Karta przedmiotu
Kształtowanie plastyczne
Podstawowe informacje o zajęciach
Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Inżynieria materiałowa
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Materiały specjalne, Technologie materiałowe
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Przeróbki Plastycznej
Kod zajęć:
616
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 4 / W30 L15 P15 / 4 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
prof. dr hab. inż. Romana Śliwa
Cel kształcenia i wykaz literatury
Główny cel kształcenia:
Znajomość podstawowych procesów plastycznego kształtowania metali oraz podstaw teoretycznych przeróbki plastycznej metali. Zapoznanie studentów z możliwymi aplikacjami omawianych technik wytwarzania we współczesnym otoczeniu gospodarczym.
Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla studentów czwartego semestru.
Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
| 1 | Erbel Stanisław, Kuczyński Kazimierz, Marciniak Zdzisław | Obróbka Plastyczna | PWN, Warszawa. | 1986 |
| 2 | Morawiecki Marian, Sadok Lucjan, Wosiek Eugeniusz | Przeróbka plastyczna: podstawy teoretyczne | Wydawnictwo "Śląsk", Katowice. | 1986 |
| 3 | Kurt Lange | Handbook of Metal Forming | McGraw-Hill Book Co., New York. | 1985 |
| 1 | Tadeusz Balawender, Stanisław Kut, Feliks Stachowicz, Tomasz Trzepieciński | Techniki wytwarzania: przeróbka plastyczna. laboratorium | Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. | 2016 |
| 2 | Romanowskij Victor Petrovic | Tłoczenie na zimno: poradnik | WNT, Warszawa. | 1962 |
| 1 | Erbel Stanisław, Kuczyński Kazimierz, Marciniak Zdzisław | Obróbka Plastyczna | PWN, Warszawa. | 1986 |
| 2 | Morawiecki Marian, Sadok Lucjan, Wosiek Eugeniusz | Przeróbka plastyczna: podstawy teoretyczne | Wydawnictwo "Śląsk", Katowice. | 1986 |
| 3 | Jarosław Bartnicki | The theoretical and experimental research of rolling-extrusion process | Oficyna Wydawnicza Politechniki Lubelskiej, Lublin. | 2009 |
Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych
Wymagania formalne:
Rejestracja na czwarty semestr studiów.
Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Student powinien posiadać wiedzę w zakresie realizowanym w ramach przedmiotów: Wprowadzenie do inżynierii materiałowej, Nauka o materiałach, Obliczenia inżynierskie i statystyczne, Mechanika,
Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność analizy i pozyskiwania danych z literatury oraz ich wykorzystywania w rozwiązywaniu zadań inżynierskich.
Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego poszerzania swojej wiedzy, doskonalenia umiejętności zawodowych oraz pracy w zespole.
Efekty kształcenia dla zajęć
| MEK | Student, który zaliczył zajęcia | Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia | Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia | Związki z KEK | Związki z PRK |
|---|---|---|---|---|---|
| MEK01 | Ma uporządkowaną wiedzę z zakresu podstaw matematycznych służących do opisu mechaniki odkształcenia plastycznego materiału. Zna teoretyczne podstawy odkształceń plastycznych i rozumie ich znaczenie w analizie procesów przeróbki plastycznej metali. | wykład | sprawdzian pisemny |
K-W01+ K-W03+ K-W04++ K-U04+ K-U11+ K-K01++ |
P6S-KK P6S-UU P6S-UW P6S-WG |
| MEK02 | Posiada wiedzę dotyczącą metod objętościowej przeróbki plastycznej, metod kształtowania blach oraz technik cięcia metali. Rozumie zjawiska zachodzące podczas tarcia materiałów odkształcanych plastycznie | wykład | sprawdzian pisemny |
K-W01+ K-W03+ K-W04++ K-U04+ K-U11+ K-K01++ |
P6S-KK P6S-UU P6S-UW P6S-WG |
| MEK03 | Posiada wiedzę na temat metod badań właściowości metali. Potrafi na podstawie badań eksperymentalnych określić wpływ różnych parametrów (technologicznych, geometrycznych, materiałowych) na przebieg danego procesu technologicznego oraz właściwości kształtowanego materiału. | laboratorium | sprawdzian pisemny, raport pisemny |
K-W04++ K-U11+ K-K01++ |
P6S-KK P6S-UW P6S-WG |
| MEK04 | Zna i potrafi dobierać odpowiednie technologie wytwarzania produktów oraz parametry procesu produkcyjnego. Potrafi wykonać proste obliczenia inżynierskie przy projektowaniu procesów kształtowania metali. | projekt indywidualny | sprawozdanie z projektu |
K-W04+ K-U08+ K-U11++ K-K01++ |
P6S-KK P6S-UW P6S-WG |
| MEK05 | Ma pogłębioną wiedzę dotyczącą metod plastycznego kształtowania pozyskaną na zajęciach wykładowych i projektowych oraz z samodzielnie studiowanej literatury. Posiada umiejętność prowadzenia badań naukowych. | wykład, projekt, laboratorium | sprawdzian pisemny, sprawozdanie z projektu, referat pisemny |
K-W01++ K-W04+++ K-U11+++ |
P6S-UW P6S-WG |
Treści kształcenia dla zajęć
| Sem. | TK | Treści kształcenia | Realizowane na | MEK |
|---|---|---|---|---|
| 4 | TK01 | W01-W03 | MEK01 MEK02 | |
| 4 | TK02 | W04, W05 | MEK01 MEK02 | |
| 4 | TK03 | W06, W07 | MEK01 MEK02 | |
| 4 | TK04 | W08-W12 | MEK01 MEK02 | |
| 4 | TK05 | W13 | MEK01 MEK02 MEK05 | |
| 4 | TK06 | W14, W15 | MEK01 MEK02 MEK05 | |
| 4 | TK07 | L01 | MEK03 MEK05 | |
| 4 | TK08 | L02, L03 | MEK03 MEK05 | |
| 4 | TK09 | L04, L05 | MEK03 MEK05 | |
| 4 | TK10 | L06 | MEK03 MEK05 | |
| 4 | TK11 | L07 | MEK03 MEK05 | |
| 4 | TK12 | P01-P07 | MEK04 MEK05 |
Nakład pracy studenta
| Forma zajęć | Praca przed zajęciami | Udział w zajęciach | Praca po zajęciach |
|---|---|---|---|
| Wykład (sem. 4) | Przygotowanie do kolokwium:
10.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
30.00 godz./sem. |
Uzupełnienie/studiowanie notatek:
6.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 6.00 godz./sem. |
| Laboratorium (sem. 4) | Przygotowanie do laboratorium:
12.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
15.00 godz./sem. |
Dokończenia/wykonanie sprawozdania:
6.00 godz./sem. |
| Projekt/Seminarium (sem. 4) | Przygotowanie do zajęć projektowych/seminaryjnych:
7.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
15.00 godz./sem.. |
Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu:
6.00 godz./sem. Przygotowanie do prezentacji: 1.00 godz./sem. |
| Konsultacje (sem. 4) | Przygotowanie do konsultacji:
1.50 godz./sem. |
Udział w konsultacjach:
0.50 godz./sem. |
|
| Zaliczenie (sem. 4) | Przygotowanie do zaliczenia:
4.00 godz./sem. |
Zaliczenie pisemne:
2.00 godz./sem. |
Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej
| Forma zajęć | Sposób wystawiania oceny podsumowującej |
|---|---|
| Wykład | Wiedza nabyta na wykładzie sprawdzana jest podczas sekwencyjnego testu jednokrotnego wyboru, podczas którego weryfikowane są modułowe efekty kształcenia MEK01, MEK02 oraz MEK05. Test trwający 35 minut jest przeprowadzany na platformie http://e-learning.prz.edu.pl/ i składa się z 30 pytań. W każdym pytaniu jest 4 lub 5 możliwych odpowiedzi. Za każdą poprawną odpowiedź można uzyskać 1 punkt. Sposób przeliczenia punktów na ocenę jest następujący: 0-14 pkt. (ndst), 15-18 pkt. (dst), 19-21 pkt. (+dst), 22-24 pkt. (db), 25-27 pkt. (+db), 28-30 pkt. (bdb). Test można poprawić za pomocą platformy http://e-learning.prz.edu.pl/ w jednym ustalonym z prowadzącym terminie. |
| Laboratorium | Warunkiem zaliczenia zajęć laboratoryjnych jest przesłanie poprawnie wykonanych sprawozdań na adres e-mail prowadzącego (tomtrz@prz.edu.pl lub tomasztrz@wp.pl) oraz otrzymanie oceny pozytywnej ze wszystkich sprawdzianów obejmujących realizowane tematy laboratoryjne. Podczas sprawdzianów weryfikowane są modułowe efekty kształcenia MEK03 oraz MEK05. Aby sprawozdanie zostało przyjęte przez prowadzącego musi być poprawnie wykonane, sprawozdania wykonane błędnie są zwracane studentowi do poprawy. Sprawdziany, dotyczące oddzielnie każdego z relizowanych zajęć laboratoryjnych, składają się z dóch pytań. Odpowiedzi są przesyłane przez studenta na e-mail prowadzącego zajęcia laboratoryjne (tomtrz@prz.edu.pl lub tomasztrz@wp.pl). Ocenę niedostateczną ze sprawdzianu można poprawić w jednym dodakowym podejściu. Aby uzyskać pozytywne zaliczenie zajęć laboratoryjnych student musi pozytywnie zaliczyć wszystkie sprawdziany. Po uzyskaniu pozytywnego zaliczenia ze wszystkich sprawdzianów obliczana jest ocena średnia. Sposób przeliczenia uzyskanej oceny średniej na ocenę końcową z laboratorium jest następujący: średnia 4,600 – 5,000: ocena końcowa bdb; średnia 4,200–4,599: +db; średnia 3,800–4,199: db; średnia 3,400–3,799: +dst; średnia 3,000–3,399: dst, średnia 0-2,999: ndst. |
| Projekt/Seminarium | Zaliczenie zajęć projektowych odbywa się na podstawie projektu przesłanego na adres e-mail propwadzącego (tomtrz@prz.edu.pl lub tomasztrz@wp.pl). Podczas oceny projektu weryfikowane są modułowe efekty kształcenia MEK04 oraz MEK05. Nieprawidłowo wykonany projekt można poprawić w jednym dodatkowym podejściu. |
| Ocena końcowa | Warunkiem zaliczenia modułu jest osiągnięcie wszystkich efektów modułowych i zaliczenie wszystkich form zajęć. Ocena końcowa wyznaczana jest jako średnia ważona oceny z wykładu z wagą 0,4, oceny z zajęć laboratoryjnych z wagą 0,3 oraz oceny z projektu z wagą 0,3. Sposób przeliczenia uzyskanej oceny średniej na ocenę końcową jest następujący: średnia : 4,600 – 5,000: ocena końcowa bdb; 4,200 – 4,599: +db; 3,800 – 4,199: db; 3,400 – 3,799: +dst; 3,000 – 3,399: dst, 0-2,999: ndst. |
Przykładowe zadania
Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)
Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)
Inne
(-)
Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie
Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak
| 1 | J. Liu; B. Pawłowska; L. Qian; C. Sun; R. Śliwa; M. Zwolak | A continuous sintering extrusion recycling process for high-quality recycling bars of LA103Z Mg-Li alloy chips | 2025 |
| 2 | W. Łogin; R. Ostrowski; R. Śliwa; W. Ziaja | The influence of modification of the geometry of the front surface of the RFSSW tool inner sleeve on the fatigue life of joints during joining clad sheets made of aluminum alloy 2024-T3 | 2025 |
| 3 | D. Kołodziejczyk; R. Śliwa; A. Wędrychowicz; M. Zwolak | Current Possibilities for Recycling Industrial Metallic Wastes: Potential of KOBO Extrusion Process | 2024 |
| 4 | M. Jurek; M. Kulpa; R. Śliwa; A. Wiater; D. Ziaja | DIC application for damage detection in FRP composite specimens based on an example of a shearing test | 2024 |
| 5 | R. Śliwa; M. Zwolak | Analysis of the influence of dies geometry on the process extrusion force and properties of the extrudate obtained in the process of cold extrusion of 7075 aluminum alloy by the KOBO method | 2024 |
| 6 | W. Bochniak; A. Korbel; P. Myśliwiec; R. Śliwa | A method of mechanical welding | 2024 |
| 7 | Z. Gronostajski; M. Kaszuba; B. Leszczyńska-Madej; D. Leśniak; W. Libura; J. Madura; B. Płonka; R. Śliwa; P. Widomski; A. Woźnicki; J. Zasadziński | Latest advances in extrusion processes of light metals | 2024 |
| 8 | W. Bochniak; A. Korbel; P. Myśliwiec; R. Śliwa | Sposób zgrzewania mechanicznego | 2023 |
| 9 | A. Bełzo; R. Bendikienė; A. Benini; R. Česnavičius; A. Čiuplys; J. Jakobsen; K. Juzėnas; T. Leemet; M. Madissoo; M. Magdziak; P. Nazarko; C. Pancaldi; R. Ratnayake ; L. Rigattieri; M. Rimašauskas; M. Romanini; R. Śliwa; R. Wdowik; R. Wdowik; M. Zimmermann | Didactic guide for teachers | 2022 |
| 10 | B. Cieniek; I. Stefaniuk; R. Śliwa; I. Virt; A. Wędrychowicz | Electron Paramagnetic Resonance Study of PbSe, PbTe, and PbTe:In Semiconductors Obtained by the Pulsed Laser Deposition Method | 2022 |
| 11 | B. Pawłowska; R. Śliwa; A. Wędrychowicz; M. Zwolak | Possibility of Deformation of Billet with Various Internal Structure in KOBO Extrusion | 2022 |
| 12 | K. Doerffer; P. Doerffer; P. Dymora; P. Flaszynski; S. Grigg; M. Jurek; D. Kordos; B. Kowal; M. Mazurek; T. Rogalski; R. Śliwa; R. Unnthorsson | The Latest Advances in Wireless Communication in Aviation, Wind Turbines and Bridges | 2022 |
| 13 | R. Śliwa | Metal Forming of Magnesium Alloys for Various Applications | 2022 |
| 14 | P. Dymora; B. Kowal; M. Mazurek; R. Śliwa | The effects of Virtual Reality technology application in the aircraft pilot training process | 2021 |
| 15 | R. Degenhardt; N. Faisal; M. Latif Bekci; Ö. Necati Cora; S. Pant; A. Prathuru; Y. Sternberg; R. Śliwa | Defect Types | 2021 |
| 16 | W. Bochniak; A. Korbel; R. Śliwa | Sposób obniżenia momentu obrotowego matrycy w początkowym etapie procesu wyciskania z oscylacyjnym skręcaniem materiałów metalicznych | 2021 |
| 17 | M. Bujny; P. Myśliwiec; R. Ostrowski; R. Śliwa; M. Zwolak | Effect of Welding Parameters and Metal Arrangement of the AA2024-T3 on the Quality and Strength of FSW Lap Joints for Joining Elements of Landing Gear Beam | 2020 |
| 18 | R. Śliwa; P. Tyczyński | Wiertło kręte do wykonywania otworów w materiałach kompozytowych | 2020 |