Karta przedmiotu

Osiągi statków powietrznych

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Lotnictwo i kosmonautyka

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

drugiego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Śmigłowce, Zarządzanie ruchem lotniczym

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

magister inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Awioniki i Sterowania

Kod zajęć:

18222

Status zajęć:

obowiązkowy dla specjalności Zarządzanie ruchem lotniczym

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 3 / W30 C15 / 2 ECTS / E

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

mgr inż. Łukasz Wałek

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Celem kształcenia jest nabycie przez studentów wiedzy dotyczącej wyznaczania osiągów statku powietrznego oraz wykorzystanie informacji o osiągach statku powietrznego podczas planowania i zarządzania lotem

Ogólne informacje o zajęciach:
Podczas zajęć student zapoznaje się ze charakterystyką poszczególnych klas osiągów statków osiągów, wyznaczaniem i zastosowaniem informacji o osiągach statków powietrznych,

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Filippone, A.	Flight Performance of Fixed and Rotary Wing Aircraft	Elsevier: Burlington, UK.	2006
2	M.E. Eshelby	Aircraft performance: theory and practice	AIAA Education Series, International Edition.	2000
3	Lowry J.T.	Performance of Light Aircraft	AIAA Education Series, International Edition.	1999
4	Jeppesen Sanderon Inc.	Performance, JAA ATPL Training .	Jeppesen Sanderon Inc..	2007
5	European Aviation Safety Agency (EASA)	Certification Specifications for Normal, Utility, Aerobatic, and Commuter Category Aeroplanes CS-23, Amendment 5	EASA publication.	2020
6	European Aviation Safety Agency (EASA)	Certification Specifications for Large Aeroplanes CS-25, Amendment 27	EASA publication.	2021
7	Filippone, A.	Flight Performance of Fixed and Rotary Wing Aircraft	Elsevier: Burlington, UK.	2006
8	McCormick B. W.	Aerodynamics, aeronautics and flight mechanics	Wiley, New York.	1995
9	M.E. Eshelby	Aircraft performance: theory and practice	AIAA Education Series, International Edition.	2000
10	Lowry J.T.	Performance of Light Aircraft	AIAA Education Series, International Edition.	1999

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	UK CAA CAP 698	Aeroplane Performance Manual	-.	-
2	Jeppesen Sanderon Inc.	Performance, JAA ATPL Training	Jeppesen Sanderon Inc..	2007
3	Roskam J.	Airplane Aerodynamics and Performance	DARcorporation: Ottawa, KS, USA.	2000
4	Roskam, J.	Airplane design. In Part VI: Preliminary Calculation of Aerodynamic, Thrust and Power Characteristics	DARcorporation: Ottawa, KS, USA.	1987

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Wpis studenta na właściwy (trzeci) semestr studiów

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Posiada ugruntowaną wiedzę na tematy lotnicze, w szczególności mechaniki lotu

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umie samodzielnie zdobywać wiedzę z materiałów źródłowych, w tym w języku angielskim

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Potrafi współpracować w grupie w celu rozwiązania postawionego zadania

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Student zdobył pogłębioną wiedzę dotyczącą wyznaczania charakterystyk osiągowych statków powietrznych.	Wykład	egzamin pisemny	K-W04+ K-W07++ K-U01++ K-K01+ K-K03+	P7S-KO P7S-KR P7S-UW P7S-WG
MEK02	Student potrafi posługiwać się danymi statków powietrznych w związku z realizacją zadań związanych z zarządzaniem ruchem lotniczym	Wykład, ćwiczenia	kolokwium, egzamin pisemny	K-W04+ K-W07++ K-U01++ K-K01+ K-K03+	P7S-KO P7S-KR P7S-UW P7S-WG
MEK03	Student posiada wiedzę z zakresu mechaniki lotu i potrafi ją wykorzystać do analizy osiągów samolotu w wybranych stanach lotu ustalonego z uwzględnieniem uwarunkowań operacyjnych.	Wykład, ćwiczenia	kolokwium, egzamin pisemny	K-W04+ K-W07++ K-U01++ K-K01+ K-K03+	P7S-KO P7S-KR P7S-UW P7S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
3	TK01	Siły działające na samolot w locie; Prędkości charakterystyczne; Osiągi przelotowe samolotu (SAR, SE); Scenariusze realizacji przelotu; Optymalne parametry przelotowe; Zasięg i długotrwałość lotu samolotu; Osiągi samolotu w fazie wznoszenia i schodzenia z wysokości przelotowej; Start i lądowanie samolotu; Osiągi manewrowe samolotu; Osiągowe planowanie lotu.	W01-W12, C01-C06	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK02	Klasa osiągowa A: tylko samoloty certyfikowane według standardów CS-25 - Start: Omówienie sposobu wykonywania obliczeń dotyczących startu Ćwiczenia praktyczne w wykonywaniu obliczeń dotyczących startu; b. Dodatkowe procedury i zjawiska związane ze startem; c. Początkowe wznoszenie: - Procedury antyhałasowe - Segmenty wznoszenia po starcie, wymagane gradienty i przewyższenie nad przeszkodami - Wymagania odnośnie przestrzeni dla początkowego wznoszenia; d. Przelot: wznoszenie w trakcie przelotu, ograniczenia prędkości w trakcie przelotu, zniżanie w trakcie przelotu, operacje ETOPS - wymagania; e. Lądowanie: wymagania odnośnie osiągów samolotu w trakcie lądowania oraz nieudanego podejścia dla lotniska docelowego i zapasowego – ćwiczenia praktyczne, wymagania odnośnie długości lądowania - ćwiczenia praktyczne; Planowanie lotu i monitorowanie lotu: planowanie lotu dla lotów IFR – samolot o klasie osiągów A - ćwiczenia praktyczne; planowanie paliwa - polityka paliwowa dla samolotów o klasie osiągów A	W13-W20, C07-C10	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK03	Zasady lotu w odniesieniu do samolotów wielosilnikowych: Ograniczenia ogólne, Ograniczenia prędkościowe, Ograniczenia masowe; Wykonanie, planowanie i monitorowanie lotu: Obliczanie osiągów dotyczących prędkości, gradientów, mas dla startu, przelotu, podejścia do lądowania i lądowania zgodnie z dostępną dokumentacją; Planowanie lotu w warunkach normalnych i anormalnych: optymalny lub maksymalny poziom lotu; minimalna wymagana wysokość bezwzględna lotu, optymalny i maksymalny poziom lotu; Monitorowanie lotu.	W21-W26, C11-C13	MEK01 MEK02 MEK03
3	TK04	Zasady lotu w odniesieniu do wiropłatów: ograniczenia ogólne, ograniczenia prędkościowe, ograniczenia masowe; wykonanie, planowanie i monitorowanie lotu: obliczanie osiągów dotyczących prędkości dla startu, przelotu, podejścia do lądowania i lądowania zgodnie z dostępną dokumentacją; planowanie lotu: optymalny lub maksymalny poziom lotu; minimalna wymagana wysokość bezwzględna lotu, optymalny i maksymalny poziom lotu; monitorowanie lotu.	W27-W30, C14-C15	MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3)		Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 1.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 2.00 godz./sem.
Ćwiczenia/Lektorat (sem. 3)	Przygotowanie do ćwiczeń: 1.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/studiowanie zadań: 1.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3)		Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 3)	Przygotowanie do egzaminu: 4.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Wykorzystanie wiedzy teoretycznej do analiz osiągów samolotu z uwzględnieniem uwarunkowań operacyjnych (MEK01, MEK02, MEK03) sprawdzane na podstawie egzaminu pisemnego
Ćwiczenia/Lektorat	Wykorzystanie wiedzy teoretycznej do analiz osiągów statku powietrznego z uwzględnieniem uwarunkowań operacyjnych (MEK01, MEK02, MEK03) sprawdzane na podstawie kolokwium zaliczeniowego
Ocena końcowa	Ocena końcowa uwzględniająca składowe w proporcji 0,7 (ezgamin) do 0,3 (kolokwium zaliczeniowe)

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Analysis of changes in European air traffic flow after the 2022 armed conflict in Ukraine	2025
2	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Wpływ konfliktów zbrojnych w wybranych rejonach świata na obniżenie jakości informacji z systemów nawigacji satelitarnej	2025
3	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Analiza zmian w ruchu lotniczym na przykładzie wybranych rejonów FIR europejskiej przestrzeni powietrznej po wystąpieniu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy	2024
4	G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek	Metody wyznaczania pozycji bezzałogowego statku powietrznego na pasie w fazie startu	2024
5	M. Dojka; K. Jakubik; T. Rogalski; Ł. Wałek	Automatic take-off control system	2023
6	B. Dołęga; P. Grzybowski; G. Kopecki; D. Kordos; D. Nowak; P. Rzucidło; A. Tomczyk; Ł. Wałek	System redundantnego sterowania i nawigacji, zwłaszcza do samolotów bezzałogowych, ultralekkich załogowych i lekkich sportowych	2021
7	K. Czerwińska; D. Jaworski; A. Pacana; M. Pruchniak; Ł. Wałek	Analiza i zastosowanie controlingu produkcji metodą ABC/XYZ w branży automotive	2021
8	W. Frącz; G. Janowski; M. Pruchniak; Ł. Wałek	The Use of Computed Tomography in the Study of Microstructure of Molded Pieces Made of Poly(3-hydroxybutyric-co-3-hydroxyvaleric acid) (PHBV) Biocomposites with Natural Fiber	2021
9	Ł. Chodoła; D. Ficek; I. Szczęsny; T. Trzepieciński; Ł. Wałek	Modelling of the draw bead coefficient of friction in sheet metal forming	2021