logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Maszyny i urządzenia odlewnicze


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Odlewnictwa i Spawalnictwa
Kod zajęć:
12134
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Inżynieria odlewnictwa
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W15 L15 / 3 ECTS / Z
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora 1:
dr inż. Magdalena Radoń
Imię i nazwisko koordynatora 2:
prof. dr hab. inż. Antoni Orłowicz
Imię i nazwisko koordynatora 3:
prof. dr hab. inż. Antoni Orłowicz
Imię i nazwisko koordynatora 4:
prof. dr hab. inż. Antoni Orłowicz
Imię i nazwisko koordynatora 5:
prof. dr hab. inż. Antoni Orłowicz
semestr 6:
mgr inż. Andrzej Dec
semestr 6:
dr inż. Bogdan Kupiec

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Zapoznanie studentów z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi maszyn i urządzeń odlewniczych

Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla specjalności inżynieria odlewnictwa. Moduł zawiera podstawowe informacje na temat maszyn i urządzeń stosowanych w technologiach odlewniczych

Materiały dydaktyczne:
instrukcje do ćwiczeń

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Opiekun Z., Orłowicz W., Stachowicz F. Techniki wytwarzania Ofic,Wydaw.Politech.Rzesz.. 2018
2 Gregoraszczuk M. Maszynoznawstwo odlewnicze AGH, Kraków. 2002
3 Chudzikiewicz R. Mechanizacja i automatyzacja odlewni WNT, Warszawa. 1980
4 Skarbiński M. Projektowanie procesów technologicznych w odlewni PWT, Warszawa. 1959
5 Skarbiński M. Konstrukcja odlewów PWT, Warszawa. 1957
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Górny Z., Sobczak J. Nowoczesne tworzywa odlewnicze na bazie metali nieżelaznych ZA-PIS, Kraków. 2005
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Perzyk M., Waszkiewicz S., Kaczorowski M., Jopkiewicz A. Odlewnictwo WNT, Warszawa. 2000

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Student zarejestrowany na semestr 6

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
podstawowe wiadomości z odlewnictwa

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność pracy w zespole, umiejętność pozyskiwania wiedzy z analizy literatury

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Student rozumie potrzebę dokształcania i samokształcenia sie

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Ma uporządkowaną wiedzę z zakresu konstrukcji i zasad funkcjonowania maszyn stosowanych w procesach odlewniczych wykład, laboratorium kolokwium K-W06+++
K-W09++
K-W10++
P6S-WG
MEK02 Potrafi dobrać i zastosować odpowiednie maszyny i urządzenia do przygotowania materiałów wsadowych, rozlewania ciekłego metalu, przygotowania materiałów i mas formierskich, wykonania form i rdzeni , regeneracji mas zużytych, wybijania i oczyszczania odlewów wykład, laboratorium kolokwium, obserwacja wykonawstwa K-W06+++
K-U08+++
K-U10+
P6S-UW
P6S-WG
MEK03 Zna podstawowe zagadnienia związane z użytkowaniem i trwałością eksploatacją maszyn, urządzeń i sprzętu technicznego stosowanego w odlewnictwie. Ma wiedzę i orientuje się w obecnym stanie oraz najnowszych trendach rozwoju technologii i przemysłu odlewniczego wykład, laboratorium kolokwium K-W09+++
K-W10++
K-U10+
K-U11+
P6S-UW
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
6 TK01 Wiadomości wstępne. Urządzenia do przygotowania mas formierskich i rdzeniowych. W1-W2 MEK01 MEK02
6 TK02 Urządzenia do regeneracji mas formierskich i rdzeniowych. Maszyny formierskie. W3-W5 MEK01 MEK02 MEK03
6 TK03 Automaty formierskie i zautomatyzowane linie odlewnicze. Piece do topienia i uszlachetniania ciekłego metalu. W6 - W8 MEK01 MEK02 MEK03
6 TK04 Transport wewnętrzny w odlewni. Urządzenia do specjalnych technologii odlewniczych. W9 - W11 MEK01 MEK02 MEK03
6 TK05 Mechanizacja i automatyzacja procesu zalewania form. W12-W13 MEK01 MEK02 MEK03
6 TK06 Urządzenia do wybijania odlewów. Urządzenia do oczyszczania i wykańczania odlewów. W14-W15 MEK01 MEK02 MEK03
6 TK07 Obieg materiałów formierskich w odlewni. Maszyny ,urządzenia i procesy do przygotowania materiałów i mas formierskich oraz rdzeniowych. Maszyny i urządzenia do procesu regeneracji masy zużytej, dobór urządzeń, klasyfikatory pneumatyczne. Urządzenia fluidyzacyjne w procesach suszenia, chłodzenia i transportu materiałów formierskich w odlewnictwie. L1-L8 MEK01 MEK02 MEK03
6 TK08 Maszyny do wykonywania form i rdzeni. Urządzenia do zalewania ciekłego metalu. Maszyny do wybijania i oczyszczania odlewów. Podstawy zagadnień związanych z urządzeniami do technologii odlewania w formach trwałych L9-L15 MEK01 MEK02 MEK03

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6) Przygotowanie do kolokwium: 15.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 12.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6) Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 16.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6)
Zaliczenie (sem. 6)

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Praca pisemna z wykładów weryfikuje osiągnięcie modułowego efektu kształcenia MEK01 oraz MEK03. Kryteria weryfikacji efektu MEK01, MEK03: na ocenę 3.0 student uzyskuje 60-67% poprawnych odpowiedzi z pracy pisemnej, na ocenę 3.5 student uzyskuje 68-75%, na ocenę 4.0 student uzyskuje 76-83%, na ocenę 4.5 student uzyskuje 84-91%, na ocenę 5.0 student uzyskuje powyżej 92%,
Laboratorium Sprawozdanie na ocenę oraz kolokwium zaliczeniowe weryfikują osiągnięcie modułowego efektu kształcenia MEK02. Ocena z laboratorium składa się z 50% oceny ze sprawozdania oraz 50% oceny z kolokwium. Student na ocenę 3 potrafi sklasyfikować i opisać urządzenia do przygotowywania mas formierskich, na ocenę 4 potrafi to co na ocenę 3 oraz ma wiedzę dotyczącą transportu wewnętrznego na odlewni w powiązaniu z automatyzowaną linią odlewniczą, na ocenę 5 potrafi to co na 4 oraz potrafi dobrać i zastosować odpowiednie maszyny i urządzenia w całym cyklu wytwarzania odlewu
Ocena końcowa Ocena końcowa składa się z 50% oceny z wykładu i 50 % oceny z laboratorium

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 A. Dec; A. Orłowicz; P. Sobolewska Mikrostruktura złączy spawanych wymiennika ciepła, zbiornika procesowego ze stali AISI 304L i AISI 316L 2025
2 B. Kupiec; M. Radoń Cavitation erosion resistance tests of WCCoCr and CrCNi coatings sprayed using the APS method 2025
3 B. Kupiec; Z. Opiekun; M. Radoń Research into the Structure and Adhesion of WCCoCr Coatings Plasma-Sprayed onto Castings of AlSi Alloy Plates 2024
4 M. Jacek-Burek; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; D. Pająk; M. Radoń; G. Wnuk Sposób kształtowania struktury geometrycznej powierzchni żeliwa, zwłaszcza powierzchni odlewów motoryzacyjnych 2024
5 M. Lenik; A. Orłowicz; M. Radoń; G. Wnuk Usage of the Cast Iron Cylindrical Liner in an Automobile Engine Block 2024
6 A. Dec; A. Orłowicz Problematyka automatyzacji procesu wytwarzania wymienników ciepła na zbiornikach procesowych 2023
7 H. Krawiec; J. Lelito; M. Mróz; M. Radoń Influence of Heat Treatment Parameters of Austempered Ductile Iron on the Microstructure, Corrosion and Tribological Properties 2023
8 M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj Equivalent Heat Load Test on Hot Aircraft Engine Components 2023
9 M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Tuleja cylindrowa, grupa tłokowo-cylindrowa silnika spalinowego oraz sposób kształtowania mikrostruktury i struktury geometrycznej powierzchni tej tulei cylindrowej 2023
10 B. Kupiec; M. Mróz; M. Radoń; M. Urbańczyk Problems of HLAW Hybrid Welding of S1300QL Steel 2022
11 M. Jacek-Burek; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; D. Pająk; M. Radoń; G. Wnuk Żeliwo szare na odlewy motoryzacyjne 2022
12 M. Kawiński; M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj The Effect of Sulphur Content on the Microstructure of Vermicular Graphite Cast Iron 2022
13 M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Calorimetric Method for the Testing of Thermal Coefficients of the TIG Process 2022
14 A. Dec; Z. Opiekun; M. Radoń Structural analysis of sheet nickel welded joints 2021
15 M. Jacek-Burek; B. Kupiec; O. Markowska; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Radoń; A. Trytek; M. Tupaj Urządzenie do zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na wymienniki ciepła kotłów energetycznych oraz sposób zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na wymienniki ciepła kotłów energetycznych 2021
16 M. Kawiński; M. Lenik; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj Influence of Microstructure and Heat Transfer Surface on the Thermal Power of Cast Iron Heat Exchangers 2021
17 M. Mróz; A. Orłowicz Sposób zmniejszania udziału ferrytu Widmanstättena w złączu spawanym elementów konstrukcyjnych wykonanych ze stali niskowęglowej 2021
18 M. Mróz; A. Orłowicz Sposób zmniejszania udziału martenzytu oraz ferrytu Widmanstättena w dwuimiennym stalowym złączu spawanych elementów konstrukcyjnych 2021
19 M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Sposób podwyższania wysokocyklowej wytrzymałości zmęczeniowej odlewów ze stopu kobaltu 2021
20 M. Mróz; Z. Opiekun; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Sposób podwyższania żarowytrzymałości czasowej odlewów ze stopu kobaltu, zwłaszcza turbin gazowych 2021
21 O. Markowska; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj Urządzenie do zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na gorące elementy silników lotniczych oraz sposób zadawania obciążeń cieplnych na materiały i powłoki ochronne na gorące elementy silników lotniczych z wykorzystaniem tego urządzenia 2021
22 A. Dolata; A. Dziedzic; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj A Study on Material Properties of Intermetallic Phases in a Multicomponent Hypereutectic Al-Si Alloy with the Use of Nanoindentation Testing 2020
23 A. Dolata; M. Mróz; A. Orłowicz; A. Trytek; M. Tupaj; G. Wnuk The Effect of Cooling Conditions on Martensite Transformation Temperature and Hardness of 15% Cr Chromium Cast Iron 2020
24 M. Jacek-Burek; M. Kawiński; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Radoń; M. Tupaj The Effect of Structure on Thermal Power of Cast-iron Heat Exchangers 2020
25 M. Kawiński; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; D. Pająk; M. Tupaj Ultrasonic Testing of Vermicular Cast Iron Microstructure 2020
26 M. Kawiński; B. Kupiec; M. Mróz; A. Orłowicz; M. Tupaj Ductile Cast Iron Microstructure Adjustment by Means of Heat Treatment 2020