logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Metody badań warstw i powłok ochronnych


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Inżynieria materiałowa
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
drugiego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Materiały żaroodporne i żarowytrzymałe, Technologie materiałów inżynierskich
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
magister inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Nauki o Materiałach
Kod zajęć:
16862
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Technologie materiałów inżynierskich
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 3 / W30 L15 / 2 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr hab. inż. prof. PRz Wojciech Nowak
Terminy konsultacji koordynatora:
https://wjnowak.v.prz.edu.pl/

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zdobycie wiedzy w zakresie metod badania właściwości użytkowych warstw wierzchnich i powłok wytwarzanych na elementach konstrukcyjnych oraz badania właściwości fizycznych materiałów ceramicznych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł obejmuje zagadnienia dotyczące metod badania warstw wierzchnich i powłok umożliwiających określenie ich składu chemicznego, fazowego, grubości, adhezji, odporności erozyjnej oraz korozyjnej. Zawiera również tematykę określania wybranych właściwości fizycznych materiałów ceramicznych.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Dobrzański L. Podstawy nauki o materiałach Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice. 2006
2 Burakowski T., Wierzchoń T. Inżynieria powierzchni metali WNT, Warszawa. 1995
3 Przybyłowicz K. Metody badań metali i stopów Wyd. AGH, Kraków. 1997
4 D. P. Woodruff i T. A. Delchar Modern Techniques of Surface Science Cambridge University Press. 1994
5 Pampuch R Współczesne materiały ceramiczne Wyd. AGH, Kraków. 2005
6 Andrzej Cygański Metody spektroskopowe w chemii analitycznej Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. 2002
7 David Brandon and Wayne D. Kaplan Microstructural Characterization of Materials Willey. 2008
8 Antoni Bukaluk Zastosowanie Metod Analizy Powierzchni w Inżynierii Materiałowej Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. 2014
9 Gary S. Schajer Practical Residual Stress Measurement Methods Willey. 2013
10 B.D. Cullity, S.R. Stock Elements of X-Ray Diffraction Pearson Education Limited. 2014
11 Karol Przybyłowicz Metody Badania Tworzyw Metalicznych Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej. 2011
12 Tadeusz Biestek, Stefan Sękowski Metody badań powłok metalowych Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. 1973
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Blicharski M. Inżynieria powierzchni WNT, Warszawa. 2009
2 PN-EN 1071-3 Techniczna ceramika zaawansowana. Metody badania powłok ceramicznych -. -
3 ASTM G76 Standard Test Method for Conducting Erosion Tests by Solid Particle Impingement Using Gas Jets -. -
4 Karol Przybyłowicz Metody Badania Tworzyw Metalicznych Wydanictwo Politechniki Świętokrzyskiej. 2011
5 Tadeusz Biestek, Stefan Sękowski Metody badań powłok metalowych Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. 1973
6 B.D. Cullity, S.R. Stock Elements of X-Ray Diffraction Pearson Education Limited. 2014
7 Gary S. Schajer Practical Residual Stress Measurement Methods Willey. 2013
8 Antoni Bukaluk Zastosowanie Metod Analizy Powierzchni w Inżynierii Materiałowej Wydawnictwa Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego. 2014
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Tkaczyk S. Powłoki ochronne Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice. 1997
2 Pampuch R., Hajerko K., Kordek M. Nauka o procesach ceramicznych PWN, Warszawa. 1992

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Zarejestrowanie studenta na bieżący semestr.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Znajomość podstawowych zagadnień dotyczących zależności między strukturą i mikrostrukturą materiałów metalicznych i ceramicznych, a ich właściwościami fizycznymi, chemicznymi i mechanicznymi.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność samokształcenia.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność współdziałania i pracy w grupie. Świadomość wagi i zrozumienie skutków i aspektów pozatechnicznych działalności inżynierskiej.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Posiada ugruntowaną wiedzę dotyczącą metod analitycznych pozwalających na określenie podstawowych właściwości warstw i powłok. Posiada podstawową wiedzę w zakresie doboru metod analitycznych, jest świadom ich zalet i ograniczeń. wykład sprawdzian pisemny K-W04+
K-W06+
K-W09+++
K-U09+
P7S-UW
P7S-WG
P7S-WK
MEK02 Potrafi pozyskiwać dane z literatury, potrafi pracować indywidualnie i w grupie, umie oszacować czas potrzebny do realizacji badania, potrafi planować, dobierać i przeprowadzać badania i pomiary. laboratorium sprawdzian pisemny K-W06+
K-W09+++
K-U01+
K-U09++
P7S-UW
P7S-WG
P7S-WK

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
3 TK01 Struktura warstw i powłok a metoda ich badań W01 MEK01
3 TK02 Makroskopowe metody oceny warstw i powłok W02 MEK01
3 TK03 Niszczące metody badań grubości warstw i powłok W03 MEK01
3 TK04 Nieniszczące metody pomiaru grubości warstw i powłok W04 MEK01
3 TK05 Metody określania przyczepności warstw i powłok W05 MEK01
3 TK06 Metody spektroskopowe analizy składu chemicznego warstw i powłok W06 MEK01
3 TK07 Spektrometria emisyjna ze wzbudzeniem iskrowym i jarzeniowym W07 MEK01
3 TK08 Rentgenowska spektrometria fluorescencyjna XRF W08 MEK01
3 TK09 Spektroskopia fotoelektronowa XPS i UPS W09 MEK01
3 TK10 Badania własności fizycznych warstw i powłok W10 MEK01
3 TK11 Metody analizy składu fazowego warstw i powłok W11 MEK01
3 TK12 Metody badań naprężeń własnych warstw i powłok W12 MEK01
3 TK13 Zaawansowane metody badań struktury geometrycznej warstw i powłok W13 MEK01
3 TK14 Badania korozyjne warstw i powłok W14 MEK01
3 TK15 Badania powłok konwersyjnych na warstwach i powłokach metalowych W15 MEK01
3 TK16 Analiza makrostrokturalna warstw i powłok L1 MEK02
3 TK17 Określenie grubości warstw i powłok L2 MEK02
3 TK18 Określenie przyczepności warstw i powłok L3 MEK02
3 TK19 Określenie składu chemicznego warstw i powłok L4 MEK02
3 TK20 Analiza składu fazowego powłok L5 MEK02
3 TK21 Określenie stanu naprężeń własnych w warstwach i powłokach L6 MEK02
3 TK22 Określenie odporności korozyjnej warstw i powłok L7 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3) Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 1.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 1.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 3) Przygotowanie do laboratorium: 1.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3) Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 3) Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Sprawdzian pisemny z wykładów weryfikujący wiedzę z zakresu obejmującego MEK01, MEK02. Kryteria weryfikacji efektów: ocenę 3.0 uzyskuje student który na sprawdzianie uzyskał 50-60% punktów, ocenę 3.5 : 60.1-70% punktów, ocenę 4.0 : 70.1-80% punktów, ocenę 4.5 : 80.1-90% punktów, ocenę 4.5 : 90.1-100% punktów.
Laboratorium Wykonanie i zaliczenie wszystkich zajęć laboratoryjnych. Kryteria weryfikacji efektów kształcenia: czynny udział w prowadzonych zajęciach, udział w dyskusji dotyczącej zakresu tematycznego prowadzonych zajęć, osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia w minimalnym akceptowalnym stopniu. Kolokwium sprawdzające weryfikuje MEK02: ocenę 3.0 uzyskuje student który na sprawdzianie uzyskał 50-60% punktów, ocenę 3.5 : 60.1-70% punktów, ocenę 4.0 : 70.1-80% punktów, ocenę 4.5 : 80.1-90% punktów, ocenę 4.5 : 90.1-100% punktów.
Ocena końcowa Podstawą wyznaczenia oceny końcowej jest średnia arytmetyczna ocen zaliczenia wykładu i części laboratoryjnej.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 B. Adamczyk-Cieślak; P. Bazarnik; M. Drajewicz; J. Kamiński; M. Kopec; W. Nowak; R. Sitek; A. Wadowski; J. Wróbel Microstructure and corrosion resistance of hafnium-doped aluminide layers deposited on IN 713C nickel alloy using CVD method: experimental and ab initio studies 2026
2 J. Jopek; N. Maciaszek; W. Nowak Effect of Mo addition on the oxidation behavior of the AlCoCrFeNi high entropy alloy 2026
3 A. Chyrkin; A. Fazi; J. Froitzheim; M. Halvarsson; D. Mayweg; D. Naumenko; W. Nowak; M. Sattari; K. Stiller; M. Thuvander; E. Wessel Oxidation of additively manufactured Ni-base alloy IN625: Mechanism of intergranular oxidation 2025
4 A. Chyrkin; T. Galiullin; W. Nowak Combined Effect of Cold Working and Al Content on Oxidation Behavior of Ni-Base Alloys at 900 °C and 1000 °C 2025
5 A. Gradzik; M. Grądzka-Dahlke; T. Kubaszek; W. Nowak; D. Perkowski; M. Szala; M. Tokarewicz; M. Walczak Effect of Ti Doping of Al0.7CoCrFeNi-Based High Entropy Alloys on Their Erosion Resistance by Solid Particles 2025
6 D. Chocyk; W. Nowak; M. Szala; A. Świetlicki; M. Walczak Effect of the shot peening finishing on cavitation erosion and corrosion resistance of DMLS manufactured 17-4PH steel 2025
7 D. Chocyk; W. Nowak; W. Okuniewski; K. Pasierbiewicz; M. Walczak Corrosion Behavior of Shot Peened Ti6Al4V Alloy Fabricated by Conventional and Additive Manufacturing 2025
8 D. Chocyk; W. Nowak; W. Okuniewski; M. Walczak Effect of Adding Molybdenum on Microstructure, Hardness, and Corrosion Resistance of an AlCoCrFeNiMo0.25 High-Entropy Alloy 2025
9 M. Grądzka-Dahlke; N. Maciaszek; W. Nowak; K. Pasierbiewicz; M. Szala; D. Vališ; M. Walczak Effect of molybdenum addition on microstructure and behavior of AlCoCrFeNi high-entropy alloys in wet environments 2025
10 M. Grądzka-Dahlke; W. Henzler; W. Nowak; M. Szala; M. Walczak Wpływ dodatku tytanu na mikrostrukturę, twardość oraz odporność kawitacyjną stopu wysokoentropowego Al0.7CoCrFeNi 2025
11 M. Kowalski; W. Nowak; T. Pałka; M. Szala; M. Walczak Comparison of cavitation erosion and sliding wear resistance of welded CoCrWC and NiCrBSi hardfacings, AISI 316L stainless steel, and S235JR mild steel 2025
12 A. Gradzik; M. Gradzka-Dahlke; W. Nowak; M. Szala; M. Tokarewicz; M. Walczak Effect of Vanadium Addition on the Wear Resistance of Al0.7CoCrFeNi High-Entropy Alloy 2024
13 M. Drajewicz; D. Groch; B. Kościelniak; P. Kwolek; W. Nowak Microstructure and Corrosion Resistance of 7075 Aluminium Alloy Composite Material Obtained from Chips in the High-Energy Ball Milling Process 2024
14 R. Buszta; A. Gradzik; B. Kościelniak; K. Krupa; P. Kwolek; M. Motyka; W. Nowak; A. Obłój; T. Tokarski; M. Wojnicki Wear resistance of hard anodic coatings fabricated on 5005 and 6061 aluminum alloys 2024
15 W. Nowak; U. Paszek High-temperature protective coatings and methods of their analysis 2024
16 Ł. Byczyński; D. Czachor-Jadacka; M. Dutkiewicz; R. Januszewski; K. Kowalczyk; W. Nowak; B. Pilch-Pitera; K. Pojnar Hexakis[p-(hydroxymethyl)phenoxy]cyclotriphosphazene as an Environmentally Friendly Modifier for Polyurethane Powder Coatings with Increased Thermal Stability and Corrosion Resistance 2024
17 A. Chyrkin; I. Fedorova; J. Froitzheim; K. Gunduz; M. Halvarsson; W. Nowak; M. Sattari; K. Stiller Intergranular oxidation of additively manufactured Ni-base alloy 625: The role of Si 2023
18 P. Cichosz; M. Drajewicz; M. Góral; A. Majka; W. Nowak; J. Sęp; R. Smusz Design of Newly Developed Burner Rig Operating with Hydrogen Rich Fuel Dedicated for Materials Testing 2023
19 A. Ciećko; A. Mazurkow; W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba; P. Wierzba Diffusion coefficients in multiphase Ni80Cr20-Ti system 2021
20 B. Hader; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba Increase in Oxidation Resistance of MAR M-509 via LA-CVD Aluminizing 2021
21 R. Albrecht; W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba; P. Wierzba The diffusion path in Ti-Ni70Cu30 diffusion couple at 850 °C for different annealing times 2021
22 R. Filip; K. Gancarczyk; B. Kościelniak; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba Characteristics of Impulse Carburization LPC Process 2021
23 R. Filip; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba The Analysis of the Residual Stress Evolution during Cycling Oxidation of the Ni-base Superalloys at High Temperature 2021
24 W. Nowak The Use of Ion Milling for Surface Preparation for EBSD Analysis 2021
25 A. Jaworski; Ł. Krawczyk; A. Mazurkow; W. Nowak; B. Wierzba Increase of Austenitic Ductile Iron type D5S durability by high temperature pre-treatment 2020
26 B. Kościelniak; W. Nowak; K. Ochał; K. Siemek; B. Wierzba Consequences of Different Mechanical Surface Preparation of Ni-Base Alloys during High Temperature Oxidation 2020
27 K. Gancarczyk; W. Nowak; M. Tomków; B. Wierzba; P. Wierzba The Role of Substrate Surface Roughness on in-Pack Aluminization Kinetics of Ni-Base Superalloy 2020
28 M. Góral; T. Kubaszek; W. Nowak; B. Wierzba Durability of underaluminized thermal barrier coatings during exposure at high temperature 2020
29 T. Bartkowiak; W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba Influence of microgeometry of iron surface on the oxidation process-A comparison of multiscale geometric methods and their applicability 2020
30 T. Galiullin; D. Naumenko; W. Nowak; W. Quadakkers; K. Wollgarten Effect of alloying additions and presence of water vapour on short-term air oxidation behaviour of cast Ni-base superalloys 2020
31 W. Chromiński ; M. Motyka; W. Nowak; B. Wierzba Characterization of the Interface Between α and β Titanium Alloys in the Diffusion Couple 2020
32 W. Nowak Control of kinetics of plasma assisted nitriding process of Ni-base alloys by substrate roughness 2020
33 W. Nowak Effect of Surface Roughness on Oxidation Resistance of Stainless Steel AISI 316Ti During Exposure at High Temperature 2020
34 W. Nowak; D. Serafin; B. Wierzba Differences in oxides morphology as a result of surface preparation of NiFe alloy 2020
35 W. Nowak; D. Serafin; S. Wędrychowicz; B. Wierzba; P. Wierzba Diffusion Path in Ternary One-Phase Systems: An Overview 2020
36 W. Nowak; P. Wierzba Influence of Plasma Parameters on Light Emission in GD-OES Analysis of Ni–Cu System 2020