Karta przedmiotu

Systemy CAE

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Zarządzanie i inżynieria produkcji

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

drugiego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Analityka biznesowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Inteligentne i cyfrowe systemy wytwarzania, Nowoczesne metody zarządzania produkcją, Zrównoważony rozwój w przemyśle

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

magister inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Przeróbki Plastycznej

Kod zajęć:

1553

Status zajęć:

obowiązkowy dla specjalności Inteligentne i cyfrowe systemy wytwarzania

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 2 / W15 L30 / 3 ECTS / Z

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr hab. inż. prof. PRz Tadeusz Balawender

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zapoznanie z wybranymi zagadnieniami teoretycznymi i praktycznymi technologii przeróbki plastycznej i przetwórstwa tworzyw sztucznych

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł obejmuje wybrane zagadnienia z teorii sprężystości i plastyczności , fizyki odkształceń plastycznych oraz technologii przeróbki plastycznej metali i przetwórstwa tworzyw sztucznych.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	S. Erbel, K. Kuczyński, Z. Marciniak	Obróbka plastyczna	PWN, Warszawa.	1986
2	M. Morawiecki, L. Sadok, E. Wosiek	Przeróbka plastyczna	Śląsk, Katowice.	1986
3	B. Łączyński	Tworzywa wielkocząsteczkowe. Rodzaje i własności	WNT, Warszawa.	1982
4	J. Sińczak	Procesy przeróbki plastycznej	WN Akapit, Kraków.	2003

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	F. Stachowicz	Obróbka plastyczna, laboratorium	Skrypt PRz.	2003
2	W. Frącz, B.Krywult	Projektowanie i wytwarzanie elementów z tworzyw sztucznych	Oficyna wydawnicza PRz, Rzeszów.	2005

Literatura do samodzielnego studiowania
1	R. Sikora	Przetwórstwo tworzyw sztucznych	WNT, Warszawa.	1993
2	W. Surowiak, S. Chudziński	Tworzywa sztuczne w budowie maszyn	WN-T, Warszawa.	1970
3	B. Łączyński	Mechanika tworzyw wielkocząsteczkowych	Wydawnictwa PW.	1977

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Student zarejestrowany na semestr 2

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Podstawowa wiedza z zakresu przeróbki plastycznej metali i przetwórstwa tworzyw sztucznych

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność pozyskiwania informacji ze źródeł literaturowych. Umiejętność interpretacji i wyciągania wniosków z wyników eksperymentalnych. Umiejętność pracy w zespole.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego poszerzania swojej wiedzy. Świadomość ważności pozatechnicznych aspektów działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę w dziedzinie przeróbki plastycznej metali	Wykład, laboratorium	kolokwium, sprawozdanie z laboratorium, sprawdzian pisemny	K-W02++ K-W07++ K-U19++	P7S-UW P7S-WG
MEK02	Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę w dziedzinie przetwórstwa tworzyw sztucznych	wykład, laboratorium	kolokwium, sprawozdanie z laboratorium, sprawdzian pisemny	K-W02++ K-W07++ K-U19++	P7S-UW P7S-WG
MEK03	Posiada wiedzę i umiejętność prowadzenia badań właściwości technologicznych materiałów w procesach przeróbki plastycznej.	wykład, laboratorium	kolokwium	K-W02++ K-W07+	P7S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
2	TK01	- Związki między naprężeniami a odkształceniami w stanie plastycznym; praca odkształcenia plastycznego. - Czynniki wpływające na opór plastyczny i plastyczność materiału. Odkształcalność graniczna. Zjawisko lokalizacji odkształceń plastycznych. Tarcie w procesach obróbki plastycznej. Obróbka cieplna materiałów odkształconych. - Tłoczenie: informacje o przebiegu procesów cięcia, gięcia i kształtowania wytłoczek. - Kucie i prasowanie: charakterystyka kucia swobodnego i matrycowego, specjalne sposoby kucia. Wpływ kształtu odkuwki i materiału na przebieg procesu technologicznego. - Walcowanie; podstawowe elementy teorii walcowania, walcowanie blach, kształtowników i rur. - Ciągnienie: wiadomości ogólne, ciągnienie prętów i rur. Wyciskanie: przebieg procesu, rodzaje i sposób wykonywania części wyciskanych. - Niekonwencjonalne sposoby obróbki plastycznej.	W01-07	MEK01
2	TK02	Laboratorium: - Statyczna próba rozciągania; wyznaczanie właściwości mechanicznych metali oraz przebiegu krzywych umocnienia plastycznego. - Spęczanie walców w procesie kucia swobodnego i prasowania: wyznaczanie energii uderzenia bijaka, prędkości odkształcenia, nacisków jednostkowych, stopnia odkształcenia, sporządzanie charakterystyk spęczania na prasie. - Walcowanie pasków blachy: porównanie zmierzonej siły walcowania z siłą obliczoną za pomocą wzorów teoretycznych, wyznaczanie współczynnika tarcia, określanie właściwości mechanicznych materiałów walcowanych z różnym gniotem.	L01-15	MEK01 MEK03
2	TK03	- Polimery pochodzenia naturalnego, polimery syntetyczne: metody otrzymywania polimerów syntetycznych, struktura cząsteczkowa polimerów, postacie konformacyjne, budowa makrocząsteczki, masa cząsteczkowa, stopień polimeryzacji, zjawisko polidyspersji, struktura krystaliczna, stany fizyczne polimerów. - Zachowanie polimerów w próbie jednoosiowego rozciągania, pełzanie i relaksacja naprężeń, izo-chronowe krzywe odkształcenie – naprężenie, modele reologiczne, technologiczny podział tworzyw sztucznych, podstawowe gatunki i ich właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i inne. - Charakterystyka stanu plastyczno-płynnego: ciecze lepkie i lepkosprężyste, efekt Weissenberga iefekt Barusa. Podstawowe właściwości technologiczne tworzyw sztucznych: płynność, skurcz, czas utwardzania. Podział metod przetwórstwa: metody obróbki formującej i metody obróbki wykończeniowej. Podstawy procesu uplastyczniania: uplastycznianie tłokowe, ślimakowe, mieszane, tarczowe. - Charakterystyka metod obróbki formującej: prasowania, wytłaczania i formowania wtryskowego. Charakterystyka metod obróbki wykończeniowej: termoformowanie, łączenie, dzielenie, obróbka powierzchniowa.	W08-15	MEK02
2	TK04	- Identyfikacja tworzyw sztucznych na podstawie: wyglądu zewnętrznego, postaci handlowej, gęstości, zachowania się w otwartym płomieniu. - Analiza podstawowych parametrów procesu wtrysku: cykl procesu wtrysku, ciśnienie wtrysku, ciśnienie docisku, ciśnienie spiętrzania, temperatura wtrysku, temperatura formy. - Ocena właściwości mechanicznych tworzyw sztucznych za pomocą statycznej próby rozciągania.	L16-30	MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 2)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 1.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 1.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 2)	Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)	Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 2)	Przygotowanie do zaliczenia: 5.00 godz./sem.	Zaliczenie ustne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Na zaliczeniu ustnym sprawdzana jest realizacja efektów modułowych. Sprawdzian obejmuje pytania obowiązkowe oraz dodatkowe. Student musi odpowiedzieć poprawnie na wszystkie pytania obowiązkowe, aby uzyskać ocenę dostateczną. Odpowiedź na pytania dodatkowe pozwala uzyskać ocenę wyższą.
Laboratorium	Na zaliczeniu pisemnym sprawdzana jest realizacja efektów modułowych. Sprawdzian obejmuje pytania obowiązkowe oraz dodatkowe. Student musi odpowiedzieć poprawnie na wszystkie pytania obowiązkowe, aby uzyskać ocenę dostateczną. Odpowiedź na pytania dodatkowe pozwala uzyskać ocenę wyższą. Dodatkowym warunkiem zaliczenia jest wykonanie i zaliczenie sprawozdań.
Ocena końcowa	Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich efektów modułowych i zaliczenie wszystkich form zajęć. Ocena końcowa wyznaczana jest jako średnia arytmetyczna ocen uzyskanych w ramach modułów MEK01 i MEK02

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1	T. Balawender; T. Dubiel; M. Osetek	The Phenomenon of Hydrogen Embrittlement in High-Strength Bolts	2023
2	T. Balawender; T. Dubiel	Discontinuity defects of the bolt head bearing surface	2022
3	T. Balawender; T. Dubiel; M. Osetek	The Fibrous Structure of the Bolt and Its Effect on the Joint Reliability	2021
4	T. Balawender; P. Myśliwiec	Experimental Analysis of FSW Process Forces	2020
5	T. Balawender; Ł. Bąk; M. Zwolak	Experimental Analysis of Mechanical Characteristics of KOBO Extrusion Method	2020