Karta przedmiotu

Analiza przyczyn uszkodzeń i awarii

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Inżynieria materiałowa

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

drugiego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Materiały żaroodporne i żarowytrzymałe, Technologie materiałów inżynierskich

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

magister inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Nauki o Materiałach

Kod zajęć:

16858

Status zajęć:

obowiązkowy dla programu Materiały żaroodporne i żarowytrzymałe, Technologie materiałów inżynierskich

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 2 / W15 L30 / 4 ECTS / E

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora 1:

dr hab. inż. prof. PRz Grażyna Mrówka-Nowotnik

Terminy konsultacji koordynatora:

czwartek 10.00-12.00

Imię i nazwisko koordynatora 2:

dr inż. Andrzej Gradzik

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Opanowanie podstawowej wiedzy w zakresie znajomości wad i uszkodzeń powstających w procesach technologicznych oraz w trakcie eksploatacji części maszyn, urządzeń oraz konstrukcji. Znajomość rozpoznawania i klasyfikowania wad materiałowych oraz ustalenie przyczyn i mechanizmów niszczenia prowadzących do uszkodzeń. Ustalenie i wykrycie przyczyny źródłowej uszkodzeń produktów, analiza uszkodzeń i awarii w celu poprawy wydajności w przyszłości.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł obejmuje zagadnienia z zakresu identyfikacji wad i uszkodzeń materiałów inżynierskich powstających w procesach technologicznych (odlewanie, obróbka cieplna, plastyczna itp.) oraz w trakcie ich eksploatacji (pęknięcia, korozja, erozja).

Materiały dydaktyczne:
Karty materiałowe, normy przedmiotowe.

Inne:
Procedury, wymagania techniczne, Leksykon Materiałoznawstwa.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Ashby M., Shercliff H., Cebon D.	Inżynieria materiałowa, tom. 1 i 2	Galaktyka, Łódź.	2011
2	Ashby M.F.	Dobór materiałów w projektowaniu inżynierskim.	WNT, Warszawa.	1998
3	Dobrzański L.A.	Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo	WNT, Warszawa.	2006
4	A. Lewińska-Romicka	Badania nieniszczące Podstawy defektoskopii	WNT Warszawa.	2001
5	Becker W.T., Shipley R.J.	Failure analysis and prevention. ASM Handbook vol. 11.	ASM International.	2002
6	González-Velázquez J.L.	Fractography and Failure Analysis.	Springer.	2018

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	Ashby M., Shercliff H., Cebon D.	Inżynieria materiałowa, tom. 1 i 2	Galaktyka, Łódź.	2011
2	Ashby M.F.	Dobór materiałów w projektowaniu inżynierskim.	WNT, Warszawa.	1998
3	Dobrzański L.A.	Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo	WNT, Warszawa.	2006
4	Becker W.T., Shipley R.J.	Failure analysis and prevention. ASM Handbook vol. 11.	ASM International.	2002
5	González-Velázquez J.L.	Fractography and Failure Analysis.	Springer.	2018
6	Makhlouf A.S.H., Aliofkhazraei M.	Handbook of Materials Failure Analysis With Case Studies from the Oil and Gas Industry	Elsevier.	2016
7	A. Lewińska-Romicka	Badania nieniszczące Podstawy defektoskopii	WNT Warszawa.	2001

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Becker W.T., Shipley R.J.	Failure analysis and prevention. ASM Handbook vol. 11.	ASM International.	2002
2	González-Velázquez J.L.	Fractography and Failure Analysis.	Springer.	2018
3	Makhlouf A.S.H., Aliofkhazraei M.	Handbook of Materials Failure Analysis With Case Studies from the Oil and Gas Industry	Elsevier.	2016

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na bieżący semestr.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Student powinien posiadać podstawową wiedzę w obszarze materiałoznawstwa oraz technologii procesów materiałowych. Znajomość klasyfikacji podstawowych grup materiałów inżynierskich.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność samokształcenia oraz samodzielnego wykonywania podstawowych badań naukowych. Umiejętność operowania terminami technicznymi w zakresie podstawowych materiałów inżynierskich i procesów tech

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Potrafi współdziałać i pracować w grupie w trakcie zajęć laboratoryjnych. Ma świadomość ważności oraz rozumie skutki i aspekty działalności inżynierskiej.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Posiada pogłębioną wiedzę w zakresie podstawowych materiałów inżynierskich oraz metod i technologii kształtowania ich mikrostruktury i właściwości, potrafi posługiwać się procedurami badawczymi, bazami danych oraz wymaganiami technicznymi.	wykład, laboratorium, projekt zespołowy	sprawozdanie z projektu, obserwacja wykonawstwa, kolokwium	K-W02+++ K-W04+++ K-U02++ K-K03+++	P7S-KR P7S-UO P7S-WG
MEK02	Potrafi przeprowadzić podstawowe badania naukowe w celu zidentyfikowania wad materiałowych powstałych w procesach metalurgicznych oraz ustalenia mechanizmów i przyczyn ich powstawania.	wykład, laboratorium	obserwacja wykonawstwa, prezentacja projektu, sprawozdanie z projektu	K-W04+ K-U01+ K-U06+++ K-K01+	P7S-KK P7S-UW P7S-WG
MEK03	Potrafi rozpoznać i zidentyfikować wady powstałe w procesach technologicznych oraz w czasie eksploatacji urządzeń, maszyn i konstrukcji. Potrafi zaproponować metodykę zapobiegania powstawaniu wybranych wad.	wykład, laboratorium	obserwacja wykonawstwa, prezentacja projektu, sprawozdanie z projektu, test pisemny	K-W04+ K-U06+++ K-K06+++	P7S-KO P7S-UW P7S-WG
MEK04	Student posiada pogłębioną wiedzę i jest przygotowany do prowadzenia samodzielnie podstawowych badań naukowych oraz wykonywania prostych ekspertyz w celu ustalenia przyczyny powstania uszkodzeń i awarii.	wykład, laboratorium	obserwacja wykonawstwa, prezentacja projektu, test pisemny	K-W04++ K-U01+++ K-K01++	P7S-KK P7S-UW P7S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
2	TK01	Wady powstające w procesach metalurgicznych – rodzaje, mechanizmy i przyczyny powstawania oraz metody zapobiegania ich powstawaniu	W01, W02, L01-L03	MEK01 MEK02
2	TK02	Wady powstające w procesach technologicznych: obróbki cieplnej, cieplno-chemicznej, przeróbki plastycznej	W03, W04, L04-L07	MEK01 MEK03
2	TK03	Wady i niezgodności spawalnicze i lutownicze oraz sposoby zapobiegania ich powstawaniu.	W05, L08, L09	MEK03
2	TK04	Mechanizmy korozji, identyfikacja rodzaju korozji oraz znajomość sposobów jej zapobiegania i zwalczania	W06, W07, L10, L11	MEK01 MEK03
2	TK05	Przyczyny niszczenia (dekohezji) materiałów inżynierskich powstałe w wyniku eksploatacji pod wpływem naprężeń. Określenie mechanizmu i drogi dekohezji na podstawie badań fraktograficznych.	W08, L12	MEK03 MEK04
2	TK06	Samodzielna identyfikacja wad w częściach po eksploatacji, interpretacja czynników powodujących ich powstawanie oraz wykonanie analizy i ekspertyzy przy użyciu metod eksperymentalnych.	L13-L15	MEK01 MEK02 MEK03 MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 2)	Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 4.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 6.00 godz./sem. Inne: 4.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 2)	Przygotowanie do laboratorium: 5.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem. Inne: 3.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 6.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)	Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 2)	Przygotowanie do egzaminu: 13.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Kolokwium pisemne lub test pisemny z treści omówionych na wykładach weryfikujący wiedzę z zakresu obejmujących efekty kształcenia (MEK01-MEK04). Kryteria weryfikacji efektów kształcenia: - ocenę dostateczną uzyskuje student, który na sprawdzianie uzyska 50-60% punktów, ocenę dobry: 61-85% punktów, ocenę bardzo dobry powyżej 86% punktów
Laboratorium	Wykonanie i zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych zgodnie ze szczegółowym harmonogramem. Kryteria weryfikacji efektu kształcenia: - kontrola frekwencji na zajęciach, - czynny udział w dyskusji dotyczącej zakresu tematycznego w ramach prowadzonych zajęć, - uczestnictwo czynne w projektach laboratoryjnych, - oddanie i zaliczenie sprawozdań z laboratoriów, - osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia w minimalnym akceptowalnym stopniu w wysokości >50% - ocena dostateczna, >71% - ocena dobra, >91% ocena bardzo dobra
Ocena końcowa	Egzamin pisemny lub w formie testu z wykładów weryfikujący wiedzę z zakresu obejmującego MEK01, MEK02, MEK03 i MEK4. Kryteria weryfikacji efektu MEK01, MEK02, MEK03 i MEK4: - ocenę dostateczną uzyskuje student, który na sprawdzianie uzyska 50-60% punktów, ocenę dobry: 61-85% punktów, ocenę bardzo dobry powyżej 86% punktów

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi nie