logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Pompy ciepła


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Zakład Termodynamiki
Kod zajęć:
725
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Inżynieria odnawialnych źródeł energii
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 7 / W15 L15 P15 / 4 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
dr inż. Franciszek Wolańczyk
Terminy konsultacji koordynatora:
zgodne z terminami (4 godz.) podanymi na stronie WWW prowadzącego.
Imię i nazwisko koordynatora 2:
dr hab. inż. prof. PRz Robert Smusz

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Poznanie i opanowanie wiedzy teoretycznej i nabycia praktycznych umiejętności projektowania prostych systemów zaopatrzenia w ciepło i projektowania instalacji klimatyzacji komfortu w budynkach mieszkalnych i bytowych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Stanowi podstawową wiedzę poznawczą funkcjonowania systemu grzewczego i klimatyzacyjnego budynku oraz przekazuje nabycie umiejętności prowadzenia obliczeń projektowych instalacji ogrzewania w zakresie podstawowym.

Materiały dydaktyczne:
Materiały w formie elektronicznej podane na stronie www prowadzącego wykłady i laboratoria.

Inne:
Materiały do projektowania, katalogi producentów, rozporzadzenia i normy z zakresu ogrzewnictwa oraz

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Babiarz B., Szymański W. Ogrzewnictwo Oficyna Wyd. Politechniki Rzeszowskiej. 2010
2 Koczyk H. red. Ogrzewnictwo praktyczne Systtherm Serwis Poznań. 2005
3 Pełech A. Wentylacja i klimatyzacja: podstawy Oficyna Wydawnicza Pol. Wrocławskiej. 2008
4 Pisarev Vyacheslav Projektowanie systemów klimatyzacji jednoprzewodowej scentralizowanej Ofic.Wydaw.Politech.Rzesz.. 2010
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Recknagel H. i inni Ogrzewnictwo + Klimatyzacja EWFE, Gdańsk. 2008
2 Mielnicki J. S. Centralne ogrzewanie, regulacja i eksploatacja Arkady, Warszawa. 1985
3 Klinke T. Wentylacja : tablice do obliczeń strat ciśnienia Ofic.Wydaw.Politech.Warsz.. 2007
4 Gaziński B. Technika klimatyzacyjna dla praktyków Systhem Serwis, Poznań. 2005
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Nantka M. Ogrzewnictwo i ciepłownictwo Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2006
2 Opaliński S., Rabczak S. Wentylacja grawitacyjna Ofic.Wydaw.Politech.Rzesz.. 2003
3 Maciejczyk M. Wentylacja i klimatyzacja : warunki techniczne wykonywania i odbioru Wydaw.Verlag Dashofer, Warszawa. 2011

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na siódmy semestr.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Ma znajomość zagadnień mechaniki płynów, termodynamiki i urządzeń energetycznych.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność obliczania z termodynamiki znamion opisujących stan gazu i ciepła przemian gazowych oraz z mechaniki płynów zagadnienia przepływów.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Doceniania znaczenia ciągłego doskonalenia i pogłębiania wiedzy.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Umie określić parametry projektowe do obliczeń zapotrzebowania mocy cieplnej dla potrzeb ogrzewania. wykład, projekt indywidualny prezentacja projektu K-W05+
K-W06+
K-U01+
K-U04+
K-U13+
K-U15+
K-U17+
K-K01+
P6S-KO
P6S-UK
P6S-UW
P6S-WG
MEK02 umie obliczyć wartość projektowego zapotrzebowania obciążenia cieplnego pomieszczenia i całego budynku zgodnie z aktualną normą. wykład, projekt indywidualny sprawdzian pisemny, sprawozdanie z projektu K-W06+
K-U01+
K-U04+
K-U17+
K-K01+
P6S-KO
P6S-UK
P6S-UW
P6S-WG
MEK03 Umie dobrać do projektowanej instalacji grzewczej poszczególne elementy z danych katalogowych producentów oraz umie dobrać technologię instalacji grzewczej. wykład, projekt indywidualny sprawdzian pisemny, prezentacja projektu K-W05+
K-W06+
K-U01+
K-U04+
K-U13+
K-U15+
K-U17+
K-K01+
P6S-KO
P6S-UK
P6S-UW
P6S-WG
MEK04 Umie przedstawić graficznie i wykonać obliczenia hydrauliczne instalacji systemu wodnego i zna zakres badań odbiorczy instalacji grzewczej. wykład, projekt indywidualny prezentacja projektu, sprawozdanie z projektu K-W05+
K-W06+
K-U01+
K-U04+
K-U13+
K-U15+
K-U17+
K-K01+
P6S-KO
P6S-UK
P6S-UW
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
7 TK01 Wymagania komfortu cieplnego. Mikroklimat pomieszczenia – parametry. Temperatury obliczeniowe wewnętrzne i zewnętrzne. Obliczanie współczynników przenikania ciepła. Straty ciepła przez przenikanie i na wentylację. Zasady obliczeń zapotrzebowania ciepła dla potrzeb ogrzewania. Klasyfikacja i charakterystyka systemów ogrzewania. Ogrzewanie miejscowe i ogrzewanie centralne, kryteria podziału instalacji centralnego ogrzewania. Wybór systemu, układu, parametrów obliczeniowych. Elementy instalacji c.o. Klasyfikacja, charakterystyka i kryteria doboru grzejników. Graficzne obrazowanie instalacji c.o. Układy wodnych instalacji c.o. - grawitacyjne z zasilaniem dolnym i górnym, dwururowe z obiegiem wymuszonym z zasilaniem dolnym i górnym. Obliczenia hydrauliczne instalacji c.o. Regulacja hydrauliczna instalacji, montażowa i eksploatacyjna. Klasyfikacja i charakterystyka źródeł ciepła. Przegląd typów kotłów dla kotłowni wbudowanych. Dobór typu, ilości i wielkości kotłów. Charakterystyka materiałów przewodowych stosowanych w instalacjach c.o. - stalowe, miedziane, z tworzyw sztucznych. Charakterystyka pomp stosowanych w instalacjach c.o. Dobór i regulacja pomp. Zabezpieczenia instalacji c.o. systemu otwartego i zamkniętego. Armatura - zawory grzejnikowe odcinające i termostatyczne, zawory odcinające proste i kątowe, zawory dwudrogowe, zawory zwrotne, zawory bezpieczeństwa, odpowietrzenie instalacji c.o. Ogrzewanie podłogowe. Wymagania i zasady projektowania kotłowni wbudowanych. Układy odprowadzania spalin. Projektowanie przewodów kominowych i wentylacyjnych kotłowni. Zużycie i magazynowanie paliwa. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót instalacyjnych. Próby ciśnieniowe, odbiory instalacji c.o. Komputerowe wspomaganie projektowania instalacji c.o. Jakość wody do celów ciepłowniczych. Wentylacja naturalna: grawitacyjna, wietrzenie. Mikroklimat pomieszczenia. Wykres Molliera i jego wykorzystanie w wentylacji i klimatyzacji. Wentylatory, filtry, nagrzewnice, centrale wentylacyjne. Odzysk ciepła w wentylacji i klimatyzacji. Podstawowe typy regeneracji i rekuperacji ciepła w wentylacji. Wymiennik ciepła typy i konstrukcja. Rury cieplne. Sprężarkowe i absorpcyjne systemy w klimatyzacji. Ekonomizery. Niekonwencjonalne systemy regeneracji ciepła. Gruntowe wymienniki ciepła. W01-W15 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04
7 TK02 Wykonać projekt instalacji centralnego ogrzewania wodnego z wymuszonym obiegiem wody dla budynku, którego podkład budowlany stanowi załącznik do tematu. Zadania do wykonania obejmują: opracowanie założeń odnośnie zapotrzebowania energetycznego i schematu technologicznego instalacji, obliczenia energetyczne instalacji - wymiarowanie urządzeń generujących i magazynujących ciepło, opracowanie schematu technologicznego instalacji, obliczenia hydrauliczne instalacji, dobór osprzętu, opracowanie wykazu materiałowego instalacji, obliczenia podstawowych parametrów ekonomicznych inwestycji - NPV, SPB, IRR, prezentacja wyników projektu. P01- P15 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 7) Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 15.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 7) Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 7) Przygotowanie do zajęć projektowych/seminaryjnych: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem..
Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 20.00 godz./sem.
Przygotowanie do prezentacji: 8.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 7)
Egzamin (sem. 7) Egzamin pisemny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Kolokwium zaliczeniowe weryfikuje wiedzę i umiejetniości obejmujace realizację modułowych efektów kształacenia: MEK01-MEK04. Ocenę: 3,0 otrzymuje student, który uzyskał 60-70% punktow, ,ocenę 4,0 student, który uzyskał 71%-80%, 4,5-81%-90%, 5,0-91%-100%
Laboratorium
Projekt/Seminarium uzyskana pozytywna ocena z projektu
Ocena końcowa średnią oceną z wagą 0,7 za projekt, pozostałe 0,3 za sprawdzian z wykładu.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 P. Bałon; B. Kiełbasa; R. Smusz; G. Szeliga Experimental and numerical studies of the design of statically indeterminate turbojet engines 2025
2 E. Chmiel-Szukiewicz; P. Cieciński; M. Drajewicz; J. Pieniążek; T. Rogalski; R. Smusz; M. Szukiewicz Fire Test of an Equipment for Hydrogen Powered Aircraft 2024
3 F. Wolańczyk Pomiar ciśnienia 2024
4 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga Research on welding processes of multi-node aircraft frames and methods for their control 2024
5 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga The Process of Bending Pipes for Components of Aircraft Frames and Trusses 2024
6 P. Bałon; B. Kiełbasa; M. Kloc; E. Rejman; R. Smusz; A. Szęszoł Proces dynamicznej selekcji materiałów metalicznych wraz z ich konsolidacją 2024
7 R. Gałek; R. Smusz Właściwości przemiany fazowej ciecz — gaz 2024
8 M. Kmiotek; R. Smusz Effect of thin obstacles heights on heat transfer and flow characteristics in microchannels 2023
9 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Research on the impact of various coating types on parts wear of certain injection pump elements 2023
10 P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; R. Smusz Thermal Performance of the Thermal Storage Energy With Phase Change Material 2023
11 P. Bałon; M. Bembenek; B. Kiełbasa; W. Koszela; E. Rejman; R. Smusz The Influence of Structuring Surfaces and Slide Burnishing on Tribological Properties 2023
12 P. Bałon; M. Bembenek; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz Experimental and Numerical Characterizataion of Thermal Bridges in Windows 2023
13 P. Cichosz; M. Drajewicz; M. Góral; A. Majka; W. Nowak; J. Sęp; R. Smusz Design of Newly Developed Burner Rig Operating with Hydrogen Rich Fuel Dedicated for Materials Testing 2023
14 R. Filip; R. Smusz; J. Wilk Experimental investigations on thermal diffusivity of heterogeneous materials 2023
15 F. Wolańczyk Biopaliwa - pozyskiwanie i stosowanie 2022
16 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Comparison of the open and closed profile in the PVC profiles of a window frame 2022
17 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Experimental tests of window joinery in the scope of meeting technical requirements 2022
18 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Influence of the shape of reinforcing window profiles on the strength and torsional stiffness of windows 2022
19 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Operational tests of a distributor injection pump 2022
20 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Research on the influence of machining parameters in HSC technology in the automotive industry 2022
21 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz Using HSM Technology in Machining of Thin-Walled Aircraft Structures 2022
22 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga Experimental studies of thin-walled aircraft structures 2022
23 P. Bałon; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga The use of thin-walled milling in the technological production processes of aviation structural elements 2022
24 P. Bałon; B. Kiełbasa; S. Noga; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak Analytical and Numerical Analysis of Injection Pump (Stepped) Shaft Vibrations Using Timoshenko Theory 2022
25 P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; R. Smusz Case Study on the Influence of Forming Parameters on Complex Shape Part Deformation 2022
26 P. Bałon; E. Geurts; B. Kiełbasa; E. Rejman; R. Smusz; G. Szeliga Stability analysis of high speed cutting in application to aluminum alloys 2022
27 S. Grosicki; R. Smusz; J. Wilk Mass/Heat Transfer Analogy Method in the Research on Convective Fluid Flow through a System of Long Square Mini-Channels 2022
28 M. Markowicz; R. Smusz; E. Smyk Experimental study of the LED lamp 2021
29 U. Florek; P. Gil; R. Smusz; M. Szewczyk Urządzenie do oczyszczania obiektów ruchomych, zwłaszcza do osuszania lub odladzania oraz sposób sterowania tym urządzeniem 2021
30 W. Frącz; G. Janowski; R. Smusz; M. Szumski The Influence of Chosen Plant Fillers in PHBV Composites on the Processing Conditions, Mechanical Properties and Quality of Molded Pieces 2021
31 N. Bałon; P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski Zastosowanie cienkościennych konstrukcji integralnych w lotnictwie na przykładzie projektu SAT-AM 2020
32 P. Bałon; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski Stress Concentration Analysis of the Injection Pump Shaft 2020
33 P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski Thin-walled Integral Constructions in Aircraft Industry 2020
34 P. Bałon; J. Cieślik; B. Kiełbasa; Ł. Kowalski; E. Rejman; R. Smusz; J. Szostak; A. Świątoniowski; J. Wilk Thermal Stratification in the Storage Tank 2020
35 P. Bałon; J. Cieślik; Ł. Halama; B. Kiełbasa; T. Lach; M. Lesiński; D. Łajczak; E. Rejman; R. Smusz Process of manufacturing a tailpipe shape by cold forming in automotive industry 2020
36 R. Gałek; P. Gil; M. Szewczyk; F. Wolańczyk Urządzenia energetyczne: laboratorium 2020
37 R. Gałek; P. Gil; R. Smusz; J. Wilk Centerline heat transfer coefficient distributions of synthetic jets impingement cooling 2020
38 T. Bednarczyk; G. Chmiel; R. Filip; R. Smusz; J. Wilk Experimental investigations on graphene oxide/rubber composite thermal conductivity 2020