Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Znajomość podstawowych pojęć i teorii stosowanych w chemii ogólnej, nieorganicznej i analitycznej. Uzyskanie wiedzy z zakresu podstawowych zjawisk i procesów fizykochemicznych zachodzących w środowisku wodnym oraz jego zagrożenia ze strony człowieka. Umiejętność dokonywania obliczeń chemicznych oraz wykonywania podstawowych oznaczeń w analizie wody.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot realizowany jest na dwóch semestrach: I semestr obejmuje 20 godzin wykładu i 25 godzin ćwiczeń rachunkowych, II - 15 godzin wykładu i 30 godzin laboratoryjnych.

Materiały dydaktyczne: zestawy zadań zawarte w skryptach, instrukcje i procedury analiz chemicznych

Inne: Obowiązujące Rozporządzenia Ministra Środowiska, Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej i Ministra Zdrowia dotyczące oceny jakości wody.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Kalembkiewicz J., Papciak B., Pieniążek E., Pusz J., Sitarz-Palczak E., Skitał P., Soco E., Woźnicka E., Zapała L.	Chemia ogólna i nieorganiczna. Podstawy chemii. Roztwory i procesy w roztworach.	Praca zbiorowa pod red. J. Kalembkiewicza i B. Papciaka, Ofizyna Wydawnicza PRz.	2021
2	Koszelnik P., Czerwieniec E., Gruca-Rokosz R.	Chemia sanitarna z elementami chemii analitycznej	Skrypt PRZ.	2012
3	Jones L., Atkins P.	Chemia ogólna	PWN.	2006
4	Bielański A.	Podstawy chemii nieorganicznej	PWN.	2010
5	Sienko M.J., Plane R.A.	Chemia. Podstawy i zastosowanie	WNT.	1992
6	Minczewski J., Marczenko Z.	Chemia analityczna tom 2	PWN.	2011
7	Śliwa A.(red.)	Obliczenia chemiczne. Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej	PWN.	1987
8	Dojlido J	Chemia wód powierzchniowych	Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.	1995
9	Pazdro K.M., Rola-Noworyta A.	Akademicki zbiór zadań z chemii ogólnej	Oficyna Wydawnicza Krzysztof Pazdro .	2013
10	Naumczyk J.	Chemia Środowiska	PWN< Warszawa.	2017
11	Kociołek-Balawejder E., Stanisławska E.	Chemia środowiska	Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.	2012
12	van Loon G.W., Duffy S.J.	Chemia środowiska	Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	2007
13	Kiedryńska L., Papciak D., Granops M.	Chemia Sanitarna	Wydawnictwo SGGW, Warszawa.	2006
14	Kalembkiewicz J., Kuźniar A., Papciak B., Pusz J., Sitarz-Palczak E., Soco E., Woźnicka E.	Chemia ogólna i nieorganiczna. Pierwiastki i związki chemiczne. Surowce i produkty nieorganiczne.	Praca zbiorowa pod red. J. Kalembkiewicza i B. Papciaka, Oficyna Wyd. Prz.	2021

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Kalembkiewicz J., Papciak B., Pieniążek E., Pusz J., Sitarz-Palczak E., Skitał P., Soco E., Woźnicka E., Zapała L.	Chemia ogólna i nieorganiczna. Podstawy chemii. Roztwory i procesy w roztworach.	Praca zbiorowa pod red. J. Kalembkiewicza i B. Papciaka, Oficyna Wyd. PRz.	2021
2	Koszelnik P., Czerwieniec E., Gruca-Rokosz R.	Chemia sanitarna z elementami chemii analitycznej	Skrypt PRz.	2012
3	Czerwieniec E.	Ćwiczenia rachunkowe z chemii ogólnej	Skrypt PRz.	2011
4	Całus H.	Podstawy obliczeń chemicznych	WNT.	1987
5	Śliwa A.	Obliczenia chemiczne	PWN.	1987
6	Kiedryńska L., Papciak D., Granops M.	Chemia sanitarna	Wyd. SGGW.	2006

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Galus Z.(red.)	Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej	PWN.	2006
2	Bala H., Banaszkiewicz A., Gęga J.	Ćwiczenia rachunkowe z chemii ogólnej	Skrypt PCz.	1992
3	Zieliński J.	Chemia wody i ścieków	Skrypt PŚl.	1993

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na I rok studiów

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Znajomość chemii i matematyki na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność wykonywania obliczeń chemicznych, podstawowych czynności laboratoryjnych.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, przestrzeganie zasad postępowania z substancjami niebezpiecznymi, przestrzeganie przepisów BHP i Ppoż w laboratorium chemicznym

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Ma uporządkowaną wiedzę z podstaw chemii ogólnej i nieorganicznej. Posługuje się poprawnie terminologią chemiczną i nomenklaturą związków nieorganicznych i wybranych organicznych. Ma teoretyczną wiedzę z zakresu klasycznych metod analizy chemicznej (wagowej i objętościowej) oraz podstawowej analizy instrumentalnej.	wykład,	kolokwium, egzamin pisemny.	K_W03+++	P6S_WG
02	Potrafi dokonać obliczeń stechiometrycznych w oparciu o wzór i równanie reakcji chemicznej, wyrażać różne formy stężenia roztworów i dokonywać wzajemnych przeliczeń	ćwiczenia rachunkowe, wykład	zaliczenie cz. pisemna	K_U24++	P6S_UW
03	Posiada podstawową wiedzę w zakresie naturalnego składu chemicznego wód, zanieczyszczeń środowiska wodnego związanych z zakłóceniem równowagi środowiskowej wskutek działalności człowieka. Zna podstawowe procesy fizykochemiczne zachodzące w środowisku wodnym. Posiada wiedzę dotycząca podstawowych wskaźników analitycznych stosowanych w analizie wód i ścieków.	laboratorium, wykład.	raport pisemny, kolokwium, egzamin pisemny.	K_W03+++	P6S_WG
04	Potrafi posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, przeprowadzać proste eksperymenty chemiczne i interpretować wyniki. Potrafi wykonać podstawowe oznaczenia wybranych wskaźników zanieczyszczeń w analizie wody, interpretować wyniki i wyciągnąć poprawny wniosek. Potrafi wymienić źródła pochodzenia i scharakteryzować naturalne i antropogeniczne substancje występujące w środowisku wodnym.	laboratorium	raport pisemny, obserwacja wykonawstwa, kolokwium, egzamin pisemny.	K_U25+++	P6S_UW
05	Potrafi pracować w zespole i ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane ćwiczenia oraz bezpieczeństwo własne i pozostałych osób w grupie.	laboratorium	obserwacja wykonawstwa	K_K01++	P6S_KR

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Notacja chemiczna, jednostki. UOP. Typy związków nieorganicznych. Reakcje chemiczne: stechiometria, równania chemiczne. Chemia roztworów, rozpuszczalność, sporządzanie roztworów, sposoby wyrażania stężeń, wzajemne przeliczanie.Roztwory elektrolitów: dysocjacja elektrolityczna, wykładnik stężenia jonów wodorowych (pH). Roztwory buforowe. Podstawy chemii analitycznej; analiza wagowa, objętościowa. Podstawy analizy instrumentalnej, pehametria, kolorymetria, konduktometria.	W01-W20	MEK01 MEK02
1	TK02	Wyznaczanie składu wagowego związku na podstawie wzoru chemicznego; Wyznaczanie zawartości pierwiastków/związków chemicznych na podstawie wzoru chemicznego; Stechiometria mieszanin; Stechiometria reakcji chemicznych: obliczenia ilości substratów i produktów; Obliczanie stężeń roztworów - stężenie procentowe, molowe i normalne	C01-C25	MEK02
2	TK01	Wody naturalne – obieg wody w środowisku i właściwości fizyczne, zasoby, typy wód naturalnych, procesy zachodzące w wodach naturalnych. Odczyn wód naturalnych, kwasowość, zasadowość. Twardość wody. Równowaga węglanowa. Metody zmiękczania. Rola i formy CO2 w środowisku wodnym. Pochodzenie i rola tlenu w środowisku wodnym. Źródła, rola i przemiany związków biogennych w wodach naturalnych. Eutrofizacja wód, przyczyny i skutki. Metale ciężkie i inne substancje nieorganiczne w środowisku wodnym. Pochodzenie i rozkład związków organicznych. Wskaźniki tlenowe BZT, ChZT. Ogólna charakterystyka naturalnych i antropogenicznych substancji organicznych w środowisku wodnym. Barwa wody, mętność, sucha pozostałość oraz inne ogólne wskaźniki jakości wody i ścieków.	W15	MEK01 MEK03
2	TK02	Organizacja pracy w laboratorium chemicznym. Podstawowe wyposażenie laboratorium chemicznego. Techniki pracy laboratoryjnej (ważenie, pipetowanie, miareczkowanie). Stężenia roztworów kwasów i zasad w reakcjach zobojętniania - alkacymetria. Elektrolity, roztwory buforowe i potencjometryczne oznaczanie pH. Przewodnictwo właściwe wód różnego pochodzenia. Kwasowość i zasadowość wody - alkalimetria, acydymetria. Zawartość chlorków w wodzie - metoda Mohra. Twardość wody - metoda kompleksometryczna. Chemiczne zapotrzebowanie tlenu - metoda manganometryczna (indeks nadmanganianowy). Zawartość tlenu rozpuszczonego w wodzie - metoda Winklera. Zawartość żelaza ogólnego w wodzie - metoda spektrofotometryczna. Zawartość fosforanów w wodzie - metoda spektrofotometryczna.	L30	MEK03 MEK04 MEK05

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 20.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 2.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 1)	Przygotowanie do ćwiczeń: 2.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 25.00 godz./sem.	Dokończenia/studiowanie zadań: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)	Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)	Przygotowanie do zaliczenia: 10.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.
Wykład (sem. 2)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 15.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 15.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 2)	Przygotowanie do laboratorium: 15.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 15.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 2)	Przygotowanie do egzaminu: 20.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	kolokwium zaliczeniowe
Ćwiczenia/Lektorat	pisemne kolokwia zaliczeniowe
Ocena końcowa	Ocena końcowa = 0,5 x ocena z ćwiczeń + 0,5 x ocena z wykładu
Wykład	Egzamin pisemny (w formie stacjonarnej lub zdalnej).
Laboratorium	wykonanie wszystkich ćwiczeń, oddanie i zaliczenie raportów (sprawozadań), zaliczenie kolokwium pisemnego lub ustnego
Ocena końcowa	Ocena końcowa = 0,5 x ocena z ćwiczeń + 0,5 x ocena z wykładu

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	M. Bodog; M. Kida; P. Koszelnik; M. Musiał; H. Pizzo; K. Pochwat; W. Strojny; S. Ziembowicz	Modeling of microplastics degradation in aquatic environments using an experimental plan	2024
2	M. Kida; K. Pochwat; S. Ziembowicz	Assessment of machine learning-based methods predictive suitability for migration pollutants from microplastics degradation	2024
3	M. Kida; S. Ziembowicz	The effect of water ozonation in the presence of microplastics on water quality and microplastics degradation	2024
4	L. Bartoszek	The effect of natural organic matter (NOM) on the distribution and resources of mobile phosphorus in the bottom sediments of small retention reservoirs	2023
5	L. Bartoszek; M. Chutkowski; P. Koszelnik; M. Miąsik	The influence of the physico-chemical composition of bottom sediments on their sorption capacity in relation to phosphates	2023
6	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	A new concept to forecast the process of suspended sediment accumulation in the bottom sediment of small reservoirs	2023
7	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Ekoinnowacyjność Jeziora Tarnobrzeskiego	2023
8	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz; O. Omonov	Rekultywacja terenów pogórniczych – studium przypadku Jeziora Tarnobrzeskiego	2023
9	M. Kida; H. Pizzo; K. Pochwat; S. Ziembowicz	The use of artificial neural networks in modelling migration pollutants from the degradation of microplastics	2023
10	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Decomposition of microplastics: Emission of harmful substances and greenhouse gases in the environment	2023
11	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Efficient removal of polyethylene and polyvinyl chloride microplastics from water using a modified coagulation process supported by the addition of a surfactant	2023
12	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Elimination of a Mixture of Microplastics Using Conventional and Detergent-Assisted Coagulation	2023
13	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Influence of microplastic decomposition conditions on the emission of substances harmful to the environment	2023
14	M. Kida; S. Ziembowicz	Determination of di-n-butyl Phthalate in Environmental Samples	2023
15	L. Bartoszek; J. Czarnota; R. Gruca-Rokosz; A. Pękala	Heavy Metal Accumulation in Sediments of Small Retention Reservoirs—Ecological Risk and the Impact of Humic Substances Distribution	2022
16	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Significance of organic matter in the process of aggregation of suspended sediments in retention reservoirs	2022
17	M. Kida; P. Koszelnik; K. Pochwat; S. Ziembowicz	Experimental and computational hazard prediction associated with reuse of recycled car tire material	2022
18	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	CH4 and CO2 Emissions from the Decomposition of Microplastics in the Bottom Sediment—Preliminary Studies	2022
19	M. Kida; S. Ziembowicz	Limitations and future directions of application of the Fenton-like process in micropollutants degradation in water and wastewater treatment: A critical review	2022
20	J. Czarnota; M. Kida; P. Koszelnik; M. Miąsik; S. Ziembowicz	Fenton-like degradation of di-n-butyl phthalate in landfill leachate by endogenous catalysts or iron, copper and manganese loaded bottom sediments	2021
21	L. Bartoszek; M. Cieśla	Pułapka sedymentacyjna	2021
22	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Contaminated Bottom Sediments - Methods of Reducing the Environmental Impact	2021
23	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	The Use of an Ultrasonic Field in Support of Classical Methods of Oxidising Component Leached from Microplastics in Bottom Sediments	2021
24	Y. Bezsonov; R. Gruca-Rokosz; M. Kida; P. Koszelnik; A. Mats; O. Mitryasova; V. Smyrnov; S. Smyrnova; S. Ziembowicz	Environmental and Geochemical Parameters of Bottom-Sediment from the Southern Bug Estuary	2021
25	A. Duda; M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Application of material from used car tyres in geotechnics—an environmental impact analysis	2020
26	I. Bordun; M. Kida; P. Koszelnik; V. Pohrebennyk; V. Ptashnyk; S. Ziembowicz	Aspects of electrochemically activated water solutions practical use	2020
27	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Characteristics and origin of suspended matter in a small reservoir in Poland	2020
28	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	The connection between a suspended sediments and reservoir siltation: empirical analysis in the Maziarnia Reservoir, Poland	2020
29	L. Bartoszek; P. Koszelnik; M. Miąsik	Trophic degradation predispositions and intensity in a high-flow, silted reservoir	2020
30	L. Bartoszek; R. Gruca-Rokosz; A. Pękala; D. Szal	Isotopic evidence for vertical diversification of methane production pathways in freshwater sediments of Nielisz reservoir (Poland)	2020
31	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Analysis of concentrations of selected phthalic acid esters in aquatic ecosystems – Poland’s case study	2020
32	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Application of an ultrasonic field, hydrogen peroxide and the Fenton process in removing DEHP from bottom sediments	2020
33	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Study on the suitability of using low-frequency ultrasonic field for removing di(2-ethylhexyl) phthalate from bottom sediments	2020
34	Y. Bezsonov; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik; O. Mitryasova; V. Smirnov; S. Smirnova; M. Zdeb; S. Ziembowicz	Features of Heavy Metals Accumulation in Bottom Sediments of the Southern Bug Hydroecosystem	2020
35	L. Bartoszek	Degradacja zbiorników wodnych małej retencji - uwarunkowania, nasilenie, możliwości chemicznej rekultywacji	2019
36	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Effectiveness assessment of a new system of sediment trap in the investigation of matter sedimentation in a reservoir — A case study	2019
37	M. Kida; P. Koszelnik; K. Pochwat; S. Ziembowicz	Odours in sewerage—a description of emissions and of technical abatement measures	2019
38	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Impact of a Modified Fenton Process on the Degradation of a Component Leached from Microplastics in Bottom Sediments	2019
39	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Metody usuwania trwałych zanieczyszczeń organicznych z osadów dennych	2019
40	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Osady denne - rola i znaczenie w środowisku	2019
41	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Reservoir bottom sediments as heterogeneous catalysts for effective degradation of a selected endocrine-disrupting chemical via a Fenton-like process	2019
42	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	The use of alternative catalysts in processes of the chemical degradation of di-n-butyl phthalate in aqueous solutions	2019