Karta przedmiotu

Zarządzanie i optymalizacja procesów przetwórczych

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Mechanika i budowa maszyn

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji

Kod zajęć:

16643

Status zajęć:

obowiązkowy dla specjalności Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 6 / W30 L15 P15 / 4 ECTS / E

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora 1:

prof. dr hab. inż. Andrzej Pacana

Imię i nazwisko koordynatora 2:

dr hab. inż. prof. PRz Andrzej Dzierwa

Terminy konsultacji koordynatora:

https://adzierwa.v.prz.edu.pl/

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zapewnienie, że student posiądzie ogólną wiedzę z zarządzania i optymalizacji procesów przetwórczych

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla studentów specjalności Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych szóstego semestru

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Korzyński M.	Metodyka eksperymentu	WNT Warszawa.	2013
2	Sikora R.	Podstawy przetwórstwa tworzyw wielkocząsteczkowych	Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Lubelskiej.	1992
3	Frącz W., Krywult B.	Projektowanie i wytwarzanie elementów z tworzyw sztucznych	Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej.	2018
4	Wilczyński K.	Wybrane zagadnienia przetwórstwa tworzyw sztucznych	Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej.	2011

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	Korzyński M.	Metodyka eksperymentu	WNT, Warszawa .	2013
2	Płonka S.	Wielokryterialna optymalizacja procesów wytwarzania części maszyn	WNT, Warszawa.	2011
3	Wilczyński K.	Wybrane zagadnienia przetwórstwa tworzyw sztucznych. Laboratorium	Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej.	2013
4	Frącz W.	Przetwórstwo tworzyw polimerowych - laboratorium	Oficyna wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej.	2018
5	Garbacz T., Sikora J.	Przetwórstwo tworzyw polimerowych : ćwiczenia	Oficyna wydawnicza Politechniki Lubelskiej.	2012
6	Kapko J.	Podstawy przetwórstwa tworzyw sztucznych: skrypt dla studentów wyższych szkół technicznych	Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.	1985

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Hamrol A.	Zarządzanie jakością z przykładami	PWN, Warszawa.	2012
2	Sikora R.	Przetwórstwo tworzyw sztucznych	Państwowe wydawnictwo naukowe.	1982
3	Łączyński B.	Tworzywa sztuczne i ich przetwórstwo	PWN Warszawa.	1980

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Dyplom ukończenia studiów wyższych

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Wiedza ogólna na temat zarządzania

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność analitycznego myślenia

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność pracy zespołowej

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Posiada wiedzę niezbędną do statystycznego opisu zbioru danych, testowania hipotez statystycznych, oceny zdolności maszyn i procesów, projektowania kart kontrolnych oraz oceny adekwatności matematycznych modeli do zarządzania i optymalizacji procesów przetwarzania tworzyw polimerowych	Wykład, laboratorium, projekt	Egzamin, zaliczenie	K-W14++	P6S-WG
MEK02	Zna metody statystyczne umożliwiające efektywne zarządzanie jakością procesów wytwarzania i potrafi je stosować, zna podstawowe metody optymalizacji procesów oraz potrafi stosować wybrane metody badawcze ze szczególnym uwzględnieniem przetwórstwa tworzyw	Wykład, laboratorium, projekt	Egzamin, zaliczenie	K-U07++ K-U19++ K-K06+	P6S-KK P6S-UW

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
6	TK01	Wprowadzenie do przedmiotu. Metody kontroli. Statystyczna kontrola odbiorcza. Statystyczne sterowanie procesem (SPC)	W01	MEK01
6	TK02	Badanie istotności wpływu czynników wejściowych procesu	W02	MEK01
6	TK03	Matematyczne modelowanie procesów wytwarzania	W03	MEK01
6	TK04	Planowanie eksperymentów (DoE). Plany dwupoziomowe	W04	MEK02
6	TK05	Plany statyczne trójpoziomowe	W05	MEK02
6	TK06	Istota i kryteria optymalizacji procesów wytwarzania. Optymalizacja procesów na podstawie modelu matematycznego	W06	MEK02
6	TK07	Optymalizacja procesów bez znajomości modelu matematycznego. Optymalizacja wielokryterialna	W07	MEK02
6	TK08	Branża przetwórcza tworzyw sztucznych w Polsce i na Świecie – fakty, trendy, prognozy	W08	MEK01
6	TK09	Wybrane zagadnienia zarządzania procesami w branży przetwórstwa tworzyw sztucznych na wybranych przykładach – (od projektu do gotowego wyrobu)	W09	MEK01
6	TK10	Optymalizacja procesów przetwórczych - analiza cyklu życia wyrobu z TS	W10	MEK02
6	TK11	Podstawy normalizacji w przetwórstwie tworzyw sztucznych. Zasady korzystania z norm i literatury normalizacyjnej. Prawo patentowe w przetwórstwie tworzyw sztucznych	W11	MEK01
6	TK12	Metody planowania eksperymentu w przetwórstwie tworzyw sztucznych	W12	MEK01
6	TK13	Optymalizacja procesów przetwórczych z wykorzystaniem nowoczesnych metod: sztuczne sieci neuronowe, algorytmy genetyczne, logika rozmyta	W13	MEK02
6	TK14	Nowoczesne techniki optymalizacji w przetwórstwie tworzyw sztucznych – metoda planów ortogonalnych Taguchi	W14-W15	MEK02
6	TK15	Egzamin	W15	MEK01 MEK02
6	TK16	Program statyczny randomizowany kompletny	L01	MEK02
6	TK17	Program statyczny randomizowany blokowy	L02	MEK02
6	TK18	Modelowanie procesu przy wykorzystaniu planu kompletnego zdeterminowanego dwupoziomowego z uwzględnieniem skutków interakcji	L03	MEK02
6	TK19	Optymalizacja procesu formowania wtryskowego z użyciem planów ortogonalnych Taguchi. Przegląd głównych parametrów nastawnych i ocena ich wpływu na jakość wyrobu	L04	MEK02
6	TK20	Wykorzystanie oprogramowania Minitab do oceny wpływu czynników sterujących na wartość parametru poddawanego optymalizacji	L05	MEK02
6	TK21	Symulacje procesu formowania wtryskowego z wykorzystaniem metod planowania eksperymentu i optymalizacji procesu przetwórczego w środowisku Autodesk Moldflow Insight	L06	MEK02
6	TK22	Dobór metody wytłaczania w stosunku do zastosowanego materiału polimerowego, przegląd głównych parametrów nastawnych i optymalizacja procesu	L07	MEK02
6	TK23	Zaliczenie	L08	MEK02
6	TK24	Wprowadzenie do przedmiotu. Badanie zdolności maszyny i procesu	P01	MEK01
6	TK25	Projekt i analiza karty kontrolnej Shewarta	P02	MEK01
6	TK26	Projekt i analiza karty kontrolnej do oceny alternatywnej	P03	MEK01
6	TK27	Optymalizacja procesu metodą przejścia po gradiencie	P04	MEK02
6	TK28	Zarządzanie projektami: charakterystyka proponowanej metody, dobór surowców i wtryskarki	P05	MEK01
6	TK29	Zarządzanie projektami: wymiary technologiczne wyrobu, tolerancje konstrukcyjne i techniczne, wymiary gniazda formującego, układ wlewowy	P06	MEK01
6	TK30	Zarządzanie projektami: bilans objętościowy, zapotrzebowanie na surowiec, analiza ekonomiczna	P07	MEK01
6	TK31	Zaliczenie	P08	MEK01

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6)	Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 6)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem..	Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6)		Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 6)	Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Zaliczenie zajęć wykładowych realizowane jest w formie pisemnej. Podczas zaliczenia sprawdzane jest osiągnięcie MEK01. Student który zaliczył na 3,0: Potrafi odpowiedzieć na pytania testowe z zakresu obejmowanego sprawdzanymi efektami modułowymi. Student, który zaliczył na ocenę 4,0 dodatkowo: potrafi odpowiedzieć na pytania opisowe, wykazując się wiedzą o podstawach omawianych metod. Student, który zaliczył na ocenę 5,0: dodatkowo posiada pogłębioną wiedzę na temat podstaw naukowych omawianych metod.
Laboratorium	Warunkiem zaliczenia zajęć laboratoryjnych jest aktywny udział w zajęciach oraz poprawne wykonanie wszystkich sprawozdań. Przy zaliczaniu zajęć laboratoryjnych sprawdzane jest osiągnięcie efektów modułowych MEK02. Student, który zaliczył na ocenę 3,0 poprawnie wykonał wszystkie sprawozdania z zajęć laboratoryjnych. Student, który zaliczył na ocenę 4,0: dodatkowo potrafi wyciągnąć pogłębione wnioski z uzyskanych wyników. Student, który zaliczył na 5,0 dodatkowo musi wykazać się pogłębioną wiedzą z obszaru będącego tematem sprawozdania.
Projekt/Seminarium
Ocena końcowa	Ocena końcowa wyznaczana jest średnią arytmetyczną z MEK01 i MEK02

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi nie