Karta przedmiotu
Sterowanie ruchem lotniczym
Podstawowe informacje o zajęciach
Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Lotnictwo i kosmonautyka
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
drugiego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Śmigłowce, Zarządzanie ruchem lotniczym
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
magister inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Awioniki i Sterowania
Kod zajęć:
18226
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Zarządzanie ruchem lotniczym
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 2 / W30 C15 L15 P15 / 5 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Grzegorz Drupka
Cel kształcenia i wykaz literatury
Główny cel kształcenia:
Celem kształcenia jest nabycie przez studentów wiedzy dotyczącej zasad sterowania ruchem lotniczym oraz metod ich realizacji.
Ogólne informacje o zajęciach:
W ramach zajęć studenci poznają przepisy ruchu lotniczego oraz narzędzia i modele do sterowania ruchem lotniczym w fazie przelotu, na podejściu do lądowania i podczas kołowania.
Materiały dydaktyczne:
https://drupka.v.prz.edu.pl/
Inne:
https://drupka.v.prz.edu.pl/
Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
| 1 | ICAO | Załącznik 2 - Przepisy ruchu lotniczego | ICAO. | 2005 |
| 2 | EUROCONTROL | European Route Network Improvement Plan (ERNIP) - Part 1 | Airspace Design Methodology Guidelines – General Principles and Technical Specifications for Airspace Design. | 2024 |
| 3 | EUROCONTROL | European Route Network Improvement Plan (ERNIP) - Part 2 | Enhancement of European ATM capacity, flight efficiency and environmental performance. | 2024 |
| 4 | EUROCONTROL | European Route Network Improvement Plan (ERNIP) - Part 3 | Airspace Management Handbook. | 2024 |
| 5 | Jacek Skorupski | Współczesne problemy inżynierii ruchu lotniczego. Modele i metody | Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. | 2014 |
| 6 | Nita Piotr | Projektowanie lotnisk i portów lotniczych | Wydawnictwa Komunikacji i Łączności WKŁ. | 2022 |
| 7 | Edmund Klich, | Bezpieczeństwo lotów | Instytut Technologii Eksploatacji. | 2011 |
| 8 | Marina Efthymiou | Air Traffic Management Principles, Performance, Markets | Routledge. | 2023 |
| 9 | Norman J. Ashford, Saleh Mumayiz, Paul H. Wright | Airport Engineering 4Ed; Planning, Design & Development Of 21St Century Airports (Pb) | John Wiley & Sons Inc. | 2011 |
| 1 | Kristi K Sabo, Peter Trono | Effective Study Skills For Air Traffic Control: Using Learning Styles To Boost Recall & Retention | Createspace Independent Publishing Platform. | 2014 |
| 2 | Arblaster Margaret | Air Traffic Management: Economics, Regulation and Governance | Elsevier. | 2018 |
| 3 | ICAO | Zarządzanie ruchem lotniczym (PL-4444) : Procedury Służb Żeglugi Powietrznej | Urząd Lotnictwa Cywilnego. | 2007 |
| 1 | Zbigniew Polak, Andrzej Rypulak | Awionika, przyrządy i systemy pokładowe | WSOSP Dęblin. | 2002 |
Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych
Wymagania formalne:
Student powinien być dopuszczony do II semestru studiów stacjonarnych II-go stopnia na kierunku Lotnictwo i Kosmonautyka, specjalność Zarządzanie Ruchem Lotniczym
Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Student powinien posiadać wiedzę w zakresie realizowanym w ramach przedmiotu Porty lotnicze (sem. 1)
Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Student powinien posiadać podstawowe umiejętności w zakresie posługiwania się systemami komputerowymi, w tym systemami prezentującymi dane o ruchu lotniczym oraz informacji meteo
Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Student powinien posiadać umiejętność współpracy w małym zespole
Efekty kształcenia dla zajęć
| MEK | Student, który zaliczył zajęcia | Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia | Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia | Związki z KEK | Związki z PRK |
|---|---|---|---|---|---|
| MEK01 | Student zdobył wiedzę w zakresie przepisów i metod sterowania ruchem lotniczym. Wiedza ta dotyczy zarówno kontroli obszaru, zbliżania oraz ruchu lotniskowego. | wykład, ćwiczenia problemowe, laboratorium, projekt zespołowy | egzamin cz. pisemna, egzamin cz. ustna, kolokwium, obserwacja wykonawstwa, prezentacja projektu, sprawozdanie |
K-W04+ K-W06+++ K-W09+ K-U15++ K-U16+++ K-K01++ |
P7S-KR P7S-UK P7S-UO P7S-WG P7S-WK |
Treści kształcenia dla zajęć
| Sem. | TK | Treści kształcenia | Realizowane na | MEK |
|---|---|---|---|---|
| 2 | TK01 | W01-W06, C01-02, L01-02 | MEK01 | |
| 2 | TK02 | W07-W12, C03-C6, L03-L06 | MEK01 | |
| 2 | TK03 | W13-W18, C07-C10, L07-10 | MEK01 | |
| 2 | TK04 | W19-W24, C11-C12, L11-12 | MEK01 | |
| 2 | TK05 | W25-W30, C13-C15, L13-15 | MEK01 | |
| 2 | TK06 | P01-P015 | MEK01 |
Nakład pracy studenta
| Forma zajęć | Praca przed zajęciami | Udział w zajęciach | Praca po zajęciach |
|---|---|---|---|
| Wykład (sem. 2) | Godziny kontaktowe:
30.00 godz./sem. |
Uzupełnienie/studiowanie notatek:
5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem. |
|
| Ćwiczenia/Lektorat (sem. 2) | Przygotowanie do ćwiczeń:
2.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
15.00 godz./sem. |
Dokończenia/studiowanie zadań:
5.00 godz./sem. |
| Laboratorium (sem. 2) | Przygotowanie do laboratorium:
2.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
15.00 godz./sem. |
Dokończenia/wykonanie sprawozdania:
10.00 godz./sem. |
| Projekt/Seminarium (sem. 2) | Godziny kontaktowe:
15.00 godz./sem.. |
Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu:
5.00 godz./sem. Przygotowanie do prezentacji: 1.00 godz./sem. |
|
| Konsultacje (sem. 2) | Udział w konsultacjach:
2.00 godz./sem. |
||
| Egzamin (sem. 2) | Przygotowanie do egzaminu:
10.00 godz./sem. |
Egzamin pisemny:
2.00 godz./sem. |
Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej
| Forma zajęć | Sposób wystawiania oceny podsumowującej |
|---|---|
| Wykład | Jak w ocenie końcowej |
| Ćwiczenia/Lektorat | Jak w ocenie końcowej |
| Laboratorium | Jak w ocenie końcowej |
| Projekt/Seminarium | Jak w ocenie końcowej |
| Ocena końcowa | Ocena wiedzy i zrozumienia zagadnień prezentowanych na wykładzie i metod stosowanych w trakcie realizacji zadań laboratoryjnych oraz projektowych. Ocenę dokonuje się przy wykorzystaniu powszechnie akceptowanych metod jak sprawdziany, odpowiedzi, kontrolę opracowań pisemnych. |
Przykładowe zadania
Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)
Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)
Inne
(-)
Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie
Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak
| 1 | G. Drupka | Analiza obciążenia pracą personelu ATC dla wybranego rejonu informacji powietrznej | 2025 |
| 2 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Analysis of changes in European air traffic flow after the 2022 armed conflict in Ukraine | 2025 |
| 3 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Wpływ konfliktów zbrojnych w wybranych rejonach świata na obniżenie jakości informacji z systemów nawigacji satelitarnej | 2025 |
| 4 | L. Bichajło; G. Drupka; P. Grzybowski; P. Szczerba | Examination of the influence of the integrated mission management system on the pilot’s situational awareness | 2025 |
| 5 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Analiza zmian w ruchu lotniczym na przykładzie wybranych rejonów FIR europejskiej przestrzeni powietrznej po wystąpieniu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy | 2024 |
| 6 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Metody wyznaczania pozycji bezzałogowego statku powietrznego na pasie w fazie startu | 2024 |
| 7 | G. Drupka | System klawiatury, zwłaszcza komputerowej | 2023 |
| 8 | G. Drupka; A. Majka; T. Rogalski | Automated flight planning method to facilitate the route planning process in predicted conditions | 2020 |
| 9 | G. Drupka; A. Mieszkowicz-Rolka; L. Rolka | Multicriteria decision-making in flight route selection | 2020 |