Karta przedmiotu

Dynamika maszyn

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Lotnictwo i kosmonautyka

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Zarządzanie ruchem lotniczym

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Mechaniki Stosowanej i Robotyki

Kod zajęć:

627

Status zajęć:

obowiązkowy dla specjalności Samoloty

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 6 / W30 L15 / 3 ECTS / Z

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr hab. inż. prof. PRz Piotr Gierlak

Terminy konsultacji koordynatora:

czwartek 8:45-10:15, piątek 12:15-13:45,

semestr 6:

mgr inż. Mateusz Szeremeta

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Celem kształcenia jest opanowanie przez studentów podstawowych wiadomości z zakresu dynamiki maszyn.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł kształcenia "Dynamika maszyn" obejmuje zagadnienia związane z drganiami mechanicznymi oraz teorią maszyn i mechanizmów.

Materiały dydaktyczne:
Instrukcje do laboratorium dostępne on-line podczas zajęć oraz do pobrania ze strony koordynatora modułu. Materiały do wykładu przekazywane studentom.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Giergiel J.	Drgania mechaniczne układów dyskretnych. Teoria, przykłady, zadania	Oficyna Wydzwnicza Politechniki Rzeszowskiej.	2004
2	Morecki A., Odefeld J.	Teoria maszyn i mechanizmów	PWN, Warszawa.	1987
3	Stojek Z. Żylski W.	Dynamika konstrukcji	Politechnika Rzeszowska.	1993

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	Giergiel J.	Drgania mechaniczne układów dyskretnych. Teoria, przykłady, zadania	Oficyna Wydzwnicza Politechniki Rzeszowskiej.	2004
2	Morecki A., Oderfeld J.	Teoria maszyn i mechanizmów	PWN, Warszawa.	1987
3	Stojek Z. Żylski W.	Dynamika konstrukcji	Politechnika Rzeszowska.	1993

Literatura do samodzielnego studiowania
1	J.P. Den Hartog	Drgania mechaniczne	PWN Warszawa.	1971

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Student zarejestrowany na semestr piąty.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Znajomość podstaw mechaniki ogólnej, podstawowych formalizmów matematycznych służących do opisu kinematyki i dynamiki nieodkształcalnych ciał materialnych i układów ciał.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność stosowania podstawowych formalizmów do opisu kinematyki i dynamiki nieodkształcalnych ciał i układów materialnych , umiejętność pozyskiwania informacji z literatury i samokształcenia.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Rozumienie potrzeby ciągłego dokształcania się.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	posiada podstawową wiedzę z zakresu kinematyki i dynamiki układów mechanicznych, w tym drgań mechanicznych, i formalizmów matematycznych służących do ich opisu.	wykład	zaliczenie ustne	K-W06++	P6S-WG
MEK02	umie dobierać i stosować formalizmy matematyczne oraz narzędzia komputerowe do rozwiązywania zagadnień związanych z modelowaniem i symulacją kinematyki i dynamiki układów mechanicznych, umie przeprowadzić podstawowe pomiary wielkości mechanicznych i opanował wymagane umiejętności w stopniu podstawowym.	laboratorium	aktywność na zajęciach laboratoryjnych, obserwacja wykonawstwa	K-W06++ K-U08++	P6S-UW P6S-WG
MEK03	potrafi pozyskiwać informacje z literatury przedmiotu, posiada umiejętność samokształcenia się, rozumie potrzebę ciągłego i samodzielnego dokształcania się w zakresie tematyki przedmiotu i wykazuje te umiejętności i kompetencje w stopniu podstawowym	wykład	zaliczenie ustne	K-K01+	P6S-KK

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
6	TK01	Wiadomości wprowadzające. Drgania mechaniczne - pojęcia podstawowe. Kinematyka drgań. Rodzaje wymuszeń. Hałas towarzyszący drganiom.	W01-W02	MEK01 MEK03
6	TK02	Podstawowe metody przetwarzania sygnałów drgań.	W03,W04	MEK01 MEK03
6	TK03	Charakterystyka sprężysta, tłumienia i wymuszenia. Drgania wzdłużne, skrętne i giętne. Podstawy modelowania układów drgających. Układy ciągłe i dyskretne. Modelowanie analityczne i numeryczne.	W05,W06	MEK01 MEK03
6	TK04	Drgania mechaniczne układu dyskretnego o 1-nym stopniu swobody. Położenie równowagi statycznej. Dynamiczne równania ruchu, parametry ruchu drgającego, amplituda, częstość, okres i częstotliwość. Przebieg ruchu na płaszczyźnie fazowej. Energetyczna metoda wyznaczania częstości własnej. Drgania swobodne tłumione, logarytmiczny dekrement tłumienia. Drgania wymuszone, wymuszenie harmoniczne, charakterystyka amplitudowo-częstościowa, rezonans, bezpieczne strefy pracy. Wymuszenie kinematyczne.	W07-W10	MEK01 MEK03
6	TK05	Wibroizolacja czynna i bierna.	W11,W12	MEK01 MEK03
6	TK06	Drgania układu ciągłego.	W13,W14	MEK01 MEK03
6	TK07	Drgania wzdłużne układu dyskretnego o 2-ch stopniach swobody, częstości własne, widmo częstości własnych, formy własne, drgania swobodne i wymuszone, strefy rezonansu, bezpieczne strefy pracy, tłumik dynamiczny drgań. Drgania skrętne.	W15-W18	MEK01 MEK03
6	TK08	Drgania samowzbudne, przykłady. Opis drgań samowzbudnych na przykładzie flatteru skrzydła samolotu.	W19,W20	MEK01 MEK03
6	TK09	Drgania parametryczne. Układy o okresowo zmiennej sztywności i okresowo zmiennej bezwładności.	W21,W22	MEK01 MEK03
6	TK10	Dynamika maszyn wirnikowych, prędkości krytyczne, samocentrowanie wirnika, wyważanie wirników.	W23,W24	MEK01 MEK03
6	TK11	Pojęcia podstawowe teorii maszyn i mechanizmów. Mechanizmy, struktura, człony, pary kinematyczne, łańcuch kinematyczny, ruchliwość, mechanizm, maszyna, manipulator, robot.	W25,W26	MEK01 MEK03
6	TK12	Mechanizmy zębate, mechanizm planetarny, mechanizm różnicowy, przełożenie, przekładnie z kołami walcowymi i stożkowymi, kod strzałkowy. Kinematyka przekładni obiegowej. Zasada Willisa. Kinematyka mechanizmu różnicowego.	W27,W28	MEK01 MEK03
6	TK13	Dynamika przekładni obiegowej.	W29,W30	MEK01 MEK03
6	TK14	Zapoznanie studentów ze stanowiskami dydaktycznymi i badawczymi. Prezentacja przykładów drgań układów mechanicznych. Pomiar drgań.	L01,L02	MEK02
6	TK15	Kinematyka drgań i transformacja Fouriera.	L03,L04	MEK02
6	TK16	Drgania swobodne.	L05,L06	MEK02
6	TK17	Drgania swobodne tłumione.	L07,L08	MEK02
6	TK18	Drgania wymuszone.	L09,L10	MEK02
6	TK19	Numeryczna analiza częstotliwościowa.	L11,L12	MEK02
6	TK20	Eksperymentalna analiza częstotliwościowa.	L13,L14	MEK02
6	TK21	Wybrane zagadnienia numerycznej analizy dynamiki układu wirnikowego.	L15	MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 20.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6)	Przygotowanie do laboratorium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 6)	Przygotowanie do zaliczenia: 10.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Ocena z wykładu jest wystawiana na podstawie zaliczenia związanego ze sprawdzeniem osiągnięcia efektów MEK1 i MEK3. Ocena z wykładu jest wystawiana na podstawie ustnego zaliczenia, którego tematyka obejmuje treści kształcenia realizowane podczas wykładów. W przypadku uzyskania oceny negatywnej student może przystąpić jednokrotnie do poprawy zaliczenia.
Laboratorium	Studenci uzyskują ocenę (OL) z aktywności i obserwacji wykonawstwa na laboratoriach związaną z realizacją efektu MEK2. Jest ona wyznaczana w następujący sposób. Na podstawie ocen z aktywności i obserwacji wykonawstwa uzyskanych w trakcie semestru wyznaczana jest średnia ocen (S). Średnia ocen (S) jest zaokrąglana do stopni zgodnych z regulaminem studiów w następujący sposób: S poniżej 3.00 - ocena ndst (2,0); S co najmniej 3.00 i poniżej 3.25 - ocena dst (3,0); S co najmniej 3.25 i poniżej 3.75 - ocena +dst (3,5); S co najmniej 3.75 i poniżej 4.25 - ocena db (4,0); S co najmniej 4.25 i poniżej 4.75 - ocena +db (4,5); S 4.75 lub powyżej 4.75 - ocena bdb (5,0). Tak wyznaczona ocena stanowi ocenę z zaliczenia laboratorium (OL).
Ocena końcowa	Student uzyskuje pozytywną ocenę końcową, jeśli posiada pozytywne oceny końcowe z wszystkich form zajęć. Ocena końcowa jest wyznaczana na podstawie średniej ważonej ocen z zaliczenia wykładu i laboratorium: S=0.25OW+0.75OL, gdzie OW - ocena z zaliczenia wykładu, OL - ocena z zaliczenia laboratorium. Średnia ocen S jest zaokrąglana do stopni zgodnych z regulaminem studiów w następujący sposób: S co najmniej 3.00 i poniżej 3.25 - ocena dst (3,0); S co najmniej 3.25 i poniżej 3.75 - ocena +dst (3,5); S co najmniej 3.75 i poniżej 4.25 - ocena db (4,0); S co najmniej 4.25 i poniżej 4.75 - ocena +db (4,5); S 4.75 lub powyżej 4.75 - ocena bdb (5,0).

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi nie