Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Celem kształcenia jest zdobycie przez studenta pogłębionej wiedzy z mechaniki ruchu pojazdów drogowych, a także nabycia umiejętności analizy pojazdów drogowych pod kątem dynamiki ruchu i zapotrzebowania na energię.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot obowiązkowy dla studentów 3 sem.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Prochowski L.:	Mechanika ruchu.	WKiŁ, Warszawa.	2020
2	Siłka W.:	Teoria ruchu samochodu.	WNT, Warszawa .	2002
3	Merkisz J., Pielecha I.	Układy mechaniczne pojazdów hybrydowych	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2015
4	Merkisz J., Pielecha I.	Układy elektryczne pojazdów hybrydowych.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiwej, Poznań.	2015
5	Reimpell J., Betzler J.	Podwozia samochodów. Podstawy konstrukcji.	WKiŁ, Warszawa.	2004
6	Zieliński A.	Konstrukcja nadwozi samochodów osobowych i pochodnych	WKiŁ, Warszawa.	2008

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Prochowski L.:	Mechanika ruchu.	WKiŁ, Warszawa.	2008
2	Siłka W.:	Teoria ruchu samochodu.	WNT, Warszawa .	2002
3	Merkisz J., Pielecha I.	Układy mechaniczne pojazdów hybrydowych	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2015
4	Merkisz J., Pielecha I.	Układy elektryczne pojazdów hybrydowych.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiwej, Poznań.	2015

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Mamala J.	Kompensacja niedostatku siły napędowej w procesie rozpędzania samochodu osobowego.	Wydawnictwa Politecniki Opolskiej.	2011
2	Merkisz J., Pielecha I.:	Alternatywne paliwa i układy napędowe pojazdów.	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej. Poznań .	2004.

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na 3 semestr

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Student powinien posiadać wiedzę w zakresie realizowanym w ramach przedmiotów poprzedzających.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność analizy i pozyskiwania danych z literatury.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Student rozumie konieczność samokształcenia i dokształcania.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Ma pogłębioną wiedzę z zakresu teorii ruchu pojazdów drogowych.	wykład, ćwiczenia	obserwacja wykonawstwa, raport pisemny, egzamin cz. pisemna	K_W02+ K_W18+	P6S_WG P6S_WK
02	Potrafi wyznaczać oraz analizować parametry charakteryzujące ruch przyspieszony, opóźniony, prostoliniowy i krzywoliniowy pojazdów drogowych, a także dokonać analizy energochłonności ruchu i zapotrzebowania na energię w cyklu jezdnym z uwzględnieniem typu napędu (elektryczny, spalinowy).	wykład, ćwiczenia	obserwacja wykonawstwa, raport pisemny	K_W02+ K_W18+ K_U01+ K_U03+ K_U06+ K_K01+	P6S_KO P6S_KR P6S_UK P6S_UO P6S_UU P6S_UW P6S_WG P6S_WK
03	Rozumie aspekty bezpieczeństwa i ekologii związane z ruchem pojazdu drogowego.	wykład, ćwiczenia	obserwacja wykonawstwa, raport pisemny, egzamin cz. pisemna	K_W18+ K_U06+	P6S_UO P6S_UW P6S_WG P6S_WK

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
3	TK01	Mechanika współpracy koła z nawierzchnią drogi. Poślizg i przyczepność koła.	W01	MEK01 MEK03
3	TK02	Opory ruchu pojazdów drogowych.	W02, W03	MEK01
3	TK03	Bilans sił i mocy na kołach. Wykres trakcyjny. Charakterystyka dynamiczna. Dobór mocy silnika napędowego. Sprawność układu napędowego. Dobór przełożeń w układzie napędowym.	W04	MEK01
3	TK04	Ruch przyśpieszony. Wykres przyśpieszeń. Charakterystyki rozpędzania pojazdu. Wyprzedzanie.	W05, W06	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK05	Przeniesienie napędu na koła napędowe. Charakterystyka mechanizmu różnicowego.	W07	MEK01
3	TK06	Ruch opóźniony. Rozkład sił przy hamowaniu. Skuteczność i stateczność procesu hamowania. Układy regulacji poślizgu kół podczas hamowania. ABS. Bezpieczny odstęp przy jeździe w kolumnie.	W08, W09	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK07	Ruch krzywoliniowy. Geometria skrętu. Boczne znoszenie opon. Kierowalność i stateczność ruchu. Charakterystyka sterowności.	W10	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK08	Przyczepność graniczna w ruchu prostoliniowym i krzywoliniowym pojazdu. Oddziaływanie systemu ESP na ruch pojazdu.	W11	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK09	Wpływ sił aerodynamicznych na ruch pojazdów drogowych.	W12	MEK01 MEK03
3	TK10	Ruch drgający pojazdu. Wpływ parametrów zawieszenia na drgania nadwozia. Oddziaływanie drgań na człowieka.	W13	MEK01 MEK03
3	TK11	Energochłonność ruchu. Zużycie energii w cyklach jezdnych z uwzględnieniem typu napędu (elektryczny, spalinowy) oraz rekuperacji energii.	W14	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK12	Badania dynamiki ruchu pojazdów drogowych.	W15	MEK01 MEK03
3	TK13	Bilans sił i mocy na kołach. Wyznaczanie oporów ruchu. Wyznaczanie wykresu trakcyjnego. Wyznaczanie charakterystyki dynamicznej. Wyznaczanie charakterystyki przyspieszeń. Wyznaczanie charakterystyki rozpędzania. Analiza procesu wyprzedzania. Wyznaczenie prędkości maksymalnej, maksymalnego wzniesienia możliwego do pokonania. Obliczanie rozkładu sił przy hamowaniu. Obliczanie długości drogi hamowania. Obiczanie bezpiecznego odstępu przy jeździe w kolumnie. Obliczanie maksymalnej prędkości jazdy pojazdu poruszającego się na łuku drogi. Obliczenia energochłonności ruchu w cyklu jezdnym z uwzględnieniem typu napędu (elektryczny, spalinowy) oraz rekuperacji energii.	C01-C08	MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 3)	Przygotowanie do ćwiczeń: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/studiowanie zadań: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 3)	Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Na egzaminie pisemnym weryfikowane są efekty modułowe MEK01 i MEK03. Egzamin jest przeprowadzany w formie testu zawierającego pytania zamknięte i otwarte. Ocena jest uzależniona od uzyskanej liczby punktów: 10-11 pkt. : 3,0 (dst), 12-13 pkt.: 3,5 (+dst), 14-15 pkt. : 4,0 (db), 16-17 pkt. : 4,5 (+db), 18-20 pkt. : 5,0 (bdb).
Ćwiczenia/Lektorat	Zajęcia ćwiczeniowe weryfikują osiągnięcie wszystkich efektów modułowych (MEK01, MEK02, MEK03). Zaliczenie ćwiczeń następuje na podstawie pozytywnych ocen wykonanych prac ćwiczeniowych oraz z odpowiedzi. Ocena z pracy ćwiczeniowej zależna jest od jej poprawności wykonania: 5,0 - bezbłędnie pod względem obliczeniowym i merytorycznym, 4,5 - z mało istotnymi błędami merytorycznymi, 4,0 - błędy merytoryczne istotne, 3,5 - z nielicznymi błędami obliczeniowymi, 3,0 - z akceptowalnymi błędami obliczeniowymi i merytorycznymi.
Ocena końcowa	Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnych ocen z ćwiczeń oraz egzaminu. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen z ćwiczeń i egzaminu; W zależności od wartości średniej ocena wynosi: dla średniej od 3 do 3,24 - dst (3,0); dla średniej od 3,25 do 3, 74 - +dst (3,5); dla średniej od 3,75 do 4,24 - db (4,0); dla średniej od 4,25 do 4,74 - +db (4,5); dla średniej od 4,75 do 5 - bdb (5,0)

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Jaworski; A. Kryuchkov; V. Rozen; M. Sergienko; O. Terentiev	Removal of Contaminants from an Aqueous Solution by a Magnetic Field Using the Effect of Focusing Ionic Impurities	2024
2	A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; P. Woś	A comparative study on selected physical properties of diesel–ethanol–dodecanol blends	2024
3	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski	The Assessment of PM2.5 and PM10 Immission in Atmospheric Air in a Climate Chamber during Tests of an Electric Car on a Chassis Dynamometer	2024
4	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	The investigation of auto-ignition properties of 1-butanol–biodiesel blends under various temperatures conditions	2023
5	A. Jaworski; H. Kuszewski; R. Longwic; P. Sander	Assessment of Self-Ignition Properties of Canola Oil–n-Hexane Blends in a Constant Volume Combustion Chamber and Compression Ignition Engine	2023
6	B. Babiarz; A. Jaworski; H. Kuszewski; V. Mateichyk; M. Mądziel; S. Porada; M. Śmieszek; P. Woś	Towards Cleaner Cities: An Analysis of the Impact of Bus Fleet Decomposition on PM and NOX Emissions Reduction in Sustainable Public Transport	2023
7	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; R. Longwic; P. Wojewoda; P. Woś	Assessment of the Effect of Road Load on Energy Consumption and Exhaust Emissions of a Hybrid Vehicle in an Urban Road Driving Cycle—Comparison of Road and Chassis Dynamometer Tests	2023
8	S. Boichenko; L. Chelaydyn; A. Jaworski; V. Ribun; S. Viktor; D. Viktoriia; P. Woś; A. Yakovlieva	Effect of Diethyl Ether Addition on the Properties of Gasoline-Ethanol Blends	2023
9	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Sustainable Public Transport Strategies—Decomposition of the Bus Fleet and Its Influence on the Decrease in Greenhouse Gas Emissions	2022
10	A. Jaworski; K. Lejda	Inżynieria środków transportu: badania, konstrukcja i technologia: wybrane problemy	2022
11	A. Jaworski; K. Lejda	Modelowanie emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodu osobowego w cyklu jezdnym z uwzględnieniem oporu ruchu samochodu	2022
12	K. Balawender; A. Jaworski; P. Woś	Sterowanie wtryskiwaczami wodoru w silniku przepływowym	2022
13	K. Balawender; T. Campisi ; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda; P. Woś	Evaluation of the Effect of Chassis Dynamometer Load Setting on CO2 Emissions and Energy Demand of a Full Hybrid Vehicle	2022
14	M. Bilski; A. Jaworski; K. Lejda	Effect of driving resistances on energy demand and exhaust emission in motor vehicles	2022
15	S. Boichenko; A. Jaworski; K. Lejda; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk	Modern technologies of hydrogen generation and accumulation - analytical overview of theoretical and practical experience	2022
16	S. Boichenko; A. Jaworski; І. Matviyi; I. Shkilniuk; O. Tarasiuk; О. Tselishchev; P. Woś	Міжгалузеві проблеми і системні дослідження в паливно-енергетичному секторі	2022
17	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Development of CO2 Instantaneous Emission Model of Full Hybrid Vehicle with the Use of Machine Learning Techniques	2022
18	A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel	Lubricity of Ethanol-Diesel Fuel Blends-Study with the Four-Ball Machine Method	2021
19	K. Balawender; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; A. Ustrzycki	Assessment of Petrol and Natural Gas Vehicle Carbon Oxides Emissions in the Laboratory and On-Road Tests	2021
20	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; J. Lubas	Effect of temperature on tribological properties of 1-butanol–diesel fuel blends-Preliminary experimental study using the HFRR method	2021
21	M. Jaremcio; A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; P. Woś	Charakterystyka wybranych testów jezdnych stosowanych w badaniach emisji zanieczyszczeń w spalinach silnikowych samochodów osobowych	2021
22	T. Campisi; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; P. Woś	Assessing Vehicle Emissions from a Multi-Lane to Turbo Roundabout Conversion Using a Microsimulation Tool	2021
23	T. Campisi; A. Jaworski; M. Mądziel; G. Tesoriere	The Development of Strategies to Reduce Exhaust Emissions from Passenger Cars in Rzeszow City-Poland A Preliminary Assessment of the Results Produced by the Increase of E-Fleet	2021
24	A. Jaworski	Odwzorowanie oporów ruchu samochodu podczas badań emisji zanieczyszczeń w spalinach na hamowni podwoziowej	2020
25	A. Jaworski; K. Lejda	Systemy i środki transportu: konstrukcja i badania: wybrane zagadnienia	2020
26	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak	The Impact of Exhaust Emission from Combustion Engines on the Environment: Modelling of Vehicle Movement at Roundabouts	2020
27	A. Jaworski; K. Lew; P. Wojewoda	Wpływ oddziaływania buspasów na parametry ruchu środków transportu drogowego	2020
28	K. Balawender; A. Jaworski; D. Konieczny; H. Kuszewski; P. Woś	Wykrywanie spalania stukowego w silniku dwupaliwowym	2020
29	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; S. Siedlecka; A. Ustrzycki; E. Zielińska	Modeling of Unburned Hydrocarbon Emission in a Di Diesel Engine Using Neural Networks	2020
30	K. Balawender; M. Jakubowski; A. Jaworski; P. Szymczuk; A. Ustrzycki; P. Woś	Application of Variable Compression Ratio VCR Technology in Heavy-Duty Diesel Engine	2020
31	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; A. Ustrzycki; P. Wojewoda	Analysis of Cold Start Emission from Light Duty Vehicles Fueled with Gasoline and LPG for Selected Ambient Temperatures	2020
32	K. Balawender; M. Jakubowski; M. Jaremcio; A. Jaworski; H. Kuszewski; K. Lejda; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	The Impact of Driving Resistances on the Emission of Exhaust Pollutants from Vehicles with the Spark Ignition Engine Fuelled by Petrol and LPG	2020
33	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	Realizacja cyklu jezdnego w badaniach emisji zanieczyszczeń na hamowni podwoziowej	2020
34	K. Balawender; S. Boichenko; A. Jaworski; H. Kuszewski; M. Mądziel; L. Pavliukh; D. Savostin-Kosiak	Assessment of CO2 emissions and energy consumption during stationary test of vehicle with SI engine powered by different fuels	2020
35	O. Ivanushko; A. Jaworski; A. Loboda; M. Mądziel; D. Savostin-Kosiak; M. Tsiuman	Establishing the regularities of correlation between ambient temperature and fuel consumption by city diesel buses	2020
36	S. Boichenko; A. Jaworski; L. Pavliukh; S. Shamanskyi	Evaluation of the potential of commercial use of microalgae in the world and in Ukraine	2020
37	S. Boichenko; A. Jaworski; M. Mądziel; L. Pavliukh	Comparative assessment of CO2 emissions and fuel consumption in a stationary test of the passenger car running on various fuels	2020
38	S. Boichenko; A. Jaworski; N. Kalmykova; K. Lejda; O. Tarasiuk; O. Vovk	Hydrogen technologies and environmental safety of technosphere: the key points of recent tendencies	2020
39	A. Jaworski	Problematyka wyznaczania współczynników oporów ruchu samochodów do badań emisji zanieczyszczeń spalin w warunkach symulowanych na hamowni podwoziowej	2019
40	A. Jaworski; K. Lejda; J. Lubas; M. Mądziel	Comparison of exhaust emission from Euro 3 and Euro 6 motor vehicles fueled with petrol and LPG based real driving conditions	2019
41	A. Jaworski; K. Lejda; M. Mądziel	Creating an emission model based on portable emission measurement system for the purpose of a roundabout	2019
42	K. Balawender; A. Jaworski	Wpływ dodatku gazu HHO na wybrane parametry eksploatacyjne silnika o zi o małej pojemności	2019