logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Korozja wysokotemperaturowa


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Inżynieria materiałowa
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Materiały specjalne, Technologie materiałowe
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Nauki o Materiałach
Kod zajęć:
2880
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Materiały specjalne
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W45 L30 / 5 ECTS / E
Język wykładowy:
angielski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr hab. inż. prof. PRz Wojciech Nowak
Terminy konsultacji koordynatora:
https://wjnowak.v.prz.edu.pl/

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zdobycie wiedzy w zakresie podstawowych mechanizmów niszczenia stopów metali w wysokiej temperaturze - korozji wysokotemperaturowej i pełzania – zjawisk fizycznych prowadzących do degradacji mikrostruktury i właściwości wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych, zasad kształtowania składu chemicznego, mikrostruktury i właściwości żaroodpornych i żarowytrzymałych stopów metali, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów stosowanych w konstrukcji turbinowych silników lotniczych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł obejmuje zagadnienia dotyczące procesów degradacji materiałów żaroodpornych i żarowytrzymałych oraz zwiększania trwałości elementów konstrukcyjnych pracujących w wysokiej temperaturze poprzez kształtowanie składu chemicznego, mikrostruktury i właściwości stopów na osnowie żelaza, niklu, kobaltu, tytanu, stopów na osnowie faz międzymetalicznych oraz kompozytów o osnowie metalicznej i ceramicznej.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 D. Young High Temperature Oxidation and Corrosion of Metals Elsevier, Amsterdam. 2016
2 Per Kofstad High Temperature Corrosion Elsevier Applied Science Publisher Ltd, 1998. 1988
3 A. Hernas Żarowytrzymałość stali i stopów Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2000
4 M.E. Kassner Fundamentals of creep in metals and alloys Elsevier, Amsterdam. 2009
5 S.J. Donachie, M.J. Donachie Superalloys: A technical guide ASM International. 2002
6 K.U. Kainer (ed.) Metal matrix composites Wiley VCH. 2006
7 J.T. Black, Ronald A. Kosher DeGarmo's Materials and Processes in Manufacturing Willey . 2013
8 Stanisław Mrowec, Teodor werber Korozja Gazowa Wydawnictwo "Śląsk" Katowice. 1965
9 Stanisław Mrowec, Teodor Werber Nowoczense Tworzywa Żaroodporne Wydawnictwa Naukowo-Techniczne Warszawa. 1968
10 Aleksander Gil Wysokotemperaturowa korozja stopów TiAl Wydawnictwo Naukowe AKAPIT. 2009
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 M Schütze. M Malessa (eds.) Standardisation of thermal cycling exposure testing: (EFC 53) Woodhead Publishing. 2007
2 J. Roesler, H. Harders, M. Baeker Mechanical behaviour of engineering materials Springer. 2006
Literatura do samodzielnego studiowania
1 S. Mrowiec Kinetyka i mechanizm utleniania metali Wyd. Śląsk, Katowice. 1982
2 J. Sieniawski Kryteria i sposoby oceny materiałów na elementy lotniczych silników turbinowych Oficyna Wyd. Politechniki Rzeszowskiej. 1995
3 J.W. Wyrzykowski, J. Sieniawski, E. Pleszakow Odkształcanie i pękanie metali WNT, Warszawa. 1999
4 S. Mrowec Nowoczesne materiały żaroodporne WNT, Warszawa. 1982

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Zarejestrowanie studenta na bieżący semestr.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Znajomość zagadnień dotyczących: mechanizmów korozji wysokotemperaturowej, wyznaczania kinetyki procesu utleniania, wpływu składu chemicznego stopu na kinetykę procesu utleniania wysokotemperaturowego

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność samokształcenia

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność współdziałania i pracy w grupie. Świadomość wagi i zrozumienie skutków i aspektów pozatechnicznych działalności inżynierskiej.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą mechanizmów utleniania stopów metali w wysokiej temperaturze oraz wpływu utleniania na mikrostrukturę i właściwości mechaniczne stopów. Ma podstawowa wiedzę z zakresu kinetyki i termodynamiki procesów wysokotemperaturowych dla materiałów metalicznych. Posiada wiedzę z zakresu określania żaroodporności materiałów oraz sposobów jej zwiększenia. wykład egzamin cz. pisemna K-W02++
K-W04++
K-W05++
K-W07++
K-W09++
K-U01+
P6S-UW
P6S-WG
MEK02 Potrafi pozyskiwać wiedzę z literatury, potrafi określić mechanizmy procesów wysokotemperaturowych. Posiada umiejętność przeprowadzenia procesu utleniania wysokotemperaturowego, pozyskania i opracowania danych określających kinetykę procesu. Potrafi wykonać analizy umożliwiające określenie kinetyki procesu, morfologii i mikrostruktury produktów reakcji oraz ich składu chemicznego i fazowego. Potrafi zaproponować sposoby zwiększenia żaroodporności stopów na osnowie Ni, Co, Ti metali wysokotopliwych, stopów na osnowie faz międzymetalicznych oraz kompozytów o osnowie metalicznej i ceramicznych. laboratorium sprawdzian pisemny K-W02++
K-U01+++
K-U06+++
K-K03++
P6S-KR
P6S-UW
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
6 TK01 Charakterystyka korozji wysokotemperaturowej. W1 MEK01
6 TK02 Podstawy teorii korozji wysokotemperaturowej. W2 MEK01
6 TK03 Utlenianie pierwiastków metalicznych. W3 MEK01
6 TK04 Korozja czystych pierwiastków metalicznych w złożonych atmosferach. W4 MEK01
6 TK05 Utlenianie stopów metali: Zgorzeliny jednofazowe. W5 MEK01
6 TK06 Utlenianie stopów metali: utlenianie wewnętrzne. W6 MEK01
6 TK07 Utlenianie stopów metali: Zgorzeliny wielofazowe. W7 MEK01
6 TK08 Korozja siarkowa stopów metali. W8 MEK01
6 TK09 Korozja węglowa stopów metali. W9 MEK01
6 TK10 Korozja stopów metali w atmosferze dwutlenku węgla. W10 MEK01
6 TK11 Efekt pary wodnej na utlenianie wysokotemperaturowe. W11 MEK01
6 TK12 Korozja wysokotemperaturowa stopów metali w atmosferach złożonych. W12 MEK01
6 TK13 Utlenianie cykliczne. W13 MEK01
6 TK14 Projektowanie stopów do zastosowań w wysokiej temperaturze. W14 MEK01 MEK02
6 TK15 Pełzanie stopów metali. W15 MEK02
6 TK16 Charakterystyka procesu utleniania izotermicznego. L1 MEK01 MEK02
6 TK17 Charakterystyka procesu utleniania cyklicznego. L2 MEK01 MEK02
6 TK18 Charakterystyka próby szoków cieplnych. L3 MEK01 MEK02
6 TK19 Wyznaczenie kinetyki procesu utleniania metalicznego Ni. L4 MEK01 MEK02
6 TK20 Wyznaczenie kinetyki procesu utleniania metalicznego Mo. L5 MEK01 MEK02
6 TK21 Wyznaczenie kinetyki procesu utleniania metalicznego W. L6 MEK01 MEK02
6 TK22 Wyznaczenie kinetyki procesu utleniania metalicznego Zn. L7 MEK01 MEK02
6 TK23 Charakterystyka procesu utleniania stali 17-4PH. L8 MEK01 MEK02
6 TK24 Ocena żaroodporności stopu IN 625. L9 MEK01 MEK02
6 TK25 Próba utleniania wysokotemperaturowego stopu IN 713C. L10 MEK01 MEK02
6 TK26 Ocena odporności na korozję wysokotemperaturową stopu IN 738. L11 MEK01 MEK02
6 TK27 Analiza składu chemicznego produktów reakcji utleniania wysokotemperaturowego dla badanych materiałów. L12 MEK01 MEK02
6 TK28 Ocena mikrostruktury warstwy tlenkowej i materiału podłoża po próbie utleniania wysokotemperaturowego metodą mikroskopii świetlnej. L13 MEK01 MEK02
6 TK29 Oznaczenie zależności zmiany składu chemicznego badanych materiałów i ich mikrostruktury. L14 MEK01 MEK02
6 TK30 Wyznaczenie wykresu Arrheniusa dla badanych materiałów. L15 MEK01 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6) Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 45.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6) Przygotowanie do laboratorium: 15.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6) Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.
Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 6) Przygotowanie do egzaminu: 15.00 godz./sem.
Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Egzamin pisemny weryfikuje osiągnięcie modułowego efektu kształcenia MEK01. Kryteria weryfikacji efektu MEK01: ocenę dostateczną (3,0) otrzymuje student, który na kolokwium uzyskał 51-60% punktów, plus dostateczną (3,5) 61-70% punktów, dobrą (4,0) 71-80% punktów, plus dobrą (4,5) 81-90% punktów i bardzo dobrą (5,0) 91-100% punktów.
Laboratorium Kolokwium zaliczeniowe weryfikuje osiągnięcie modułowego efektu kształcenia MEK02. Kryteria weryfikacji efektu MEK02: ocenę dostateczną (3,0) otrzymuje student, który na kolokwium uzyskał 51-60% punktów, plus dostateczną (3,5) 61-70% punktów, dobrą (4,0) 71-80% punktów, plus dobrą (4,5) 81-90% punktów i bardzo dobrą (5,0) 91-100% punktów. Ocena z zajęć laboratoryjnych stanowi średnią z ocen z kolokwiów przewidzianych w harmonogramie zajęć.
Ocena końcowa Średnia ocen z egzaminu i laboratorium ze współczynnikami wagowymi odpowiednio 0,6 i 0,4.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 B. Adamczyk-Cieślak; P. Bazarnik; M. Drajewicz; J. Kamiński; M. Kopec; W. Nowak; R. Sitek; A. Wadowski; J. Wróbel Microstructure and corrosion resistance of hafnium-doped aluminide layers deposited on IN 713C nickel alloy using CVD method: experimental and ab initio studies 2026
2 J. Jopek; N. Maciaszek; W. Nowak Effect of Mo addition on the oxidation behavior of the AlCoCrFeNi high entropy alloy 2026
3 A. Chyrkin; A. Fazi; J. Froitzheim; M. Halvarsson; D. Mayweg; D. Naumenko; W. Nowak; M. Sattari; K. Stiller; M. Thuvander; E. Wessel Oxidation of additively manufactured Ni-base alloy IN625: Mechanism of intergranular oxidation 2025
4 A. Chyrkin; T. Galiullin; W. Nowak Combined Effect of Cold Working and Al Content on Oxidation Behavior of Ni-Base Alloys at 900 °C and 1000 °C 2025
5 A. Gradzik; M. Grądzka-Dahlke; T. Kubaszek; W. Nowak; D. Perkowski; M. Szala; M. Tokarewicz; M. Walczak Effect of Ti Doping of Al0.7CoCrFeNi-Based High Entropy Alloys on Their Erosion Resistance by Solid Particles 2025
6 D. Chocyk; W. Nowak; M. Szala; A. Świetlicki; M. Walczak Effect of the shot peening finishing on cavitation erosion and corrosion resistance of DMLS manufactured 17-4PH steel 2025
7 D. Chocyk; W. Nowak; W. Okuniewski; K. Pasierbiewicz; M. Walczak Corrosion Behavior of Shot Peened Ti6Al4V Alloy Fabricated by Conventional and Additive Manufacturing 2025
8 D. Chocyk; W. Nowak; W. Okuniewski; M. Walczak Effect of Adding Molybdenum on Microstructure, Hardness, and Corrosion Resistance of an AlCoCrFeNiMo0.25 High-Entropy Alloy 2025
9 M. Grądzka-Dahlke; N. Maciaszek; W. Nowak; K. Pasierbiewicz; M. Szala; D. Vališ; M. Walczak Effect of molybdenum addition on microstructure and behavior of AlCoCrFeNi high-entropy alloys in wet environments 2025
10 M. Grądzka-Dahlke; W. Henzler; W. Nowak; M. Szala; M. Walczak Wpływ dodatku tytanu na mikrostrukturę, twardość oraz odporność kawitacyjną stopu wysokoentropowego Al0.7CoCrFeNi 2025
11 M. Kowalski; W. Nowak; T. Pałka; M. Szala; M. Walczak Comparison of cavitation erosion and sliding wear resistance of welded CoCrWC and NiCrBSi hardfacings, AISI 316L stainless steel, and S235JR mild steel 2025
12 A. Gradzik; M. Gradzka-Dahlke; W. Nowak; M. Szala; M. Tokarewicz; M. Walczak Effect of Vanadium Addition on the Wear Resistance of Al0.7CoCrFeNi High-Entropy Alloy 2024
13 M. Drajewicz; D. Groch; B. Kościelniak; P. Kwolek; W. Nowak Microstructure and Corrosion Resistance of 7075 Aluminium Alloy Composite Material Obtained from Chips in the High-Energy Ball Milling Process 2024
14 R. Buszta; A. Gradzik; B. Kościelniak; K. Krupa; P. Kwolek; M. Motyka; W. Nowak; A. Obłój; T. Tokarski; M. Wojnicki Wear resistance of hard anodic coatings fabricated on 5005 and 6061 aluminum alloys 2024
15 W. Nowak; U. Paszek High-temperature protective coatings and methods of their analysis 2024
16 Ł. Byczyński; D. Czachor-Jadacka; M. Dutkiewicz; R. Januszewski; K. Kowalczyk; W. Nowak; B. Pilch-Pitera; K. Pojnar Hexakis[p-(hydroxymethyl)phenoxy]cyclotriphosphazene as an Environmentally Friendly Modifier for Polyurethane Powder Coatings with Increased Thermal Stability and Corrosion Resistance 2024
17 A. Chyrkin; I. Fedorova; J. Froitzheim; K. Gunduz; M. Halvarsson; W. Nowak; M. Sattari; K. Stiller Intergranular oxidation of additively manufactured Ni-base alloy 625: The role of Si 2023
18 P. Cichosz; M. Drajewicz; M. Góral; A. Majka; W. Nowak; J. Sęp; R. Smusz Design of Newly Developed Burner Rig Operating with Hydrogen Rich Fuel Dedicated for Materials Testing 2023
19 A. Ciećko; A. Mazurkow; W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba; P. Wierzba Diffusion coefficients in multiphase Ni80Cr20-Ti system 2021
20 B. Hader; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba Increase in Oxidation Resistance of MAR M-509 via LA-CVD Aluminizing 2021
21 R. Albrecht; W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba; P. Wierzba The diffusion path in Ti-Ni70Cu30 diffusion couple at 850 °C for different annealing times 2021
22 R. Filip; K. Gancarczyk; B. Kościelniak; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba Characteristics of Impulse Carburization LPC Process 2021
23 R. Filip; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba The Analysis of the Residual Stress Evolution during Cycling Oxidation of the Ni-base Superalloys at High Temperature 2021
24 W. Nowak The Use of Ion Milling for Surface Preparation for EBSD Analysis 2021
25 A. Jaworski; Ł. Krawczyk; A. Mazurkow; W. Nowak; B. Wierzba Increase of Austenitic Ductile Iron type D5S durability by high temperature pre-treatment 2020
26 B. Kościelniak; W. Nowak; K. Ochał; K. Siemek; B. Wierzba Consequences of Different Mechanical Surface Preparation of Ni-Base Alloys during High Temperature Oxidation 2020
27 K. Gancarczyk; W. Nowak; M. Tomków; B. Wierzba; P. Wierzba The Role of Substrate Surface Roughness on in-Pack Aluminization Kinetics of Ni-Base Superalloy 2020
28 M. Góral; T. Kubaszek; W. Nowak; B. Wierzba Durability of underaluminized thermal barrier coatings during exposure at high temperature 2020
29 T. Bartkowiak; W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba Influence of microgeometry of iron surface on the oxidation process-A comparison of multiscale geometric methods and their applicability 2020
30 T. Galiullin; D. Naumenko; W. Nowak; W. Quadakkers; K. Wollgarten Effect of alloying additions and presence of water vapour on short-term air oxidation behaviour of cast Ni-base superalloys 2020
31 W. Chromiński ; M. Motyka; W. Nowak; B. Wierzba Characterization of the Interface Between α and β Titanium Alloys in the Diffusion Couple 2020
32 W. Nowak Control of kinetics of plasma assisted nitriding process of Ni-base alloys by substrate roughness 2020
33 W. Nowak Effect of Surface Roughness on Oxidation Resistance of Stainless Steel AISI 316Ti During Exposure at High Temperature 2020
34 W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba Differences in oxides morphology as a result of surface preparation of NiFe alloy 2020
35 W. Nowak; D. Serafin; S. Wędrychowicz; B. Wierzba; P. Wierzba Diffusion Path in Ternary One-Phase Systems: An Overview 2020
36 W. Nowak; P. Wierzba Influence of Plasma Parameters on Light Emission in GD-OES Analysis of Ni–Cu System 2020