logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Układy energoelektroniczne


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2024/2025
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Elektrotechniki i Informatyki
Nazwa kierunku studiów:
Elektrotechnika
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Elektroenergetyka, Napędy elektryczne w energetyce, motoryzacji i lotnictwie, Przetwarzanie i użytkowanie energii elektrycznej
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Energoelektroniki i Elektroenergetyki
Kod zajęć:
348
Status zajęć:
obowiązkowy dla specjalności Przetwarzanie i użytkowanie energii elektrycznej
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 6 / W30 L30 P15 / 5 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr inż. Dariusz Sobczyński
Terminy konsultacji koordynatora:
https://keie.prz.edu.pl/konsultacje-dydaktyczne

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Uzyskanie przez studentów wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w zakresie obwodów mocy i układów sterowania układów energoelektronicznych

Ogólne informacje o zajęciach:
Moduł obejmuje zagadnienia związane z opisem zasady działania i wymagań co do sterowania następujących grup przekształtników energoelektronicznych: fazowo sterowane wielopulsowe przekształtniki AC/DC; bezpośrednie przemienniki częstotliwości z komutacją wymuszoną; przekształtniki matrycowe; cyklokonwertory; falowniki napięcia sterowane z zastosowaniem modulacji szerokości impulsów; wielopoziomowe falowniki napięcia, faowniki prądu. Ważnym zagadnieniem realizowanym w module jest analiza i sposoby eliminacji negatywnego oddziaływania przekształtników na sieć zasilającą.

Materiały dydaktyczne:
Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych i modele symulacyjne układów dostępne na stronie: https://jrzasa.v.prz.edu.pl/

Inne:
Strony internetowe oraz katalogi producentów półprzewodnikowych przyrządów mocy, modele symulacyjne

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Rząsa J.: Układy energoelektroniczne Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. 2015
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 Rodriguez J. Tutorial on Multilevel Converters International Conference on Power Electronics and Inteligent Control for Energy Conservation PELINCE. 2005
2 Kolar J. W. Interactive Power Electronic Seminar www.ipes.ethz.ch. 2010
Literatura do samodzielnego studiowania
1 Frąckowiak L Energoelektronika. WPP Poznań . 1994
2 Tunia H., Winiarski B Energoelektronika WNT Warszawa . 1994
3 Tunia H., inni Układy energoelektroniczne WNT Warszawa . 1982
4 Piróg St. Energoelektronika AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Kraków . 2006
5 Piróg St. Energoelektronika Wydawnictwo AGH, Kraków. 1998
6 Żyborski J., Lipski T Zabezpieczenia diod i tyrystorów WNT Warszawa . 1979 

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Rejestracja na dany kierunek studiów. Wymagane zaliczenie z energoelektroniki

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Wiedza na temat elementów półprzewodnikowych mocy i zasad działania podstawowych układów energoelektronicznych

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Umiejętność analizowania pracy podstawowych układów półprzewodnikowych

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Świadomość wpływu działalności inżynierskiej na środowisko

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 wyjaśnia zasadę działania (schemat obwodu mocy, algorytm przełączania zaworów i przebiegi czasowe napięć i prądów) w omawianych układach energoelektronicznych zasilanych napięciem przemiennym wykład, laboratorium, dyskusja dydaktyczna kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W09+++
P6S-WG
MEK02 omawia wartości parametrów istotnych dla doboru półprzewodnikowych zaworów mocy laboratorium, projekt indywidualny raport pisemny, sprawozdanie z projektu K-W09++
K-U13+++
K-U14+
P6S-UW
P6S-WG
MEK03 wyjaśnia mechanizm powstawania negatywnego oddziaływania odbiorników nieliniowych na sieć zasilającą; definiuje wartości parametrów istotnych dla określenia negatywnego oddziaływania przekształtników na sieć zasilającą wykład, laboratorium, projekt indualny kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W09+++
K-U14+
K-K02++
P6S-KO
P6S-KR
P6S-UW
P6S-WG
MEK04 opisuje sposoby sterowania przekształtników prądu stałego na prąd zmienny wykład, laboratorium, dyskusja dydaktyczna kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W09+++
K-U14+
P6S-UW
P6S-WG
MEK05 omawia zasadę wektorowej modulacji szerokości impulsów w zastosowaniu do sterowania falownika napięcia i przekształtnika matrycowego wykład, laboratorium kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W09+++
K-U14+++
P6S-UW
P6S-WG
MEK06 w falownikach wielopoziomowych analizuje sposoby syntezowania napięć wyjściowych z małą zawartością niskoczęstotliwościowych składowych harmonicznych wykład, dyskusja dydaktyczna kolokwium, egzamin cz. pisemna, K-W09+
K-U14+++
K-K02+
P6S-KO
P6S-KR
P6S-UW
P6S-WG
MEK07 omawia sposoby kompensacji negatywnego wpływu przekształtników na sieć zasilającą wykład, laboratorium kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W09+++
K-K02+
P6S-KO
P6S-KR
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
6 TK01 Negatywne oddziaływanie przekształtników na sieć zasilającą. Kompensacja oddziaływania przekształtników na sieć zasilającą. Kompensacja mocy biernej i harmonicznych prądu. W01, W02, L01, L02, L07 MEK01 MEK02 MEK03 MEK06 MEK07
6 TK02 Wielopulsowe układy prostownikowe. Sposoby sterowania. Ograniczenie udziału harmonicznych w prądzie zasilającym przy sterowaniu jednoczesnym prostownikowych układów szeregowych, zmniejszenie mocy biernej przy sterowaniu sekwencyjnym. Zastosowania. W03, W04, L03, L04, L08 MEK02 MEK03 MEK07
6 TK03 Metody kompensacji negatywnego wpływu prostowników na linię zasilającą - prostowniki PWM i PFC W05, L05 MEK03 MEK07
6 TK04 Układy rewersyjne. Charakterystyki, sterowanie przy pracy z prądami wyrównawczymi i i bez prądów wyrównawczych. Przewrót pracy falownikowej. W06, L09 MEK01
6 TK05 Przemienniki częstotliwości z pośredniczącym obwodem prądu stałego. W07, L06 MEK01 MEK02
6 TK06 Metody modulacji szerokości impulsów w falowniku napięcia: modulacja z sygnałem nośnym (SPWM), modulacja wektorowa (SVM) W08, W09, W10, L05, L06, L10 MEK01 MEK04 MEK05
6 TK07 Przekształtnik matrycowy. W15, L11 MEK01 MEK05
6 TK08 Wielopoziomowe falowniki napięcia W14 MEK01

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 6) Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 1.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 10.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 6) Przygotowanie do laboratorium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 10.00 godz./sem.
Projekt/Seminarium (sem. 6) Przygotowanie do zajęć projektowych/seminaryjnych: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 15.00 godz./sem..
Wykonanie projektu/dokumentacji/raportu: 15.00 godz./sem.
Przygotowanie do prezentacji: 5.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 6) Przygotowanie do konsultacji: 1.00 godz./sem.
Udział w konsultacjach: 2.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 6) Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.
Egzamin ustny: 1.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład Średnia ocen z dwóch kolokwiów
Laboratorium Ocena proporcjonalna do punktów uzyskanych z odpowiedzi
Projekt/Seminarium Ocena proporcjonalna do ocen z projektu i prezentacji
Ocena końcowa Egzamin pisemny

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
(-)

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 D. Sobczyński; G. Szałas; A. Zdyb Performance assessment of bifacial photovoltaic modules based on multivariant simulation and outdoor measurements 2025
2 D. Sobczyński; A. Zdyb An Assessment of a Photovoltaic System’s Performance Based on the Measurements of Electric Parameters under Changing External Conditions 2024
3 Ł. Macioszek; D. Sobczyński Moisture Content Assessment of Commercially Available Diesel Fuel Using Impedance Spectroscopy 2024
4 A. Gawlik; P. Ładny; A. Łopatka; M. Rabe; D. Sobczyński; K. Widera Issues Related Transitioning to Electromobility: Regional and Spatial Aspects 2023
5 E. Korzeniowska; S. Pawłowski; J. Plewako; D. Sobczyński The Influence of the Skin Phenomenon on the Impedance of Thin Conductive Layers 2023
6 D. Sobczyński; M. Szytuła Magnetics elements for power electronic converters 2022
7 J. Bartman; D. Sobczyński CODESYS – uniwersalne narzędzie do programowania sterowników PLC 2021
8 P. Pawłowski; D. Sobczyński Energy storage systems for renewable energy sources 2021