logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Tworzywa i kompozyty polimerowe


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Przeróbki Plastycznej
Kod zajęć:
16644
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W30 L15 / 3 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
dr hab. inż. prof. PRz Wiesław Frącz
Terminy konsultacji koordynatora:
Terminy konsultacji zgodne z harmonogramem zajęć.
Imię i nazwisko koordynatora 2:
dr inż. Grzegorz Janowski
Terminy konsultacji koordynatora:
Terminy konsultacji zgodne z harmonogramem zajęć.
Imię i nazwisko koordynatora 3:
dr inż. Grażyna Ryzińska
Terminy konsultacji koordynatora:
Terminy konsultacji zgodne z harmonogramem zajęć.

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zdobycie wiedzy dotyczącej wybranych technologii przetwórstwa tworzyw sztucznych i wytwarzania materiałów kompozytowych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla studentów specjalności Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych szóstego semestru.

Materiały dydaktyczne:
Udostępniane na zajęciach

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Śleziona J. Podstawy technologii kompozytów PŚl., Gliwice 1998 . 1998
2 Boczkowska A., Kapuściński J., Puciłkowski K., Wojciechowski S.: Kompozyty PW, Warszawa. 2000
3 Quinn J.A Composites – Design Manual Wydanie 3, James Quinn Associates Ltd. 2002
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 praca zbiorowa pod redakcja J. Lisa. Laboratorium z nauki o materiałach wyd. AGH , Kraków. 2000
2 Barbacki A. Materiały w budowie maszyn. Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych Wyd. Pol. Poznańskiej, wyd. 2, Poznań . 2000
3 Weroński A. Ćwiczenia laboratoryjne z inżynierii materiałowej Wyd. PL, Lublin. 1996
4 Hyla I Kompozyty, ćwiczenia laboratoryjne Wyd. Politechniki Śląskiej. 1986
Literatura do samodzielnego studiowania
1 W. Królikowski Polimerowe kompozyty konstrukcyjne PWN. 2012
2 L. A. Dobrzański Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe : podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwie Wyd. Nauk.-Techn. 2006
3 Leda H. Kompozyty polimerowe z włóknami ciągłymi Wyd. Nauk.-Techn. 2006
4 A. Shakeel, K. Suvardhan, K. Gopalakrishnan Handbook of biopolymers: advances and multifaceted applications Pan Stanford Publishing Pte. Ltd. 2019

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na 6 semestr studiów

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Podstawowa wiedza z zakresu mechaniki ogólnej i przetwórstwa tworzyw

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność analitycznego myślenia

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność pracy zespołowej

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Student wie czym jest kompozyt, jakie są kryteria klasyfikacji, jakie są ogólne wytyczne projektowania struktury i właściwości kompozytów, wykład sprawdzian pisemny K-W07++
K-W09++
P6S-WG
MEK02 Posiada wiedzę teoretyczną i praktyczną na temat podstawowych form zbrojenia kompozytów. wykład , laboratorium sprawdzian pisemny, raport pisemny K-K04++
P6S-KO
MEK03 Zna główne mechanizmy zbrojenia kompozytów i problemy z tym związane, zna podstawy analityczne teorii materiałów kompozytowych. wykład sprawdzian pisemny K-W04++
P6S-WG
MEK04 Student posiada wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu metod wytwarzania tworzyw polimerowych i kompozytów oraz metodyki ich badań. wykład, laboratorium sprawdzian pisemny, raport pisemny, K-W04++
K-W09+
P6S-WG
MEK05 Student posiada wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu recyklingu materiałów polimerowych oraz nowoczesnych biotworzyw i biokompozytów polimerowych. wykład, laboratorium sprawdzian pisemny, raport pisemny, K-W09+
K-K04+
P6S-KO
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
6 TK01 Budowa chemiczna polimerów, uporządkowanie makrocząstek w polimerach. W01 MEK01
6 TK02 Agregaty kryształów lamelarnych, kinetyka krystalizacji. W02 MEK01
6 TK03 Stan ciekłokrystaliczny w polimerach, stopień krystaliczności, orientacja, uporządkowanie makrocząsteczek we włóknach. W03 MEK01
6 TK04 Rodzaje tworzyw polimerowych, klasyfikacje i budowa elastomerów. W04 MEK01
6 TK05 Definicja kompozytu, klasyfikacja kompozytów; charakterystyka kompozytów ze względu na zbrojenie- kompozyty zbrojone włóknami, kompozyty dyspersyjne, kompozyty zbrojone cząstkami; ogólne wytyczne projektowania struktury kompozytów - właściwości sumaryczne i wynikowe. W05 MEK01
6 TK06 Związki konstytutywne. Mechanika warstwy ortotropowej. Hipotezy wytężeniowe. W06 MEK01
6 TK07 Włókna stosowane do zbrojenia kompozytów –charakterystyka włókien szklanych, borowych, węglowych, korundowych, z węglika krzemu, Kevlaru, włókien naturalnych, włókien mineralnych. W07 MEK01 MEK03
6 TK08 Główne problemy związane ze zbrojeniem włóknami; połączenia między komponentami; wpływ typu połączenia na właściwości kompozytu; charakterystyka warstwy granicznej, ułożenie włókien. W08 MEK01
6 TK09 Projektowanie konstrukcji kompozytowych Zastosowanie kompozytów konstrukcyjnych w budowie maszyn. W09 MEK01
6 TK10 Biotworzywa - podstawowe pojęcia, klasyfikacja, charakterystyka polimerów podwójnie zielonych W10 MEK05
6 TK11 Przegląd głównych biotworzyw w kontekście właściwości i praktycznego zastosowania w wyrobach konkretnego przeznaczenia W11 MEK05
6 TK12 Napełniacze pochodzenia naturalnego stosowane w kompozytach o osnowie polimerów termoplastycznych W12 MEK05
6 TK13 Prezentacja głównych metod przetwórczych biotworzyw i biokompozytów polimerowych z wyszczególnieniem bieżących trendów oraz prognoz. Problemy i wyzwania w przetwórstwie biotworzyw i biokompozytów polimerowych. W13 MEK05
6 TK14 Istota problemu zagospodarowania odpadów z tworzyw sztucznych, Przegląd metod recyklingu TS W14 MEK05
6 TK15 Zaliczenie W15 MEK01
6 TK16 Kompozyty warstwowe; otrzymywanie o różnym układzie warstw wzmocnienia (wzmocnienie jednokierunkowe, dwukierunkowe). L01 MEK02
6 TK17 Badanie cech wytrzymałościowych kompozytu w zależności od układu warstw wzmocnienia (wytrzymałość na rozciąganie, moduł Younga). L02 MEK02
6 TK18 Kompozyty warstwowe, metoda krótkiej belki, badanie udarności, wytrzymałość na zginanie. L03 MEK02
6 TK19 Przygotowanie tworzyw polimerowych do przetwórstwa (suszenie, rozdrabnianie, mieszanie, modyfikowanie). L04 MEK04
6 TK20 Skurcz tworzyw polimerowych. L05 MEK04
6 TK21 Recykling materiałów polimerowych (formowanie wtryskowe i mielenie) L06 MEK05

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6) Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6) Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Inne: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6) Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 6) Przygotowanie do zaliczenia: 5.00 godz./sem.
Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Posiadanie podstawowej wiedzy z modułów MEK01-05 pozwala na uzyskanie oceny dostatecznej. Wyższy poziom wiedzy pozwala uzyskać odpowiednio wyższą ocenę.
Laboratorium Na zaliczeniu zajęć laboratoryjnych sprawdzana jest realizacja efektów modułów MEK02, MEK04, MEK05 w formie pisemnej.
Ocena końcowa Warunkiem zaliczenia modułu jest zaliczenie wszystkich form zajęć. Ocena końcowa wyznaczana jest przy uwzględnieniu oceny z wykładu z wagą 0,4 i laboratorium z wagą 0,6.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 W. Frącz; J. Gawryluk; G. Ryzińska Numerical and analytical methods for calculating the buckling load of a carbon-epoxy beam using Digimat software 2026
2 A. Białkowska; Š. Dvořáčková; A. Fajdek-Bieda; W. Frącz; A. Jakubus; M. Kisiel; J. Kostrzewa; B. Krzykowska; I. Zarzyka Bio-Based Poly(3-hydroxybutyrate) and Polyurethane Blends: Preparation, Properties Evaluation and Structure Analysis 2025
3 G. Ryzińska Influence of Weave Type on Specific Energy Absorption in Carbon/Epoxy Composites Used for Impact Energy-Absorbing Structures 2025
4 G. Ryzińska The influence of areal density of prepreg on crashworthiness of CFRP composite in quasi-static conditions 2025
5 Ł. Bąk; A. Białkowska; J. Bieniaś; M. Droździel-Jurkiewicz; A. Falkowska; W. Frącz; K. Hęclik; G. Janowski; T. Klepka; B. Krzykowska; M. Kuciej; M. Ostapiuk; A. Tomczyk; A. Tor-Świątek; I. Zarzyka New Biodegradable Polyester–Polyurethane Biocompositions Enriched by Urea 2025
6 Ł. Bąk; A. Czerniecka-Kubicka; W. Frącz; G. Janowski Sposób otrzymywania biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2025
7 Ł. Bąk; A. Czerniecka-Kubicka; W. Frącz; G. Janowski Sposób wytwarzania biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2025
8 Ł. Bąk; J. Bieniaś; M. Borowicz; M. Droździel-Jurkiewicz; A. Falkowska; W. Frącz; K. Hęclik; G. Janowski; T. Klepka; B. Krzykowska; M. Kuciej; M. Ostapiuk; J. Paciorek-Sadowska; A. Tomczyk; A. Tor-Świątek; I. Zarzyka Novel Research on Selected Mechanical and Environmental Properties of the Polyurethane-Based P3HB Nanobiocomposites 2025
9 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Biodegradowalna doniczka 2025
10 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Biodegradowalny kompozyt termoplastyczny oraz sposób wytwarzania biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2025
11 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Feed hopper with mixer for screw extruder 2025
12 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Lej zasypowy z mieszalnikiem, do wytłaczarki ślimakowej 2025
13 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Osłona ochronna i stabilizująca na drzewa 2025
14 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Osłona ochronna na drzewa 2025
15 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Podstawka pod znicz 2025
16 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Sposób wielokrotnego przetwarzania wyrobów z biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2025
17 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Urządzenie do odwirowywania napełniaczy pochodzenia roślinnego, zwłaszcza po ich alkalizacji 2025
18 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; B. Mossety-Leszczak; G. Mrówka-Nowotnik; B. Pawłowska; J. Sikora; A. Tomczyk Effect of Multiple Mechanical Recycling Cycles on the Structure and Properties of PHBV Biocomposites Filled with Spent Coffee Grounds (SCG) 2025
19 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; B. Mossety-Leszczak; G. Mrówka-Nowotnik; J. Sikora; A. Tomczyk Effect of Coffee Grounds Content on Properties of PHBV Biocomposites Compared to Similar Composites with Other Fillers 2025
20 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; J. Sikora; A. Tomczyk Sposób wielokrotnego przetwarzania wyrobów z biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2025
21 M. Borowicz; W. Frącz; D. Hanusova; M. Kisiel; M. Kovářová; B. Krzykowska; J. Paciorek-Sadowska; V. Sedlařík; Ł. Uram; I. Zarzyka Polymer Bionanocomposites Based on a P3BH/Polyurethane Matrix with Organomodified Montmorillonite—Mechanical and Thermal Properties, Biodegradability, and Cytotoxicity 2024
22 Ł. Bąk; J. Bieniaś; M. Droździel-Jurkiewic; A. Falkowska; W. Frącz; K. Hęclik; G. Janowski; T. Klepka; B. Krzykowska; M. Kuciej; M. Ostapiuk; A. Tomczyk; A. Tor-Świątek; I. Zarzyka Modification of Poly(3-Hydroxybutyrate) with a Linear Polyurethane Modifier and Organic Nanofiller—Preparation and Structure–Property Relationship 2024
23 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Biodegradowalny kompozyt termoplastyczny oraz sposób wytwarzania biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2024
24 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Sposób wielokrotnego przetwarzania wyrobów z biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego 2024
25 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; A. Pacana; D. Siwiec Analysis of the Ecological Footprint from the Extraction and Processing of Materials in the LCA Phase of Lithium-Ion Batteries 2024
26 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; A. Pacana; D. Siwiec Reprocessing Possibilities of Poly(3-hydroxybutyrate-co-3-hydroxyvalerate)–Hemp Fiber Composites Regarding the Material and Product Quality 2024
27 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; A. Pacana; D. Siwiec; P. Szawara Wood Polymer Composite Based on Poly-3-hydroxybutyrate-3-hydroxyvalerate (PHBV) and Wood Flour—The Process Optimization of the Products 2024
28 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; G. Ryzińska; L. Skoczylas Processing of Layered Composite Products Manufactured on the Basis of Bioresin Reinforced with Flax Fabric Using Milling Technology 2024
29 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; G. Ryzińska; M. Wójcik Assessment of the Effect of Multiple Processing of PHBV–Ground Buckwheat Hull Biocomposite on Its Functional and Mechanical Properties 2024
30 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; G. Ryzińska; M. Wójcik Biodegradowalny kompozyt termoplastyczny, sposób wytwarzania biodegradowalnego kompozytu termoplastycznego oraz jego zastosowanie do wielokrotnego przetwarzania 2024
31 S. Kut; G. Ryzińska Absorber energii uderzeń 2023
32 S. Kut; G. Ryzińska Modeling Elastomer Compression: Exploring Ten Constitutive Equations 2023
33 S. Kut; T. Mrugała; G. Ryzińska Influence of the thin-wall ratio on the limiting spinning ratio and the thinning of the AMS 5504 sheet in spinning 2023
34 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski The Possibilities of Using Poly(3-hydroxybutyrate-co-3-hydroxyvalerate) PHBV in the Production of Wood–Polymer Composites 2023
35 A. Czerniecka-Kubicka; W. Frącz; G. Janowski; M. Pyda Biocomposites based on the poly(3-hydroxybutyrate-co-3-hydroxyvalerate) matrix with the hemp fibers: thermal and mechanical properties 2022
36 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski The Mechanical Properties Prediction of Poly [(3-hydroxybutyrate)-co-(3-hydroxyvalerate)] (PHBV) Biocomposites on a Chosen Example 2022
37 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski; T. Trzepieciński The Effect of the Extrusion Method on Processing and Selected Properties of Poly(3-hydroxybutyric-co-3-hydroxyvaleric Acid)-Based Biocomposites with Flax and Hemp Fibers 2022
38 W. Frącz; G. Janowski; M. Pruchniak; Ł. Wałek The Use of Computed Tomography in the Study of Microstructure of Molded Pieces Made of Poly(3-hydroxybutyric-co-3-hydroxyvaleric acid) (PHBV) Biocomposites with Natural Fiber 2021
39 W. Frącz; G. Janowski; R. Smusz; M. Szumski The Influence of Chosen Plant Fillers in PHBV Composites on the Processing Conditions, Mechanical Properties and Quality of Molded Pieces 2021
40 W. Frącz; T. Pacześniak; I. Zarzyka Rigid polyurethane foams modified with borate and oxamide groups-Preparation and properties 2021
41 Ł. Bąk; G. Janowski; G. Ryzińska Modeling of Compression Test of Natural Fiber Composite Sections 2021
42 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski Influence of the Alkali Treatment of Flax and Hemp Fibers on the Properties of PHBV Based Biocomposites 2021
43 Ł. Bąk; W. Frącz; G. Janowski The Optimization of PHBV-hemp Fiber Biocomposite Manufacturing Process on the Selected Example 2021
44 A. Czerniecka-Kubicka; W. Frącz; M. Janus-Kubiak; L. Kubisz; M. Pyda; W. Zielecki Vibrational heat capacity of the linear 6,4-polyurethane 2020
45 G. Janowski; G. Ryzińska Influence of rve geometrical parameters on elastic response of woven flax-epoxy composite materials 2020
46 R. Gieleta; G. Ryzińska Effect of Test Velocity on the Energy Absorption Under Progressive Crushing of Composite Tubes 2020
47 Ł. Byczyński; A. Czerniecka-Kubicka; W. Frącz; M. Pyda; V. Sedlarik; A. Szyszkowska; I. Zarzyka Hybrid nanobiocomposites based on poly(3-hydroxybutyrate) – characterization, thermal and mechanical properties 2020