logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Miernictwo i systemy pomiarowe


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji
Kod zajęć:
708
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 3 / W30 L30 / 4 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr hab. inż. prof. PRz Marek Magdziak
Terminy konsultacji koordynatora:
marekm.v.prz.edu.pl
semestr 3:
mgr inż. Barbara Jamuła , termin konsultacji bjamula.v.prz.edu.pl
semestr 3:
dr inż. Anna Bazan , termin konsultacji abazan.v.prz.edu.pl

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Nabycie przez studentów wiedzy w zakresie pomiarów prostych i złożonych elementów geometrycznych, chropowatości powierzchni, niepewności pomiaru oraz umiejętności w zakresie posługiwania się przyrządami pomiarowymi i interpretacji uzyskanych wyników pomiarów.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł dotyczący metrologii wielkości geometrycznych.

Materiały dydaktyczne:
Karty sprawozdań do zajęć laboratoryjnych są dostępne na stronie internetowej ktwia.prz.edu.pl.

Inne:
-

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Adamczak S. Pomiary geometryczne powierzchni Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 2008.
2 Arendarski J. Niepewność pomiarów Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa. 2006.
3 Humienny Z., Osanna P. H., Tamre M., Weckenmann A., Blunt L., Jakubiec W. Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Podręcznik europejski Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 2004.
4 Jakubiec W., Malinowski J. Metrologia wielkości geometrycznych Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa. 2004.
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Adamczak S., Makieła W. Metrologia w budowie maszyn. Zadania z rozwiązaniami. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 2007.
2 Adamczak S., Makieła W. Podstawy metrologii i inżynierii jakości dla mechaników Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 2010.
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Oczoś K. E., Liubimov V. Struktura geometryczna powierzchni. Podstawy klasyfikacji z atlasem charakterystycznych powierzchni Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. 2003
2 Pawlus P. Topografia powierzchni. Pomiar, analiza, oddziaływanie Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. 2005.

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Student musi być zarejestrowany na semestr 3.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Student musi posiadać wiedzę z zakresu następujących przedmiotów: Matematyka, Fizyka, Grafika inżynierska.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Student musi posiadać umiejętność zastosowania nabytej wiedzy z zakresu następujących przedmiotów: Matematyka, Fizyka, Grafika inżynierska.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
-

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie pomiarów prostych elementów geometrycznych i chropowatości powierzchni. Posiada podstawową wiedzę w zakresie pomiarów złożonych elementów geometrycznych, szacowania niepewności oraz analizy powtarzalności i odtwarzalności. Student dzięki zdobyciu wiedzy z zakresu metrologii, osiąga także umiejętność prowadzenia badań naukowych. wykład zaliczenie cz. pisemna K-W08+++
K-W20++
K-U08++
P6S-UW
P6S-WG
P6S-WK
MEK02 Posiada podstawowe umiejętności posługiwania się przyrządami pomiarowymi w zakresie pomiarów odchyłek prostych i złożonych elementów geometrycznych oraz chropowatości powierzchni. Student dzięki zdobyciu wiedzy z zakresu metrologii, osiąga także umiejętność prowadzenia badań naukowych. laboratorium sprawozdanie, weryfikacja umiejętności podczas zajęć K-W08+++
K-W20++
K-U08++
P6S-UW
P6S-WG
P6S-WK

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
3 TK01 Układ tolerancji i pasowań. Tolerancja wymiaru. W01 MEK01
3 TK02 Wprowadzenie do tolerowania geometrycznego. Tolerancje kształtu, kierunku, położenia i bicia. W02 MEK01
3 TK03 Zarysy okrągłości ustalone dla całej analizowanej powierzchni. W03, W04 MEK01
3 TK04 Zarysy walcowości, prostoliniowości i płaskości. W05 MEK01
3 TK05 Tolerancje kątów i stożków. W06 MEK01
3 TK06 Funkcjonalny wybór, oznaczenie i interpretacja tolerancji geometrycznych. W07, W8 MEK01
3 TK07 Tolerancje wybranych złożonych elementów geometrycznych. W09, W10 MEK01
3 TK08 Analiza niedokładności pomiarów w budowie maszyn. W11, W12 MEK01
3 TK09 Analiza powtarzalności i odtwarzalności systemów pomiarowych. W13 MEK01
3 TK10 Chropowatość powierzchni. W14, W15 MEK01
3 TK11 Pomiary wymiarów i odchyłek kształtu prostych elementów geometrycznych wyrobów. L01 MEK01 MEK02
3 TK12 Pomiary odchyłek kierunku, położenia i bicia prostych elementów geometrycznych wyrobów. L02, L03, L04 MEK01 MEK02
3 TK13 Pomiary odchyłek złożonych elementów geometrycznych na przykładzie gwintu. L05, L06 MEK01 MEK02
3 TK14 Pomiary odchyłek złożonych elementów geometrycznych na przykładzie koła zębatego. L07, L08 MEK01 MEK02
3 TK15 Statystyczna kontrola procesu wytwarzania wyrobu na wybranym przykładzie. L09 MEK01 MEK02
3 TK16 Pomiary chropowatości powierzchni na wybranym przykładzie. L10, L11 MEK01 MEK02
3 TK17 Ćwiczenia tablicowe dotyczące układu tolerancji i pasowań. L12 MEK01
3 TK18 Ćwiczenia tablicowe dotyczące niepewności pomiarów. L13 MEK01
3 TK19 Wprowadzenie do współrzędnościowej techniki pomiarowej. L14 MEK01 MEK02
3 TK20 Wprowadzenie to inżynierii odwrotnej. L15 MEK01 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3) Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 3.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 3.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 3) Przygotowanie do laboratorium: 8.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3) Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.
Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 3) Przygotowanie do zaliczenia: 16.00 godz./sem.
Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Zaliczenie pisemne na koniec wykładu. Ocena końcowa z wykładu jest oceną z zaliczenia pisemnego.
Laboratorium Zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych na podstawie uczestnictwa w zajęciach laboratoryjnych, ocen ze sprawdzianów teoretycznych lub praktycznych i wykonanych sprawozdań. Oceny ze sprawdzianów i sprawozdań weryfikują osiągnięcie MEK02.
Ocena końcowa W celu uzyskania oceny pozytywnej z modułu kształcenia wymagane jest uzyskanie ocen pozytywnych z wykładu i zajęć laboratoryjnych. Ocena końcowa z modułu kształcenia jest obliczana jako średnia arytmetyczna ocen z wykładu i laboratorium: <3.000-3.25) - ocena 3.0; <3.25,3.75) - ocena 3.5; <3.75,4.25) - ocena 4.0; <4.25,4.75) - ocena 4.5; <4.75,5.000> - ocena 5.0.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 A. Bełzo; B. Ciecińska; A. Dzierwa; L. Gałda; M. Magdziak; M. Płodzień; R. Wdowik; S. Woś Ściernica dzielona 2025
2 J. Buk; E. Doluk; M. Magdziak; P. Sułkowicz Influence of machining conditions on the surface quality after circumferential milling of carbon fiber reinforced aluminum laminate 2025
3 A. Bazan; B. Jamuła; M. Magdziak Non-contact coordinate measurements of cutting tool wear 2024
4 M. Magdziak Application of Coordinate Measuring Machines for Analysis of a Controlled Radius Based on Linear Regression 2024
5 A. Bazan; B. Jamuła; M. Magdziak Gage Repeatability and Reproducibility Analysis of Coordinate Measurements of a Cutting Tool 2023
6 A. Bazan; B. Jamuła; M. Magdziak; P. Turek Zastosowanie współrzędnościowych systemów pomiarowych w procesie inżynierii rekonstrukcyjnej 2023
7 B. Azarhoushan; A. Bełzo; A. Borowiec; B. Ciecińska; F. Hojati; P. Litwin; M. Magdziak; A. Markopoulos; R. Wdowik Selected case studies regarding research-based education in the area of machine and civil assemblies 2023
8 B. Azarhoushang; A. Bełzo; A. Borowiec; B. Ciecińska; A. Dzierwa; F. Hojati; J. Litwin; M. Magdziak; A. Markopoulos; P. Nazarko; P. Podulka; I. Pushchak; M. Romanini; R. Wdowik; A. Wiater Research-based technology education – the EDURES partnership experience 2023
9 P. Budzyński; M. Kamiński; A. Kozlovskiy; M. Magdziak; Z. Surowiec; J. Waliszewski; M. Wiertel; M. Zdorovets Effect of 160 MeV Xenon Ion Irradiation on the Tribological Properties and Crystal Structure of 100Cr6 Bearing Steel 2023
10 A. Bazan; B. Jamuła; M. Magdziak Analysis of Results of Non-Contact Coordinate Measurement of a Cutting Tool Applied for Mould Machining 2022
11 A. Bazan; P. Kubik; M. Magdziak; M. Sałata; P. Sułkowicz; P. Turek Wybrane współczesne metody monitorowania i diagnostyki procesów obróbki ubytkowej oraz pomiaru geometrii wyrobów i narzędzi – cz. I 2022
12 A. Bazan; P. Kubik; M. Magdziak; M. Sałata; P. Sułkowicz; P. Turek Wybrane współczesne metody monitorowania i diagnostyki procesów obróbki ubytkowej oraz pomiaru geometrii wyrobów i narzędzi – cz. II 2022
13 A. Bełzo; R. Bendikienė; A. Benini; R. Česnavičius; A. Čiuplys; J. Jakobsen; K. Juzėnas; T. Leemet; M. Madissoo; M. Magdziak; P. Nazarko; C. Pancaldi; R. Ratnayake ; L. Rigattieri; M. Rimašauskas; M. Romanini; R. Śliwa; R. Wdowik; R. Wdowik; M. Zimmermann Didactic guide for teachers 2022
14 M. Magdziak Estimating Time of Coordinate Measurements Based on the Adopted Measurement Strategy 2022
15 A. Bełzo; M. Magdziak; R. Ratnayake ; R. Wdowik Technological process planning focused on complex manufacturing processes of the digital era 2020
16 B. Álvarez; M. Magdziak; J. Misiura; R. Ratnayake ; G. Valiño; R. Wdowik; M. Żółkoś Digitization Methods of Grinding Pins for Technological Process Planning 2020
17 J. Bernaczek; G. Budzik; G. Janas; M. Magdziak; D. Wydrzyński Analysis of Hole Positioning Accuracy with the Use of Position Deviation Modifiers 2020
18 M. Magdziak Determining the strategy of contact measurements based on results of non-contact coordinate measurements 2020