Karta przedmiotu

Nauka o materiałach 1

Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:

2025/2026

Nazwa jednostki prowadzącej studia:

Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa

Nazwa kierunku studiów:

Inżynieria środków transportu

Obszar kształcenia:

nauki techniczne

Profil studiów:

ogólnoakademicki

Poziom studiów:

pierwszego stopnia

Forma studiów:

stacjonarne

Specjalności na kierunku:

Diagnostyka i eksploatacja pojazdów samochodowych, Komputerowe projektowanie środków transportu, Logistyka i inżynieria transportu

Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:

inżynier

Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:

Katedra Nauki o Materiałach

Kod zajęć:

13330

Status zajęć:

obowiązkowy dla programu

Układ zajęć w planie studiów:

sem: 1 / W30 / 3 ECTS / Z

Język wykładowy:

polski

Imię i nazwisko koordynatora:

dr hab. inż. prof. PRz Ryszard Filip

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Pozyskanie wiedzy na temat budowy i właściwości materiałów inżynierskich.

Ogólne informacje o zajęciach:
moduł zawiera informacje nt. budowy materiałów inżynierskich - struktura krystaliczna oraz podstawowych właściwości materiałów w aspekcie ich zastosowania w praktyce przemysłowej. Obejmuje podstawy twchnologii procesów materiałowych oraz chatrakterystykę podstawowych grup materiłów : stopów metali, ceramiki, materiałów polimerowych, kompozytów.

Materiały dydaktyczne:
polskie normy, karty materiałowe, instrukcje do ćwiczeń

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć

Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1	Dobrzański L.A.	Materiały inżynierskie i projektowanie materiałowe. Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo	WNT Warszawa.	2006
2	Ashby M.F., Jones D.R.	Materiały inżynierskie	WNT Warszawa.	1995
3	Blicharski M.	Inżynieria Materiałowa	WNT Warszawa.	2014

Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1	Sieniawski J. (red.)	Metaloznawstwo i podstawy obróbki cieplnej	Oficyna wydawnicza PRz Rzeszów.	2013

Literatura do samodzielnego studiowania
1	Dobrzański L.A.	Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach	WNT Warszawa.	1998
2	Przybyłowicz K., Przybyłowicz J.	Repetytorium z materiałoznawstwa	Politechnika Świętokrzyska w Kielcach.	2002
3	Głowacka M., Zieliński A.	Podstawy Materiałoznawstwa	Wyd. Politechniki Gdańskiej.	2014

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
uzyskanie wpisu na bieżący semestr

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
posiadanie wiedzy w obszarze fizyki ciała stałgo i matematyki objętej programem kształcenia szkoły średeniej

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
umiejętność samokształcenia i zrozumienia podstawowych zjawisk fizykochemicznych w aspekcie budowy i właściwości materiałów inżynierskich

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Świadomość wagi i zrozumienie skutków i aspektów pozatechnicznej działalności inżynierskiej. Umiejętność współdziałania i pracy w grupie.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK	Student, który zaliczył zajęcia	Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia	Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia	Związki z KEK	Związki z PRK
MEK01	posiada podstawową wiedzę na temat budowy materiałów inżynierskich z grupy tworzyw metalicznych, polimerów i ceramiki.	wykład	kolokwium	K-W02+ K-W04++ K-W07++ K-U01++ K-U04++ K-U20+	P6S-KR P6S-UU P6S-UW P6S-WG
MEK02	zna metody kształtowania właściwości materiałów	wykład	test pisemny	K-W02++ K-U01++ K-U04+ K-U20+	P6S-KR P6S-UU P6S-UW P6S-WG
MEK03	zna charakterystykę poszczególnych grup materiałów konstrukcyjnych	wykład	test pisemny	K-W02++ K-W07++ K-U04+	P6S-UU P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem.	TK	Treści kształcenia	Realizowane na	MEK
1	TK01	Rozwój materiałów inżynierskich w ujęciu chronologicznym. Znaczenie materiałów dla rozwoju cywilizacji	W01	MEK01 MEK02
1	TK02	Oddziaływania międzyatomowe i typy wiązań międzyatomowych oraz ich wpływ na właściwości materiałów	W02	MEK01 MEK02
1	TK03	Budowa krystaliczna materiałów inżynierskich. Podstawowe typy sieci i układów krystalograficznych. Pojęcie struktury i charakterystyka podstawowych typów struktur A1, A2, A3	W03	MEK01 MEK02
1	TK04	Defekty struktury krystalicznej i ich rola w kształtowaniu właściwości materiałów inżynierskich	W04	MEK01 MEK02
1	TK05	Analiza układów równowagi fazowej stopów dwuskładnikowych. Reguła faz Gibbsa, pojęcie faza i składnik stopu. Podstawowe przemiany w układach równowagi fazowej: eutektyczna, eutektoidalna, perytektyczna	W05	MEK01
1	TK06	Analiza układu równowagi fazowej Fe-C. Składniki fazowe i strukturalne w układzie. Przemiany fazowe zachodzące podczas chłodzenia	W06	MEK01 MEK02
1	TK07	Podstawowe właściwości materiałów inżynierskich: mechaniczne, tribologiczne, korozyjne. Sposoby ich określania i znaczenie w praktyce inżynierskiej.	W07	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK08	Stal niestopowa konstrukcyjna i maszynowa. Definicja stali, skład chemiczny i fazowy, system oznaczeń, podział stali. Oddziaływanie węgla i innych pierwiastków na właściwości stali.	W08	MEK01 MEK03
1	TK09	Żeliwo jako materiał konstrukcyjny. Rodzaje żeliwa. Właściwości technologiczne i eksploatacyjne żeliwa szarego.	W09	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK10	Podstawy obróbki cieplnej. Rodzaje wyżarzania. Hartowanie - opis przemiany martenzytycznej, sposoby hartowania. Etapy odpuszczania zahartowanej stali. wpływ temperatury odpuszczania na wlaściwości materiałów. Ulepszanie cieplne.	W10	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK11	Stal stopowa. Rola pierwiastków stopowych w kształtowaniu mikrostruktury i właściwości stali. Podział stali stopowych z uwzględnieniem wytycznych odnośnie zastosowania	W11	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK12	Stopy aluminium stosowane w przemyśle. Odlewnicze stopy aluminium. Stopy aluminium do przeróbki plastycznej. Mikrostruktura i właściweości stopów aluminium. Obszary zastosowania przemysłowego.	W12	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK13	Stopy miedzi i inne stopy materiałów nieżelaznych. Właściwości i obszary zastosowania przemysłowego.	W13	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK14	Materiały polimerowe i ich przetwórstwo. Charakterystyka podstawowych rodzajów tworzyw sztucznych.	W14	MEK01 MEK02 MEK03
1	TK15	Maretiały ceramiczne stosowane w technice. Podstawowe wlaściwości ceramiki. Rodzaje materiałów ceramicznych i obszary zastosowania	W15	MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć	Praca przed zajęciami	Udział w zajęciach	Praca po zajęciach
Wykład (sem. 1)	Przygotowanie do kolokwium: 20.00 godz./sem.	Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.	Uzupełnienie/studiowanie notatek: 10.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 15.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 1)	Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.	Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Zaliczenie (sem. 1)	Przygotowanie do zaliczenia: 9.00 godz./sem.	Zaliczenie pisemne: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć	Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład	Ocena wystawiana jest w oparciu o wynik kolokwium zaliczającego realizowanego w formie pisemnej. Weryfikowana jest wiedza z zakresu obejmującego MEK01, MEK02 i MEK03 - ocenę dostateczną uzyskuje student który uzyska 50-60% punktów, ocenę dobry: 61-65% punktów, ocenę bardzo dobry powyżej 56% punktów
Ocena końcowa	Ocena wystawiana jest w oparciu o wynik kolokwium zaliczającego realizowanego w formie pisemnej. Weryfikowana jest wiedza z zakresu obejmującego MEK01, MEK02 i MEK03 - ocenę dostateczną uzyskuje student który uzyska 50-60% punktów, ocenę dobry: 61-65% punktów, ocenę bardzo dobry powyżej 56% punktów

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
przykładowe tematy.pdf

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1	R. Filip; K. Majchrowicz; Z. Pakieła; K. Raga; B. Romelczyk-Baishya; M. Wieczorek-Czarnocka	Specimen size effect on fracture toughness of Pyrowear 53 steel for planetary gears	2026
2	A. Dobkowska; R. Filip; K. Majchrowicz; Z. Pakieła; K. Raga; B. Romelczyk-Baishya; M. Wieczorek-Czarnocka	Determination of the fracture toughness of carburized Pyrowear 53 steel for planetary gears by the small punch test method	2024
3	R. Filip; R. Smusz; J. Wilk	Experimental investigations on thermal diffusivity of heterogeneous materials	2023
4	R. Filip; K. Gancarczyk; B. Kościelniak; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba	Characteristics of Impulse Carburization LPC Process	2021
5	R. Filip; R. Fularski	The Effect of Chip Binding on the Parameters of the Case-Hardened Layer of Tooth Surfaces for AMS 6308 Steel Gears Processed by Thermochemical Treatment	2021
6	R. Filip; W. Nowak; K. Ochał; B. Wierzba	The Analysis of the Residual Stress Evolution during Cycling Oxidation of the Ni-base Superalloys at High Temperature	2021
7	R. Filip; R. Fularski; K. Ochał	Wpływ przygotowania powierzchni koła zębatego na wartość naprężeń własnych określanych metodą dyfrakcji rentgenowskiej	2020
8	T. Bednarczyk; G. Chmiel; R. Filip; R. Smusz; J. Wilk	Experimental investigations on graphene oxide/rubber composite thermal conductivity	2020