logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Badania mechaniczne i strukturalne materiałów inżynierskich


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
drugiego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Badania i rozwój w gospodarce, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Pojazdy samochodowe - Badania i eksploatacja pojazdów samochodowych, Pojazdy samochodowe - Zaawansowane napędy pojazdów samochodowych, Programowanie i automatyzacja obróbki - Systemy CAD/CAM w zastosowaniach, Programowanie i automatyzacja obróbki - Zaawansowane programowanie obrabiarek CNC, Programowanie i automatyzacja obróbki - Zaawansowane programowanie pomiarów współrzędnościowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
magister inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Przeróbki Plastycznej
Kod zajęć:
15234
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Badania i rozwój w gospodarce
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 2 / L45 / 2 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Robert Ostrowski
semestr 2:
dr inż. Marek Zwolak
semestr 2:
dr inż. Piotr Myśliwiec

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zdobycie wiedzy na temat metod badań materiałów stosowanych w inżynierii mechanicznej i materiałowej umożliwiających określenie mikrostruktury, wad, właściwości mechanicznych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Badania właściwości mechanicznych i technologicznych w tym: badania właściwości wytrzymałościowych i plastycznych materiałów, badania twardości, badania udarności, badania tłoczności i anizotropii plastycznej, badania i próby technologiczne rur, prętów, drutów oraz blach. Badania wytrzymałościowe na rozciąganie, ściskanie i zginanie m.in. materiałów z tworzyw sztucznych, blach i materiałów kompozytowych. Wyznaczanie współczynnika anizotropii blach. Badania w różnych temperaturach z wykorzystaniem komory termicznej z zakresie temperatur -80 ÷ +270 °C. Badania na statycznej maszynie wytrzymałościowej pozwalającej na realizację prób wytrzymałościowych w zakresie sił do 100kN z ekstensometrycznym pomiarem wydłużenia. Pozwala również na prowadzenie niskocyklowych prób zmęczeniowych. Badania z użyciem Młota kolumnowego umożliwiającego wykonanie testów udarnościowych dla różnych materiałów, m.in. metali oraz materiałów kompozytowych. W połączeniu z oprogramowaniem do zapisu danych eksperymentalnych, znajduje również zastosowanie w badaniach rozciągania udarowego, w testach wytrzymałości na uderzenia Izoda i Charpy’ego, w badaniach wytrzymałości na przebicie oraz do przeprowadzenia znormalizowanej próby CAI (Compression After Impact). Pomiar twardości metodą Brinnela, Vickersa, Rockwella, Knoopa, Badania twardości tworzyw sztucznych zgodnie z normą PN-EN ISO 2039-1.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Jan Sieniawski Kryteria i sposoby oceny materiałów na elementy lotniczych silników turbinowych Politechnika Rzeszowska . 1995
2 Sieniawski J.(red) Metaloznawstwo i podstawy obróbki cieplnej Oficyna Wyd. PRz, Rzeszów. 1999
3 Wiktor Kubiński Wybrane metody badania materiałów Wydawnictwo Naukowe PWN. 2021
4 Andrzej Kawalec, Oczoś Kazimierz E. Kształtowanie metali lekkich Wydawnictwo Naukowe PWN. 2012
5 Dobrzański L.A., Nowosielski R. Metody badań metali i stopów. Badania własności mechanicznych i fizycznych Wyd. Pol. Śląskiej, Gliwice.. 1986
6 Dobrzański L.A., Hajduczek E. Metody badań metali i stopów. Badania metalograficzne makroskopowe i na mikroskopie świetlnym. Wyd. Pol. Śląskiej, Gliwice. 1986
7 Marciniak J. Metody badań metali i stopów. Badania składu chemicznego. Rentgenografia strukturalna. Mikroanaliza Wyd. Pol. Śląskiej, Gliwice . 1986
8 Metody badań metali i stopów Przybyłowicz K. Wyd. AGH, Kraków. 1997
Literatura do samodzielnego studiowania
1 G. Golański, A. Merda, P. Wieczorek, K. Klimaszewska Metody badania wybranych właściwości mechanicznych materiałów metalowych i ich złączy spawanych Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej. 2021
2 Dobrzański L.A. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Materiały inżynierskie z podstawami projektowania mat WNT, Warszawa. 2002

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na 2 semestr studiów drugiego stopnia kierunku mechanika i budowa maszyn, specjalność: Badania i rozwój w gospodarce.

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Znajomość wiedzy z matematyki, fizyki, informatyki a także przedmiotów technicznych (mechaniki, elektrotechniki, materiałoznawstwa oraz wytrzymałości materiałów)

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność pracy z literaturą i komputerem

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego poszerzania swej wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 charakteryzuje i stosuje metody badawcze współczesnych materiałów inżynierskich umożliwiającą określenie mikrostruktury materiału, właściwości mechanicznych, oraz wad i defektów. laboratorium problemowe sprawdzian pisemny K-W02+++
K-K04+
P7S-KK
P7S-WG
MEK02 rozwiązuje problemy technicznych z wykorzystaniem stanowisk pomiarowych, ćwiczenia problemowe, laboratorium problemowe obserwacja wykonawstwa, sprawozdanie z projektu K-U06+++
P7S-UW
MEK03 Student ma pogłębioną wiedzę i jest przygotowany do prowadzenia badań naukowych i badawczo rozwojowych projekt zespołowy, laboratorium problemowe prezentacja projektu K-U03+++
P7S-UW
MEK04 wykorzystuje zdobytą wiedze i umiejętności posługiwania się nowoczesnym sprzętem wspomagającym pracę inżyniera i technologa oraz pracownika działu b+r, laboratorium problemowe, realizacja zleconego zadania obserwacja wykonawstwa, raport pisemny K-U06+
P7S-UW
MEK05 wykorzystuje umiejętności zastosowania wiadomości teoretycznych w praktyce. laboratorium, laboratorium problemowe raport pisemny, obserwacja wykonawstwa K-W02+
P7S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
2 TK01 Wyznaczanie przebiegu krzywych umocnienia odkształceniowego metali. L01 MEK01
2 TK02 Metody statyczne pomiaru twardości L02 - L04 MEK03
2 TK03 STATYCZNA PRÓBA ŚCISKANIA I ROZCIĄGANIA METALI, STOPÓW i TWORZYW L05-L06 MEK02 MEK05
2 TK04 BADANIA MIKROSKOPOWE L07 MEK01 MEK04

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Laboratorium (sem. 2) Przygotowanie do laboratorium: 2.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 2.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 45.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 2.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)
Zaliczenie (sem. 2) Przygotowanie do zaliczenia: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Laboratorium Część pisemna: - na ocenę 2 (ndst.): nie potrafi w najprostszy sposób zaprezentować swej wiedzy zdobytej na zajęciach; - na ocenę 3(dst.): poprawnie prezentuje podstawowe zagadnienia bez umiejętności głębszej ich analizy; - na ocenę 4 (db.): efektywnie prezentuje zagadnienia, dokonuje ich analizy; - na ocenę 5 (bdb.): efektywnie prezentuje zagadnienia, dokonuje ich analizy, wykazuje się wiedzą zdobytą podczas pracy samodzielnej (w domu); Raporty pisemne (sprawozdania): - na ocenę 2 (nast..): nie przedłoży raportu pisemnego z zajęć laboratoryjnych lub przedłożony raport zawiera istotne błędy w analizie i przedstawieniu wyników; - na ocenę 3(dst.): przedłoży raport pisemny zawierający błędy w przedstawieniu lub analizie wyników; - na ocenę 4 (db.): przedłoży raport pisemny zawierający błędy edycyjne w przedstawieniu lub analizie wyników i sformułowaniu wniosków końcowych; - na ocenę 5 (bdb.): przedłoży raport pisemny nie zawierający błędów w przedstawieniu lub analizie wyników i sformułowaniu wniosków końcowych;
Ocena końcowa Na ocenę podsumowująca składać się mogą: a) zaliczenie zajęć laboratoryjnych opanowania materiału nauczania oraz pracy własnej studenta

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 H. Derazkola; W. Jurczak ; A. Kubit; P. Myśliwiec; R. Ostrowski; P. Szawara; M. Zwolak FSW Optimization: Prediction Using Polynomial Regression and Optimization with Hill-Climbing Method 2025
2 P. Myśliwiec; R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; M. Zwolak Narzędzie do kształtowania przyrostowego blach 2025
3 R. Ostrowski; M. Szpunar; M. Zwolak The Influence of PCBN Inserts Microgeometry on Cutting Forces, Surface Roughness, and Tool Wear When Milling Inconel 718 2025
4 R. Ostrowski; M. Zwolak Elastomerowa matryca tłocznika 2025
5 R. Ostrowski; M. Zwolak Elastomerowa wkładka matrycy tłocznika 2025
6 R. Ostrowski; M. Zwolak Elastomerowy stempel tłocznika 2025
7 R. Ostrowski; M. Zwolak Tłocznik 2025
8 W. Łogin; R. Ostrowski; R. Śliwa; W. Ziaja The influence of modification of the geometry of the front surface of the RFSSW tool inner sleeve on the fatigue life of joints during joining clad sheets made of aluminum alloy 2024-T3 2025
9 A. Dzierwa; R. Ostrowski; M. Szpunar Effect of Single-Point Incremental Forming Process Parameters on Roughness of the Outer Surface of Conical Drawpieces from CP Titanium Sheets 2024
10 M. Bujny; P. Myśliwiec; R. Ostrowski; M. Szpunar; M. Zwolak Implementation of Technology for High-Performance Milling of Aluminum Alloys Using Innovative Tools and Tooling 2024
11 M. Motyka; R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; W. Ziaja Advanced FEM Insights into Pressure-Assisted Warm Single-Point Incremental Forming of Ti-6Al-4V Titanium Alloy Sheet Metal 2024
12 M. Motyka; R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; W. Ziaja; K. Żaba Thermo-Mechanical Numerical Simulation of Friction Stir Rotation-Assisted Single Point Incremental Forming of Commercially Pure Titanium Sheets 2024
13 P. Myśliwiec; R. Ostrowski; P. Szawara; M. Szpunar Influence of Input Parameters on the Coefficient of Friction during Incremental Sheet Forming of Grade 5 Titanium Alloy Sheets 2023
14 R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński Split-Plot I-Optimal Design Optimisation of Combined Oil-Based and Friction Stir Rotation-Assisted Heating in SPIF of Ti-6Al-4V Titanium Alloy Sheet under Variable Oil Pressure 2022
15 R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; M. Zwolak Research on Forming Parameters Optimization of Incremental Sheet Forming Process for Commercially Pure Titanium Grade 2 Sheets 2022
16 R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; M. Zwolak Tribological behaviour of Ti-6Al-4V titanium alloy sheets measured by a strip drawing test 2022
17 Ľ. Kaščák; R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński Central Composite Design Optimisation in Single Point Incremental Forming of Truncated Cones from Commercially Pure Titanium Grade 2 Sheet Metals 2021
18 R. Ostrowski; M. Szpunar; T. Trzepieciński; M. Zwolak; K. Żaba Effect of Lubricant Type on the Friction Behaviours and Surface Topography in Metal Forming of Ti-6Al-4V Titanium Alloy Sheets 2021
19 M. Bujny; P. Myśliwiec; R. Ostrowski; R. Śliwa; M. Zwolak Effect of Welding Parameters and Metal Arrangement of the AA2024-T3 on the Quality and Strength of FSW Lap Joints for Joining Elements of Landing Gear Beam 2020