logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Zarządzanie środowiskiem


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji
Kod zajęć:
731
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 1 / W30 C15 / 3 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Barbara Ciecińska
Terminy konsultacji koordynatora:
https://barbaraciecinska.v.prz.edu.pl/konsultacje
semestr 1:
mgr inż. Karolina Czerwińska , termin konsultacji https://czerwinska.v.prz.edu.pl/konsultacje

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Student powinien nabyć umiejętności identyfikowania i uwzględniania aspektów ekologicznych i ochrony środowiska przyrodniczego przy podejmowaniu decyzji i aktywności produkcyjnej. Student powinien nabyć podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu zarządzania środowiskowego z uwzględnieniem podejścia systemowego wyrażonego w normie PN-EN ISO 14001 i Rozporządzeniu EMAS.

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla kierunku mechanika i budowa maszyn

Materiały dydaktyczne:
Instrukcje udostępniane podczas zajęć

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Pacana A. Projektowanie i wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego zgodnych z ISO 14001 Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. Rzeszów . 2010
2 Ciecińska B., Pacana A. Podstawy zarządzania środowiskowego OW PRz, Rzeszów. 2013
3 Adamczyk W. Ekologia wyrobów PWE, Warszawa. 2004
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Nierzwicki Witold Zarządzanie środowiskowe PWE. 2006
2 PN-EN ISO 14001:2015 Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania PKN. -

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na semestrze 1

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Podstawowa wiedza na temat ekologii nabyta na wcześniejszych etapach edukacji.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność studiowania literatury, analizy treści.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego poszerzania swej wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych, gotowość do pracy w zespole.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Ma wiedzę ogólną o źródłach i charakterze oddziaływania środowiskowego zakładów produkcyjnych branży maszynowej. Ma wiedzę o prawnych i społecznych zasadach działalności produkcyjnej w kontekście środowiskowym. wykład Praca pisemna, odpowiedź ustna lub inna ustalona przez prowadzącego forma weryfikacji. K-W11+++
K-W12+
K-W20++
P6S-WK
MEK02 Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w sposób praktyczny, przeanalizować dostępne dane, kojarzyć fakty, ocenić sytuację. ćwiczenia Praca pisemna, odpowiedzi ustne, ocena aktywności podczas zajęć, kartkówki lub inne wybrane i ustalone przez prowadzącego. K-U01+++
K-U13+
K-U17+
K-U19++
K-K01+++
P6S-KO
P6S-UW

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
1 TK01 Świadomość i wiedza ekologiczna. Konflikt ekologiczny. Zrównoważony rozwój. Procesy przemysłowe: wydobywcze i przetwórcze, naturalne i biotechnologiczne, i ich wpływ na środowisko naturalne. Procesy budowlane i transportowe i ich wpływ na środowisko naturalne. Transport substancji niebezpiecznych - zagrożenia środowiskowe i wymagania prawne w transporcie drogowym, wodnym, lotniczym i kolejowym. Rodzaje obciążeń wprowadzanych do środowiska i ich wpływ na organizmy żywe. Substancje niebezpieczne. Awarie przemysłowe o skutkach środowiskowych. Źródła powstawania, ryzyko awarii. Odpady i gospodarka odpadami. Odpady niebezpieczne. Filozofia Czystszej Produkcji. Strategie CP. Stosowanie BAT. Pozwolenia zintegrowane. Ekologiczne wyroby. Kategorie oceny wyrobów, wymagania techniczne, ekoetykietowanie. Standaryzowane systemy zarządzania środowiskiem. Wymagania normy PN-EN ISO 14001. System EMAS. W01-W15 MEK01
1 TK02 Środowiskowy kontekst działalności organizacji. Infrastruktura - analiza parku maszyn, technologii, materiałów, itp. Szacowanie zapotrzebowania na energię elektryczną, wodę, materiały eksploatacyjne, itp. Szacowanie ryzyka awarii przemysłowej o skutkach środowiskowych. Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych. Identyfikacja odpadów i strumień odpadów. C01-C07 MEK01 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1) Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 4.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 8.00 godz./sem.
Inne: 6.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 1) Przygotowanie do ćwiczeń: 6.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 2.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Dokończenia/studiowanie zadań: 8.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)
Zaliczenie (sem. 1)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Oceną z wykładu jest ocena w skali 2.0-5.0 uzyskana na podstawie wykonanej pracy pisemnej na zadany temat, po zweryfikowaniu obecności na zajęciach.
Ćwiczenia/Lektorat Ocena z zajęć ćwiczeniowych obejmuje oceny: 1) z pracy pisemnej wykonanej wg wskazówek z zajęć i wykonanej samodzielnie na przykładzie wybranego modelu, 2) z kartkówek zapowiedzianych podczas zajęć. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną z ocen cząstkowych.
Ocena końcowa Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną z pozytywnych ocen z wykładów i ćwiczeń uzyskanych na podstawie ustalonych z prowadzącymi form weryfikacji efektów uczenia się. W sytuacjach wyjątkowych dopuszcza się indywidualnie uzgodnioną formę i termin zaliczenia.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 A. Bełzo; B. Ciecińska; A. Dzierwa; L. Gałda; M. Magdziak; M. Płodzień; R. Wdowik; S. Woś Ściernica dzielona 2025
2 B. Ciecińska; A. Kubit Experimental research on the feasibility and quality of laser-cut micro holes for the aviation industry 2025
3 B. Ciecińska; J. Mucha Comparative studies of the geometric structure of the surface of aluminium alloys in the context of adhesive joints with Araldite 2014–2 adhesive 2025
4 B. Ciecińska; J. Mucha Experimental analysis of the impact of selected laser processing parameters on wettability and surface free energy of EN AW-2024 and EN AW-5083 aluminum alloys 2025
5 B. Ciecińska Hazard Analysis and Risk Assessment on Laser Cleaning Workstations 2024
6 B. Ciecińska Identification of Defects Causes: Ishikawa Diagram and 5 Whys in Theoretical and Practical Terms 2024
7 B. Ciecińska; A. Majka; L. Sobotová Identifikácia problémov s odpadom s použitím nástrojov kvality 2024
8 M. Badida; M. Badidova; J. Brezinova; B. Ciecińska; A. Maslejova; L. Sobotova The Effect of Artificial Ageing on the Changes in Selected Properties of Organic Coated Sheets 2024
9 Ł. Bąk; B. Ciecińska; J. Mucha Analysis of the Effect of Surface Preparation of Aluminum Alloy Sheets on the Load-Bearing Capacity and Failure Energy of an Epoxy-Bonded Adhesive Joint 2024
10 B. Azarhoushan; A. Bełzo; A. Borowiec; B. Ciecińska; F. Hojati; P. Litwin; M. Magdziak; A. Markopoulos; R. Wdowik Selected case studies regarding research-based education in the area of machine and civil assemblies 2023
11 B. Azarhoushang; A. Bełzo; A. Borowiec; B. Ciecińska; A. Dzierwa; F. Hojati; J. Litwin; M. Magdziak; A. Markopoulos; P. Nazarko; P. Podulka; I. Pushchak; M. Romanini; R. Wdowik; A. Wiater Research-based technology education – the EDURES partnership experience 2023
12 B. Ciecińska; A. Rudawska; M. Tarnawski Ocena jakości powierzchni wybranych materiałów lotniczych po znakowaniu laserowym wg zadanych kryteriów 2023
13 B. Ciecińska; B. Oleksiak The use of quality management tools to ensure safe working conditions at CO2 laser workstations 2023
14 B. Ciecińska; B. Oleksiak; R. Poloczek; P. Wyrzgoł Quality assessment of zinc coatings applied by selected methods 2023
15 B. Ciecińska; M. Hordyńska; B. Oleksiak; P. Ołów Analysis of the Possibility of Introducing the Reduction of Changeover Time of Selected CNC Machines Using the SMED Method 2023
16 B. Ciecińska Experimental studies of the possibility of laser processing as a cleaner method of achieving a surface with good adhesion 2022
17 B. Ciecińska; J. Furtak; B. Oleksiak Hazard, risk assessment and safety management in workstations with lasers – theoretical and practical studies 2022
18 B. Ciecińska; L. Sobotová; A. Zembrzuska Accuracy and repeatability of laser drilling of small diameters 2022
19 B. Ciecińska Surface pretreatment for adhesive bonding by conventional methods and lasers: a comparative study on human and environmental safety 2021
20 B. Ciecińska; A. Cienka Optimization of laser cutting conditions of polypropylene and polypropylene with talc 2021
21 B. Ciecińska; A. Sobolewska Problems of Quality Assurance and Selection of Control Criteria in Laser Cutting Operations of Wood and Wood-Like Materials 2021
22 B. Ciecińska Using Lasers as Safe Alternatives for Adhesive Bonding: Emerging Research and Opportunities 2020