Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Znajomość podstawowych pojęć i teorii stosowanych w chemii ogólnej nieorganicznej i analitycznej. Umiejętność dokonywania obliczeń chemicznych oraz wykonywania podstawowych oznaczeń w analizie wody .

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot realizowany jest na dwóch semestrach: I semestr obejmuje 20 godzin wykładu i 25 godzin ćwiczeń rachunkowych, II - 15 godzin wykładu i 30 godzin laboratoryjnych.

Materiały dydaktyczne: zestawy zadań zawarte w skryptach, instrukcje i procedury analiz chemicznych

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Koszelnik P., Czerwieniec E., Gruca-Rokosz R.	Chemia sanitarna z elementami chemii analitycznej	Skrypt PRZ.	2012
2	Jones L., Atkins P.	Chemia ogólna	PWN.	2006
3	Bielański A.	Podstawy chemii nieorganicznej	PWN.	2010
4	Sienko M.J., Plane R.A.	Chemia. Podstawy i zastosowanie	WNT.	1992
5	Minczewski J., Marczenko Z.	Chemia analityczna tom 2	PWN.	2011
6	Śliwa A.(red.)	Obliczenia chemiczne. Zbiór zadań z chemii ogólnej i analitycznej	PWN.	1987
7	Hermanowicz W.	Chemia wody i ścieków	Arkady.	1984
8	Dojlido J	Chemia wód powierzchniowych	Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.	1995
9	Pazdro K.M., Rola-Noworyta A.	Akademicki zbiór zadań z chemii ogólnej	Oficyna Wydawnicza Krzysztof Pazdro .	2013
10	Naumczyk J.	Chemia Środowiska	PWN< Warszawa.	2017

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1	Koszelnik P., Czerwieniec E., Gruca-Rokosz R.	Chemia sanitarna z elementami chemii analitycznej	Skrypt PRz.	2012
2	Czerwieniec E.	Ćwiczenia rachunkowe z chemii ogólnej	Skrypt PRz.	2011
3	Całus H.	Podstawy obliczeń chemicznych	WNT.	1987
4	Śliwa A.	Obliczenia chemiczne	PWN.	1987
5	Kiedryńska L., Papciak D., Granops M.	Chemia sanitarna	Wyd. SGGW.	2006

Literatura do samodzielnego studiowania

1	Galus Z.(red.)	Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej	PWN.	2006
2	Bala H., Banaszkiewicz A., Gęga J.	Ćwiczenia rachunkowe z chemii ogólnej	Skrypt PCz.	1992
3	Zieliński J.	Chemia wody i ścieków	Skrypt PŚl.	1993

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na I rok studiów

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Znajomość chemii i matematyki na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność wykonywania obliczeń chemicznych, podstawowych czynności laboratoryjnych.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, przestrzeganie zasad postępowania z substancjami niebezpiecznymi, przestrzeganie przepisów BHP i Ppoż w laboratorium chemicznym

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Ma uporządkowaną wiedzę z podstaw chemii ogólnej i nieorganicznej oraz chemii środowiska. Posługuje się poprawnie terminologią chemiczną i nomenklaturą związków nieorganicznych i wybranych organicznych. Ma teoretyczną wiedzę z zakresu klasycznych metod analizy chemicznej (wagowej i objętościowej) oraz podstawowej analizy instrumentalnej. Zna wskaźniki analityczne stosowane w analizach wód i ściekó	wykład,	kolokwium, egzamin cz. ustna	K_W03+++	P6S_WG
02	Potrafi dokonać obliczeń stechiometrycznych w oparciu o wzór i równanie reakcji chemicznej, wyrażać różne formy stężenia roztworów i dokonywać wzajemnych przeliczeń	ćwiczenia rachunkowe, wykład	zaliczenie cz. pisemna	K_U24++	P6S_UW
03	Posiada wiedzę dotycząca podstawowych wskaźników analitycznych stosowanych w analizie wód i ścieków	laboratorium, wykład	raport pisemny, zaliczenie cz. ustna, egzamin cz. ustna	K_W03+++	P6S_WG
04	Potrafi wykonać podstawowe analizy fizyczno-chemiczne jakości wód i ścieków	laboratorium	raport pisemny, obserwacja wykonawstwa	K_U25+++	P6S_UW
05	Potrafi pracować w zespole i ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane ćwiczenia oraz bezpieczeństwo własne i pozostałych osób w grupie.	laboratorium	obserwacja wykonawstwa	K_K01++	P6S_KR

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Notacja chemiczna, jednostki. UOP. Typy związków nieorganicznych. Reakcje chemiczne: stechiometria, równania chemiczne. Chemia roztworów, rozpuszczalność, sporządzanie roztworów, sposoby wyrażania stężeń, wzajemne przeliczanie.Roztwory elektrolitów: dysocjacja elektrolityczna, wykładnik stężenia jonów wodorowych (pH). Roztwory buforowe. Podstawy chemii analitycznej; analiza wagowa, objętościowa. Podstawy analizy instrumentalnej, pehametria, kolorymetria, konduktometria.	W01-W20	MEK01 MEK02
1	TK02	Wyznaczanie składu wagowego związku na podstawie wzoru chemicznego; Wyznaczanie zawartości pierwiastków/związków chemicznych na podstawie wzoru chemicznego; Stechiometria mieszanin; Stechiometria reakcji chemicznych: obliczenia ilości substratów i produktów; Obliczanie stężeń roztworów - stężenie procentowe, molowe i normlne	C01-C25	MEK02
2	TK01	Woda jako związek chemiczny. Wody naturalne – rodzaje, właściwości fizyczne, procesy zachodzące w wodach naturalnych. Odczyn wód naturalnych. Rola i formy CO2 w wodzie. Zasadowość, kwasowość. Równanie równowagi wodorowęglanowo-wapniowej i magnezowej.Podstawowe pierwiastki zawarte w wodach naturalnych: siarka, żelazo, mangan i inne metale. Specjacja metali z środowisku. Wpływ rozpuszczonych związków metali na jakość wody. Wapń i magnez - twardość wody. Usuwanie nadmiaru wapnia i magnezu. Metody zmiękczania. Związki biogenne – azot, fosfor i krzem. Eutrofizacja wód, przyczyny i skutki. Rola tlenu w wodach naturalnych. Wskaźniki tlenowe BZT, ChZT. Samooczyszczanie rzek. Podstawowe typy związków organicznych. Związki humusowe, antropogeniczne zanieczyszczenia wód związkami organicznymi. Barwa wody, mętność, sucha pozostałość i inne wskaźniki analizy jakości wody oraz ścieków.	W15	MEK01 MEK03
2	TK02	Zasady pracy w laboratorium chemicznym. Zasady BHP. Podstawowe wyposażenie laboratorium chemicznego. Proste czynności laboratoryjne. Nauka ważenia, pipetowania, miareczkowania. Pojęcie pH, równowag kwasowo-zasadowych, wskaźniki kwasowo-zasadowe. Oznaczanie kwasowości, zasadowości wody, metodami analizy miareczkowej (alkalimetria, alkacymetria). Oznaczanie miana roztworu. Rozpuszczalność molowa, iloczyn rozpuszczalności. Oznaczanie zawartość jonów chlorkowych w wodzie metodą Mohra (argentometria). Wprowadzenie do kompleksometrii. Kompleksy, wskaźniki kompleksometryczne. Oznaczanie zawartość jonów wapnia i magnezu w wodzie metodami kompleksometrycznymi. Oznaczenia twardości ogólnej, twardości wapniowej i magnezowej.Podstawowe parametry jakości wody BZT, ChZT. Oznaczanie chemicznego zapotrzebowania tlenu metodą manganometryczną (utlenialność). Potencjometryczne oznaczanie pH. Sporządzanie roztworów buforowych i sprawdzanie ich działania. Oznaczanie przewodnictwa właściwego wody. Oznaczanie żelaza ogólnego metodą kolorymetryczną. Oznaczanie zawartości fosforanów metodą kolorymetryczną. Oznaczanie zawartości tlenu metodą Winklera.	L30	MEK03 MEK04 MEK05

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 20.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 2.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 1)	Przygotowanie do ćwiczeń: 2.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 25.00 godz./sem.	Dokończenia/studiowanie zadań: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)	Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)	Przygotowanie do zaliczenia: 10.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.
Wykład (sem. 2)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 15.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 15.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 2)	Przygotowanie do laboratorium: 15.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 15.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 2)	Przygotowanie do egzaminu: 20.00 godz./sem.	Egzamin ustny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	na podstawie frekwencji; kolokwium zaliczeniowe
Ćwiczenia/Lektorat	pisemne kolokwia zaliczeniowe
Ocena końcowa	na podstawie frekwencji na zajęciach i średniej z kolokwiów zaliczeniowych
Wykład	Egzamin ustny. Studenci, którzy uzyskali ocenę z laboratorium 4,5 lub 5,0 mogą być zwolnieni z egzaminu.
Laboratorium	wykonanie wszystkich ćwiczeń, oddanie i zaliczenie raportów (sprawozadań), zaliczenie kolokwium pisemnego lub ustnego
Ocena końcowa	na podstawie frekwencji na zajęciach i średniej z kolokwiów zaliczeniowych

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	M. Bodog; M. Kida; P. Koszelnik; M. Musiał; H. Pizzo; K. Pochwat; W. Strojny; S. Ziembowicz	Modeling of microplastics degradation in aquatic environments using an experimental plan	2024
2	O. Mitryasova ; P. Koszelnik; A. Mats; I. Salamon; V. Smyrnov; S. Smyrnova	Geochemical Anomalies of the Heavy Metals in the Industrial and Urban Agglomeration Soils	2024
3	Z. Blikharskyy; D. Katunský; P. Koszelnik; L. Lichołai; P. Nazarko	Proceedings of CEE 2023: Civil and Environmental Engineering and Architecture	2024
4	J. Czarnota; S. Gubernat; P. Koszelnik; A. Masłoń	Physicochemical Properties of Marl and Travertine and their Thermally Modified Forms in the Perspective of Phosphorus Removal from Wastewater	2023
5	J. Czarnota; S. Gubernat; P. Koszelnik; A. Masłoń; A. Pękala; A. Skwarczyńska-Wojsa	Efficiency of phosphorus removal and recovery from wastewater using marl and travertine and their thermally treated forms	2023
6	L. Bartoszek; M. Chutkowski; P. Koszelnik; M. Miąsik	The influence of the physico-chemical composition of bottom sediments on their sorption capacity in relation to phosphates	2023
7	M. Chutkowski; J. Czarnota; T. Galek; S. Gubernat; J. Gumieniak; P. Koszelnik; A. Kramek; A. Masłoń; M. Tupaj	Removal of Phosphorus with the Use of Marl and Travertine and Their Thermally Modified Forms—Factors Affecting the Sorption Capacity of Materials and the Kinetics of the Sorption Process	2023
8	M. Kida; P. Koszelnik; K. Pochwat; D. Słyś	Wpust kanalizacyjny	2023
9	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Decomposition of microplastics: Emission of harmful substances and greenhouse gases in the environment	2023
10	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Efficient removal of polyethylene and polyvinyl chloride microplastics from water using a modified coagulation process supported by the addition of a surfactant	2023
11	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Elimination of a Mixture of Microplastics Using Conventional and Detergent-Assisted Coagulation	2023
12	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Influence of microplastic decomposition conditions on the emission of substances harmful to the environment	2023
13	O. Mitryasova ; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik; A. Malyushevskaya; A. Mats; A. Yushchishina	Eco-Friendly Principles on the Extraction of Humic Acids Intensification from Biosubstrates	2023
14	R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik; A. Malyushevskaya; A. Mats; O. Mitryasova; A. Yushchishina	Synergy Effect during Water Treatment by Electric Discharge and Chlorination	2023
15	G. Kalda; M. Kida; P. Koszelnik; T. Libus; A. Nester; A. Pękala; V. Pohrebennyk	Ecological, Economic and Practical Aspects of Water Treatment in the Galvanic Industry	2022
16	J. Czarnota; S. Gubernat; P. Koszelnik; A. Masłoń	Phosphorus removal from wastewater using marl and travertine and their thermal modifications	2022
17	M. Kida; P. Koszelnik; K. Pochwat; S. Ziembowicz	Experimental and computational hazard prediction associated with reuse of recycled car tire material	2022
18	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	CH4 and CO2 Emissions from the Decomposition of Microplastics in the Bottom Sediment—Preliminary Studies	2022
19	O. Mitryasova ; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik; A. Malyushevskaya; A. Yushchishina	Green Approach to Intensify the Extraction Processes of Substances from Plant Materials	2022
20	J. Czarnota; M. Kida; P. Koszelnik; M. Miąsik; S. Ziembowicz	Fenton-like degradation of di-n-butyl phthalate in landfill leachate by endogenous catalysts or iron, copper and manganese loaded bottom sediments	2021
21	M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik	Bottom Sediments of Reservoirs as a Source of Greenhouse Gases	2021
22	M. Kida; P. Koszelnik	Investigation of the Presence and Possible Migration from Microplastics of Phthalic Acid Esters and Polycyclic Aromatic Hydrocarbons	2021
23	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Contaminated Bottom Sediments - Methods of Reducing the Environmental Impact	2021
24	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	The Use of an Ultrasonic Field in Support of Classical Methods of Oxidising Component Leached from Microplastics in Bottom Sediments	2021
25	O. Mitryasova ; P. Koszelnik	Climate Change & Sustainable Development: New Challenges of the Century	2021
26	Y. Bezsonov; R. Gruca-Rokosz; M. Kida; P. Koszelnik; A. Mats; O. Mitryasova; V. Smyrnov; S. Smyrnova; S. Ziembowicz	Environmental and Geochemical Parameters of Bottom-Sediment from the Southern Bug Estuary	2021
27	A. Duda; M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Application of material from used car tyres in geotechnics—an environmental impact analysis	2020
28	I. Bordun; M. Kida; P. Koszelnik; V. Pohrebennyk; V. Ptashnyk; S. Ziembowicz	Aspects of electrochemically activated water solutions practical use	2020
29	J. Czarnota; S. Gubernat; P. Koszelnik; A. Masłoń	Effectiveness of wastewater post-treatment in filter columns with the use of mineral materials	2020
30	J. Czarnota; S. Gubernat; P. Koszelnik; A. Masłoń	Reactive Materials in the Removal of Phosphorus Compounds from Wastewater - A Review	2020
31	L. Bartoszek; P. Koszelnik; M. Miąsik	Trophic degradation predispositions and intensity in a high-flow, silted reservoir	2020
32	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Analysis of concentrations of selected phthalic acid esters in aquatic ecosystems – Poland’s case study	2020
33	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Application of an ultrasonic field, hydrogen peroxide and the Fenton process in removing DEHP from bottom sediments	2020
34	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Study on the suitability of using low-frequency ultrasonic field for removing di(2-ethylhexyl) phthalate from bottom sediments	2020
35	O. Mitryasova ; R. Gruca-Rokosz; M. Kida; P. Koszelnik; M. Pasichnyk; A. Yushchishina	Research of Aggregatic Stability and Bactericidal Activities of Nanosilver Colloidal Solutions	2020
36	Y. Bezsonov; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik; O. Mitryasova; V. Smirnov; S. Smirnova; M. Zdeb; S. Ziembowicz	Features of Heavy Metals Accumulation in Bottom Sediments of the Southern Bug Hydroecosystem	2020
37	Z. Blikharskyi; P. Koszelnik; P. Mesaros	Proceedings of CEE 2019: Advances in Resource-saving Technologies and Materials in Civil and Environmental Engineering	2020
38	E. Dzhumelia ; O. Mitryasova ; P. Koszelnik; V. Phrenennyk; M. Zdeb	Environmental Monitoring of Soils of Post-Industrial Mining Areas	2019
39	M. Grabas; P. Koszelnik; T. Litwicki; A. Masłoń; Z. Wysakowski	Osadnik ściekowy radialny	2019
40	M. Kida; P. Koszelnik; K. Pochwat; S. Ziembowicz	Odours in sewerage—a description of emissions and of technical abatement measures	2019
41	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Impact of a Modified Fenton Process on the Degradation of a Component Leached from Microplastics in Bottom Sediments	2019
42	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Metody usuwania trwałych zanieczyszczeń organicznych z osadów dennych	2019
43	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Osady denne - rola i znaczenie w środowisku	2019
44	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	Reservoir bottom sediments as heterogeneous catalysts for effective degradation of a selected endocrine-disrupting chemical via a Fenton-like process	2019
45	M. Kida; P. Koszelnik; S. Ziembowicz	The use of alternative catalysts in processes of the chemical degradation of di-n-butyl phthalate in aqueous solutions	2019
46	P. Koszelnik	Rola i znaczenie osadów dennych w funkcjonowaniu sztucznych zbiorników wodnych	2019
47	P. Koszelnik	Wody śródlądowe - ekosystemy, zasoby, jakość	2019