Karta przedmiotu
Specyfikacja geometrii wyrobu i pomiary
Podstawowe informacje o zajęciach
Cykl kształcenia:
2025/2026
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa
Nazwa kierunku studiów:
Mechanika i budowa maszyn
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Inżynieria napędów pojazdów samochodowych, Inżynieria odlewnictwa, Inżynieria odnawialnych źródeł energii, Inżynieria pojazdów samochodowych, Inżynieria spawalnictwa, Komputerowo wspomagane wytwarzanie, Napędy mechaniczne, Programowanie i automatyzacja obróbki, Przetwórstwo tworzyw i kompozytów polimerowych
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Konstrukcji Maszyn
Kod zajęć:
12088
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Napędy mechaniczne
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W30 L30 / 4 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Piotr Połowniak
Terminy konsultacji koordynatora:
zgodnie z harmonogramem: ppolowniak.v.prz.edu.pl/konsultacje
Cel kształcenia i wykaz literatury
Główny cel kształcenia:
Zapoznanie studentów ze współczesnym podejściem do specyfikacji geometrii wyrobów (GPS). Nabycie wiedzy i umiejętności pomiaru dokładności geometrycznej części maszyn oraz pomiaru kół zębatych.
Ogólne informacje o zajęciach:
Przedmiot obowiązkowy dla specjalności Napędy mechaniczne
Materiały dydaktyczne:
Materiały z wykładów
Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
| 1 | Z. Humienny | Specyfikacje geometrii wyrobów | WNT, Warszawa. | 2004 |
| 2 | Z. Jaśkiewicz | Przekładnie walcowe. Geometria, wytrzymałość, dokładność wykonania | UMCS. | 1995 |
| 3 | K. Ochęduszko | Koła zębate. T.3. Sprawdzanie | WNT. | 2013 |
| 4 | E. Ratajczak | Współrzędnościowa technika pomiarowa | Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa. | 2005 |
| 5 | Normy ISO dotyczące specyfikacji geometrii wyrobów (GPS) | - | -. | - |
| 6 | Normy PN, ISO, DIN dotyczące pomiaru kół zębatych | - | -. | - |
| 1 | W. Jakubiec, M. Malinowski | Metrologia wielkości geometrycznych | WNT, Warszawa. | 2006 |
| 2 | Normy ISO | Geometrical product specifications (GPS) ... | -. | - |
| 3 | G. Henzold | Geometrical dimensioning and tolerancing for design, manufacturing and inspection | Elsevier Ltd.. | 2006 |
| 4 | Normy PN, ISO, DIN dotyczące pomiaru kół zębatych | - | -. | - |
| 5 | Instrukcje obsługi maszyny P40 Klingelnberg | - | -. | - |
Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych
Wymagania formalne:
Rejestracja na 6 semestr studiów
Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Podstawowe wiadomości z zakresu rysunku technicznego, metrologii oraz podstaw konstrukcji maszyn,.
Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Student posiada umiejętność pozyskiwania i wykorzystywania informacji z literatury technicznej. Student musi dobrze znać zasady zapisu konstrukcji mechanicznych oraz podstawy metrologii.
Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Umiejętność samodzielnego pozyskiwania informacji i poszerzania wiedzy.
Efekty kształcenia dla zajęć
| MEK | Student, który zaliczył zajęcia | Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia | Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia | Związki z KEK | Związki z PRK |
|---|---|---|---|---|---|
| MEK01 | Ma wiedzę w zakresie specyfikacji geometrii wyrobów w procesie konstruowania i wytwarzania części maszyn. Ma wiedzę z zakresu pomiaru dokładności geometrycznych złożonych części maszyn, pomiarów kół walcowych, stożkowych, ślimaków i kół ślimakowych oraz elementów obrotowych. Zna metodykę realizacji pomiarów. | wykład | egzamin cz. pisemna |
K-W08+++ |
P6S-WG |
| MEK02 | Potrafi dokonać poprawnej interpretacji i analizy wymagań wyrobu zgodnie z podaną specyfikacją. Ma umiejętność przygotowania i przeprowadzenia pomiarów kół zębatych walcowych, stożkowych, ślimaków i kół ślimakowych oraz elementów obrotowych na maszynie współrzędnościowej, a także przeprowadzić analizę wyników. | laboratorium | kolokwium, obserwacja wykonawstwa, sprawozdanie z projektu |
K-U08+++ K-U13++ |
P6S-UW |
Treści kształcenia dla zajęć
| Sem. | TK | Treści kształcenia | Realizowane na | MEK |
|---|---|---|---|---|
| 6 | TK01 | W01-W04, L01-L04 | MEK01 MEK02 | |
| 6 | TK02 | W05-W08, L05-L08 | MEK01 MEK02 | |
| 6 | TK03 | W09-W30, L09-L30 | MEK01 MEK02 |
Nakład pracy studenta
| Forma zajęć | Praca przed zajęciami | Udział w zajęciach | Praca po zajęciach |
|---|---|---|---|
| Wykład (sem. 6) | Godziny kontaktowe:
30.00 godz./sem. |
Uzupełnienie/studiowanie notatek:
5.00 godz./sem. Studiowanie zalecanej literatury: 6.00 godz./sem. |
|
| Laboratorium (sem. 6) | Przygotowanie do laboratorium:
10.00 godz./sem. Przygotowanie do kolokwium: 2.00 godz./sem. |
Godziny kontaktowe:
30.00 godz./sem. |
Dokończenia/wykonanie sprawozdania:
10.00 godz./sem. |
| Konsultacje (sem. 6) | Przygotowanie do konsultacji:
2.00 godz./sem. |
Udział w konsultacjach:
2.00 godz./sem. |
|
| Egzamin (sem. 6) | Przygotowanie do egzaminu:
2.00 godz./sem. |
Egzamin pisemny:
1.00 godz./sem. |
Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej
| Forma zajęć | Sposób wystawiania oceny podsumowującej |
|---|---|
| Wykład | Egzamin pisemny z wykładów weryfikuje osiągnięcie modułowego efektu kształcenia MEK01. Ocenę dostateczną uzyskuje student, który uzyska 51-60%, ocenę plus dostateczny 61-70% punktów, ocenę dobry 71-80% punktów, ocenę plus dobry 81-90%, ocenę bardzo dobry powyżej 90% punktów. Szczegóły podaje prowadzący na pierwszych zajęciach. |
| Laboratorium | Sprawdzenie osiągniętego modułowego efektu kształcenia MEK2 obejmuje zaliczenie złożonych sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych, odpowiedzi na pytania zadawane w trakcie zajęć oraz zaliczenie kolokwium na ocenę pozytywną. Ocenę dostateczną uzyskuje student, który osiągnął modułowy efekt kształcenia MEK2 w zakresie 51-60%, ocenę plus dostateczny 61-70%, ocenę dobry 71-80%, ocenę plus dobry 81-90%, ocenę bardzo dobry powyżej 90%. Szczegóły podaje prowadzący na pierwszych zajęciach. |
| Ocena końcowa | Ocena końcowa z przedmiotu jest średnią ważoną z oceny z egzaminu z wagą 0.6 oraz oceny z laboratorium z wagą 0.4. Ocena z każdego składnika musi być pozytywna. |
Przykładowe zadania
Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)
Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)
Inne
(-)
Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie
Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak
| 1 | A. Kalina; P. Połowniak; M. Sobolak | Study of the Tooth Contact Pattern for Double-Enveloping Worm Gear | 2025 |
| 2 | P. Fudali; P. Jagiełowicz; A. Kalina; P. Połowniak; M. Sobolak; W. Witkowski | A Novel Method for Determining the Contact Pattern Area in Gear Meshing Based on Computer Processing of Pressure Measurement Film Images | 2025 |
| 3 | P. Połowniak; M. Sobolak | 3D-printed prototypes of ABS gears with improved durability | 2025 |
| 4 | W. Basara-Wiśniewska; P. Jagiełowicz; P. Nieckarz; P. Połowniak; K. Wiśniewska; P. Wiśniewski | Analiza wybranych właściwości mechanicznych kompozytu zbrojonego włóknem szklanym | 2023 |
| 5 | W. Basara-Wiśniewska; P. Jagiełowicz; P. Nieckarz; P. Połowniak; K. Wiśniewska; P. Wiśniewski | Ocena palności metodą indeksu tlenowego wybranych kompozytów na osnowie z żywicy epoksydowej | 2023 |
| 6 | Ł. Bąk; P. Jagiełowicz; P. Nieckarz; P. Połowniak; K. Wiśniewska; P. Wiśniewski | Metodyka wybranych badań wytrzymałościowych opraw okularowych | 2023 |
| 7 | Ł. Bąk; P. Jagiełowicz; P. Nieckarz; P. Połowniak; K. Wiśniewska; P. Wiśniewski | Porównanie wybranych badań wytrzymałościowych opraw okularowych wykonanych z kompozytu zbrojonego włóknem naturalnym oraz z tworzywa polimerowego | 2023 |
| 8 | A. Marciniec; P. Połowniak; M. Sobolak | Graphical method for the analysis of planetary gear trains | 2022 |
| 9 | A. Marciniec; P. Połowniak; M. Sobolak | Double enveloping worm gear modelling using CAD environment | 2021 |
| 10 | A. Marciniec; P. Połowniak; M. Sobolak | Mathematical model of the worm wheel tooth flank of a double-enveloping worm gear | 2021 |
| 11 | A. Marciniec; P. Połowniak; M. Sobolak | Determination of contact pattern for double enveloping worm gear | 2020 |
| 12 | A. Marciniec; P. Połowniak; M. Sobolak | Modelowanie wyjścia zwoju ślimaka globoidalnego z użyciem modyfikacji linii zęba | 2020 |
| 13 | K. Bulanda; M. Cieplak; M. Oleksy; P. Połowniak; M. Sobolak | Application of polymeric materials for obtaining gears with involute and sinusoidal profile | 2020 |
| 14 | P. Jagiełowicz; A. Marciniec; P. Połowniak; M. Sobolak | Approximating curve by a single segment of B-Spline or Bézier curve directly in CAD environment | 2020 |