logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Materiały konstrukcyjne i podstawy obróbki cieplnej 1


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Nauki o Materiałach
Kod zajęć:
705
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 3 / W45 L30 / 5 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Waldemar Ziaja
Terminy konsultacji koordynatora:
Pon.: 8:30-10:00 Pt.: 8:30-10:00
semestr 3:
dr inż. Barbara Kościelniak
semestr 3:
dr inż. Tadeusz Kubaszek

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Poznanie budowy, metod kształtowania struktury i właściwości oraz zastosowania materiałów metalowych

Ogólne informacje o zajęciach:
Przyswojenie wiedzy o materiałach konstrukcyjnych, ich klasyfikacji i zastosowaniu

Materiały dydaktyczne:
Instrukcje do ćwiczeń

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 M. Blicharski Inżynieria materiałowa Wyd.4, WNT, Warszawa. 2021
2 L.A. Dobrzański Materiały inzynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo WNT, Warszawa. 2006
3 K. Przybyłowicz Metaloznawstwo PWN, Warszawa. 2007
4 J. Sieniawski, A. Cyunczyk Fizykochemia przemian fazowych Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. 2015
5 J. Sieniawski, A. Cyunczyk Właściwości ciał stałych Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. 2015
6 J. Sieniawski, A. Cyunczyk Struktura ciał stałych Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. 2015
7 J. Sieniawski, A. Cyunczyk Metale: wybrane zagadnienia z fizyki metali i metaloznawstwa teoretycznego Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. 2015
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 J. Sieniawski (red.) Metaloznawstwo i podstawy obróbki cieplnej: laboratorium Oficyna Wyd. Pol. Rzeszowskiej, Rzeszów. 2014
2 - Karty materiałowe -. -
Literatura do samodzielnego studiowania
1 M. Blicharski Wstęp do inżynierii materiałowej WNT, Warszawa. 2003
2 S. Rudnik Metaloznawstwo PWN, Warszawa. 1996
3 S. Prowans Struktura stopów PWN, Warszawa. 2000

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Dobór i kształtowanie struktury materiałów konstrukcyjnych

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Poznanie budowy, właściwości i zastosowania materiałów konstrukcyjnych w budowie maszyn, metod kształtowania ich struktury

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Nabycie umiejętności doboru i metod kształtowania struktury metali i stopów oraz umiejętność przeprowadzenia podstawowych badań materiałów.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Zrozumienie konieczności zdobywania i pogłębiania wiedzy oraz współpracy przy realizacji postawionych zadań

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Student posiada usystematyzowaną wiedzę dotyczącą klasyfikacji materiałów konstrukcyjnych w oparciu o skład chemiczny, skład fazowy, metody otrzymywania oraz możliwości kształtowania właściwości w oparciu o technologię obróbki cieplnej. Dysponuje wiedzą o procesach obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej i cieplno-plastycznej. wykład K-W04+
K-W07++
K-U01+++
K-U06+++
K-U13++
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK02 Student posiada wiedzę z zakresu budowy urządzeń do realizacji nowoczesnej technologii obróbki cieplnej materiałów konstrukcyjnych w tym pieców z atmosferą ochronną, ośrodkami kąpielowymi oraz urządzeniami próżniowymi. Umiejętnie dobiera zabiegi technologiczne kształtujące odpowiednie właściwości materiałów konstrukcyjnych. wykład, laboratorium sprawdzian pisemny K-W04++
K-W07++
K-U01+++
K-U06++
K-U13++
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK03 Student posiada pogłębioną wiedzę i jest przygotowany do prowadzenia badań naukowych. wykład, laboratorium sprawdzian pisemny K-W04+
P6S-WG
MEK04 Potrafi scharakteryzować elementy budowy wewnętrznej materiałów, ich związki z właściwościami fizycznymi, chemicznymi i technologicznymi oraz oddziaływanie procesów technologicznych na budowę wewnętrzną i właściwości stopów metali. wykład, laboratorium sprawdzian pisemny K-W07++
K-U01++
K-U13+
P6S-UW
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
3 TK01 Budowa atomu, siły oddziaływania, wiązania między atomami, ogólna charakterystyka materiałów krystalicznych W01 MEK01 MEK04
3 TK02 Idealna budowa krystaliczna W02 MEK01 MEK04
3 TK03 Rzeczywista budowa krystaliczna metali i stopów W03 MEK01 MEK04
3 TK04 Stopy metali, metody otrzymywania, fazy stopowe w stopach metali W04, W05 MEK01 MEK04
3 TK05 Równowaga fazowa w stopach metali, układy równowagi stopów dwuskładnikowych i wieloskładnikowych W06, W07 MEK01 MEK04
3 TK06 Krystalizacja metali ii stopów W08 MEK01 MEK04
3 TK07 Plastyczność metali, mechanizmy odkształcenia plastycznego, wpływ temperatury na efekty odkształcenia, zgniot i rekrystalizacja W09, W10 MEK01 MEK04
3 TK08 Stopy żelaza z węglem; układ równowagi żelazo-węgiel, fazy i przemiany w stopach Fe-C w warunkach równowagi W11, W12 MEK01
3 TK09 Staliwo i stal niestopowa W13, W14 MEK01
3 TK10 Żeliwo W15 MEK01
3 TK11 Budowa krystaliczna metali i stopów L01, L02 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04
3 TK12 Badania metalograficzne mikroskopowe L03 MEK01 MEK02
3 TK13 Badania metalograficzne makroskopowe L04 MEK01 MEK02 MEK03
3 TK14 Metalografia ilościowa L05 MEK01 MEK02 MEK03
3 TK15 Odkształcenie plastyczne; Zgniot i rekrystalizacja L06, L07 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04
3 TK16 Układ równowagi żelazo-wegiel L08, L09 MEK01 MEK02 MEK03
3 TK17 Struktura stopów żelazo-węgiel w stanie równowagi L10 MEK01 MEK02 MEK03
3 TK18 Stal niestopowa L11, L12 MEK01 MEK02 MEK03
3 TK19 Odlewnicze stopy żelaza L13, L14 MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3) Godziny kontaktowe: 45.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 25.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 3) Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3)
Zaliczenie (sem. 3)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Nie podlega odrębnemu zaliczeniu
Laboratorium Ocena na podstawie uzyskanej z zaliczonych zajęć laboratoryjnych - ocena obliczana jest następująco: 0,2 z aktywności na zajęciach laboratoryjnych + 0,6 oceny ze sprawdzianów pisemnych weryfikujących wiedzę z każdego ćwiczenia realizowanego w trakcie semestru + 0,2 oceny z wykonanych sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych
Ocena końcowa Ocena na podstawie uzyskanej z zaliczonych zajęć laboratoryjnych - ocena obliczana jest następująco: 0,2 z aktywności na zajęciach laboratoryjnych + 0,6 oceny ze sprawdzianów pisemnych weryfikujących wiedzę z każdego ćwiczenia realizowanego w trakcie semestru + 0,2 oceny z wykonanych sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 W. Łogin; R. Ostrowski; R. Śliwa; W. Ziaja The influence of modification of the geometry of the front surface of the RFSSW tool inner sleeve on the fatigue life of joints during joining clad sheets made of aluminum alloy 2024-T3 2025
2 J. Adamus; M. Motyka; S. Mróz; M. Poręba; A. Stefanik; W. Więckowski; W. Ziaja The influence of the rolling method on cold forming ability of explosive welded Ti/steel sheets 2024
3 M. Motyka; R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; W. Ziaja Advanced FEM Insights into Pressure-Assisted Warm Single-Point Incremental Forming of Ti-6Al-4V Titanium Alloy Sheet Metal 2024
4 M. Motyka; R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; W. Ziaja; K. Żaba Thermo-Mechanical Numerical Simulation of Friction Stir Rotation-Assisted Single Point Incremental Forming of Commercially Pure Titanium Sheets 2024
5 R. Albrecht; K. Gancarczyk; A. Gradzik; A. Kawalec; M. Kawalec; B. Kościelniak; M. Motyka; D. Szeliga; W. Ziaja The Effect of Re Content on Microstructure and Creep Resistance of Single Crystal Castings Made of Nickel-Based Superalloys 2024
6 P. Bała; B. Dubiel; R. Dziurka; M. Gajewska; P. Ledwig; H. Pasiowiec; M. Poręba; M. Wróbel; W. Ziaja Effect of creep deformation on the microstructure evolution of Inconel 625 nickel-based superalloy additively manufactured by laser powder bed fusion 2023
7 R. Cygan; S. Fuglewicz; M. Gromada; M. Motyka; D. Szeliga; W. Ziaja Study of Solidification Process of Ni-Based Superalloy Castings Manufactured in Industrial Conditions with the Use of Novel Thermal Insulating Module Technique 2023
8 W. Ziaja; P. Zielińska Experimental Study of Mechanical Properties of Selected Polymer Sandwich Composites 2023
9 A. Kawalec; W. Ziaja Dwell Fatigue Behavior of Two-Phase Ti-6Al-4V Alloy at Moderate Temperature 2022
10 M. Drajewicz; M. Góral; M. Poręba; M. Pytel; W. Ziaja Modification of the Cu-ETP copper surface layer with chromium by physical vapor deposition (PvD) and diffusion annealing 2022
11 A. Baran-Sadleja; M. Motyka; K. Ślemp; W. Ziaja The effect of plastic deformation on martensite decomposition process in Ti-6Al-4V alloy 2020
12 K. Kubiak; M. Motyka; J. Sieniawski; W. Ziaja Cyclic creep behaviour of two-phase Ti-6Al-2Mo-2Cr alloy 2020
13 R. Cygan; M. Motyka; J. Nawrocki; J. Sieniawski; D. Szeliga; W. Ziaja Effect of cooling rate on macro- and microstructure of thin-walled nickel superalloy precision castings 2020