Karta przedmiotu

Źródła energii i środowiskowe aspekty konwersji i wykorzystania energii

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Clean Energy

Obszar kształcenia:

nauki ścisłe/techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

drugiego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Hydrogen, biofuels and clean transpotration, Solar energy and heat pumps

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

Magister

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Zakład Termodynamiki

Kod zajęć:

16270

Status zajęć:

obowiązkowy dla programu Hydrogen, biofuels and clean transpotration, Solar energy and heat pumps

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 1 / W30 / 2 ECTS / Z

Język wykładowy:

angielski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr inż. prof. PRz Mariusz Szewczyk

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Opanowanie wiedzy na temat struktury i działania gospodarki energetycznej w szczególności polskiej ze szczególnym naciskiem na energetyczne, gospodarcze i polityczne uwarunkowanie jej racjonalnego kształtowania, oraz zagadnień z zakresu rozwoju zrównoważonego, i ochrony środowiska ze szczególnym naciskiem na te związane z oddziaływaniem energetyki na środowisko przyrodnicze, techniczne i społeczne oraz jego minimalizowaniem.

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł ma za zadanie dostarczyć wiedzę niezbędną do szerszego polityczno-gospodarczo-ekologicznego spojrzenia na zagadnienia związane z wykorzystaniem odnawialnych i nieodnawianych źródeł energii w gospodarce.

Materiały dydaktyczne:
https://v.prz.edu.pl/szewmar

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Carsten Eden, Armin Iske	Energy Transfers in Atmosphere and Ocean	Springer.	2019
2	-	Survey of energy resources; Survey of energy resources - interim update 2009	World Energy Council, London, www.worldenergy.org/publications/.	2009
3	Sven Stremke, Andy van den Dobbelsteen	Sustainable Energy Landscapes	CRC Press.	2012
4	Sven Stremke, Andy van den Dobbelsteen	Principles of Sustainable Energy Systems	CRC Press.	2012
5	Stephen A. Roosa, Steve Doty, Wayne C. Turner	Energy Management Handbook	River Publishers.	2018

Literatura do samodzielnego studiowania
1	-	Study on Energy Supply Security and Geopolitics; for Eurpean Commision Directorate General for Energ	http://eur-lex.europa.eu/pl/index.htm, Hague.	2004
2	-	Living planet report 2021	World Wildlife Fund, www.panda.org.	2021
3	Frank Kreith	A Poverty of Reason Sustainable Development and Economic Growth	CRC Press.	2013

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Wpis na semestr 1.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Termodynamika, Ekologia. Matematyka, Fizyka, - poziom I stopnia studiów technicznych; Geografia, Chemia - zakres szkoły średniej

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Potrafi pozyskiwać informacje z literatury i posiada umiejętność krytycznej oceny zastanych schematów myślowych oraz wyciągania wniosków tylko w oparciu o empiryczne dane.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Świadomość wagi i zrozumienie skutków i aspektów pozatechnicznej działalności inżynierskiej.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Posiada podstawową wiedzę na temat zagadnień związanych z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i wykorzystaniem energii w gospodarce oraz umiejętność racjonalnego analizowania procesów przetwarzania energii z energetycznego, środowiskowego i gospodarczego punktu widzenia.	wykład, dyskusja dydaktyczna	test pisemny, kolokwium	K-W05+ K-W07+ K-W08++ K-W12+ K-U01+ K-K01+ K-K02+ K-K05+	P7S-KK P7S-KO P7S-KR P7S-UK P7S-WG P7S-WK
MEK02	Zna koncepcję rozwoju zrównoważonego oraz podstawowe koncepcje w zakresie ochrony środowiska i ich implikacje w życiu gospodarczym i społecznym.	wykład, dyskusja dydaktyczna	test pisemny, kolokwium	K-W05++ K-W12+ K-W13+ K-U01+ K-K01++ K-K02++ K-K05+ K-K06+	P7S-KK P7S-KO P7S-KR P7S-UK P7S-WG P7S-WK
MEK03	Posiada podstawową znajomość zagadnień związanych z oddziaływaniem gospodarki energetycznej na środowisko. oraz podstawową wiedzę na temat sposobów i technologii ochrony środowiska przed oddziaływaniami ze strony energetyki i kierunków ich zmian.	wykład, dyskusja dydaktyczna	test pisemny, kolokwium	K-W04+ K-W05+++ K-W12++ K-W13+ K-U01+ K-K01++ K-K02++ K-K05+	P7S-KK P7S-KO P7S-KR P7S-UK P7S-WG P7S-WK
MEK04	Ma podstawową wiedzę o procesach generacji pierwotnych źródeł energii a w szczególności generacji i emisji promieniowania słonecznego oraz rozumie łańcuch przekształceń energii z pierwotnych źródeł energii w środowisku i gospodarce.	wykład	test pisemny, kolokwium	K-W08++ K-U01+	P7S-UK P7S-WG
MEK05	Zna procesy przekształceń i oddziaływań energetycznych w atmosferze, litosferze i hydrosferze oraz mechanizmy przekształcania energii promieniowania słonecznego, rozpadu jądrowego i oddziaływań grawitacyjnych w technicznie użyteczne rodzaje energii odnawialnej.	wykład	test pisemny, kolokwium	K-W05+ K-W08++ K-U01+	P7S-UK P7S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Pojęcia podstawowe: energia pierwotna - nośniki energii - energia bezpośrednia – energia użytkowa; pierwotne i wtórne źródła energii; pierwotne źródła energii - energia pierwotna – źródła energii pierwotnej - nośnik energii; energia - anergia - egzergia.	W01	MEK01 MEK04
1	TK02	Promieniowanie słoneczne - generacja i właściwości.	W02-W03	MEK04
1	TK03	Oddziaływanie promieniowania słonecznego z atmosferą - promieniowanie bezpośrednie i rozproszone.	W04-W05	MEK04 MEK05
1	TK04	Bilans energetyczny Ziemi - bilans energetyczny układu powierzchnia – atmosfera - kosmos, bilans globalny a bilans lokalny, globalna cyrkulacja atmosferyczna i globalna cyrkulacja oceaniczna.	W06-W07	MEK04 MEK05
1	TK05	Globalna cyrkulacja atmosferyczna: model trójkomórkowy, komórka Hadley’a – przekształcenia energetyczne, wiatr - mechanizm generacji, cyrkulacja średnich szerokości geograficznych.	W08-W09	MEK04 MEK05
1	TK06	Obieg wody i globalna cyrkulacja oceaniczna: mały i duży obieg wody, ustrój cieplny oceanu, falowanie – powstawanie, pływy, cyrkulacja powierzchniowa – przyczyny i obraz, cyrkulacja termohalinowa.	W10-W11	MEK04 MEK05
1	TK07	Fotosynteza. Procesy sedymentacji i magazynowania biomasy. Geologiczne procesy transformacji biomasy. Geologiczne depozyty węgla. Węglowodory procesy tworzenia i formy.	W12	MEK04 MEK05
1	TK08	Racjonalna gospodarka energetyczna: pojęcie i jego ewolucja, składniki systemu gospodarki energetycznej i ich charakterystyka.	W13-W14	MEK01
1	TK09	Koncepcja rozwoju zrównoważonego: pojęcie jakości życia, elementy składowe. Model rozwoju zrównoważonego: zasoby ekonomiczne, zasoby ludzkie, demografia, człowiek a środowisko. Rozwój trwały i zrównoważony w UE i Polsce: rys historyczny, uwarunkowania lokalne, prawodawstwo UE w zakresie ekorozwoju, umocowanie prawne w prawodawstwie polskim.	W15-W17	MEK02
1	TK10	Przetwarzanie energii a rozwój zrównoważony: zapotrzebowanie energetyczne społeczeństwa, wyczerpywanie zasobów. Odnawialne źródła energii a rozwój zrównoważony. Racjonalizacja zużycia energii: energochłonność gospodarki, rachunek skumulowanego zużycia energii.	W18-W19	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK11	Bilans energetyczny: globalne i krajowe zapotrzebowanie energetyczne, globalne i krajowe rezerwy i zasoby energii pierwotnej.	W20	MEK01
1	TK12	Charakterystyka źródeł i nośników energii w Polsce: krajowy system energetyczny, charakterystyka wytwórców i odbiorców energii; podsystem paliw stałych, podsystem paliw i nośników ciekłych, podsystem paliw i nośników gazowych, podsystem elektroenergetyczny, podsystem cieplnoenergetyczny; odnawialne źródła energii, energetyka jądrowa – fakty i mity.	W21-W24	MEK01
1	TK13	Oddziaływanie systemu energetycznego na środowisko - skutki i sposoby oddziaływania. Oddziaływanie energetyki OZE na środowisko. Środki techniczne ograniczające skutki oddziaływania energetyki na środowisko.	W25-W28	MEK03
1	TK14	Koszt ekologiczny. Analiza cyklu życia w technologiach energetycznych. Test	W29-W30	MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 8.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 8.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Obecność na wykładach jest obowiązkowa i może być sprawdzana. Po pierwszej części wykładu obejmującej treści kształcenia od TK01 do TK07 oraz drugiej obejmującej treści kształcenia od TK08 do TK14 odbywają się kolokwia w formie testu jednokrotnego wyboru. W każdym teście występuje 100 stwierdzeń/pytań z których każde oceniane jest na 0 lub 1 punkt. Aby zaliczyć test należy uzyskać minimum 35 % ponad średnią statystyczną (test jest symetryczny więc 50 punktów jest możliwe do uzyskania przy całkowicie przypadkowym wypełnianiu testu) co oznacza 68 punktów a 90 i więcej punktów oznacza ocenę najwyższą. Pomiędzy 75 i 90 punktami stosowana jest skala liniowa. W przypadku wystąpienia ocen negatywnych starosta zaproponuje na koniec semestru termin kolokwium poprawkowego.
Ocena końcowa	Ocena końcowa modułu jest wystawiana tylko wtedy gdy oba kolokwia zostaną zaliczone a ocena końcowa jest średnią z ocen obu testów.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi nie