Karta przedmiotu
Zarządzanie ruchem lotniczym
Podstawowe informacje o zajęciach
Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Lotnictwo i kosmonautyka
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Awionika, Pilotaż, Samoloty, Silniki lotnicze, Zarządzanie ruchem lotniczym
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Awioniki i Sterowania
Kod zajęć:
15170
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Zarządzanie ruchem lotniczym
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W30 L30 / 5 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
prof. dr hab. inż. Tomasz Rogalski
Imię i nazwisko koordynatora 2:
dr inż. Grzegorz Drupka
Cel kształcenia i wykaz literatury
Główny cel kształcenia:
Kandydaci poznają zasady zarządzania ruchem lotniczym i zaznajamiają się z procedurami operacyjnymi.
Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obejmuje wybrane zagadnienia dotyczące kształtowania struktury przestrzeni powietrznej oraz sterowania ruchem lotniczym. Zajęcia prowadzone są w formie wykładu i laboratoriów.
Materiały dydaktyczne:
Prezentacje multimedialne, klasyczne materiały dyaktyczne
Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
| 1 | Marek Malarski | Inżynieria ruchu lotniczego | Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. | 2006 |
| 2 | Jacek Skorupski | Współczesne problemy inżynierii ruchu lotniczego. Modele i metody. | Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. | 2014 |
| 3 | ICAO | Doc 4444: Procedures for Air Navigation Services - Air Traffic Management (PANS-ATM) | Fourteenth edition. | 2001 |
| 4 | ICAO | Annex 2 to the Convention on International Civil Aviation, Rules of the Air | Tenth Edition. | 2005 |
| 5 | ICAO | Annex 11 to the Convention on International Civil Aviation, Air Traffic Services | Thirteenth Edition. | 2001 |
| 6 | ICAO | Annex 15 to the Convention on International Civil Aviation, Aeronautical Information Services | Fifteenth. | 2016 |
| 7 | Eurocontrol | IFPS Users Manual, Network manager | Edition Number 23.0. | 2019 |
| 1 | Eurocontrol | European Route Network Improvement Plan, Part 3: Airspace Management Handbook Guidelines for Airspace Management | Edition 5.4. | 2017 |
| 2 | Eurocontrol | European Route Network Improvement Plan, Part 1 European Airspace Design Methodology Guidelines | Edition 1.6. | 2016 |
| 3 | Eurocontrol | European Route Network Improvement Plan, Part 2: ATS Route Network, ARN Version 2017-2019/21 | Edition 1.0. | 2017 |
| 1 | Eurocontrol | The roadmap for delivering high performing aviation for Europe, European ATM Master Plan, Executive View | Eurocontrol. | 2015 |
Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych
Wymagania formalne:
Wpis na semestr 6 studiów I stopnia
Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Przyswojenie wiedzy z poprzednich semestrów studiów.
Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność samodzielnego studiowania literatury źródłowej (w tym literatury w języku angielskim)
Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność pracy zespołowej. Wywiązywanie się z pracy z podziałem na zadania.
Efekty kształcenia dla zajęć
| MEK | Student, który zaliczył zajęcia | Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia | Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia | Związki z KEK | Związki z PRK |
|---|---|---|---|---|---|
| MEK01 | Zna zasady kierowania ruchem lotniczym w zdefiniowanej przepisami ruchu lotniczego przestrzeni powietrznej | wykład, wykład problemowy,laboratorium problemowe | egzamin cz. pisemna, egzamin cz. ustna, kolokwium, sprawozdania |
K-W01+ K-W07+ K-W11++ K-W12+++ K-W15+++ K-U05+++ |
P6S-UK P6S-WG P6S-WK |
Treści kształcenia dla zajęć
| Sem. | TK | Treści kształcenia | Realizowane na | MEK |
|---|---|---|---|---|
| 6 | TK01 | W01-W06, L01-L06 | MEK01 | |
| 6 | TK02 | W07-W12, L07-L12 | MEK01 | |
| 6 | TK03 | W13-W24, L13-L24 | MEK01 | |
| 6 | TK04 | W25-W28, L25-L28 | MEK01 | |
| 6 | TK05 | W29-W30, L29-L30 | MEK01 |
Nakład pracy studenta
| Forma zajęć | Praca przed zajęciami | Udział w zajęciach | Praca po zajęciach |
|---|---|---|---|
| Wykład (sem. 6) | Przygotowanie do kolokwium:
10.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
30.00 godz./sem. |
Uzupełnienie/studiowanie notatek:
3.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem. |
| Laboratorium (sem. 6) | Przygotowanie do laboratorium:
10.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
30.00 godz./sem. |
Dokończenia/wykonanie sprawozdania:
15.00 godz./sem. |
| Konsultacje (sem. 6) | Przygotowanie do konsultacji:
2.00 godz./sem. |
Udział w konsultacjach:
2.00 godz./sem. |
|
| Egzamin (sem. 6) | Przygotowanie do egzaminu:
10.00 godz./sem. |
Egzamin pisemny:
1.00 godz./sem. |
Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej
| Forma zajęć | Sposób wystawiania oceny podsumowującej |
|---|---|
| Wykład | Na podstawie średniej ważonej z obu części egzaminu |
| Laboratorium | Na podstawie średniej ze sprawozdań i oceny z kolokwium |
| Ocena końcowa | Ocena końcowa jest średnią ocen z zaliczenia wykładu i zajęć ćwiczeniowych |
Przykładowe zadania
Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)
Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)
Inne
(-)
Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie
Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak
| 1 | G. Drupka | Analiza obciążenia pracą personelu ATC dla wybranego rejonu informacji powietrznej | 2025 |
| 2 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Analysis of changes in European air traffic flow after the 2022 armed conflict in Ukraine | 2025 |
| 3 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Wpływ konfliktów zbrojnych w wybranych rejonach świata na obniżenie jakości informacji z systemów nawigacji satelitarnej | 2025 |
| 4 | J. Prusik; T. Rogalski; A. Wal; A. Włoch | Układ zabezpieczający dla samolotów z mechanicznym układem sterowania | 2025 |
| 5 | K. Kosacki; P. Kot; T. Rogalski | Airmanship - koncepcja nowoczesnego szkolenia lotniczego | 2025 |
| 6 | L. Bichajło; G. Drupka; P. Grzybowski; P. Szczerba | Examination of the influence of the integrated mission management system on the pilot’s situational awareness | 2025 |
| 7 | T. Rogalski; L. Rolka | Airmanship – the concept of modern aviation training | 2025 |
| 8 | A. Kozłowska; M. Malczyk; D. Nowak; T. Rogalski | Zastosowanie wybranych metod uczenia maszynowego w systemie sterowania lotem | 2024 |
| 9 | E. Chmiel-Szukiewicz; P. Cieciński; M. Drajewicz; J. Pieniążek; T. Rogalski; R. Smusz; M. Szukiewicz | Fire Test of an Equipment for Hydrogen Powered Aircraft | 2024 |
| 10 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Analiza zmian w ruchu lotniczym na przykładzie wybranych rejonów FIR europejskiej przestrzeni powietrznej po wystąpieniu konfliktu zbrojnego na terytorium Ukrainy | 2024 |
| 11 | G. Drupka; T. Rogalski; Ł. Wałek | Metody wyznaczania pozycji bezzałogowego statku powietrznego na pasie w fazie startu | 2024 |
| 12 | G. Drupka | System klawiatury, zwłaszcza komputerowej | 2023 |
| 13 | M. Dojka; K. Jakubik; T. Rogalski; Ł. Wałek | Automatic take-off control system | 2023 |
| 14 | M. Korkosz; S. Noga; T. Rogalski | Analysis of the mechanical limitations of the selected high-speed electric motor | 2023 |
| 15 | S. Noga; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło | The use of vision system to determine lateral deviation from landing trajectory | 2023 |
| 16 | T. Rogalski | Transport lotniczy w obliczu wyzwań XXI wieku | 2023 |
| 17 | D. Kordos; T. Rogalski | System elektroniczny przekazywania informacji do statku powietrznego kołującego po płycie lotniskowej oraz sposób sterowania kołowaniem statku powietrznego z wykorzystaniem tego systemu | 2022 |
| 18 | G. Kopecki; D. Kordos; D. Nowak; T. Rogalski | The PAPI Lights-Based Vision System for Aircraft Automatic Control during Approach and Landing | 2022 |
| 19 | K. Doerffer; P. Doerffer; P. Dymora; P. Flaszynski; S. Grigg; M. Jurek; D. Kordos; B. Kowal; M. Mazurek; T. Rogalski; R. Śliwa; R. Unnthorsson | The Latest Advances in Wireless Communication in Aviation, Wind Turbines and Bridges | 2022 |
| 20 | T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szwed | Estimation of Atmospheric Gusts Using Integrated On-Board Systems of a Jet Transport Airplane - Flight Simulations | 2022 |
| 21 | V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski | Design advancements for an integrated mission management system for small air transport vehicles in the COAST project | 2022 |
| 22 | B. Brukarczyk; P. Kot; D. Nowak; T. Rogalski; P. Rzucidło | Fixed Wing Aircraft Automatic Landing with the Use of a Dedicated Ground Sign System | 2021 |
| 23 | G. Dec; A. Majka; T. Rogalski; D. Rzońca; S. Samolej | Regular graph-based free route flight planning approach | 2021 |
| 24 | G. Jaromi; T. Kapuściński; D. Kordos; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba | In-Flight Tests of Intruder Detection Vision System | 2021 |
| 25 | J. Beran; V. Di Vito; P. Grzybowski; T. Kabrt; P. Masłowski; M. Montesarchio; T. Rogalski | Flight management enabling technologies for single pilot operations in Small Air Transport vehicles in the COAST project | 2021 |
| 26 | K. Maciejowska; S. Noga; T. Rogalski | Vibration analysis of an aviation engine turbine shaft shield | 2021 |
| 27 | P. Bąk; T. Rogalski; P. Rzucidło; J. Szura; K. Warzocha | Transformative Use of Additive Technology in Design and Manufacture of Hydraulic Actuator for Fly-by-Wire System | 2021 |
| 28 | S. Noga; J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło | Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in an Immelmann manoeuvre | 2021 |
| 29 | V. Di Vito; P. Grzybowski; P. Masłowski; T. Rogalski | A concept for an Integrated Mission Management System for Small Air Transport vehicles in the COAST project | 2021 |
| 30 | G. Drupka; A. Majka; T. Rogalski | Automated flight planning method to facilitate the route planning process in predicted conditions | 2020 |
| 31 | G. Drupka; A. Mieszkowicz-Rolka; L. Rolka | Multicriteria decision-making in flight route selection | 2020 |
| 32 | G. Jaromi; D. Kordos; A. Paw; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba | Simulation studies of a vision intruder detection system | 2020 |
| 33 | J. Prusik; T. Rogalski; P. Rzucidło | Unmanned aircraft automatic flight control algorithm in a spin maneuver | 2020 |
| 34 | T. Kapuściński; T. Rogalski; P. Rzucidło; P. Szczerba; Z. Szczerba | A Vision-Based Method for Determining Aircraft State during Spin Recovery | 2020 |