logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Obróbka ubytkowa i spajanie


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Inżynieria materiałowa
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Materiały specjalne, Technologie materiałowe
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Odlewnictwa i Spawalnictwa
Kod zajęć:
2863
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W30 L30 / 4 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
dr inż. Marcin Płodzień
Terminy konsultacji koordynatora:
Poniedziałek: 12:00 - 13:00 Środa: 12:00 - 13:00
Imię i nazwisko koordynatora 2:
dr hab. inż. prof. PRz Marek Mróz
Terminy konsultacji koordynatora:
Poniedziałek: 10:00 - 11:00 Czwartek: 09:00 - 10:00
Imię i nazwisko koordynatora 3:
dr hab. inż. prof. PRz Zenon Opiekun
Terminy konsultacji koordynatora:
Poniedziałek: 11:00 - 12:00 Czwartek: 11:00 - 12:00
semestr 6:
dr inż. Bogdan Kupiec , termin konsultacji Poniedziałek: 09:00 - 10:00 Wtorek: 13:00 - 14:00
semestr 6:
mgr inż. Jarosław Tymczyszyn , termin konsultacji Środa: 09:00 - 11:00
semestr 6:
mgr inż. Andrzej Dec

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Student zdobywa wiedzę z zakresu zastosowania spawalniczych technologii w procesach wytwarzania w aspekcie zagadnień związanych z inżynierią materiałową oraz z zakresu zjawisk towarzyszących procesowi kształtowania wióra, podstaw i odmian procesów obróbki skrawaniem, erozyjnej i ściernej oraz konstrukcji i zastosowania narzędzi obróbkowych

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł zawiera podstawowe zagadnienia z zakresu spawalnictwa i obróbki skrawaniem

Materiały dydaktyczne:
stanowisko do wykonywania połaczeń spawanych i zgrzewanych

Inne:
Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych dostępne na stronie www KTWiA

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Opiekun Z., Orłowicz W., Stachowicz F.: Techniki wytwarzania, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 1998 - -. -
2 Orłowicz W.: Laboratorium. Spawalnictwo. Skrypt. Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 1995 - -. -
3 Poradnik Inżyniera Spawalnictwo. Tom 1, Tom 2, WNT 2003 - -. -
4 Olszak W. Obróbka skrawaniem WNT. 2021
5 Oczoś K., Porzycki J. Szlifowanie PWN. 1986
6 Brodowicz W. Skrawanie i narzędzia WSiP. 1993
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Opiekun Z., Orłowicz W., Stachowicz F.: Techniki wytwarzania, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów 1998 - -. -
2 Dul-Korzyńska B. Obróbka skrawaniem i narzędzia OWPR. 2005
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Klimpel A.: Technologia spawania i cięcia metali. Wyd. Politechniki Śląskiej, gliwice, 1998. - -. -
2 Wysiecki M. Nowoczesne materiały narzędziowe WNT. 1997

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Student zarejestrowany na semestr 6

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
podstawowe wiadomości z matematyki, fizyki i chemii, rysunku technicznego, podstaw konstrukcji maszyn i materiałoznawstwa

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
pracy w zespole, predyspozycje do wykonywania eksperymentów i wyciągania wniosków

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
umiejętność wykorzystania swojej wiedzy, predyspozycje do pracy w zespole, posiadanie cech empatycznych

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu spawalnictwa do wykorzystania w inżynierii materiałowej obejmującą strukturę złączy spawanych wykład, laboratorium kolokwium K-W02+
K-W05+
K-K01+
P6S-KK
P6S-WG
MEK02 Posiada wiedzę z zakresu: budowy narzędzi skrawających i ich geometrii, mechaniki procesu skrawania, zjawisk towarzyszących procesowi tworzenia wióra: zgniot, narost, spęczanie i rodzaje wiórów, siły skrawania, pracy i mocy skrawania, ciepła i temperatury skrawania, rodzaju zużycia narzędzi skrawających, drgań w procesie skrawania, skrawalności materiałów konstrukcyjnych oraz sposobów chłodzenia i smarowania. wykład zaliczenie cz. pisemna K-W10+
K-K02+
P6S-KK
P6S-WG
MEK03 Posiada umiejętność definiowania i obliczania parametrów technologicznych dla wybranych procesów obróbki ubytkowej, takich jak: toczenie, frezowanie, wiercenie,rozwiercanie, pogłębianie, szlifowanie. laboratorium zaliczenie cz. pisemna K-W10+
K-U11+
P6S-UW
P6S-WG
MEK04 Posiada umiejętność opisu budowy i zastosowania narzędzi skrawających oraz określania geometrii ostrza. laboratorium zaliczenie cz. pisemna K-W10+
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
6 TK01 Wiadomości wstępne. Podział procesów spawalniczych W01, W02, W03 MEK01
6 TK02 Charakterystyka złączy spawanych. Budowa złącza spawanego. Spawalność W04, W05, W06 MEK01
6 TK03 Spawanie gazowe i cięcie metali W07, W08, W09 MEK01
6 TK04 Spawanie łukowe W10, W11, W12 MEK01
6 TK05 Specjalne metody spawania W13, W14,W15 MEK01
6 TK06 Wprowadzenie do obróbki ubytkowej. Klasyfikacja metod kształtowania części maszyn. Podstawowe pojęcia. Różnice pomiędzy skrawaniem a ścieraniem. Kinematyka skrawania. Definicja warstwy skrawanej. W16, W17 MEK02
6 TK07 Ogólna budowa i klasyfikacja narzędzi skrawających. Elementy składowe ostrza skrawającego w układzie narzędzia. Wyznaczanie geometrii ostrza wybranych narzędzi skrawających. Definicje płaszczyzn i kątów. W18, W19 MEK02
6 TK08 Podstawy fizykalne procesu skrawania. Strefy skrawania i zjawiska w nich występujące. Klasyfikacja i charakterystyka wiórów. Budowa wiórów. Spęczenie wiórów. Łamanie wiórów. Budowa łamaczy wiórów. Kształty wiórów, Zjawisko zgniotu warstwy wierzchniej w obróbce skrawaniem. Wpływ parametrów procesu na zjawisko zgniotu. Zjawisko narostu. Wpływ zjawiska narostu na proces obróbki, przedmiot obrabiany oraz narzędzie. W20, W21, W22, W23 MEK02
6 TK09 Siła skrawania. Wzory do obliczania siły skrawania. Składowe siły skrawania. Praca i moc skrawania. Wyznaczanie mocy skrawania. Ciepło skrawania. Rozkład temperatur w strefie skrawania. Bilans cieplny procesu skrawania. Wpływ parametrów procesu na bilans ciepła. W24, W25 MEK02
6 TK10 Drgania w procesie skrawania. Rodzaje zużycia ostrza skrawającego. Charakterystyka i formy zużycia ściernego. Przykłady rodzajów zużycia ostrza. Wpływ warunków skrawania na zużycie ostrza. Kryteria stępienia ostrza. Budowa technologicznej warstwy wierzchniej. Modele powstawania naprężeń własnych. W26,W27,W28 MEK02
6 TK11 Skrawalność materiałów konstrukcyjnych. Wskaźniki skrawalności. Klasyfikacja materiałów pod względem skrawalności. Rola chłodziw w procesie skrawania. Sposoby doprowadzenia chłodziwa do strefy skrawania. W29, W30 MEK02
6 TK12 Spawanie gazowe L01, L02, L03 MEK01
6 TK13 Spawanie elektryczne elektrodą otuloną. L04, L05, L06 MEK01
6 TK14 Spawanie metodą TIG L07, L08, L09 MEK01
6 TK15 Spawanie metodą MIG/MAG L10, L11, L12 MEK01
6 TK16 Badania metalograficzne złączy spawanych połączone z badaniami twardości L13, L14, L15 MEK01
6 TK17 Wprowadzenie do obróbki skrawaniem.Charakterystyka i klasyfikacja procesu toczenia. Parametry technologiczne toczenia. Warstwa skrawana w toczeniu. Budowa i zastosowanie narzędzi tokarskich. L16, L17,L18,L19 MEK03
6 TK18 Charakterystyka i klasyfikacja procesu frezowania. Odmiany frezowania. Parametry technologiczne frezowania. Warstwa skrawana w frezowaniu. Budowa i zastosowanie narzędzi frezarskich. Typy ostrzy frezów. L20, L21, MEK03
6 TK19 Charakterystyka i klasyfikacja procesów obróbki otworów. Parametry technologiczne wiercenia, rozwiercania i pogłębiania. Warstwa skrawana w wierceniu, rozwiercaniu i pogłębianiu. Budowa i zastosowanie narzędzi do obróbki otworów L22, L23 MEK03
6 TK20 Charakterystyka i klasyfikacja procesów szlifowania. Parametry technologiczne szlifowania wałków, otworów i płaszczyzn. Budowa i oznaczanie ściernic. Przygotowanie ścienic do pracy. Charakterystyka procesu obciągania ściernic. L24, L25 MEK03
6 TK21 Geometria ostrzy narzędzi skrawających. Budowa ostrza. Określanie geometrii narzędzi tokarskich. Pomiar kątów ostrza. L26, L27 MEK03
6 TK22 Obróbka erozyjna: obróbka elektroerozyjna, obróbka laserowa, obróbka strugą wodno-ścierną. Podsumowanie zajęć. L28, L29, L30 MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6) Przygotowanie do kolokwium: 20.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 2.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 3.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6) Przygotowanie do laboratorium: 6.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 4.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 12.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6)
Zaliczenie (sem. 6)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Część spajanie: zaliczenie pisemne oceniające realizacje efektów modułowych MEK01. Odpowiedź na pytania pozwala na uzyskanie oceny: 50-60% - 3,0; 60-70% - 3,5; 70-80% - 4,0; 80-90% - 4,5; 90-100% - 5,0. Część ubytkowa: zaliczenie pisemne oceniające realizacje efektów modułowych MEK02. Odpowiedź na pytania pozwala na uzyskanie oceny: 50-60% - 3,0; 60-70% - 3,5; 70-80% - 4,0; 80-90% - 4,5; 90-100% - 5,0.
Laboratorium Część spajanie: zaliczenie każdego sprawozdania z ćwiczenia weryfikuje efekt kształcenia MEK01. Część ubytkowa: Zaliczenie wszystkich tematów ćwiczeń laboratoryjnych w postaci kolokwiów pisemnych odbywających się po zrealizowanym ćwiczeniu. Weryfikacja osiągnięcia MEK03, MEK04. Ocena z zajęć laboratoryjnych jest średnią ocen cząstkowych. Na ocenę 3,0 student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu budowy narzędzi skrawających oraz procesów obróbki. Na ocenę 4,0 student powinien posiadać pogłębioną wiedzę z zakresu budowy narzędzi skrawających oraz procesów obróbki. Na ocenę 5,0 student powinien wykazać się zaawansowaną wiedzą z zakresu budowy narzędzi skrawających oraz procesów obróbki.
Ocena końcowa Ocena końcowa z przedmiotu obliczana jako średnia ważona oceny z zaliczenia części: spajanie (z wagą 0.5) i oceny z zaliczenia zajęć z części ubytkowej (z wagą 0.5): <3.000-3.399> - ocena 3.0; <3.400,3.799> - ocena 3.5; <3.800,4.199> - ocena 4.0; <4.200,4.599> - ocena 4.5; <4.600,5.000> - ocena 5.0.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 A. Bełzo; B. Ciecińska; A. Dzierwa; L. Gałda; M. Magdziak; M. Płodzień; R. Wdowik; S. Woś Ściernica dzielona 2025
2 A. Fernandez; K. Krupa; L. López de Lacalle; M. Płodzień; Ł. Żyłka Exploring the effectiveness of negative and positive inserts in machining Inconel 718 alloy: a comparative study 2025
3 A. Jakubus; M. Mróz; M. Nadolski; M. Soiński; G. Stradomski The Effect of Austempering Temperature on the Matrix Morphology and Thermal Shock Resistance of Compacted Graphite Cast Iron 2025
4 L. López de Lacalle; K. Mazur; M. Płodzień; M. Pytel; Ł. Żyłka Analysis of the surface geometric structure after abrasive water jet cutting of a X39 Cr13 alloy 2025
5 M. Jacek-Burek; M. Mróz Improving Cavitation Wear Resistance of Cast Iron Valve Castings by Applying Austenitic Steel Overlays 2025
6 M. Mróz; P. Rąb Evaluation of the Quality of the Connection Between ZrO2-Y2O3 Coating With NiAl Interlayer and AlSi7Mg Alloy Casting Using the Scratch Test Method 2025
7 M. Mróz; S. Olszewska Scratch Test Studies on the Connection of Al2O3+40%TiO2 Coating with AZ91 Alloy Casting 2025
8 M. Płodzień; R. Rusinek; M. Wydra; Ł. Żyłka Comprehensive Analysis of Cutting-Force Components in Milling Using RQA: Effect of Edge Geometry and Process Parameters 2025
9 P. Lajmert; J. Latalski; M. Płodzień; R. Rusinek; Ł. Żyłka Recurrence Quantification Analysis (RQA) of Toroidal End Tool Milling Process 2025
10 R. Flejszar; M. Płodzień; Ł. Żyłka Frez walcowo-czołowy 2025
11 B. Kupiec; Z. Opiekun; M. Radoń Research into the Structure and Adhesion of WCCoCr Coatings Plasma-Sprayed onto Castings of AlSi Alloy Plates 2024
12 M. Jacek-Burek; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; D. Pająk; M. Radoń; G. Wnuk Sposób kształtowania struktury geometrycznej powierzchni żeliwa, zwłaszcza powierzchni odlewów motoryzacyjnych 2024
13 B. Kucel; M. Mróz; S. Olszewska; P. Rąb Study of the TIG Welding Process of Thin-Walled Components Made of 17-4 PH Steel in the Aspect of Weld Distortion Distribution 2023
14 H. Krawiec; J. Lelito; M. Mróz; M. Radoń Influence of Heat Treatment Parameters of Austempered Ductile Iron on the Microstructure, Corrosion and Tribological Properties 2023
15 M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj Equivalent Heat Load Test on Hot Aircraft Engine Components 2023
16 M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Tuleja cylindrowa, grupa tłokowo-cylindrowa silnika spalinowego oraz sposób kształtowania mikrostruktury i struktury geometrycznej powierzchni tej tulei cylindrowej 2023
17 M. Mróz; P. Rąb Evaluation of the Possibility of Applying Thermal Barrier Coatings to AlSi7Mg Alloy Castings 2023
18 M. Mróz; S. Olszewska; P. Rąb Evaluation of the Possibility to Improve the Scratch Resistance of the AZ91 Alloy by Applying a Coating 2023
19 M. Płodzień; A. Stoić; Ł. Żyłka Modelling of the Face-Milling Process by Toroidal Cutter 2023
20 M. Płodzień; S. Wojciechowski; K. Żak; Ł. Żyłka Modelling the Kerf Angle, Roughness and Waviness of the Surface of Inconel 718 in an Abrasive Water Jet Cutting Process 2023
21 R. Czech; A. Dec; B. Kupiec; M. Mróz; J. Pikuła; M. Spólnik; M. Węglowski Zastosowanie symulacji numerycznej w procesie doskonalenia technologii spawania den zbiorników magazynowych w aspekcie minimalizacji ich odkształceń spawalniczych 2023
22 R. Czech; A. Dec; B. Kupiec; M. Mróz; P. Rąb; M. Spólnik Numerical and Physical Simulation of MAG Welding of Large S235JRC+N Steel Industrial Furnace Wall Panel 2023
23 A. Dec; B. Kupiec; Z. Opiekun Rebuilding of Turbocharger Shafts by Hardfacing 2022
24 B. Kupiec; M. Mróz; M. Radoń; M. Urbańczyk Problems of HLAW Hybrid Welding of S1300QL Steel 2022
25 M. Jacek-Burek; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; D. Pająk; M. Radoń; G. Wnuk Żeliwo szare na odlewy motoryzacyjne 2022
26 M. Kawiński; M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj The Effect of Sulphur Content on the Microstructure of Vermicular Graphite Cast Iron 2022
27 M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Calorimetric Method for the Testing of Thermal Coefficients of the TIG Process 2022
28 M. Mróz Wybrane aspekty nadtapiania odlewów ze stopów aluminium-krzem 2022
29 A. Dec; Z. Opiekun; M. Radoń Structural analysis of sheet nickel welded joints 2021
30 A. Jędrusik; M. Lenik; Z. Opiekun Sprawność cieplna lasera Trudisk 4002 2021
31 M. Jacek-Burek; B. Kupiec; O. Markowska; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Radoń; A. Trytek; M. Tupaj Urządzenie do zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na wymienniki ciepła kotłów energetycznych oraz sposób zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na wymienniki ciepła kotłów energetycznych 2021
32 M. Kawiński; M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj Influence of Microstructure and Heat Transfer Surface on the Thermal Power of Cast Iron Heat Exchangers 2021
33 M. Mróz; A. Orłowicz Sposób zmniejszania udziału ferrytu Widmanstättena w złączu spawanym elementów konstrukcyjnych wykonanych ze stali niskowęglowej 2021
34 M. Mróz; A. Orłowicz Sposób zmniejszania udziału martenzytu oraz ferrytu Widmanstättena w dwuimiennym stalowym złączu spawanych elementów konstrukcyjnych 2021
35 M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Sposób podwyższania wysokocyklowej wytrzymałości zmęczeniowej odlewów ze stopu kobaltu 2021
36 M. Mróz; Z. Opiekun; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Sposób podwyższania żarowytrzymałości czasowej odlewów ze stopu kobaltu, zwłaszcza turbin gazowych 2021
37 M. Płodzień; P. Sułkowicz; S. Wojciechowski; K. Żak; Ł. Żyłka High-Performance Face Milling of 42CrMo4 Steel: Influence of Entering Angle on the Measured Surface Roughness, Cutting Force and Vibration Amplitude 2021
38 O. Markowska; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Urządzenie do zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na gorące elementy silników lotniczych oraz sposób zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na gorące elementy silników lotniczych z wykorzystaniem tego urządzenia 2021
39 R. Babiarz; M. Płodzień; Ł. Żyłka Przyrząd do kontroli sztywności dynamicznej wrzeciona szlifierskiego 2021
40 A. Dolata; A. Dziedzic; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj A Study on Material Properties of Intermetallic Phases in a Multicomponent Hypereutectic Al-Si Alloy with the Use of Nanoindentation Testing 2020
41 A. Dolata; M. Dyzia; M. Jacek-Burek; M. Mróz Scratch Testing of AlSi12/SiCp Composite Layer with High Share of Reinforcing Phase Formed in the Centrifugal Casting Process 2020
42 A. Dolata; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj; G. Wnuk The Effect of Cooling Conditions on Martensite Transformation Temperature and Hardness of 15% Cr Chromium Cast Iron 2020
43 J. Burek; M. Płodzień; P. Sułkowicz; Ł. Żyłka The influence of end mill helix angle on high performance milling process 2020
44 M. Jacek-Burek; M. Kawiński; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Radoń; M. Tupaj The Effect of Structure on Thermal Power of Cast-iron Heat Exchangers 2020
45 M. Kawiński; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; D. Pająk; M. Tupaj Ultrasonic Testing of Vermicular Cast Iron Microstructure 2020
46 M. Kawiński; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj Ductile Cast Iron Microstructure Adjustment by Means of Heat Treatment 2020
47 M. Klecha; M. Płodzień; T. Zaborowski; Ł. Żyłka Badania wpływu geometrii ostrza na proces toczenia stopu Inconel 718 2020
48 W. Habrat; P. Kręcichwost; M. Płodzień; J. Tymczyszyn Analysis of EDM Drilling of Small Diameter Holes 2020