Karta przedmiotu

Czynnik ludzki w technice

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Lotnictwo i kosmonautyka

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Zarządzanie ruchem lotniczym

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Prawa i Administracji

Kod zajęć:

16737

Status zajęć:

obowiązkowy dla programu Samoloty, Zarządzanie ruchem lotniczym

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 1 / W15 / 1 ECTS / Z

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr hab. prof. PRz Artur Woźny

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Głównym celem kształcenia na przedmiocie jest ukazanie istoty współdziałania człowieka i maszyny. Zwrócenie uwagi na zależności, zagrożenia i konsekwencje wynikające z oddziaływania maszyn na człowieka podczas świadczenia pracy.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł kształcenia zawiera podstawowe informacji w zakresie BHP, ergonomia, ochrona przeciwpożarowa, pierwsza pomoc przedmedyczna. Treści kształcenia zostały ukierunkowane na oddziaływanie maszyn i urządzeń oraz procesów technologicznych, wytwórczych, logistycznych itp., na człowieka

Materiały dydaktyczne:
Prezentacje multimedialne, Filmy szkoleniowe, Fotografie własne z zakładów pracy, Pozyskana dokumentacja z zakładów pracy

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Woźny A., Ulewicz R. (red.)	Teoria i praktyka w zarządzaniu produkcją i bezpieczeństwem	Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Menedżerów Jakości i Produkcji.	2017
2	Woźny A., Ulewicz R. (red.)	Zarządzanie produkcją i bezpieczeństwem w przedsiębiorstwach	Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Menedżerów Jakości i Produkcji.	2017
3	Woźny A., Pacana A.	Ocena ryzyka zawodowego. Teoria i przykłady	Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej.	2014
4	Woźny A., Dobosz M., Pacana A.	Wpływ hałasu na jakość pracy	„Humanities and Social Sciences” Vol. 19, t. 21, nr 2, s. 251-258..	2014
5	Woźny A.	Ewakuacja jako element zarządzania bezpieczeństwem w świetle badań nad organizacją próbnych ewakuacji w placówkach oświatowych i uczelniach wyższych, monografia	Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej.	2019
6	Pacana A., Woźny A.	Draft Questions of 5S Pre-audit with Regard to Health and Safety Standards for Tires Retreating Plant	„Production Engineering Archives”, Vol. 13, s. 26 30, ISSN: 2353-5156..	2016
7	Woźny A., Dobosz M., Saja P.	Budowanie strategii zarządzania BHP w przedsiębiorstwie	R. Ulewicz, M. Ingaldi (red.), Quality, Production, Improvement. Bezpieczeństwo, Jakość, Zarządzanie, Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Menedżerów Jakości i Produkcji.	2018
8	Woźny A., Saja P., Dobosz M.	Wpływ metody „5 minut dla bezpieczeństwa” na kulturę BHP w przedsiębiorstwie	R. Ulewicz, M. Ingaldi (red.), Quality, Production, Improvement. Bezpieczeństwo, Jakość, Zarządzanie, Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Menedżerów Jakości i Produkcji.	2018
9	Woźny A., Saja P., Pacana A., Dobosz M.	Doskonalenie infrastruktury terminalu przeładunkowego w kontekście bezpieczeństwa i higieny pracy	„Logistyka”, nr 6, s. 492 497.	2015
10	Woźny A.	Threat With Biological Factors in the Work Process in the Aspect of COVID-19 - Occupational Risk Management	Quality Production Improvement-QPI .	2021

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Woźny A., Dobosz M.	Podstawowa dokumentacja służb BHP	Indygo.	2015

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Zna podstawowe zależności występujące miedzy człowiekiem a przedmiotem techniki

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Zna podstawowe aspekty związane z bezpiecznym funkcjonowaniem w środowisku, w którym znajdują się maszyny, urządzenia i procesy technologiczne itp.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Potrafi zdiagnozować zagrożenie środowiska pracy, w którym znajdują się przedmioty techniki.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Zwraca uwagę na istotę bezpiecznych warunków pracy przy użyciu przedmiotów techniki.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Potrafił zdefiniować i omówić obszary zależności występujący pomiędzy człowiekiem a przedmiotami techniki występującymi w środowisku pracy	wykład	zaliczenie cz. pisemna	K-W14++ K-K07+	P6S-KO P6S-WK
MEK02	Potrafi wskazać podstawowe elementy bezpieczeństwa związane z obsługą maszyn, urządzeń i procesów technologicznych.	wykład	zaliczenie cz. pisemna	K-W14+++	P6S-WK
MEK03	Jest świadomy zagrożeń, jakie mogą wystąpić podczas pracy z przedmiotem techniki	wykład	zaliczenie cz. pisemna	K-W14+++ K-K07++	P6S-KO P6S-WK
MEK04	Potrafi zastosować podstawowe metody ergonomicznej oceny maszyn i urządzeń.	wykład	zaliczenie cz. pisemna	K-W14++	P6S-WK
MEK05	Zna podstawowe zasady podczas wypadku z udziałem przedmiotu techniki oraz zna podstawowe zasady pierwszej pomocy przedmedycznej.	wykład, wykład interaktywny, wykład problemowy	zaliczenie cz. pisemna	K-K07+++	P6S-KO
MEK06	Zna wybrane metody kontroli bezpieczeństwa maszyn, urządzeń i procesów technologicznych.	wykład problemowy	zaliczenie cz. pisemna	K-W14+++ K-K07+	P6S-KO P6S-WK
MEK07	Zna skutki zagrożeń, jakie występują poprzez oddziaływanie człowiek-maszyna-otoczenie.	wykład interaktywny, wykład problemowy	zaliczenie cz. pisemna	K-K07+++	P6S-KO

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Definicja, przedmiot oraz zakres badań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii: - cele działań ergonomicznych i teorii bezpieczeństwa, - ergonomia jako wiedza interdyscyplinarna, - ergonomia warunków pracy, ergonomia wyrobów, - ergonomia koncepcyjna i korekcyjna, - najnowsze trendy ergonomii, - przykłady ergonomii w przemyśle	W01-W03	MEK01 MEK02
1	TK02	Charakterystyka środowiska pracy z uwzględnieniem przedmiotów techniki. Omówienie wybranego procesu technologicznego, maszyny lub urządzenia pod kątem bezpieczeństwa i wpływu człowieka na kształtowanie warunków pracy.	W04-W05	MEK01 MEK04
1	TK03	Identyfikacja zagrożeń wynikających z zależności człowiek-maszyna-otoczenie. Zwrócenie uwagi na źródło zagrożenia, skutki zagrożeń, a także wdrażanie środków zapobiegawczych.	W06-W07	MEK01 MEK02 MEK04
1	TK04	Przedstawienie, omówienie i pokazanie sposobów nadzoru nad maszynami i uprzędzeniami techniki. Pokazanie prowadzonej dokumentacji oraz przedstawienie w sposób praktyczny skutków niewłaściwego funkcjonowania człowiek-maszyna-otoczenie.	W08-W10	MEK06 MEK07
1	TK05	Analiza zdarzeń wypadkowych i awarii występujących przy stosowaniu przedmiotów techniki. Wskazanie najczęstszych przyczyn wypadków i awarii, a także potencjalnych skutków tych zdarzeń. Zwrócenie uwagi na skutki: gospodarcze, społeczne, techniczne i organizacyjne.	W11-W13	MEK03 MEK06 MEK07
1	TK06	Przedstawienie środków ochronnych występujących w relacji człowiek-maszyna-otoczenie. Wskazanie podstawowych zasad pierwszej pomocy względem typowych urazów występujących podczas obsługi maszyn, urządzeń i procesów technologicznych.	W14-W15	MEK01 MEK05 MEK07

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 3.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 1.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)
Zaliczenie (sem. 1)	Przygotowanie do zaliczenia: 4.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Obecność na zajęciach, aktywność podczas wykładów problemowych i interaktywnych, zaliczenie pisemne.
Ocena końcowa	Obecność, aktywność na zajęciach, zaliczenie pisemne

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi nie