logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Sytuacje anormalne i awaryjne


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Lotnictwo i kosmonautyka
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Zarządzanie ruchem lotniczym
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Awioniki i Sterowania
Kod zajęć:
15184
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Zarządzanie ruchem lotniczym
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 8 / W30 L30 / 3 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
prof. dr hab. inż. Tomasz Rogalski
Imię i nazwisko koordynatora 2:
mgr inż. Łukasz Wałek
Imię i nazwisko koordynatora 3:
dr inż. Grzegorz Drupka

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Kandydaci rozwijają umiejętność zawodową w celu kierowania ruchem w sytuacjach anormalnych i awaryjnych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obejmuje wybrane zagadnienia dotyczące metod zapobiegania i działania w sytuacjach kiedy zarządzany ruch lotniczy cechuje się anormalnością lub wręcz w trakcie działań awaryjnych. Zajęcia prowadzone są w formie wykładu. Zajęcia laboratoryjne ...

Materiały dydaktyczne:
Prezentacje multimedialne, klasyczne materiały dyaktyczne

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Eurocontrol Human Factors Module Learning and Skills Acquisition Edition 1.0. 1999
2 Eurocontrol Guidelines for Controller Training in the Handling of Unusual/Emergency Situations Edition number 2.0. 2003
3 Civil Aviation Authority CAP 745 Aircraft Emergencies Considerations for air traffic controllers Safety Regulation Group. 2005
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 ICAO Doc 9910 - Normal operations safety survey (NOSS) First edition. 2008
2 Civil Aviation Authority A Benefit Analysis for Enhanced Protection from Fires in Hidden Areas on Transport Aircraft Safety Regulation Group. 2002
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Eurocontrol Guidelines for Contingency Planning of Air Navigation Services Edition 2.0. 2009

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Wpis na semestr 8 studiów I stopnia

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Przyswojenie wiedzy z poprzednich semestrów studiów.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność samodzielnego studiowania literatury źródłowej (w tym literatury w języku angielskim)

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność pracy zespołowej. Wywiązywanie się z pracy z podziałem na zadania.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Zna zasady kierowania ruchem lotniczym w sytuacjach anormalnych i awaryjnych wykład, wykład problemowy,laboratorium problemowe egzamin cz. pisemna, egzamin cz. ustna, kolokwium, sprawozdania K-W01++
K-W06+
K-W13+++
P6S-WG
P6S-WK

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
8 TK01 Powszechne sytuacje anormalne i awaryjne. W01-W06, L01-L06 MEK01
8 TK02 Identyfikacja potencjalnych lub rzeczywistych sytuacji anormalnych i awaryjnych. W07-W12, L07-L12 MEK01
8 TK03 Metody stosowane celem ograniczenia wystąpienia potencjalnych sytuacji anormalynch i awaryjnych W13-W18, L13-L18 MEK01
8 TK04 Metody stosowane podczas wystąpienia sytuacji anormalynch i awaryjnych. W19-W26, L19-L26 MEK01
8 TK05 Działania pooperacyjne - ograniczające wystąpienie sytuacji niekorzystnych. W27-W30, L27-L30 MEK01

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 8) Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 1.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 2.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 8) Przygotowanie do laboratorium: 3.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 8) Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.
Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 8) Przygotowanie do egzaminu: 5.00 godz./sem.
Egzamin pisemny: 1.00 godz./sem.
Egzamin ustny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Na podstawie średniej ważonej z obu części egzaminu
Laboratorium Na podstawie średniej ze sprawozdań i oceny z kolokwium
Ocena końcowa Ocena końcowa jest średnią ocen z zaliczenia wykładu i zajęć ćwiczeniowych

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 G. Drupka Analiza obciążenia pracą personelu ATC dla wybranego rejonu informacji powietrznej 2025
2 G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek Analysis of changes in European air traffic flow after the 2022 armed conflict in Ukraine 2025
3 G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek Wpływ konfliktów zbrojnych w wybranych rejonach świata na obniżenie jakości informacji z systemów nawigacji satelitarnej 2025
4 J. Prusik; T. Rogalski; A. Wal; A. Włoch Układ zabezpieczający dla samolotów z mechanicznym układem sterowania 2025
5 K. Kosacki; P. Kot; T. Rogalski Airmanship - koncepcja nowoczesnego szkolenia lotniczego 2025
6 L. Bichajło; G. Drupka; P. Grzybowski; P. Szczerba Examination of the influence of the integrated mission management system on the pilot’s situational awareness 2025
7 T. Rogalski; L. Rolka Airmanship – the concept of modern aviation training 2025
8 A. Kozłowska; M. Malczyk; D. Nowak; T. Rogalski Zastosowanie wybranych metod uczenia maszynowego w systemie sterowania lotem 2024
9 E. Chmiel-Szukiewicz; P. Cieciński; M. Drajewicz; J. Pieniążek; T. Rogalski; R. Smusz; M. Szukiewicz Fire Test of an Equipment for Hydrogen Powered Aircraft 2024
10 G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek Analiza zmian w ruchu lotniczym na przykładzie wybranych rejonów FIR europejskiej przestrzeni powietrznej po wystąpieniu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy 2024
11 G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek Metody wyznaczania pozycji bezzałogowego statku powietrznego na pasie w fazie startu 2024
12 G. Drupka System klawiatury, zwłaszcza komputerowej 2023
13 M. Dojka; K. Jakubik; T. Rogalski; Ł. Wałek Automatic take-off control system 2023
14 M. Korkosz; S. Noga; T. Rogalski Analysis of the mechanical limitations of the selected high-speed electric motor 2023
15 S. Noga; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło The use of vision system to determine lateral deviation from landing trajectory 2023
16 T. Rogalski Transport lotniczy w obliczu wyzwań XXI wieku 2023
17 D. Kordos; T. Rogalski System elektroniczny przekazywania informacji do statku powietrznego kołującego po płycie lotniskowej oraz sposób sterowania kołowaniem statku powietrznego z wykorzystaniem tego systemu 2022
18 G. Kopecki; D. Kordos; D. Nowak; T. Rogalski The PAPI Lights-Based Vision System for Aircraft Automatic Control during Approach and Landing 2022
19 K. Doerffer; P. Doerffer; P. Dymora; P. Flaszynski; S. Grigg; M. Jurek; D. Kordos; B. Kowal; M. Mazurek; T. Rogalski; R. Śliwa; R. Unnthorsson The Latest Advances in Wireless Communication in Aviation, Wind Turbines and Bridges 2022
20 T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szwed Estimation of Atmospheric Gusts Using Integrated On-Board Systems of a Jet Transport Airplane - Flight Simulations 2022
21 V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski Design advancements for an integrated mission management system for small air transport vehicles in the COAST project 2022
22 B. Brukarczyk; P. Kot; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło Fixed Wing Aircraft Automatic Landing with the Use of a Dedicated Ground Sign System 2021
23 B. Dołęga; P. Grzybowski; G. Kopecki; D. Kordos; D. Nowak; P. Rzucidło; A. Tomczyk; Ł. Wałek System redundantnego sterowania i nawigacji, zwłaszcza do samolotów bezzałogowych, ultralekkich załogowych i lekkich sportowych 2021
24 G. Dec; A. Majka; T. Rogalski; D. Rzońca; S. Samolej Regular graph-based free route flight planning approach 2021
25 G. Jaromi; T. Kapuściński; D. Kordos; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba In-Flight Tests of Intruder Detection Vision System 2021
26 J. Beran; V. Di Vito; P. Grzybowski; T. Kabrt; P. Masłowski; M. Montesarchio; T. Rogalski Flight management enabling technologies for single pilot operations in Small Air Transport vehicles in the COAST project 2021
27 K. Czerwińska; D. Jaworski; A. Pacana; M. Pruchniak; Ł. Wałek Analiza i zastosowanie controlingu produkcji metodą ABC/XYZ w branży automotive 2021
28 K. Maciejowska; S. Noga; T. Rogalski Vibration analysis of an aviation engine turbine shaft shield 2021
29 P. Bąk; T. Rogalski; P. Rzucidło; J. Szura; K. Warzocha Transformative Use of Additive Technology in Design and Manufacture of Hydraulic Actuator for Fly-by-Wire System 2021
30 S. Noga; J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in an Immelmann manoeuvre 2021
31 V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski A concept for an Integrated Mission Management System for Small Air Transport vehicles in the COAST project 2021
32 W. Frącz; G. Janowski; M. Pruchniak; Ł. Wałek The Use of Computed Tomography in the Study of Microstructure of Molded Pieces Made of Poly(3-hydroxybutyric-co-3-hydroxyvaleric acid) (PHBV) Biocomposites with Natural Fiber 2021
33 Ł. Chodoła; D. Ficek; I. Szczęsny; T. Trzepieciński; Ł. Wałek Modelling of the draw bead coefficient of friction in sheet metal forming 2021
34 G. Drupka; A. Majka; T. Rogalski Automated flight planning method to facilitate the route planning process in predicted conditions 2020
35 G. Drupka; A. Mieszkowicz-Rolka; L. Rolka Multicriteria decision-making in flight route selection 2020
36 G. Jaromi; D. Kordos; A. Paw; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba Simulation studies of a vision intruder detection system 2020
37 J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in a spin maneuver 2020
38 T. Kapuściński; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba; Z. Szczerba A Vision-Based Method for Determining Aircraft State during Spin Recovery 2020