Karta przedmiotu

Inżynieria wytwarzania: Obróbka ubytkowa

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Zarządzanie i inżynieria produkcji

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Informatyka w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Systemy zapewnienia jakości produkcji, Zarządzanie systemami produkcyjnymi

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji

Kod zajęć:

748

Status zajęć:

obowiązkowy dla programu Informatyka w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Systemy zapewnienia jakości produkcji, Zarządzanie systemami produkcyjnymi

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 4 / W30 L15 / 3 ECTS / Z

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr inż. Łukasz Żyłka

Terminy konsultacji koordynatora:

https://zylka.v.prz.edu.pl/

semestr 4:

dr inż. Joanna Lisowicz , termin konsultacji https://jlisowicz.v.prz.edu.pl/

semestr 4:

mgr inż. Jarosław Tymczyszyn , termin konsultacji https://tymczyszyn.v.prz.edu.pl/

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Poznanie procesów obróbki ubytkowej, parametrów technologicznych, podstawowych zjawisk towarzyszących procesowi kształtowania wióra, podstaw i odmian procesów obróbki skrawaniem, erozyjnej i ściernej oraz konstrukcji, geometrii i zastosowania narzędzi obróbkowych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obbowiązkowy dla kierunku: Mechanika i budowa maszyn.

Materiały dydaktyczne:
Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych dostępne na stronie www KTWiA oraz na stronie pracowników zylka.v.prz.edu.pl

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Olszak W.	Obróbka skrawaniem	PWN, WNT Warszawa.	2009
2	Słupik, Henryk	Obróbka skrawaniem : podstawy teoretyczne	Wydaw.Politech.Śl. Gliwice.	2013
3	Jemielniak K.	Obróbka skrawaniem. Podstawy, dynamika, diagnostyka	OW Politechniki Warszawskiej.	2018

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	Dul-Korzyńska B.	Obróbka skrawaniem i narzędzia	OWPR Rzeszów.	2005
2	Przybylski L.	Strategia doboru warunków obróbki współczesnymi narzędziami	PK Kraków.	2000
3	Zawada-Tomkiewicz, Anna	Obrabiarki, narzędzia i procesy obróbki skrawaniem : ćwiczenia laboratoryjne	Wydaw.Uczel.Politech.Koszal. Koszalin.	2015

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Liubymov Volodymyr	Rozważania nad fenomenem skrawania	Ofic.Wydaw.Politech.Rzesz. Rzeszów.	2012

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na co najmniej semestrze 4

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Podstawowe wiadomości z zakresu rysunku technicznego, podstaw konstrukcji maszyn, materiałoznawstwa oraz metrologii technicznej.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność posługiwania sie komputerem. Umiejętność obsługi podstawowych narzędzi pomiarowych.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego poszerzania wiedzy.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Posiada podstawową wiedzę z zakresu mechaniki procesu skrawania oraz zjawisk towarzyszących procesowi tworzenia wióra: zgniot, narost, spęczanie i rodzaje wiórów, siły skrawania, praca i moc skrawania, ciepło i temperatura skrawania, drgania, zużycie ostrza, chłodzenie i smarowanie.	wykład	egzamin cz. pisemna	K-W06++ K-U04+ K-U07+	P6S-UU P6S-UW P6S-WG
MEK02	Posiada wiedzę z zakresu klasyfikacji i budowy narzędzi skrawających, w szczególności: elementów składowych narzędzia i ostrza, geometrii ostrza, układów odniesienia, materiałów narzędziowych oraz powłok ochronnych.	wykład	egzamin cz. pisemna	K-W06++ K-U04+	P6S-UU P6S-WG
MEK03	Posiada umiejętność definiowania i obliczania parametrów technologicznych procesów obróbki takich jak: toczenie, frezowanie, wiercenie, rozwiercanie, szlifowanie.	laboratorium	zaliczenie cz. pisemna	K-U01++ K-U07+	P6S-UW
MEK04	Posiada umiejętność opisu budowy i zastosowania narzędzi skrawających oraz określania geometrii ostrza.	laboratorium	zaliczenie cz. pisemna	K-U01+ K-U07+	P6S-UW

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
4	TK01	Wprowadzenie do obróbki ubytkowej. Klasyfikacja metod kształtowania części maszyn. Podstawowe pojęcia. Różnice pomiędzy skrawaniem a ścieraniem.	W01	MEK01
4	TK02	Podstawy fizykalne procesu skrawania. Strefy skrawania i zjawiska w nich występujące. Kinematyka skrawania.	W02	MEK01
4	TK03	Klasyfikacja i charakterystyka wiórów. Budowa wiórów. Spęczenie wiórów. Łamanie wiórów. Budowa łamaczy wiórów. Kształty wiórów. Metodyka prowadzenia badań naukowych	W03	MEK01
4	TK04	Zjawisko zgniotu warstwy wierzchniej w obróbce skrawaniem. Wpływ parametrów procesu na zjawisko zgniotu.	W04	MEK01
4	TK05	Zjawisko narostu. Wpływ zjawiska narostu na proces obróbki, przedmiot obrabiany oraz narzędzie.	W05	MEK01
4	TK06	Siła skrawania. Wzory do obliczania siły skrawania. Składowe siły skrawania.	W06	MEK01
4	TK07	Praca i moc skrawania	W07	MEK01
4	TK08	Ciepło skrawania. Rozkład temperatur w strefie skrawania. Bilans cieplny procesu skrawania. Wpływ parametrów procesu na bilans ciepła.	W08	MEK01
4	TK09	Drgania w procesie skrawania. Rodzaje zużycia ostrza skrawającego. Charakterystyka i formy zużycia ściernego. Przykłady rodzajów zużycia ostrza. Wpływ warunków skrawania na zużycie ostrza. Kryteria stępienia ostrza.	W09	MEK01 MEK02
4	TK10	Skrawalność materiałów konstrukcyjnych. Wskaźniki skrawalności. Klasyfikacja materiałów pod względem skrawalności.	W10	MEK01
4	TK11	Rola chłodziw w procesie skrawania. Sposoby doprowadzenia chłodziwa do strefy skrawania.	W11	MEK01
4	TK12	Ogólna budowa i klasyfikacja narzędzi skrawających. Elementy składowe ostrza skrawającego. Układy odniesienia.	W12	MEK02
4	TK13	Definicje płaszczyzn i kątów w geometrii ostrza. Przykłady geometrii ostrzy narzędzi tokarskich.	W13	MEK02
4	TK14	Materiały narzędziowe. Klasyfikacja i porównanie materiałów narzędziowych. Charakterystyka stali szybkotnących. Klasyfikacja i zastosowanie węglików spiekanych.	W14	MEK02
4	TK15	Charakterystyka ceramiki narzędziowej. Zastosowanie materiałów supertwardych. Budowa i wytwarzanie powłok ochronnych na narzędzia skrawające.	W15	MEK04
4	TK16	Charakterystyka i klasyfikacja procesu toczenia. Parametry technologiczne toczenia. Warstwa skrawana w toczeniu. Budowa i zastosowanie narzędzi tokarskich.	L01	MEK03 MEK04
4	TK17	Charakterystyka i klasyfikacja procesu frezowania. Odmiany frezowania. Parametry technologiczne frezowania. Warstwa skrawana w frezowaniu. Budowa i zastosowanie narzędzi frezarskich. Typy ostrzy frezów.	L02	MEK03 MEK04
4	TK18	Charakterystyka i klasyfikacja procesów obróbki otworów. Parametry technologiczne wiercenia, rozwiercania i pogłębiania. Warstwa skrawana w wierceniu, rozwiercaniu i pogłębianiu. Budowa i zastosowanie narzędzi do obróbki otworów.	L03	MEK03 MEK04
4	TK19	Charakterystyka i klasyfikacja procesów szlifowania. Parametry technologiczne szlifowania wałków, otworów i płaszczyzn. Budowa i oznaczanie ściernic. Przygotowanie ściernic do pracy. Charakterystyka procesu obciągania ściernic.	L04	MEK03
4	TK20	Geometria ostrzy narzędzi skrawających. Budowa ostrza. Określanie geometrii narzędzi tokarskich. Pomiar kątów ostrza.	L05	MEK04
4	TK21	Obróbka erozyjna: obróbka elektroerozyjna, obróbka laserowa, obróbka strugą wodno-ścierną. Charakterystyka i parametry procesów.	L06	MEK03
4	TK22	Dobór narzędzi i parametrów skrawania. Zastosowanie aplikacji komputerowych do doboru narzędzi i parametrów obróbki. Dobór narzędzi do wybranego zadania obróbkowego.	L07	MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 4)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 4)	Przygotowanie do laboratorium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 4)		Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 4)	Przygotowanie do zaliczenia: 5.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Zaliczenie pisemne w postaci kolokwium pisemnego oceniającego realizację efektu modułowego MEK01. Odpowiedź na pytania pozwala na uzyskanie oceny: 50-60% - 3,0; 60-70% - 3,5; 70-80% - 4,0; 80-90% - 4,5; 90-100% - 5,0. Zaliczenie pisemne w postaci kolokwium pisemnego oceniającego realizację efektu modułowego MEK02. Odpowiedź na pytania pozwala na uzyskanie oceny: 50-60% - 3,0; 60-70% - 3,5; 70-80% - 4,0; 80-90% - 4,5; 90-100% - 5,0.Ocena końcowa z zajęć wykładowych jest średnią ocen z weryfikacji poszczególnych MEK.
Laboratorium	Zaliczenie wszystkich tematów ćwiczeń laboratoryjnych w postaci kolokwiów pisemnych odbywających się po zrealizowanym ćwiczeniu. Weryfikacja osiągnięcia MEK03 w postaci trzech kolokwiów pisemnych. Na ocenę 3,0 student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu procesów obróbki. Na ocenę 4,0 student powinien posiadać pogłębioną wiedzę z zakresu procesów obróbki. Na ocenę 5,0 student powinien wykazać się zaawansowaną wiedzą z zakresu procesów obróbki. Weryfikacja osiągnięcia MEK04 w postaci trzech kolokwiów pisemnych. Na ocenę 3,0 student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu budowy narzędzi skrawających. Na ocenę 4,0 student powinien posiadać pogłębioną wiedzę z zakresu budowy narzędzi skrawających. Na ocenę 5,0 student powinien wykazać się zaawansowaną wiedzą z zakresu budowy narzędzi skrawających. Ocena z zajęć laboratoryjnych jest średnią ocen cząstkowych ocen z poszczególnych MEK.
Ocena końcowa	Średnia ocen z zaliczenia wykładu i z ćwiczeń laboratoryjnych: <3.000-3.399> - ocena 3.0; <3.400,3.799> - ocena 3.5; <3.800,4.199> - ocena 4.0; <4.200,4.599> - ocena 4.5; <4.600,5.000> - ocena 5.0.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1	A. Fernandez; K. Krupa; L. López de Lacalle; M. Płodzień; Ł. Żyłka	Exploring the effectiveness of negative and positive inserts in machining Inconel 718 alloy: a comparative study	2025
2	L. López de Lacalle; K. Mazur; M. Płodzień; M. Pytel; Ł. Żyłka	Analysis of the surface geometric structure after abrasive water jet cutting of a X39 Cr13 alloy	2025
3	M. Płodzień; R. Rusinek; M. Wydra; Ł. Żyłka	Comprehensive Analysis of Cutting-Force Components in Milling Using RQA: Effect of Edge Geometry and Process Parameters	2025
4	P. Lajmert; J. Latalski; M. Płodzień; R. Rusinek; Ł. Żyłka	Recurrence Quantification Analysis (RQA) of Toroidal End Tool Milling Process	2025
5	R. Babiarz; K. Kurzydłowski; M. Łępicka; M. Pytel; M. Rodziewicz; Ł. Żyłka	Comparative analysis of CFG grinding of Inconel 718 using electrocorundum and sintered alumina wheels: grinding forces, surface roughness, and surface morphology	2025
6	R. Flejszar; M. Płodzień; Ł. Żyłka	Frez walcowo-czołowy	2025
7	A. Bazan; M. Sałata; Ł. Żyłka	Sposób szlifowania prostych rowków wiórowych narzędzi skrawających typu frezy z ultradrobnoziarnistych węglików spiekanych	2024
8	R. Flejszar; K. Krupa; P. Lajmert; Ł. Żyłka	Redefinition of precision in finishing milling: Exploring the influence of tool margin and edge micro-radius on surface roughness	2024
9	M. Płodzień; A. Stoić; Ł. Żyłka	Modelling of the Face-Milling Process by Toroidal Cutter	2023
10	M. Płodzień; S. Wojciechowski; K. Żak; Ł. Żyłka	Modelling the Kerf Angle, Roughness and Waviness of the Surface of Inconel 718 in an Abrasive Water Jet Cutting Process	2023
11	R. Flejszar; P. Lajmert; Ł. Żyłka	Influence of Cutting-Edge Microgeometry on Cutting Forces in High-Speed Milling of 7075 Aluminum Alloy	2023
12	M. Batsch; Ł. Żyłka	Koncepcja predykcyjnego systemu diagnostyki uszczelnień instalacji hamulcowych, paliwowych i gazowych	2021
13	M. Płodzień; P. Sułkowicz; S. Wojciechowski; K. Żak; Ł. Żyłka	High-Performance Face Milling of 42CrMo4 Steel: Influence of Entering Angle on the Measured Surface Roughness, Cutting Force and Vibration Amplitude	2021
14	R. Babiarz; M. Płodzień; Ł. Żyłka	Przyrząd do kontroli sztywności dynamicznej wrzeciona szlifierskiego	2021
15	J. Burek; M. Płodzień; P. Sułkowicz; Ł. Żyłka	The influence of end mill helix angle on high performance milling process	2020
16	M. Klecha; M. Płodzień; T. Zaborowski; Ł. Żyłka	Badania wpływu geometrii ostrza na proces toczenia stopu Inconel 718	2020