logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Badania tribologiczne i niezawodnościowe


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
drugiego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Badania i rozwój w gospodarce, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Pojazdy samochodowe - Badania i eksploatacja pojazdów samochodowych, Pojazdy samochodowe - Zaawansowane napędy pojazdów samochodowych, Programowanie i automatyzacja obróbki - Systemy CAD/CAM w zastosowaniach, Programowanie i automatyzacja obróbki - Zaawansowane programowanie obrabiarek CNC, Programowanie i automatyzacja obróbki - Zaawansowane programowanie pomiarów współrzędnościowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
magister inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji
Kod zajęć:
15233
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Badania i rozwój w gospodarce
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 2 / W15 L15 / 3 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
prof. dr hab. inż. Jarosław Sęp
Imię i nazwisko koordynatora 2:
prof. dr hab. inż. Paweł Pawlus

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Student powinien posiąść podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu badań tribologicznych i niezawodnościowych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy.

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 M. Hebda Procesy tarcia, smarowania i zużywania maszyn ITeE-PIB, Warszawa.. 2007
2 Zbigniew Lawrowski Tribologia Tarcie zużywanie i smarowanie Wydawnictwo Naukowe PWN. 2015
3 J. Bucior Podstawy teorii i inżynierii niezawodności Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. 2004
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 M. Szczerek Metodologiczna problemy systematyzacji eksperymentalnych badań tribologicznych Biblioteka Problemów Eksploatacji,. 2010
Literatura do samodzielnego studiowania
1 S. Nosal Metody stabilizacji niezawodności maszyn w fazie eksploatacji Biblioteka problemów eksploatacji. 2002

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na co najmniej semestr drugi

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Eksploatacja maszyn

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność pracy w zespole.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego poszerzania swej wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Ma pogłębioną wiedzę ogólną niezbędną do rozumienia problemów społecznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności produkcyjnej w przedsiębiorstwie przemysłu maszynowego Posiada wiedzę o eksploatacji maszyn, tribologii i niezawodności. wykład zaliczenie cz. pisemna K-W02+
K-K04++
P7S-KK
P7S-WG
MEK02 Potrafi na podstawie instrukcji przeprowadzać podstawowe badania tribologiczne i niezawodnościowe na podstawie uzyskanych danych.Posiada umiejętności prowadzenia badań naukowych i rozpoznawania zaistniałych procesów tribologicznych na podstawie badań i literatury. laboratorium raport pisemny, zaliczenie cz. pisemna K-U03+
K-U06++
P7S-UW

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
2 TK01 Wprowadzenie do tribologii i niezawodności W01 MEK01
2 TK02 Klasyfikacja tarcia, rodzaje smarowania, funkcje środków smarowych w systemach tribologicznych W02 MEK01
2 TK03 Klasyfikacja elementarnych procesów niszczenia, przebieg zużywania, charakterystyka zużycia ściernego, adhezyjnego i prze utlenianie W03 MEK01
2 TK04 Rodzaje zużycia typu spalling, pitting, scuffing, i fretting, korozyjne i erozyjne procesy niszczenia, rodzaje uszkodzeń części maszyn W04 MEK01
2 TK05 Stan warstwy wierzchniej, wpływ warstwy wierzchniej na intensywność zużycia, przeciwdziałanie zużyciu tribologicznemu, obniżanie intensywności zużycia W05 MEK01
2 TK06 Charakterystyki niezawodności, niezawodność systemów, badania trwałości i niezawodności, kształtowanie niezawodności systemów W06 MEK01
2 TK07 Rodzaje badań tribologicznych i niezawodnościowych, metodyka doboru testerów tribologicznych i parametrów badań W07 MEK01 MEK02
2 TK08 Zaliczenie W08 MEK01 MEK02
2 TK09 Charakterystyczne objawy zużycia tribologicznego części maszyn, przegląd urządzeń do badania tarcia i zużycia L01 MEK02
2 TK10 Badanie zużycia w obecności ścierniwa L02 MEK02
2 TK11 Badanie tarcia w układzie czop-panewka L03 MEK02
2 TK12 Wpływ topografii powierzchni na tarcie układu: pierścień tłokowy- tuleja cylindrowa L04 MEK02
2 TK13 Badania intensywności zużycia układu: kulka-tarcza L05 MEK02
2 TK14 Wyznaczenie parametrów niezawodnościowych na podstawie danych statystycznych otrzymanych z wielu eksperymentów L06 MEK02
2 TK15 Analiza jakościowa procesu zużycia na podstawie danych mikroskopowych L07 MEK02
2 TK16 Zaliczenie L08 MEK02

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 2) Przygotowanie do kolokwium: 3.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 2.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 20.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 2) Przygotowanie do laboratorium: 2.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 2.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 2)
Zaliczenie (sem. 2) Zaliczenie pisemne: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Na zaliczeniu pisemnym wykładu sprawdzana jest realizacja efektu modułowego (MEK01). Uzyskana ocena jest proporcjonalna do poprawnych odpowiedzi udzielonych przez studenta.
Laboratorium Na zaliczeniu praktycznym ćwiczeń laboratoryjnych sprawdzana jest realizacja efektu modułowego MEK02 za pomocą zaliczenia pisemnego i sprawozdań
Ocena końcowa Warunkiem zaliczenia modułu jest osiągnięcie wszystkich efektów modułowych i zaliczenie wszystkich form zajęć.Szczegóły zostaną podane podczas omawiania karty modułu i efektów kształcenia.

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 A. Dzierwa; W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Combined Effects of DLC Coating and Surface Texturing on Seizure and Friction in Reciprocating Sliding 2025
2 K. Antosz; A. Bełzo; R. Perłowski; S. Prucnal; J. Sęp; J. Wiech Analysis of Static and Dynamic Ball Burnishing of Aluminum: A Servo-Controlled Crank Mechanism Approach 2025
3 K. Antosz; E. Kozłowski; S. Prucnal; J. Sęp Application of Machine Learning to the Prediction of Surface Roughness in the Milling Process on the Basis of Sensor Signals 2025
4 K. Antosz; E. Kozłowski; S. Prucnal; J. Sęp Predicting Surface Roughness in Milling Process with Neural Networks: A Data-Driven Approach 2025
5 M. Gupta; G. Królczyk; P. Pawlus; R. Reizer A State of the Art on Surface Texture Creation Modelling Methods in Machining 2025
6 O. Hembara; O. Holiian; J. Sęp Mathematical modelling during studies of the strength of structural elements in the atmosphere of hydrogen and its mixtures 2025
7 O. Holiian; Y. Ivanyts\'ky; J. Sęp Assessment of the technical condition of pipeline systems for hydrogen mixture transportation us-ing the energy approach 2025
8 P. Pawlus; R. Reizer Accurate determination of wear volume of ball employed as counter sample in reciprocating sliding tests 2025
9 P. Pawlus; R. Reizer Improvement of wear scar volume estimation in reciprocating motion 2025
10 A. Dzierwa; W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Effect of Zonal Laser Texturing on Friction Reduction of Steel Elements in Lubricated Reciprocating Motion 2024
11 G. Krolczyk; P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Sensitivities of surface texture parameters to measurement errors – A review 2024
12 K. Antosz; E. Kozłowski; S. Prucnal; J. Sęp Integrating Sensor Systems and Signal Processing for Sustainable Production: Analysis of Cutting Tool Condition 2024
13 K. Antosz; E. Kozłowski; S. Prucnal; J. Sęp Neural Network Predictive Model in Cutting Tool Condition Detection 2024
14 K. Antosz; E. Kozłowski; S. Prucnal; J. Sęp Pre-processing Signal Analysis for Cutting Tool Condition in the Milling Process 2024
15 P. Pawlus; R. Reizer; W. Żelasko Influence of the Traverse Speed of the Stylus Tip on Changes in the Areal Texture Parameters of Machined Surfaces 2024
16 P. Pawlus; S. Świrad Effect of Ball Burnishing on Fretting at Elevated Temperatures 2024
17 Y. Blikharskyy; Z. Blikharskyy; O. Holiian; Y. Ivanytskyi; J. Selejdak; J. Sęp Evaluation of the Technical Condition of Pipes during the Transportation of Hydrogen Mixtures According to the Energy Approach 2024
18 A. Gradzik; K. Ochał; P. Pawlus; S. Świrad Efects of the surface layer of steel samples after ball burnishing on friction and wear in dry reciprocating sliding 2023
19 B. Gapinski; G. Krolczyk; D. Kucharski; P. Pawlus; P. Sniatala; M. Wieczorowski A novel approach to using artificial intelligence in coordinate metrology including nano scale 2023
20 G. Krolczyk; P. Pawlus; R. Reizer Modelling and prediction of surface textures after abrasive machining processes: A review 2023
21 G. Krolczyk; P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Study of surface texture measurement errors 2023
22 M. Bucior; R. Kosturek; J. Sęp; T. Ślęzak; L. Śnieżek; J. Torzewski; W. Zielecki Effect of Shot Peening on the Low-Cycle Fatigue Behavior of an AA2519-T62 Friction-Stir-Welded Butt Joint 2023
23 M. Gupta; M. Jamil; M. Korkmaz; G. Królczyk; M. Kuntoğlu; P. Niesłony; P. Pawlus; M. Sarıkaya Potential use of cryogenic cooling for improving the tribological and tool wear characteristics while machining aluminum alloys 2023
24 P. Cichosz; M. Drajewicz; M. Góral; A. Majka; W. Nowak; J. Sęp; R. Smusz Design of Newly Developed Burner Rig Operating with Hydrogen Rich Fuel Dedicated for Materials Testing 2023
25 P. Pawlus; R. Reizer Profilometric measurement of low wear: A review 2023
26 P. Pawlus; R. Reizer Profilometric measurements of wear scars: A review 2023
27 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Parametric Characterization of Machined Textured Surfaces 2023
28 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Simulation of plateau-honed cylinder liner surface texture creation using superimposition approach 2023
29 P. Pawlus; R. Reizer; W. Żelasko Characterization of the Maximum Height of a Surface Texture 2023
30 A. Dzierwa; W. Koszela; P. Pawlus; R. Reizer; S. Woś Effects of oil pocket shape and density on friction in reciprocating sliding 2022
31 A. Dzierwa; W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Effect of triangular oil pockets on friction reduction 2022
32 A. Dzierwa; W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Effects of Operating Conditions and Pit Area Ratio on the Coefficient of Friction of Textured Assemblies in Lubricated Reciprocating Sliding 2022
33 E. Kozłowski; D. Mazurkiewicz; J. Sęp; T. Żabiński The Use of Principal Component Analysis and Logistic Regression for Cutter State Identification 2022
34 G. Budzik; K. Bulanda; D. Filip; J. Jabłoński; A. Łazorko; M. Oleksy; A. Paszkiewicz; Ł. Przeszłowski; J. Sęp; S. Snela; P. Turek; S. Wolski Manufacturing Polymer Model of Anatomical Structures with Increased Accuracy Using CAx and AM Systems for Planning Orthopedic Procedures 2022
35 G. Królczyk; P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Parametric description of one-process surface texture 2022
36 J. Sęp; G. Szyszka Comparative Performance Evaluation of Multiconfiguration Touch-Trigger Probes for Closed-Loop Machining of Large Jet Engine Cases 2022
37 K. Antosz; E. Kozłowski; D. Mazurkiewicz; J. Sęp; T. Żabiński Machine Multi-sensor System and Signal Processing for Determining Cutting Tools Service Life 2022
38 K. Antosz; E. Kozłowski; D. Mazurkiewicz; J. Sęp; T. Żabiński Machining Process Time Series Data Analysis with a Decision Support Tool 2022
39 K. Antosz; E. Kozłowski; J. Sęp; T. Żabiński The use of random forests to support the decision-making process for sustainable manufacturing 2022
40 L. Gałda; J. Sęp; S. Świrad Effect of the Sliding Element Surface Topography on the Oil Film Thickness in EHD Lubrication in Non-Conformal Contact 2022
41 M. Bucior; W. Habrat; R. Kluz; K. Krupa; J. Sęp Multi-criteria optimization of the turning parameters of Ti-6Al-4V titanium alloy using the Response Surface Methodology 2022
42 P. Pawlus; R. Reizer Functional importance of honed cylinder liner surface texture: A review 2022
43 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski; W. Żelasko The Effects of Selected Measurement Errors on Surface Texture Parameters 2022
44 P. Pawlus; R. Reizer; W. Żelasko Two-Process Random Textures: Measurement, Characterization, Modeling and Tribological Impact: A Review 2022
45 R. Amadio; A. Carreras-Coch; D. Mazzei; J. Merino; J. Navarro; J. Sęp; D. Stadnicka; C. Stylios; M. Tyrovolas; T. Żabiński Industrial Needs in the Fields of Artificial Intelligence, Internet of Things and Edge Computing 2022
46 R. Bartłomowicz; A. Bednarz; J. Jaworski; J. Sęp; A. Wójcik Analysis of the effects of simplifications on the state of loads in a centrifugal compressor 2022
47 W. Koszela; P. Pawlus; R. Reizer Surface Texturing of Cylinder Liners: A Review 2022
48 A. Dzierwa; P. Pawlus Tribological Behavior of Functional Surface: Models and Methods 2021
49 A. Dzierwa; P. Pawlus Wear of a rough disc in dry sliding contact with a smooth ball: experiment and modeling 2021
50 K. Antosz; D. Kwiatanowski; J. Sęp; G. Szyszka Automatic compensation of errors of multi-task machines in the production of aero engine cases 2021
51 K. Antosz; E. Kozłowski; D. Mazurkiewicz; J. Sęp; T. Żabiński Integrating advanced measurement and signal processing for reliability decision-making 2021
52 M. Laciuga; J. Sęp Analytic optimization framework for resilient manufacturing production and supply planning in Industry 4.0 context-buffer stock allocation-case study 2021
53 P. Pawlus; A. Pereira; N. Swojak; M. Wieczorowski The Use of Drones in Modern Length and Angle Metrology 2021
54 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Analysis of surface texture of plateau-honed cylinder liner-A review 2021
55 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Functional Importance of Surface Texture Parameters 2021
56 P. Pawlus; S. Świrad The Effect of Ball Burnishing on Dry Fretting 2021
57 W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Selected Methods and Applications of Anti-Friction and Anti-Wear Surface Texturing 2021
58 A. Dzierwa; A. Lenart; P. Pawlus Dry Gross Fretting of Rough Surfaces: Influential Parameters 2020
59 A. Dzierwa; A. Lenart; P. Pawlus; R. Reizer; S. Woś The Effect of Surface Texture on Lubricated Fretting 2020
60 A. Dzierwa; P. Pawlus; W. Żelasko The Influence of Disc Surface Topography after Vapor Blasting on Wear of Sliding Pairs under Dry Sliding Conditions 2020
61 A. Dzierwa; W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Friction reduction in unidirectional lubricated sliding due to disc surface texturing 2020
62 E. Kozłowski; D. Mazurkiewicz; S. Prucnal; J. Sęp; T. Żabiński Machining sensor data management for operation-level predictive model 2020
63 G. Budzik; J. Jóźwik; Ł. Kochmański; M. Oleksy; A. Paszkiewicz; Ł. Przeszłowski; J. Sęp; P. Turek; D. Żelechowski An Analysis of the Casting Polymer Mold Wear Manufactured Using PolyJet Method Based on the Measurement of the Surface Topography 2020
64 G. Królczyk; P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Material ratio curve as information on the state of surface topography-A review 2020
65 J. Sęp; D. Stadnicka; J. Zając Przegląd wymagań stawianych specjalistom na rynku pracy w województwie podkarpackim w kontekście wymagań technologii Przemysłu 4.0 2020
66 K. Dudek; L. Gałda; R. Oliwa; J. Sęp Surface layer analysis of helical grooved journal bearings after abrasive tests 2020
67 K. Grochalski; B. Jakubek; P. Pawlus; M. Wieczorowski Climatic Chamber for the Credibility Evaluation of Profilometric Measurements Construction and Control 2020
68 K. Grochalski; J. H’Roura; P. Pawlus; M. Wieczorowski Thermal sources of errors in surface texture imaging 2020
69 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski A review of methods of random surface topography modeling 2020
70 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Characterization of the shape of height distribution of two-process profile 2020
71 P. Pawlus; R. Reizer; M. Wieczorowski Conditions of the presence of bimodal amplitude distribution of two-process surfaces 2020
72 P. Pawlus; R. Reizer; W. Żelasko Prediction of Parameters of Equivalent Sum Rough Surfaces 2020
73 P. Pawlus; S. Świrad The effect of ball burnishing on tribological performance of 42CrMo4 steel under dry sliding conditions 2020
74 P. Pawlus; S. Świrad The Influence of Ball Burnishing on Friction in Lubricated Sliding 2020
75 W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś Comparing tribological effects of various chevron-based surface textures under lubricated unidirectional sliding 2020
76 W. Koszela; P. Pawlus; S. Woś The effect of graphite surface texturing on the friction reduction in dry contact 2020