Papciak; E. Sočo; B. Tchórzewska-Cieślak; M. Zdeb	Mechanism of Biofilm Formation on Installation Materials and Its Impact on the Quality of Tap Water	2022
15	B. Cieniek; A. Domoń; M. Michel; D. Pająk; D. Papciak; E. Sočo	Characteristics of the Properties of Absodan Plus Sorbent and Its Ability to Remove Phosphates and Chromates from Aqueous Solutions	2022
16	K. Chmielowski; P. Hlavínek; D. Papciak; K. Pietrucha-Urbanik; J. Rak; B. Tchórzewska-Cieślak	A Safety Assessment for Consumers of Water Using Logical Trees	2022
17	A. Domoń; B. Kupiec; M. Michel; D. Pająk; D. Papciak; E. Sočo	Characterization of the Physical, Chemical, and Adsorption Properties of Coal-Fly-Ash–Hydroxyapatite Composites	2021
18	A. Domoń; D. Papciak; B. Tchórzewska-Cieślak; J. Żywiec	Changes of microbiological parameters of water in domestic distribution system in terms of water supply safety	2021
19	A. Domoń; J. Konkol; D. Papciak; A. Skwarczyńska-Wojsa; M. Zdeb	Optimization of Quantitative Analysis of Biofilm Cell from Pipe Materials	2021
20	A. Piech; A. Skwarczyńska-Wojsa; A. Wojton	Determination of germanium and other trace elements concentration in mineral waters of Low Beskid (Poland) used for crenotherapy	2021
21	D. Papciak; A. Skwarczyńska-Wojsa; J. Zamorska; M. Zdeb	Investigation of Microbiological Quality Changes of Roof-Harvested Rainwater Stored in the Tanks	2021
22	A. Domoń; D. Papciak; A. Wojtuś; M. Zdeb	Optimization of the Sample Preparation Method for the Determination of Biofilm in the Water Supply System	2020
23	A. Domoń; D. Papciak; B. Tchórzewska-Cieślak; A. Wojtuś; J. Żywiec	Effect of PVC installation on quality and stability of tap water	2020
24	D. Papciak; D. Słyś; J. Zamorska; M. Zdeb	The Quality of Rainwater Collected from Roofs and the Possibility of Its Economic Use	2020
25	D. Papciak; K. Pietrucha-Urbanik; D. Skowrońska	Assessment of Corrosion Properties of Selected Mineral Waters	2020
26	M. Michel; D. Papciak; E. Sočo	Novel application of mineral by-products obtained from the combustion of bituminous coal-fly ash in chemical engineering	2020
27	M. Michel; D. Papciak; L. Reczek; T. Siwiec; Y. Trach; M. Włodarczyk-Makuła	Mineral Materials Coated with and Consisting of MnOx—Characteristics and Application of Filter Media for Groundwater Treatment: A Review	2020
28	A. Domoń; J. Kaleta; D. Papciak; A. Puszkarewicz	The Use of Chalcedonite as a Biosorption Bed in the Treatment of Groundwater	2019
29	A. Domoń; J. Konkol; D. Papciak; B. Tchórzewska-Cieślak; A. Wojtuś; J. Żywiec	The Impact of the Quality of Tap Water and the Properties of Installation Materials on the Formation of Biofilms	2019
30	D. Binas; T. Douglas; W. Maniukiewicz; Z. Modrzejewska; A. Skwarczyńska-Wojsa	The mineralization effect on chitosan hydrogel structure containing collagen and alkaline phosphatase	2019
31	D. Papciak; K. Pietrucha-Urbanik; B. Tchórzewska-Cieślak	An Approach to Estimating Water Quality Changes in Water Distribution Systems Using Fault Tree Analysis	2019
32	J. Kaleta; D. Papciak; A. Puszkarewicz	The Influence of the City of Przemyśl on the Quality of Water in the San River	2019
33	T. Douglas; A. Piech; A. Skwarczyńska-Wojsa; K. Trzyna	Dissolved organic carbon and biodegradable dissolved organic carbon determination in River water of the Strug basin	2019