Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Diagnozowanie podstawowych problemów środowiskowych, mogących wystąpić w przypadku projektowania, budowy i eksploatacji drogi i mostu oraz krytyczna ocena przydatności typowych rozwiązań ochrony środowiska.

Ogólne informacje o zajęciach: 1. Zasoby środowiska i system ich ochrony, wymagania prawne, normatywne i oczekiwania społeczeństwa, w tym organizacji ekologicznych (1 godz.) 2. Prawne aspekty przygotowania inwestycji drogowej do realizacji, ze szczególnym uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska: przedsięwzięcie, procedura, konsultacje społeczne, karta informacyjna przedsięwzięcia, raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, powtórna ocena oddziaływania na środowisko (2 godz.) 3. System ochrony przyrody a budowa dróg, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów chronionych, w tym sieci Natura 2000, ocena oddziaływania na obszary Natura 2000 (1 godz.) 4. Ekologia dróg – oddziaływanie na komponenty i elementy przyrody – powiązania, zależności, stan – presja – reakcja, (1 godz.) 5. Droga jako bariera ekologiczna – minimalizacja oddziaływań, kształtowanie zieleni w pasie drogowym (1 godz.) 6. Ochrona przed hałasem i drganiami dla dróg: strefa emisji, imisji, ekrany akustyczne (1 godz.) 7. Ochrona środowiska przy realizacji robót budowlanych dla inwestycji liniowych, na przykładzie dróg wraz z możliwościami ich ograniczania – „dobre praktyki”, w tym ochrona roślin i zwierząt, odpady, emisje do powietrza, wody (w tym wycieki awaryjne) (1 godz.) 8. Gospodarka materiałowa, odpady, LCA (1 godz.) 9. Gospodarka wodna i ochrona wód w odniesieniu do dróg lądowych, podstawowe zagadnienia związane JCW i GZWP, zgody wowdnoprawne, przewozy niebezpieczne – system ADR (1 godz.) 10. Utrzymanie obiektów transportowych w kontekście ochrony środowiska, urządzenia, rozwiązania dla zwierząt, zanieczyszczenie światłem, PEM, optymalizacja stosowanych metod (środki zimowego utrzymania) (1 godz.) 11. Obiekty transportowe w środowisku przyrodniczym, społecznym, kulturowym, zagrożenia wynikające ze zmian klimatu i adaptacja do zmian klimatu – zrównoważony transport, studia przypadków, analiza oddziaływań, identyfikacja potrzeb dla działań ochronnych, zabezpieczających, łagodzących, kompensujących (min. 3 godz.)

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Engel J.,	Natura 2000 w ocenach oddziaływania przedsięwzięć na środowisko,	MŚ, Warszawa,.	2009
2	Jędrzejewski W. i inni,	Zwierzęta a drogi Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dzikich zwierząt,	Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża, .	2006
3	Nowakowski T., Podedworna-Łuczak M.,	Raport o oddziaływaniu na środowisko dróg i autostrad,	Seidel-Przywecki, Warszawa,.	2009
4	Sawicka-Siarkiewicz H.,	Ograniczanie zanieczyszczeń w spływach powierzchniowych z dróg Ocena technologii i zasady wyboru,	IOŚ, Warszawa,.	2003
5	Forman R.T.T i inni,	Ekologia dróg,	Związek Stowarzyszeń „Polska zielona sieć”, Warszawa, .	2009
6		BIAŁA KSIĘGA transportu	.	2011
7	Tomaszewski F., Misztal W.,	Oddziaływanie hałasu lotniczego na środowisko	Czasopismo Techniczne Politechniki Krakowskiej.	2012
8		Krystek J., Ocena oddziaływania na środowisko teoria i praktyka, PWN Warszawa, 2020	.

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Kurek R.,	Poradnik projektowania przejść dla zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny przy drogac	Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Warszawa .	2010
2	Praca zbiorowa,	Podręcznik dobrych praktyk wykonywania opracowań środowiskowych dla dróg krajowych,	GDDKiA, Kraków,.	2008
3	Kistowski M., Pchałek M.,	Natura 2000 w planowaniu przestrzennym – rola korytarzy ekologicznych,	MŚ, Warszawa .	2009
4	Praca zbiorowa,	Ochrona dziko żyjących zwierząt przy inwestycjach drogowych w Polsce,	Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra .	2007

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na semestr

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Wiedza w zakresie materiałów i technologii bdowy dróg lądowych oraz w zakresie budowy i eksploatacji środków transportu.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętności komunikacyjne, praca zespołowa, pomysłowość, nastawienie na rozwiązywanie problemów, elastyczność, umiejętność wyrażania siebie, obsługa komputera, umiejętności techniczne,

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Wrażliwość społeczna, zdolność negocjacyjne, empatia, asertywność, kreatywność, bezkonfliktowość, komunikacja werbalna, inteligencja społeczna, umiejętność korzystnej autoprezentacji,

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Ma podstawową wiedzę z zakresu ochrony środowiska niezbędną do rozwiązywania podstawowych zagadnień wynikających z projektowania, realizacji i eksploatacji dróg lądowych.	wykład	test pisemny	K_W02+ K_W05++ K_W10+++ K_W15++ K_W17++ K_W33++ K_U05++ K_U08++	P6S_UW P6S_WG P6S_WK
02	Ma umiejętność identyfikacji i rozwiązywania prostych konfliktów w obszarze związanym z przygotowaniem inwestycji drogowej, jej realizacją i eksploatacją wykonanego obiektu.	wykład	test pisemny	K_W05++ K_W10+++ K_W15+++ K_W17++ K_W26+++ K_W49+++ K_W57+ K_W63+++ K_U07+++ K_K03+++ K_K05++	P6S_KK P6S_KR P6S_UO P6S_UW P6S_WG P6S_WK
03	Ma przygotowanie do współpracy ze specjalistami z zakresu nauk przyrodniczych oraz pracownikami urzędów administracji ochrony środowiska, w zakresie technik i technologii związanych z drogami.	wykład	test pisemny	K_W05+++ K_W10+++ K_W33+++ K_W57++ K_U10++ K_U12+++ K_U13+++ K_U43+++ K_K01+++ K_K02++ K_K03++	P6S_KK P6S_KR P6S_UO P6S_UW P6S_WG

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Zasoby środowiska i system ich ochrony, wymagania prawne, normatywne i oczekiwania społeczeństwa, w tym organizacji ekologicznych	W01	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK02	Prawne aspekty przygotowania inwestycji drogowej do realizacji, ze szczególnym uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska: przedsięwzięcie, procedura, konsultacje społeczne, karta informacyjna przedsięwzięcia, raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, powtórna ocena oddziaływania na środowisko	W02	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK03	System ochrony przyrody a budowa dróg, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów chronionych, w tym sieci Natura 2000, ocena oddziaływania na obszary Natura 2000	W03	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK04	Ekologia dróg lądowych – oddziaływanie na komponenty i elementy przyrody – powiązania, zależności, stan – presja – reakcja	W04	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK05	Droga lądowa jako bariera ekologiczna – minimalizacja oddziaływań, kształtowanie zieleni w pasie drogowym	W05	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK06	Ochrona przed hałasem i drganiami dla dróg lądowych: strefa emisji, imisji, ekrany akustyczne	W06	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK07	Ochrona środowiska przy realizacji robót budowlanych dla inwestycji liniowych, na przykładzie dróg wraz z możliwościami ich ograniczania – „dobre praktyki”, w tym ochrona roślin i zwierząt, odpady, emisje do powietrza, wody (w tym wycieki awaryjne)	W07	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK08	Gospodarka materiałowa, odpady, LCA	W08	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK09	Gospodarka wodna i ochrona wód w odniesieniu do dróg lądowych, podstawowe zagadnienia związane JCW i GZWP, zgody wodnoprawne, przewozy niebezpieczne – system ADR	W09	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK10	Utrzymanie dróg lądowych w kontekście ochrony środowiska, urządzenia, rozwiązania dla zwierząt, optymalizacja stosowanych metod (środki zimowego utrzymania)	W10	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK11	Droga lądowa w środowisku (przyrodniczym, społecznym, kulturowym) – element wrogi czy przyjazny, studia przypadków, analiza oddziaływań, identyfikacja potrzeb dla działań ochronnych, zabezpieczających, łagodzących, kompensujących, metoda DPSIR	W11	MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 1)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)
Zaliczenie (sem. 1)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Test pisemny z tematyki wykładu
Laboratorium
Ocena końcowa	Ocena z testu

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	A. Dąbal	GOZ w budownictwie	2023
2	A. Dąbal	GOZ w budownictwie (cz. II)	2023
3	A. Dąbal	Od zbiornika \"Machów\" do Jeziora Tarnobrzeskiego	2023
4	A. Dąbal	Hałas w środowisku (wybrane zagadnienia)	2022
5	A. Dąbal	Zanieczyszczenie światłem	2021
6	A. Dąbal; M. Kut	Rola korytarzy ekologicznych (cz. 1)	2021
7	A. Dąbal; M. Kut	Rola korytarzy ekologicznych (cz. 2)	2021