Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia: Uzyskanie podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu chemii ogólnej, analitycznej i środowiska niezbędnych do zrozumienia podstawowych zjawisk i procesów fizykochemicznych zachodzących w środowisku oraz wykonywania podstawowych analiz parametrów charakteryzujących poziom jego zanieczyszczenia.

Ogólne informacje o zajęciach: Przedmiot realizowany jest na pierwszym semestrze studiów pierwszego stopnia i obejmuje 30 godzin wykładu i 30 godzin laboratorium.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych

1	Szperliński Z.	Chemia w ochronie i inżynierii środowiska. Cz I i II.	Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa..	2002
2	Minczewski J., Marczenko Z.	Chemia analityczna. t. II. Chemiczne metody analizy ilościowej.	Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa..	2011
3	Kociołek-Balawejder E., Stanisławska E.	Chemia środowiska	Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław..	2012
4	Kiedryńska L., Papciak D., Granops M.	Chemia Sanitarna.	Wydawnictwo SGGW, Warszawa..	2006
5	van Loon G.W., Duffy S.J.	Chemia środowiska.	Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa..	2007
6	Juda-Rezler K.	Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko.	Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa..	2006

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych

1

Koszelnik P., Czerwieniec E., Gruca-Rokosz R.

Chemia sanitarna z elementami chemii analitycznej.

Skrypt PRz..

2012

Literatura do samodzielnego studiowania

1

Obowiązujące Rozporządzenia Ministra Środowiska i Ministra Zdrowia dotyczące oceny jakości wody.

.

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy/umiejętności/kompetencji społecznych

Wymagania formalne: Rejestracja na pierwszy rok studiów pierwszego stopnia na kierunku Energetyka.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy: Znajomość chemii i matematyki na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności: Umiejętność zapisania podstawowych równań reakcji chemicznych. Umiejętność wykonywania podstawowych obliczeń chemicznych.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych: Umiejętność pracy w grupie.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
01	Ma wiedzę z podstaw chemii ogólnej umożliwiającą zrozumienie podstawowych zjawisk i procesów fizykochemicznych zachodzących w środowisku. Posiada podstawową wiedzę z zakresu chemicznych metod analizy ilościowej, w tym z wykorzystaniem spektrofotometrii VIS.	wykład	kolokwium, zaliczenie cz. pisemna	K_W03++	P6S_WG
02	Posiada podstawową wiedzę w zakresie naturalnego składu chemicznego atmosfery, hydrosfery i litosfery, zanieczyszczeń środowiska związanych z zakłóceniem równowagi środowiskowej poprzez działalność człowieka. Zna podstawowe procesy fizykochemiczne zachodzące w tych sferach środowiska.	wykład	kolokwium, zaliczenie cz. pisemna	K_W03++	P6S_WG
03	Potrafi posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, przeprowadzać proste eksperymenty chemiczne i interpretować wyniki. Potrafi wykonać podstawowe oznaczenia wybranych wskaźników zanieczyszczeń w analizie wody, interpretować wyniki i wyciągnąć poprawny wniosek. Potrafi wymienić źródła pochodzenia i scharakteryzować naturalne i antropogeniczne substancje występujące w środowisku wodnym.	laboratorium	obserwacja wykonawstwa, raport pisemny, kolokwium	K_U01+	P6S_UU
04	Potrafi pracować w zespole i ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane ćwiczenia oraz bezpieczeństwo własne i pozostałych osób w grupie.	laboratorium	obserwacja wykonawstwa	K_K02++	P6S_KO
05	Potrafi pracować samodzielnie mając świadomość konieczności aktualizowania wiedzy w zakresie zagrożeń dla środowiska związanych z działalnością człowieka.	laboratorium	raport pisemny, zaliczenie cz. pisemna	K_K01+	P6S_KO P6S_UU

Uwaga: W zależności od sytuacji epidemicznej, jeżeli nie będzie możliwości weryfikacji osiągniętych efektów uczenia się określonych w programie studiów w sposób stacjonarny w szczególności zaliczenia i egzaminy kończące określone zajęcia będą mogły się odbywać przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (w sposób zdalny).

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Równowagi jonowe w roztworach: elektrolity i dysocjacja elektrolityczna, iloczyn rozpuszczalności, odczyn roztworów (pH), roztwory buforowe, hydroliza soli. Reakcje utleniania i redukcji. Korozja; rodzaje korozji i ochrona przed korozją. Podstawy chemii analitycznej: podział i charakterystyka chemicznych metod analizy, podstawy teoretyczne analizy objętościowej: alkacymetria, redoksometria, kompleksometria, miareczkowanie strąceniowe. Podstawy teoretyczne spektrofotometrii w zakresie widzialnym (VIS). Odczyn wód naturalnych, kwasowość, zasadowość. Rola i formy CO2 w środowisku wodnym. Twardość wody. Pochodzenie i rola tlenu w środowisku wodnym. Pochodzenie i rozkład związków organicznych. Źródła, rola i przemiany związków biogennych w wodach naturalnych. Inne substancje nieorganiczne. Budowa gleby: faza stała, faza ciekła, faza gazowa. Właściwości chemiczne gleby (właściwości sorpcyjne, odczyn i kwasowość, pojemność buforowa). Problemy związane z zakwaszaniem gleb. Chemiczne zanieczyszczenia gleb. Klasyfikacja zanieczyszczeń powietrza. Rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferze. Pierwotne zanieczyszczenia powietrza. Przemiany zanieczyszczeń w atmosferze – wtórne zanieczyszczenia powietrza. Skutki wprowadzania zanieczyszczeń do atmosfery: smog klasyczny i fotochemiczny, kwaśne deszcze, efekt cieplarniany. Ogólna charakterystyka naturalnych i antropogennych substancji organicznych w środowisku.	W01-W15	MEK01 MEK02 MEK05
1	TK02	Organizacja pracy w laboratorium chemicznym. Techniki pracy laboratoryjnej. Odporność korozyjna metali. Elektrolity – pomiar pH i wyznaczanie stałej dysocjacji. Przewodnictwo właściwe wód różnego pochodzenia. Kwasowość i zasadowość wody - alkalimetria, acydymetria. Zawartość chlorków w wodzie - metoda Mohra. Twardość wody - metoda kompleksometryczna. Chemiczne zapotrzebowanie tlenu - metoda manganometryczna (indeks nadmanganianowy). Zawartość tlenu rozpuszczonego w wodzie - metoda Winklera. Zawartość żelaza ogólnego w wodzie - metoda spektrofotometryczna. Zawartość fosforanów w wodzie - metoda spektrofotometryczna. Zawartość agresywnego dwutlenku węgla w wodzie - metoda Geiera. Zawartość siarczanów w wodzie - metoda Winklera.	L01-L15	MEK03 MEK04 MEK05

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 12.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 4.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)		Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)	Przygotowanie do zaliczenia: 10.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem. Zaliczenie ustne: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Zaliczenie pisemne.
Laboratorium	Wykonanie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych i oddanie poprawnie opracowanych sprawozdań. Zaliczenie kolokwium.
Ocena końcowa	Ocena końcowa = ocena z zaliczenia pisemnego x 0,6 + ocena z laboratorium x 0,4.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi: tak

1	L. Bartoszek; M. Chutkowski; P. Koszelnik; M. Miąsik	The influence of the physico-chemical composition of bottom sediments on their sorption capacity in relation to phosphates	2023
2	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	A new concept to forecast the process of suspended sediment accumulation in the bottom sediment of small reservoirs	2023
3	L. Bartoszek; J. Czarnota; R. Gruca-Rokosz; A. Pękala	Heavy Metal Accumulation in Sediments of Small Retention Reservoirs—Ecological Risk and the Impact of Humic Substances Distribution	2022
4	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Significance of organic matter in the process of aggregation of suspended sediments in retention reservoirs	2022
5	L. Bartoszek; M. Cieśla	Pułapka sedymentacyjna	2021
6	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Characteristics and origin of suspended matter in a small reservoir in Poland	2020
7	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	The connection between a suspended sediments and reservoir siltation: empirical analysis in the Maziarnia Reservoir, Poland	2020
8	L. Bartoszek; P. Koszelnik; M. Miąsik	Trophic degradation predispositions and intensity in a high-flow, silted reservoir	2020
9	L. Bartoszek; R. Gruca-Rokosz; A. Pękala; D. Szal	Isotopic evidence for vertical diversification of methane production pathways in freshwater sediments of Nielisz reservoir (Poland)	2020
10	L. Bartoszek	Degradacja zbiorników wodnych małej retencji - uwarunkowania, nasilenie, możliwości chemicznej rekultywacji	2019
11	L. Bartoszek; M. Cieśla; R. Gruca-Rokosz	Effectiveness assessment of a new system of sediment trap in the investigation of matter sedimentation in a reservoir — A case study	2019
12	L. Bartoszek; J. Czarnota; R. Gruca-Rokosz; D. Piwińska	Spatial Diversity Characterising Certain Chemical Substances in Sediments of Besko Reservoir	2018
13	L. Bartoszek; J. Kaleta; P. Koszelnik	An assessment of water quality in dam reservoirs, considering their aggressive properties	2018
14	L. Bartoszek; K. Boryczko; P. Koszelnik; J. Rak	A new concept for risk analysis relating to the degradation of water reservoirs	2018
15	L. Bartoszek; M. Cieśla	Pułapka sedymentacyjna	2018
16	L. Bartoszek; P. Koszelnik	Influence of Sedimentary Fe and Mn on the Oxygenation of Overlying Waters in Dam Reservoirs	2018
17	L. Bartoszek; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik	An isotopic model for the origin of autochthonous organic matter contained in the bottom sediments of a reservoir	2018
18	L. Bartoszek; R. Gruca-Rokosz; P. Koszelnik; J. Zamorska; M. Zdeb	A Preliminary Study Into the Possibility of δ13C Being Used as a Sensitive Indicator of the Trophic and Hydrobiological Status of Aquatic Ecosystems	2018