Karta przedmiotu

Techniczna eksploatacja pojazdów samochodowych

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Inżynieria środków transportu

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Diagnostyka i eksploatacja pojazdów samochodowych, Komputerowe projektowanie środków transportu, Logistyka i inżynieria transportu

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Pojazdów Samochodowych i Inżynierii Transportu

Kod zajęć:

13351

Status zajęć:

obowiązkowy dla specjalności Diagnostyka i eksploatacja pojazdów samochodowych

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 6 / W15 L15 P15 / 5 ECTS / E

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr inż. Artur Krzemiński

Terminy konsultacji koordynatora:

https://akrzeminski.v.prz.edu.pl/konsultacje

semestr 6:

mgr inż. Dariusz Konieczny

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Celem kształcenia jest nabycie przez studentów pogłębionej wiedzy i umiejętności z zakresu technicznej eksploatacji pojazdów samochodowych oraz przygotowanie studentów do prowadzenia badań naukowych i przygotowanie studentów do prowadzenia badań symulacyjnych.

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla studentów 6 semestru specjalności Diagnostyka i eksploatacja pojazdów samochodowych

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Gabryelewicz M.	Podwozia i nadwozia pojazdów samochodowych: budowa, obsługa, diagnostyka i naprawa: kwalifikacja MG.18. T. 1	WKiŁ, Warszawa.	2018
2	Gabryelewicz M.	Podwozia i nadwozia pojazdów samochodowych: budowa, obsługa, diagnostyka i naprawa: kwalifikacja MG.18. T. 2	WKiŁ Warszawa.	2018
3	Jósko M., Kowalczyk J., Mańczak R., Nosal S., Ulbrich D.	Inżynieria odnowy pojazdów samochodowych, Inżynieria obsługiwania, wybrane zagadnienia, T. 1	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2019
4	Hebda M.	Eksploatacja samochodów	Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji PIB, Radom.	2005
5	Legutko S.	Podstawy eksploatacji maszyn	Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2007
6	Legutko S.	Eksploatacja maszyn	Wydawnictwo: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań.	2007
7	Uzdowski M., Abramek K.F., Gorczyński K.	Eksploatacja techniczna i naprawa. Pojazdy samochodowe	WKiŁ Wars.	2003
8	Niziński S. (red.), Michalski R.(red.)	Utrzymanie pojazdów i maszyn	Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji-PIB, Radom. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiński.	2007
9	Boruta G., Piętak A.	Mechatronika samochodu: układy bezpieczeństwa czynnego i biernego	Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.	2012
10	Tylicki H., Żółtowski B.	Terra - technologia eksploatacji wybranych układów pojazdów	Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Piła.	2005
11	Tylicki H., Żółtowski B.	Genezowanie stanu maszyn	Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji PIB, Radom.	2012
12	Woropay M., Budzyński A., Migawa K.	Podstawy badań eksploatacyjnych wybranych elementów maszyn	Wydawnictwo Uczelniane ATR, Bydgoszcz.	2001
13	Żółtowski B., Łukasiewicz M., Kałaczyński T.	Techniki informatyczne w badaniach stanu maszyn	Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz.	2012
14	Wróblewski P., Kupiec J.	Diagnozowanie podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych	WKiŁ Warszawa.	2015
15	Gilles T.	Automotive Service. Inspection. Maintenance. Repair	CENGAGE Learning, Australia, Brazil, Mexico, Singapore, United Kingdom, United States.	2014
16	Kulczycki A.	Modelowanie procesów w eksploatacji silników spalania wewnętrznego: konwencjonalne i alternatywne paliwa płynne w eksploatacji silników	Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB, Warszawa.	2018
17	Lisowski M., Czop P.	Projektowanie, wytwarzanie i eksploatacja układów mechatronicznych	Wydawnictwo AGH, Kraków.	2016
18	Abramek K., Uzdowski M.	Podstawy obsługiwania i napraw	WKiŁ, Warszawa.	2009

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	Antoszewski B., Żurawski W.	Przewodnik do ćwiczeń laboratoryjnych z eksploatacji maszyn	Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce.	2013
2	Żółtowski B., Niziński S.	System informatyczny eksploatacji pojazdów mechanicznych	Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Piła.	2004
3	Kozłowski M. (red.), Bałaziński W., Kozłowski M., Tokarz K.	Budowa i eksploatacja pojazdów: praca zbiorowa. Cz. 2, Obsługa, diagnostyka i naprawa zespołów i podzespołów	Raven Media, Wrocław.	2012
4	Weinhuber K., Auer K.	Podstawy lakiernictwa samochodowego	WKiŁ, Warszawa.	2010
5	Tylicki H.	Eksploatacja silników spalinowych pojazdów mechanicznych	Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Piła.	2005
6	Młyńczak M.	Metodyka badań eksploatacyjnych obiektów mechanicznych	Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.	2012
7	Ozimina D. (red.), Borkowski W., Rybak P., Michałowski B., Wysocki J., Hryciów Z.	Eksploatacja systemów tribologicznych T. 3, Problemy eksploatacyjne wielkogabarytowych obiektów technicznych, Monografie, Studia, Rozprawy	Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Politechnika Świętokrzyska.	2013
8	Fidali M.	Metodyka termograficznej diagnostyki obiektów technicznych	Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.	2013
9	Żółtowski B., Kołaczyński T.	Diagnostyka maszyn: wykład i ćwiczenia	Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz.	2013
10	Orzełowski S.	Naprawa i obsługa pojazdów samochodowych	Wyd.20. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.	2018.
11	Gasiak G.	Techniki pomiarowe w budowie i eksploatacji maszyn: ćwiczenia laboratoryjne	, Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Opole.	2005
12	Młyńczak M.	Metodyka badań eksploatacyjnych obiektów mechanicznych	Ofic. Wydaw. Politech. Wroc., Wrocław.	2012.
13	Pietraszek J.	Metody planowania badań doświadczalnych eksploatowanych maszyn i urządzeń	Monografie, Politechnika Krakowska, 378, Mechanika. Wydaw. Politech. Krak., Kraków.	2010.
14	Korzyński M.	Metodyka eksperymentu: planowanie, realizacja i statystyczne opracowanie wyników eksperymentów technologicznych	Wyd. 2 zm., 1 dodr. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.	2017.

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Knopik L.	Metoda wyboru efektywnej strategii eksploatacji obiektów technicznych	Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz.	2010
2	Laber S.	Wybrane problemy eksploatacji maszyn	Uniwersytet Zielonogórski Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - PIB, Zielona Góra, Radom.	2011
3	Słowiński B.	Inżynieria eksploatacji maszyn	Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin.	2011
4	Witaszek M.	Metody diagnozowania, napraw i regeneracji wybranych części pojazdów mechanicznych: laboratorium. Cz. 1	Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.	2014
5	Michalski R.	Diagnostyka uszkodzeń maszyn roboczych	ITE, Radom.	2004
6	Drelichowski L., Bojar W., Żółtowski M.	Elementy zarządzania eksploatacją maszyn	Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz.	2012

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na co najmniej semestrze

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Student powinien posiadać wiedzę w zakresie realizowanym w ramach przedmiotów poprzedzających

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Znajomość podstawowych technik pomiarowych, obsługi programów komputerowych Word, Excel, CAD i umiejętność opracowania wyników pomiarów.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność pracy w zespole.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	Posiada pogłębioną wiedzę z zakresu zasad eksploatacji samochodów, doboru samochodów do systemu użytkowania, technologii realizacji obsług, wspomagania komputerowego. Umiejętność opracowania harmonogramu obsług technicznych i prowadzenia badań eksploatacyjnych samochodów oraz przygotowanie do umiejętności prowadzenia badań naukowych i umiejętności prowadzenia badań symulacyjnych.	Wykład	Egzamin część pisemna i ustna	K-W06+ K-W10+++ K-W15+ K-U01+ K-U04+ K-U11+ K-U20+ K-K02+ K-K02+ K-K03+	P6S-KO P6S-KR P6S-UU P6S-UW P6S-WG
MEK02	Posiada umiejętność rozwiązywania problemów związanych z organizacją, planowaniem i realizacją technicznej eksploatacji pojazdów samochodowych.	Laboratorium	Sprawozdanie z laboratorium, kolokwium	K-U01+	P6S-UW
MEK03	Posiada umiejętność rozwiązywania problemów związanych z przygotowaniem i prowadzenia badań naukowych, badań eksploatacji samochodów, doboru samochodów do systemu użytkowania, technologii realizacji obsług i umiejętności prowadzenia badań symulacyjnych	Projekt	Prezentacja projektu	K-U11+	P6S-UW

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
6	TK01	1. Utrzymanie zdatności zadaniowej samochodu. Związek niezawodności z bezpieczeństwem. Wskaźniki oceny procesu eksploatacji. Rola służb utrzymania ruchu w procesie eksploatacji. 2. Techniki informacyjne w utrzymaniu ruchu samochodów. Oprogramowanie: utrzymania samochodów, do analizy niezawodności i bezpieczeństwa, cykli życia samochodu – systemy/programy firmy SAP, Siemens, PLM Software. 3. Bezpieczna eksploatacja samochodów: uwarunkowania prawne bezpieczeństwa samochodu i ruch drogowego, metody i środki zapewnienia bezpieczeństwa, ryzyko w eksploatacji maszyn, projektowanie bezpieczeństwa w eksploatacji. 4. Elementy metodyki projektowania użytecznych samochodów: właściwości eksploatacyjne samochodu, metodologia projektowania, projektowanie właściwości eksploatacyjnych, metodyka kształtowania zdatności samochodu. 5. Harmonogram obsługiwania samochodu i algorytm sterowania utrzymaniem stanu zdatności. Procesy technologiczne obsługi technicznej i naprawy: technologie obsług planowo-zapobiegawczych, metody oceny jakości obsługi. 6. Konstrukcje nośne i nadwozie: naprawa powypadkowa, średnia i drobne naprawy blacharskie, naprawy lakiernicze, naprawa i wymiana szyb samochodowych, naprawa elementów z tworzyw sztucznych, mycie samochodu, konserwacja powierzchni lakierowanych i dekoracyjnych. 7. Mechanizm podwozia: ogumienie pneumatyczne, wyważanie kół, pomiary i regulacje ustawienia kół, kontrola i naprawa zawieszeń, obsługa amortyzatorów, obsługa układu kierowniczego i hamulcowego, smarowanie mechanizmów podwozia. Układy ogrzewania i klimatyzacji. 8. Tłokowe silniki spalinowe: oscyloskopy, diagnoskopy i kody samodiagnozy, komputerowe programy diagnostyczne, kontrola i naprawa osprzętu silników. 9. Układ przeniesienia napędu: ocena stanu technicznego i użytkowane sprzęgieł ciernych, obsługa i naprawa manualnych i automatycznych skrzyń biegów, obsługa i naprawa przekładni głównych i mechanizmów różnicowych, obsługa i naprawa przegubów wałów oraz półosi, wymiana łożysk tocznych. 10. Instalacje elektryczne: warsztatowe oprzyrządowanie elektrotechniczne, usterki instalacji elektrycznych, obsługa: akumulatora, alternatora, komutatorowej prądnicy, silników pomocniczych, rozrusznika, regulatora. 11. Metodyka kształtowania zdatności: zmian potencjału, holistyczny projekt samochodu, projekt właściwości użytkowych, kres eksploatacji, projektowanie zaplecza obsługowego. 12. Rozpoznanie stanu samochodu: procedura wyznaczania parametrów stanu technicznego, algorytm wyznaczania: zbioru symptomów diagnostycznych, procesu rozpoznania stanu samochodu i ustalenie przyczyny wystąpienia uszkodzenia. 13. Prognozowanie stanu samochodu: dedykowane reguły wnioskowania w rozpoznaniu stanu samochodu, pokładowe systemy rozpoznania stanu samochodu, podsystemy pojazdu: pomiarowy, rozpoznania stanu, gromadzenia informacji, magistrale, zobrazowania informacji, procesor sygnałów. 14. Destrukcja stanu samochodu: identyfikacja prosta i złożona, zmiany stanu, klasyfikacja uszkodzeń, przeciwdziałanie uszkodzeniom, wybór nie zautomatyzowanych i zautomatyzowanych parametrów diagnozy, bezpieczeństwo samochodu. 15. Właściwości eksploatacyjne samochodu: etapy istnienia możliwości diagnostyki w badaniu degradacji stanu, modele kształtowania jakości eksploatacji, rodzaje uszkodzeń.	W01-W08, L01-L07, P01-P08	MEK01
6	TK02	1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w stacjach serwisowych. Wprowadzenie do zajęć. 2. Obsługa techniczna silnika - układ zasilania i smarowania. 3. Obsługa techniczna silnika – układ rozrządu i chłodzenia. 4. Obsługa techniczna silnika – układ sterowania. 5. Obsługa techniczna samochodu - układ hamulcowy. 6. Obsługa techniczna samochodu – układ kierowniczy i zawieszenia. 7. Obsługa techniczna samochodu – układ napędowy.	L04	MEK01 MEK02
6	TK03	Opracowanie modelu matematycznego wpływu nastaw układu zasilania silnika ZS typu Common Rail na parametry użytkowe i ekologiczne silnika wraz z analizą cech eksploatacyjnych. 1. Wiadomości literaturowe na temat konstrukcji, użytkowania, obsługi i naprawy analizowanych elementów aparatury paliwowej i ich związków z opracowywaną w projekcie cechą użytkową i/lub czynnikiem ekologicznym silnika ZS. 2. Opracowanie stanowiska badawczego, jego konstrukcji i elementów. 3. Analiza programów badawczych umożliwiających wyznaczenie rozpatrywanych cech silnika o zapłonie samoczynnym. 4. Opracować model matematyczny (istotność współczynników modelu, adekwatność modelu) opracowywanej postaci matematycznej dla przyjętego programu badawczego. 5. Sporządzić wykresy wpływu zmiennych badanych na czynnik wynikowy/badany. 6. Dokonać interpretacji fizycznej uzyskanych zależności oraz ich stopnia zgodności z praktyka eksploatacyjną. 7. Wnioski wynikające z model. Ocena jego możliwości praktycznego zastosowania.	P01	MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 20.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6)	Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.	Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 5.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 6)		Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem..	Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6)		Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 6)	Przygotowanie do egzaminu: 20.00 godz./sem.	Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem. Egzamin ustny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Na egzaminie pisemnym w formie testu wielokrotnego wyboru złożonego z 24 pytań sprawdzana jest realizacja efektu modułowego MEK01. Ocena z egzaminu determinowana jest liczbą uzyskanych punktów. Liczba uzyskanych punktów wraz z odpowiadającymi im ocenami: 0 ÷ 9: brak zaliczenia egzaminu; 10 ÷ 12: dst; 13 ÷ 15: +dst; 16 ÷ 18: db; 19 ÷ 21: +db; 22 ÷ 24: bdb
Laboratorium	Zaliczenie laboratorium następuje na podstawie: aktywnego udziału w zajęciach, wykonania wymaganych zadań, opracowania wyników w formie sprawozdań, pozytywnych ustnych odpowiedzi z zakresu laboratorium.
Projekt/Seminarium	Zaliczenie projektu następuje na podstawie: aktywnego udziału w zajęciach, wykonania wymaganych zadań, opracowania wyników w formie sprawozdań, pozytywnych ustnych odpowiedzi z zakresu projektu.
Ocena końcowa	Ocena: (średnia z egzaminów pisemnego i ustnego)0.6 + (średnia z ocen laboratorium i projekt)0.4

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1	A. Borawski; J. Hunicz; M. Jakubowski; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; A. Rybak; D. Szpica; P. Woś	Problems of filtration and standardization on parameter conformity of diesel fuels containing decarbonization components and processing impurities	2025
2	A. Krzemiński	Effect of friction modifiers on the lubrication performance of engine oil in internal combustion engines	2025
3	A. Krzemiński; H. Kuszewski	Inżynieria środków transportu: efektywność, eksploatacja, diagnostyka: wybrane zagadnienia	2025
4	A. Krzemiński; P. Wojewoda	Metodyka oceny naprawionych szyb czołowych w transporcie drogowym	2025
5	A. Krzemiński; P. Wojewoda	Wpływ punktowych napraw szyb czołowych na zjawiska olśnienia w warunkach nocnych	2025
6	K. Balawender; A. Borawski; M. Gęca; M. Jakubowski; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; G. Mieczkowski; A. Rybak; D. Szpica; A. Ustrzycki; P. Woś	Comparative Study on the Effects of Diesel Fuel, Hydrotreated Vegetable Oil, and Its Blends with Pyrolytic Oils on Pollutant Emissions and Fuel Consumption of a Diesel Engine Under WLTC Dynamic Test Conditions	2025
7	M. Gęca; J. Hunicz; M. Jakubowski; A. Krzemiński; G. Mieczkowski; D. Szpica	Cycle-by-cycle performance evaluation of a diesel engine fueled with a mixture of hydrotreated vegetable oil mixed with waste plastic pyrolysis oils	2025
8	A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; P. Woś	A comparative study on selected physical properties of diesel–ethanol–dodecanol blends	2024
9	A. Krzemiński; A. Ustrzycki	Visualisation Testing of the Vertex Angle of the Spray Formed by Injected Diesel–Ethanol Fuel Blends	2024
10	A. Krzemiński; A. Ustrzycki	Effect of Ethanol Added to Diesel Fuel on the Range of Fuel Spray	2023
11	A. Krzemiński	Oznaczenie lepkości kinematycznej i gęstości mieszaniny oleju napędowego z etanolem i dodatkiem dodecanolu	2021
12	A. Krzemiński; P. Szymczuk	Analiza powtarzalności badań technicznych pojazdu o masie całkowitej do 3,5 tony	2021
13	A. Krzemiński; P. Szymczuk	Wpływ zanieczyszczeń eksploatacyjnych oleju napędowego na smarność paliwa	2021
14	A. Krzemiński; K. Lejda; A. Ustrzycki	Metodyka badań wizyjnych rozwoju strugi paliwa generowanej przez wysokociśnieniowy układ wtryskowy	2020
15	K. Balawender; M. Jaremcio; A. Jaworski; A. Krzemiński; H. Kuszewski; K. Lew; M. Mądziel; P. Woś	Realizacja cyklu jezdnego w badaniach emisji zanieczyszczeń na hamowni podwoziowej	2020
16	N. Dudzik; D. Konieczny; A. Krzemiński; K. Lew; P. Szymczuk; P. Wojewoda	Kolej magnetyczna w aspekcie zużycia energii, bezpieczeństwa oraz wpływu na środowisko naturalne	2020