logo PRZ
Karta przedmiotu
logo WYDZ

Materiałoznawstwo


Podstawowe informacje o zajęciach

Cykl kształcenia:
2024/2025
Nazwa jednostki prowadzącej studia:
Wydział Matematyki i Fizyki Stosowanej
Nazwa kierunku studiów:
Inżynieria w medycynie
Obszar kształcenia:
nauki techniczne
Profil studiów:
ogólnoakademicki
Poziom studiów:
pierwszego stopnia
Forma studiów:
stacjonarne
Specjalności na kierunku:
Tytuł otrzymywany po ukończeniu studiów:
inżynier
Nazwa jednostki prowadzącej zajęcia:
Katedra Nauki o Materiałach
Kod zajęć:
14866
Status zajęć:
obowiązkowy dla programu
Układ zajęć w planie studiów:
sem: 3 / W30 L30 / 5 ECTS / E
Język wykładowy:
polski
Imię i nazwisko koordynatora:
dr hab. inż. prof. PRz Andrzej Nowotnik
Terminy konsultacji koordynatora:
Poniedziałek, godz. 13-14, Środa godz. 9-11

Cel kształcenia i wykaz literatury

Główny cel kształcenia:
Pozyskanie wiedzy w zakresie budowy, właściwości i zastosowania materiałów inżynierskich w zależności od składu chemicznego i fazowego oraz warunków obróbki cieplnej lub cieplno-chemicznej.

Ogólne informacje o zajęciach:
Zajęcia mają na celu przekazanie syntetycznej wiedzy na temat budowy materiałów, wpływu właściwości na możliwości ich zastosowania w obszarze przemysłu medycznego, z uwzględnieniem procesów ich kształtowania.

Materiały dydaktyczne:
Syntetyczne opisy prezentowanych informacji na wykładzie w formie plików pdf, instrukcje realizacji zajęć laboratoryjnych, normy

Inne:
Brak

Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia zajęć
Literatura wykorzystywana podczas zajęć wykładowych
1 Przybyłowicz Karol Metaloznawstwo WNT Warszawa. 2007
2 Sieniawski J.,Cyunczyk A. Struktura ciał stałych Oficyna Wydawnicza PRz. 2012
3 Leszek A. Dobrzański Metaloznawstwo z podstawami nauki o materiałach WNT Warszawa . 1996
4 Michael. F. Ashby, David R.H. Jones Materiały inzynierskie t. 1,2 PNT Warszawa. 1995
5 Marek Blicharski Wstęp do inżynierii materiałowej Wyd. AGH . 1995
Literatura wykorzystywana podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/innych
1 J. Sieniawski (red.) Metaloznawstwo i podstawy obróbki cieplnej Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej. 1999
Literatura do samodzielnego studiowania
1 - Normy materiałowe -. -

Wymagania wstępne w kategorii wiedzy / umiejętności / kompetencji społecznych

Wymagania formalne:
Status studenta

Wymagania wstępne w kategorii Wiedzy:
Ma uporządkowaną wiedzę w zakresie zastosowania materiałów inżynierskich oraz procesów produkcyjnych. Ma wiedzę podstawową z obszaru techniki, matematyki, chemii, fizyki i mechaniki.

Wymagania wstępne w kategorii Umiejętności:
Potrafi porozumiewać się przy użyciu różnych technik w środowisku zawodowym. Ma umiejętność samokształcenia.

Wymagania wstępne w kategorii Kompetencji społecznych:
Potrafi współdziałać i pracować w grupie. Ma świadomość istoty i rozumie skutki i aspekty pozatechniczne działalności inżynierskiej.

Efekty kształcenia dla zajęć

MEK Student, który zaliczył zajęcia Formy zajęć/metody dydaktyczne prowadzące do osiągnięcia danego efektu kształcenia Metody weryfikacji każdego z wymienionych efektów kształcenia Związki z KEK Związki z PRK
MEK01 Ma podstawową wiedzę z zakresu budowy materiałów ceramicznych, metalicznych, polimerowych i kompozytów wykład, laboratorium kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W05+
K-W06++
K-U02+
K-U09+++
K-U12+
K-U17++
K-K01++
K-K04++
K-K05+
P6S-KK
P6S-KO
P6S-UO
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK02 Ma wiedzę o strukturze materiałów inżynierskich, zna podstawowe właściwości fizyczne, fizyko-chemiczne i mechaniczne metali, polimerów imateriałów ceramicznych. wykład, laboratorium kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W05+
K-W06++
K-U02++
K-U09+++
K-U12+
K-U17++
K-K01++
K-K04+
K-K05++
P6S-KK
P6S-KO
P6S-UO
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK03 Ma podstawową wiedzę z zakresu otrzymywania tworzyw ceramicznych, metalicznych, polimerowych i kompozytów wykład, laboratorium egzamin cz. pisemna, kolokwium K-W05+
K-W06+
K-U02+
K-U09++
K-U12+
K-U17+
K-K01++
K-K04++
K-K05+
P6S-KK
P6S-KO
P6S-UO
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK04 Ma podstawową wiedzę na temat relacji: budowa, właściwości-otrzymywanie tworzyw wykład, laboratorium egzamin cz. pisemna, kolokwium K-W06+
K-U02++
K-U09+++
K-U12++
K-U17++
K-K01++
K-K04+
K-K05+
P6S-KK
P6S-KO
P6S-UO
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK05 Ma wiedzę o wpływie obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej na właściwości stopów metali, wykazuje znajomość podstawowych operacji obróbki cieplno-chemicznej stopów metali. wykład, laboratorium kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W05+
K-W06++
K-U02++
K-U09+++
K-U12++
K-U17+
K-K01++
K-K04+
K-K05+
P6S-KK
P6S-KO
P6S-UO
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG
MEK06 Student potrafi wybierać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich z zakresu doboru materiałów, metody i narzędzia analityczne, eksperymentalne i informatyczne oraz potrafi odróżniać i ocenić istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, pod względem zastosowanych materiałów. wykład, laboratorium kolokwium, egzamin cz. pisemna K-W06++
K-U02++
K-U09+++
K-U12++
K-U17+
K-K01++
K-K04++
K-K05++
P6S-KK
P6S-KO
P6S-UO
P6S-UU
P6S-UW
P6S-WG

Treści kształcenia dla zajęć

Sem. TK Treści kształcenia Realizowane na MEK
3 TK01 Nauka o materiałach – wprowadzenie relacje: budowa-właściwości-otrzymywanie-zastosowanie dla materiałów; powstanie i rozwój inżynierii materiałowej, materiał-definicja, podział materiałów: naturalne i syntetyczne; materiały inżynierskie, tworzywa metaliczne, polimery i materiały ceramiczne, znaczenie poszczególnych grup w rozwoju cywilizacji, spojrzenie na materiały w makro, mikro i nanoskali (nanomateriały) W01, W02 MEK01 MEK02 MEK04 MEK06
3 TK02 Formy występowania materiałów materiały w formie monokryształów, polikryształów, amorficznej, wpływ budowy materiałów na właściwości mechaniczne i fizyczne, charakterystyka włókien, budowa whiskersów i włókien, włókna ceramiczne, metaliczne i organiczne, znaczenie włókien jako materiałów inżynierskich warstwy jako specyficzna forma występowania materiałów, relacja warstwa-podłoże, parametry charakteryzujące warstwy, podział, przykłady zastosowania warstw z metodami otrzymywania (PVD, CVD, napylanie plazmowe) W03, W04 MEK01 MEK03 MEK06
3 TK03 Kompozyty materiały kombinowane naturalne i syntetyczne, klasyfikacja kompozytów ze względu na budowę, wielkość elementów, rodzaje tworzyw, przykłady: nanokompozytów, kompozytów ziarnistych, włóknistych, laminatów, materiałów gradientowych (FGM) – charakterystyczne mikrostruktury tworzyw kompozytowych W05, W06 MEK04 MEK06
3 TK04 Odkształcenie materiałów materiał w warunkach pracy i jego właściwości; czynniki działające na materiał; podstawowe charakterystyki mechaniczne materiałów w ujęciu makroskopowym – klasyfikacja reologiczna, odkształcenie sprężyste: właściwości sprężyste monokryształów; stałe sprężystości; stałe materiałowe (E,G); wpływ mikrostruktury na stałe sprężystości; odkształcenie plastyczne: podstawowe mechanizmy, parametry makroskopowe, granica plastyczności; zestawienie właściwości sprężystych i plastycznych materiałów WO7, W08 MEK01 MEK02 MEK03 MEK06
3 TK05 Dekohezja materiałów właściwości wytrzymałościowe tworzyw w warunkach statycznych, dynamicznych, zmęczeniowych; parametry określające właściwości wytrzymałościowe, próby rozciągania, zginania, ściskania, skręcania elementy mechaniki pękania: wytrzymałość teoretyczna; współczynnik koncentracji naprężeń; odporność materiałów na kruche pękanie, energia pękania; defekt krytyczny; parametry tekstury a odporność materiałów na pękanie, zjawiska zmęczeniowe, metody określania odporności materiałów na pękanie statystyczna teoria wytrzymałości materiałów kruchych: podstawy teoretyczne teorii Weibulla, wyznaczania modułu Weibulla, metody statystyczne w badaniach wytrzymałościowych materiałów) inne zjawiska dekohezji: wytrzymałość materiałów plastycznych i lepkosprężystych – metody wyznaczania, parametry; udarność – definicja ; metody wyznaczania, odporność balistyczna materiałów; twardość: definicja, metody wyznaczania, zastosowanie W09, W10 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK06 Budowa stopów metali. Badania właściwości materiałów. Teoria stopów. Roztwory stałe, fazy międzymetaliczne i międzywęzłowe. Układ równowagi żelazo–węgiel i żelazo-cementyt. Przemiany zachodzące w stopach żelaza podczas chłodzenia i nagrzewania, wykresy CTP. W11, W12 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK07 Przemiany zachodzące w stopach żelaza podczas chłodzenia i nagrzewania, wykresy CTP.Obróbka cieplna zwykła: operacje wyżarzania, hartowanie objętościowe i jego odmiany, hartowanie powierzchniowe, odpuszczanie stali, utwardzanie wydzieleniowe, hartowność i utwardzalność stali. Wybrane procesy obróbki cieplno-chemicznej: nawęglanie, azotowanie, węgloazotowanie, borowanie, chromowanie, tytanowanie, aluminiowanie. W13 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK08 Stopy żelaza z węglem: stale niestopowe, staliwa, żeliwa. Rola pierwiastków stopowych w stalach. Stale stopowe: podział, zastosowanie, obróbka cieplna, właściwościmechaniczne i technologiczne. Stale specjalne: nierdzewne, kwasoodporne, do pracy przy podwyższonych temperaturach, żaroodporne i żarowytrzymałe. W14 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK09 Metale lekkie i ich stopy, metale ciężkie i ich stopy, metale trudnotopliwe i ich stopy. Polimery, materiały kompozytowe, materiały spiekane. Współczesne zastosowania materiałów inżynierskich, podstawy projektowania materiałowego. Nanostrukturalne materiały metalowe w tym szkła metaliczne. Materiały inteligentne. W15 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK10 Wytwarzanie materiałów metalicznych przy zastosowaniu procesów odlewania. Analiza procesu krystalizacji. Wyznaczenie temperatury krystalizacji i topnienia. L1, L2 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK11 Wyznaczanie płaszczyzn i kierunków krystalograficznych. L3 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK12 Interpretacja wykresów uzyskanych podczas statycznej próby rozciągania – wyznaczanie stałych materiałowych L4 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK13 Analiza i interpretacja wykresów CTP. L5 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK14 Wyznaczanie hartowności stali metodą obliczeniową. L6, L7 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK15 Metody badań materiałów – badania struktury materiałów. L8, L9 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK16 Badania mikroskopowe zgładów metalograficznych nie trawionych i trawionych, obserwacje struktur metalograficznych stali po różnych rodzajach obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz stopów metali nieżelaznych L10, L11, L13 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06
3 TK17 Dobór materiałów konstrukcyjnych na aplikacje medyczne L14, L15 MEK01 MEK02 MEK03 MEK04 MEK05 MEK06

Nakład pracy studenta

Forma zajęć Praca przed zajęciami Udział w zajęciach Praca po zajęciach
Wykład (sem. 3) Przygotowanie do kolokwium: 5.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Uzupełnienie/studiowanie notatek: 5.00 godz./sem.
Studiowanie zalecanej literatury: 5.00 godz./sem.
Laboratorium (sem. 3) Przygotowanie do laboratorium: 15.00 godz./sem.
Przygotowanie do kolokwium: 10.00 godz./sem.
Godziny kontaktowe: 30.00 godz./sem.
Dokończenia/wykonanie sprawozdania: 10.00 godz./sem.
Konsultacje (sem. 3) Przygotowanie do konsultacji: 2.00 godz./sem.
Udział w konsultacjach: 1.00 godz./sem.
Egzamin (sem. 3) Przygotowanie do egzaminu: 10.00 godz./sem.
Egzamin pisemny: 2.00 godz./sem.

Sposób wystawiania ocen składowych zajęć i oceny końcowej

Forma zajęć Sposób wystawiania oceny podsumowującej
Wykład zaliczenie część pisemna, egzamin część pisemna
Laboratorium zaliczenie część pisemna, ocena sprawozdań z wykonanych zajęć laboratoryjnych
Ocena końcowa Wynik egzaminu: 75% Ocena z laboratorium: 25%

Przykładowe zadania

Wymagane podczas egzaminu/zaliczenia
ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE_inz_medyczna.pdf

Realizowane podczas zajęć ćwiczeniowych/laboratoryjnych/projektowych
(-)

Inne
(-)

Czy podczas egzaminu/zaliczenia student ma możliwość korzystania z materiałów pomocniczych : nie

Treści zajęć powiazane są z prowadzonymi badaniami naukowymi tak

1 A. Moganraj; A. Nowotnik; S. Vaiyapuri High temperature cyclic CMAS corrosion of TBCs on second generation single crystal superalloy deposited using beam switching EBPVD technology 2025
2 K. Cioch; G. Maciaszek; D. Nabel; A. Nowotnik Influence of Plasma Assistance on EB-PVD TBC Coating Thickness Distribution and Morphology 2025
3 L. Bichajło; M. Chutkowski; M. Cieśla; M. Franus; K. Gancarczyk; R. Gruca-Rokosz; K. Kalinowska-Wichrowska; A. Masłoń; A. Nowotnik; M. Potoczek; M. Pytel Lightweight Artificial Aggregates Produced from Water Reservoir Sediment and Industrial Waste—Ecological and Technological Aspect 2025
4 M. Gdula; G. Mrówka-Nowotnik; A. Nowotnik Analysis the surface integrity taking into account the tool wear stage in the multi-axis torus milling of a Ni-based superalloy using the active cutting edge segment change technique and new approach for machining aircraft engine blades 2025
5 M. Gdula; G. Mrówka-Nowotnik; A. Nowotnik Modeling and comprehensive mechanism analysis of torus milling cutter wear in multi-axis milling of Ni-based superalloy using the active cutting edge segment change technique 2025
6 A. Moganraj; G. Mrówka-Nowotnik; A. Nowotnik; S. Vaiyapuri Development of thermal barrier coating on single crystal superalloy CMSX-4 by two-source evaporation EB-PVD and hot corrosion performance of the coating in a simulated aero-engine environment 2024
7 G. Boczkal; G. Mrówka-Nowotnik; A. Nowotnik Effect of Continuous Casting and Heat Treatment Parameters on the Microstructure and Mechanical Properties of Recycled EN AW-2007 Alloy 2024
8 G. Maciaszek; A. Nowotnik Influence of Bond Coat Roughness on Adhesion of Thermal Barrier Coatings Deposited by the Electron Beam–Physical Vapour Deposition Process 2024
9 S. Legutko; G. Mrówka-Nowotnik; A. Nowotnik; P. Pieśko; M. Zawada-Michałowska Effect of the Technological Parameters of Milling on Residual Stress in the Surface Layer of Thin-Walled Plates 2024
10 A. Nalborczyk-Kazanecka; A. Nowotnik; A. Pytel „Above the Pack” Diffusion Aluminizing of Turbine Compressor Blades made of EI867 in the Aerospace Industry 2023
11 D. Dingwell; K. Hess; U. Kueppers; S. Lokachari; D. Müller; A. Nowotnik; P. Rokicki; G. Wolf Rheological and chemical interaction between volcanic ash and thermal barrier coatings 2021
12 G. Boczkal; K. Dychtoń; K. Gancarczyk; G. Mrówka-Nowotnik; A. Nowotnik Microstructure and Properties of As-Cast and Heat-Treated 2017A Aluminium Alloy Obtained from Scrap Recycling 2021